Yalorawarawa ni Qaravi Jiova ena Vanua Cava Ga

A YACO qori ena sivia na 60 na yabaki sa oti ena 1949, ia e sega ni qai tekivu ga e keri na italanoa ni noqu bula. Na tamaqu o Hendrik e dau cula ivava qai dauteitei e Donderen, dua na koro ena vualiku kei Drenthe, Necaladi. Au sucu ena vanua qori ena 1927, keitou le vitu na veitacini, au kena ikava. Na neitou vale e toka ena dua na gaunisala kuvu qai yawa mai na taoni se na siti. Era dauteitei tale ga e levu keitou tiko veitikivi, au dau marautaka tale ga na bula ena vanua ni teitei. Niu yabaki 19 ena 1947, a tukuna vei au na ka dina o Theunis Been, e tiko tikivi keitou. Au sega ni taleitaki Theunis niu se qai sotavi koya, ia ni yaco me dua na iVakadinadina i Jiova ni oti toka ga na iKarua ni iValu Levu, au raica ni sa dau veikauaitaki ni vakatauvatani e liu. E uqeti au sara ga na veisau ni nona itovo, au mani rogoci koya ni vakamacalataka vei au na yalayala ni Kalou me baleta na vuravura parataisi. Au ciqoma totolo sara na ka dina, keirau qai veitokani kei Theunis ena neirau bula taucoko.a

Au tekivu vunau ena Me 1948, au qai papitaiso ena soqo ni tikina e Utrecht ena vula ga e tarava, ena June 20. Au tekivu painia ena 1 Janueri, 1949, au qai lesi i Borculo ena tokalau kei Necaladi e tiko kina e dua na ivavakoso lailai. E rauta ni 130 na kilomita na kena yawa mai na vanua au tiko kina, au mani vodo basikeli. Au nanuma tiko me ono ga na aua na ilakolako qori, au vodo sitimanivanua tale ga ena iotioti ni 90 na kilomita. Ia e qai 12 na aua ena vuku ni uca bi kei na kaukaua ni cagi! Sa yakavi sara au qai yaco ena nodratou itikotiko na vuvale iVakadinadina au lai tiko kina ena noqu painia tu ena yasayasa oya.

E lailai sara na nodra iyau na lewenivanua ni se qai oti toka ga na ivalu. E toka ga vei au e dua na sutu sa rui ka levu kei na dua na tarausese sa rui lekaleka! Me vaka ga au sa vakamacalataka mai, e sega ni rawarawa na noqu imatai ni vula e Borculo, ia e vakalougatataki au o Jiova ena levu na vuli iVolatabu. Ni oti e ciwa na vula, au lesi sara e Amsterdam.

BULA E NAKORO INA SITI

Au susu ena vanua ni iteitei, ia au sa mai tu oqo e Amsterdam na siti levu duadua e Necaladi. E vuavuaivinaka sara na cakacaka vakaitalatala eke. E levu cake na ivola au veisoliyaka ena imatai ni vula ni vakatauvatani kei na ciwa na vula sa oti. Sega ni dede sa walu sara na noqu vuli iVolatabu. Ena gauna au sa lesi kina meu congregation servant (vakatokai nikua me kodineita ni ilawalawa qase), e soli sara vei au na imatai ni noqu vunau. Dua na ka na noqu lomaleqataka, au marau kina niu lesi ena dua tale na ivavakoso ni bera na siga meu vunau kina ena ivavakoso. Ia au sega tiko ni kila ni na sivia e 5,000 na noqu ivunau ena veiyabaki tarava!

Au lesi e Haarlem ena Me 1950. Oti au sureti meu ivakatawa ni tabacakacaka. E tolu na siga na noqu sega tu ni moce. Au tukuna vei Robert Winkler, dua na tacida tagane e veiqaravi tiko ena valenivolavola ni tabana, ni sega ni ganiti au na ilesilesi ya. Ia e tukuna: “Vakalewena ga mai na fomu. O na qai vuli ga.” Oti ga vakalailai qori, au vakavulici me dua na vula, qai tekivu sara noqu veiqaravi vakaivakatawa ni tabacakacaka. Ena noqu veisiko ena dua na ivavakoso, au sotavi Janny Taatgen, dua na painia gone e daumamarau, lomani Jiova vakalevu qai dau vakuai koya. Keirau vakamau ena 1955. Ia ni bera niu tomana noqu italanoa, ena vakamacalataka o Janny se tekivu vakacava nona painia, a rawa tale ga vakacava ni keirau veiqaravi vata ni keirau vakamau oti.

