RA TAROGA NA ITABAGONE
Bulibuli se Bula Vakaidewadewa?—Wase 3: Cava Meu Vakabauta Kina na Bulibuli?
“Ke o vakabauta na bulibuli, era na nanuma eso ni o lialia baleta ni o kabita tiko ga na vakabauta vagonegonea rau vakavulica nomu itubutubu, se vesumonataki iko o lotu.”—Jeanette.
O duavata kei na ka e vakamacalataka o Jeanette? Ke o duavata kina, o sa lomalomaruataka nomu vakabauta na bulibuli. E sega ni dua e vinakata me nanumi ni lialia. Na cava ena vukei iko?
Saqati na ka o vakabauta
1. Ke o vakabauta na bulibuli, era na nanuma eso ni o saqata na ka vakasaenisi.
“E kaya o noqu qasenivuli nira vucesa o ira na vakabauta na bulibuli nira sega ni vakamacalataka rawa na veika me baleta na vuravura.”—Maria.
Ka mo kila: O ira na tukuna qori era sega ni kila na kena dina. Rau vakabauta mada ga na Dauveibuli na saenitisi rogo o Galileo kei Isaac Newton. E sega ni veisaqasaqa na ka rau vakabauta kei na nodrau taleitaka na saenisi. Era vakadinadinataka tale ga qori eso na saenitisi nikua.
Tovolea qo: Taipataka na vosa “vakamacalataka na nona vakabauta” (kei na komalili) ena vanua vakarautaki ena Vale ni Vakatawa LAIBRI ENA INTERNET, o na raica kina na yacadra na vuniwai kei na saenitisi era vakabauta na bulibuli. Wilika na ka e vukei ira.
Ka e macala: Ni o vakabauta na bulibuli e sega ni kena ibalebale ni o saqata na ka vakasaenisi. Ia ni o vulica na kabuli e tu e vuravura ena vaqaqacotaka nomu vakabauta na bulibuli.—Roma 1:20.
2. Ke o vakabauta na itukutuku ni bulibuli ena iVolatabu, era na nanuma eso ni o viavia lotu.
“Levu era nanuma ni ka ni veiwali na kena vakabauti na bulibuli. Era nanuma ni italanoa na itukutuku ni bulibuli ena Vakatekivu.”—Jasmine.
Ka mo kila: Levu e dau cala nodra rai me baleta na bulibuli e volai ena iVolatabu. Kena ivakaraitaki, era tukuna eso era dau veibataka na bulibuli ni se qai buli wale ga qo na vuravura, se dua na siga ni bulibuli e 24 na aua. E sega ni duavata na iVolatabu na rai qori.
E kaya na Vakatekivu 1:1: “Ena ivakatekivu, e bulia na lomalagi kei na vuravura na Kalou.” E tokona qori na ivakadinadina vakasaenisi ni sa vica vata na bilioni na dede ni kena tu na vuravura.
Na vosa “siga” ena Vakatekivu e rawa ni dusia e dua na gauna balavu. Ena Vakatekivu 2:4, na vosa “siga” e dusia na ono na siga ni bulibuli.
Ka e macala: Na itukutuku ni bulibuli ena iVolatabu e lakolako vata kei na veika vakasaenisi.
Vakasamataka na ka o vakabauta
Nida vakabauta na bulibuli, e sega ni kena ibalebale nida “vakabauta vakamataboko.” E tiko na vuna vinaka eda vakabauta kina. Vakasamataka qo:
Na ka kece e wavoliti iko, e tiko o koya e bulia. Ni o raica na itaba, na waqavuka, se vale, o na kaya ni dua e bulia se tara. Na cava mo vakalecalecava kina qori ni o vakasamataka na yalokanimatada, na manumanuvuka ena maliwalala, se na Vuravura qo?
Vakasamataka mada: Era vakamurimuria na idinia na veikabula mera vakatorocaketaka na ka era bulia, ra qai vinakata meda vakacerecerea na ka era cakava. Vakacava, e donu meda vakacerecerea na tamata kei na nona cakacaka da qai vakalecalecava na Dauveibuli kei na ka e bulia?
E donu me vakabauti ni buli na waqavuka ia e sega ni buli na manumanuvuka?
iYaya ni vakekeli
O na rawa ni vaqaqacotaka nomu vakabauta na bulibuli ni o dikeva na veikabula.
Tovolea qo: Taipataka na vosa “bula vakaidewadewa se buli” (kei na komalili) ena vanua vakarautaki ena Vale ni Vakatawa LAIBRI ENA INTERNET. Digia eso na ulutaga o taleitaka ena Yadra! ena “Bula Vakaidewadewa se Buli?” Ena ulutaga yadua, vakamacalataka na ka o taleitaka ena kabula e volai kina. O vakadinadinataka vakacava ni tiko na Dauveibuli?
Vakekeli: Vakayagataka na brochure qo mo dikeva kina na ivakadinadina ni bulibuli.
Was Life Created?
Donu vinaka na vanua e toka kina na vuravura qai rawa kina na bula.—Raica na tabana e 4-10.
Levu na ka e bulia na tamata era raica mai na veikabula.—Raica na tabana e 11-17.
Na itukutuku ni bulibuli ena iVolatabu e lakolako vata kei na ka vakasaenisi.—Raica na tabana e 24-28.
The Origin of Life—Five Questions Worth Asking
Sega ni tekivu rawa na bula mai na dua na ka mate.—Raica na tabana e 4-7.
Rui vereverea na veikabula, sega ni rawa ni basika vakacalaka.—Raica na tabana e 8-12.
Na levu ni itukutuku me maroroi ena noda sela somidi (genetic code) e uasivia na misini vovou ni gauna qo.—Raica na tabana e 13-21.
Na kabula kece e sega ni vu mai na dua ga na ka. Na ka e kune ena kelikeli e vakaraitaka na nodra basika na veimataqali manumanu lelevu, sega ni nodra bula vakaidewadewa.—Raica na tabana e 22-29.
“Au vakabauta ni bula dina na Kalou niu raica na veikabula, na manumanu era tu e vuravura kei na tuvani vinaka ni kabuli mai lomalagi.”—Thomas.