VEIQARAVI VAKAVEIWATINI

Janny: A yaco me iVakadinadina o tinaqu ena 1945 niu se qai yabaki 11. E totolo sara na nona raica ni bibi me vakavulici ratou na tolu na luvena ena iVolatabu. Ia ni sega ni taleitaka na ka dina o tamaqu, e dau veivakavulici kina o nana ni yali e vale o tata.

Na imatai ni gauna meu soqoni kina, oya na soqo ni tikina e caka ena Hague ena 1950. Ena macawa ga tarava, au tiko ena imatai ni noqu soqoni ena Vale ni Soqoni e Assen (Drenthe). E katakata o tata qai vakatalai au mai vale. A tukuna o nana: “O kila na vanua o rawa ni lai tiko kina.” Au kila ni tukuni ira tiko na taciqu vakayalo. Au lai tiko e liu kei ratou na vuvale iVakadinadina ena dua na yasayasa voleka ga, ia se vakavuleqa tiko ga vei au o tata, au mani toki ina ivavakoso e Deventer (Overijssel) rauta na 95 na kilomita na kena yawa. Niu se gone, eratou vaqaqai tamaqu na vakailesilesi ni a vakatalai au mai vale. Qori e vakavuna me tukuna meu lesu yani e vale. A sega ni ciqoma na ka dina o tamaqu, ia e vakadonuya meu tiko ena soqoni kece, meu lai vunau tale ga.

Niu lesu ga i vale, a tauvimate bibi o nana qai vinakati meu cakava kece na cakacaka ni vale. Ia qori e sega ni tarova noqu toso vakayalo, au qai papitaiso ena 1951 niu yabaki 17. Ni bula vinaka tale o nana ena 1952, au tomani ratou e tolu na tacida painia yalewa ena painia veivuke. Keitou tiko ena dua na waqa, qai vunau ena rua na taoni e Drenthe. Au painia tudei ena 1953. Ena yabaki tarava, a sikova mai neitou ivavakoso e dua na cauravou e ivakatawa ni tabacakacaka. Qori sara ga o Markus. Keirau vakamau ena Me 1955, ni keirau nanuma ni rawa ni keirau qaravi Jiova vinaka vakaveiwatini.​—Dauv. 4:​9-12.

Markus: Neirau ilesilesi vakapainia ni oti neirau vakamau o Veendam (Groningen). Keirau tiko ena dua na rumu lailai, ia sega ni dua na ka qori ni dau maqosa o Janny. Keirau dau veitosoyaka ena veibogi na teveli kei na rua na idabedabe me rawa ni biu sobu mai neirau idavodavo e dau ravi tu e lalaga.

Oti e ono na vula, keirau sureti ena cakacaka vakaivakatawa dauveilakoyaki e Belgium. E rauta ni 4,000 ga na dautukutuku ena vanua oya ena 1955. Qo e sa sivia e 24,000 na dautukutuku! Na nodra vosa o ira na tiko e Flanders ena vualiku kei Belgium, e tautauvata kei na vosa vakaNecaladi. Ia e duatani sara na itautau ni vosa vakaBelgium, qori e vakadredretaka na neirau kila na vosa.

Janny: E gadrevi ena cakacaka vakaivakatawa dauveilakoyaki me vu mai lomada na noda dau vakuai keda. Keirau dau vodo basikeli ena gauna ni veisiko ena ivavakoso, keirau vakaicili tale ga ena nodra vale na mataveitacini. Ni sega ni dua na neirau vale tudei me keirau dau gole kina ni oti e dua na gauna ni veisiko, keirau dau tiko ga ena ivavakoso keirau sikova me yacova na mataka ni Tusiti tarava me keirau qai lako ina dua tale na ivavakoso. Ia keirau okata tu ga na neirau veiqaravi me veivakalougatataki i Jiova.

Markus: Keirau sega ni kilai ira na mataveitacini ni se qai tekivu na neirau veisiko, ia era dau yalovinaka ra qai veikauaitaki. (Iper. 13:2) Ena veigauna sa oti, keirau sikova vakavica vata na ivavakoso kece era vosa vakaNecaladi e Belgium, qai levu na ka keirau vakalougatataki kina. Kena ivakaraitaki, keirau voleka ni kilai ira kece na mataveitacini ena yasayasa era vosa vakaNecaladi, keimami veivolekati tale ga. Keirau raica na nodra toso e drau vakacaca na itabagone mera matua vakayago, vakayalo, mera yalataka tale ga nodra bula vei Jiova qai vakaliuca na veika e vauca na Matanitu ni Kalou. E marautaki dina ni levu vei ira era yalodina ena nodra qaravi Jiova vakatabakidua. (3 Joni 4) Qori e “veivakayaloqaqataki” qai vakarawarawataka na neirau solia na neirau vinaka kece ena neirau ilesilesi.​—Roma 1:12.

DREDRE, IA E VU NI VEIVAKALOUGATATAKI

Markus: A se tekivu ga mai na siga keirau vakamau kina na neirau via lai vuli e Kiliati. Keirau vuli vosa vakavalagi e veisiga me rauta ni dua na aua . Ia e dredre me keirau vuli vosa vakavalagi ena ivola, keirau mani gade i Igiladi me keirau lai vakatovotovotaka ena vunau e kea na vosa vakavalagi. Keirau taura ena 1963 e dua na waqanivola mai na itikotiko e liu e Brooklyn, e tawa toka mai kina e dua na noqu ivola kei na dua vei Janny. Au sureti meu lai tiko ena dua na vuli me tini na vula e Kiliati. Ena vakatabakidua na vuli qori vei ira na tagane ra qai dusimaki kina me baleta na ituvatuva ni isoqosoqo. Era sureti e 100 na gonevuli, e le 82 na tagane.

Janny: Au kerei ena ivola au taura ena siga ya meu vakasamataka qai masulaka ke rawa niu tiko ga e Belgium ni lai vuli e Kiliati o Markus. Au rarawa e liu niu nanuma sa sega ni vakalougatataka o Jiova na noqu sasagataka noqu isausau. Ia au vakasamataka na inaki ni vuli e Kiliati, oya mera vukei o ira na tiko kina ena cakacaka vakavunau me vakayacori e veiyasa i vuravura. Au mani vakadonuya meu tiko ga e Belgium, au lesi meu painia lavotaki ena siti o Ghent qai tomani rau e rua sa dede nodrau painia lavotaki o Anna kei Maria Colpaert.

Markus: Ni vinakati meu vakavinakataka noqu vosa vakavalagi, au mani sureti meu gole rawa i Brooklyn ni vo e lima na vula me tekivu na vuli. Au lai veivuke ena tabana e dau vakauta na ivola. Au mai kila vinaka sara na mataveitacini e vuravura raraba ena noqu veiqaravi voli ena itikotiko liu ni iVakadinadina i Jiova kei na noqu veivuke ena kena vakarautaki na ivola mera vakau i Esia, Urope, kei Sauca Merika. Dua au se nanuma vinaka tu ga o Brother A.  H. Macmillan, a dua tu na ivakatawa dauveilakoyaki donuya na gauna nei Brother Russell. Sa qase sara toka ena gauna oya, sa didivara tale ga, ia e yalodina voli ga ena nona tiko ena soqoni kece. Qori e tarai au sara ga, au vulica kina ni dodonu meda dau raica vakabibi na noda veimaliwai vaKarisito.​—Iper. 10:​24, 25.

Janny: Keirau veivolavolai vakalevu kei Markus e veimacawa. Sa vakatagatagasa dina ni keirau tu veiyawaki! Ia e marautaka o Markus na veika e vulica voli e Kiliati, au marautaka tale ga vakalevu noqu cakacaka vakaitalatala. Ni lesu mai na vuli e Merika o Markus, sa 17 toka noqu vuli iVolatabu! Sa bau dredre dina na 15 na vula keirau veiyawaki tu kina, ia au raica ni vakalougatataka o Jiova na neirau vakauai keirau. A bera mai me vica vata na aua na waqavuka me vodo lesu mai kina o Markus, keirau sa veimokomoko ga qai veitagicaki ena gauna e kele mai kina. Keirau sa qai veivolekati ga me tekivu mai na gauna ya.

KEIRAU MARAUTAKA NEIRAU ILESILESI KECE

Markus: Niu lesu mai na vuli e Kiliati ena Tiseba 1964, keirau lesi ena veiqaravi e Peceli. Keirau se sega ni kila ena gauna qori ni na veisau tale na neirau ilesilesi. Oti ga e tolu na vula, keirau lesi ena cakacaka vakaivakatawa ni tikina e Flanders. Erau lesi o Aalzen kei Els Wiegersma me rau daukaulotu e Belgium, keirau mani lesi ena cakacaka vakaivakatawa ni tikina, oti keirau lesu i Peceli meu lai veiqaravi ena Tabana e Qarava na Cakacaka. Ena veiyabaki ni 1968 ina 1980, e veisau vakavica vata neirau ilesilesi, qori na veiqaravi e Peceli kei na cakacaka vakaivakatawa dauveilakoyaki. Ena veiyabaki ni 1980 me yacova na 2005, au lai veiqaravi tale vakaivakatawa ni tikina.

A veisau vakalevu na neirau ilesilesi, ia keirau sega sara ni guilecava ni keirau yalataka vei Jiova me keirau solia na neirau vinaka kece ena neirau qaravi koya. Keirau marautaka dina na ilesilesi kece e soli vei keirau, keirau nuidei ni veiveisau ni neirau ilesilesi e kena inaki ga me tosoi kina na cakacaka e vauca na Matanitu ni Kalou.

Janny: Dua tale na ilesilesi au marautaka vakalevu sara, na noqu gole vata kei Markus i Brooklyn ena 1977 vaka kina i Patterson ena 1997, me lai tiko ena dua tale na vuli me baleti ira na lewe ni Komiti ni Tabana.

KILA O JIOVA NA VEIKA EDA GADREVA

Markus: A sele ena 1982 o Janny qai toso vinaka na ka kece me yacova ni sa bula vinaka tale. Ena tolu na yabaki e tarava, ena nodra veinanumi na mataveitacini e Louvain era vakadonuya kina me keirau tiko ena dua na vale e toka e cake, toka e ra na Vale ni Soqoni. Se qai bau dua tu na neirau vale ena loma ni 30 na yabaki ni neirau veiqaravi. Me keirau dau lai veisiko ena dua na ivavakoso ena veisiga Tusiti, au dau cabe siro ena 54 na sitepi ni neirau vale meu kauta sobu na neirau iyaya! Keirau marau ni a qai dua na neirau vale ena tabavale e ra ena 2002. Niu yabaki 78, keirau lai painia lavotaki ena taoni o Lokeren. Keirau marautaka vakalevu na taba ni veiqaravi qori, keirau rawa tale ga ni lai vunau e veisiga.

Janny: E sivia na 120 na yabaki na neirau veiqaravi vata vakatabakidua! Keirau vakadinadinataka sara ga na yalayala i Jiova ni na ‘sega ni biuti keda,’ ena sega tale ga ni ‘dua na ka eda leqa kina’ ke da qaravi koya ena yalodina.​—Iper. 13:5; Vkru. 2:7.

Markus: Keirau yalataka neirau bula vei Jiova ni keirau se gone. Keirau sega ni qara na ka me keirau rogo kina. Keirau yalorawarawa ni ciqoma na ilesilesi kece e soli mai, ni keirau vakabauta dei ni sega ni bibi na vanua se taba ni veiqaravi cava keirau lesi kina, e bibi ga o koya eda qarava.