XOTA ÐEVO LƐ
1914: Xwè Taji ɖé Ðò Nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu Tɔn Mɛ
XWÈ 40 mɔ̌ jɛ nukɔn nú 1914 ɔ, Biblu kplɔntɔ́ lɛ ko jla ɖɔ nǔ taji ɖé lɛ na jɛ ɖò xwè enɛ xwè. Etɛ lɛ ka wɛ? Etɛ ka xlɛ́ ɖɔ 1914 nyí xwè taji ɖé?
Sɔgbe kpo Luka 21:24 kpo ɔ, Jezu ɖɔ: “Mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ na gbidi Jeluzalɛmu dó afɔ wu, kaka yì jɛ hwenu e mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ sín gan na xò dó é.” Jeluzalɛmu wɛ nyí azinkan akɔta Jwifu lɛ tɔn tɔn, finɛ wɛ axɔsuzinkpo axɔsu e nɔ tɔ́n sín kúnkan Axɔsu Davidi tɔn mɛ lɛ é tɔn ɖè. (Psaume 48:1, 2) É ɖò mɔ̌ có, axɔsu enɛ lɛ gbɔn vo nú axɔsu mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ é tɔn lɛ. Ye nɔ jinjɔn “axɔsuzinkpo Jehovah tɔn” jí bo nɔ sɔ́ Mawu ɖesu sín afɔ ɖó te. (1 Chroniques 29:23) Enɛ wu ɔ, Jeluzalɛmu nɔte nú acɛkpikpa Jehovah tɔn.
Nɛ̌ “mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ” é ka jɛ acɛkpikpa tɔn “gbidi dó afɔ wu” jí gbɔn? Hwetɛnu? Nǔ enɛ jɛ ɖò 607 J.H.M. hwenu e Babilɔnunu lɛ gbà Jeluzalɛmu é. “Axɔsuzinkpo Jehovah tɔn” nɔ vɔ̌, bɔ axɔsu ɖě sɔ́ nɔ tɔ́n sín kúnkan Davidi tɔn mɛ ǎ. (2 Rois 25:1-26) Nǔ ka na nɔ mɔ̌ kaka sɔyi wɛ à? Eǒ, ɖó wɛnsagun Gabliyɛ ɖɔ dó Jezu wu ɖɔ “Mawu na sɔ́ ɛ ɖó tɔ́ tɔn Davidi sín axɔsuzinkpo jí.” (Luka 1:32, 33) Enɛ wu ɔ, è ‘gbidi axɔsuzinkpo Jehovah tɔn dó afɔ wu’ fó hwenu e Jezu huzu Axɔsu é.
Hwetɛnu nǔ taji enɛ ka jɛ? Jezu xlɛ́ ɖɔ mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ é na ɖu axɔsu kaka jɛ hwenu e gan yetɔn na xò dó é. Tàn e ɖò Daniel wemata 4gɔ́ mɛ é na d’alɔ mɛ bɔ è na tuùn lee hwenu enɛ ɔ na lín sɔ́ é. É ɖɔ xó dó nǔɖɔɖ’ayǐ ɖé wu bɔ è xlɛ́ Axɔsu Babilɔnu tɔn Nɛbukadunɛzaa ɖò dlɔ̌ mɛ. É mɔ atín ɖaxó ɖé bɔ è gbò zindɛ́. È sɔ́ gan kpo ganvɔ kpo dó bla dodonú tɔn bonu é ma sɔ́ zɔ́n ó. Wɛnsagun ɖé súxó bo ɖɔ: “Hwenu tɛnwe ni wá yì dó é.”—Daniel 4:10-16.
Hweɖelɛnu ɔ, è nɔ zán xókwin atín ɖò Biblu mɛ bɔ é nɔ nɔte nú acɛkpikpa. (Ézékiel 17:22-24; 31:2-5) Enɛ wu ɔ, atín ɔ gbigbo zindɛ́ nɔte nú lee è na ɖó acɛkpikpa Mawu tɔn e axɔsu Jeluzalɛmu tɔn lɛ sɔ́ afɔ tɔn ɖó te é te gbɔn é. É ɖò mɔ̌ có, dlɔ̌ ɔ d’alɔ mɛ bɔ è mɔ nukúnnú jɛ mɛ ɖɔ è kún na ‘sɔ́ afɔ dó gbidi Jeluzalɛmu’ kaka sɔyi ó, “hwenu tɛnwe” wɛ é na xɔ. Nɛ̌ é ka na lín sɔ?
Nǔɖexlɛ́mɛ 12:6, 14 xlɛ́ ɖɔ “xwè [alǒ hwenu] atɔn adaɖé” bló “azǎn afatɔ́ɔ́n-afɔɖé-kanɖé-ko.” Enɛ wu ɔ, “hwenu tɛnwe” na bló azǎn mɔhunkɔtɔn donu wè, alǒ azǎn 2 520. Amɔ̌, Jeluzalɛmu j’ayǐ bɔ é ɖó azǎn 2 520 gudo é ɔ, mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ é kpó ɖò acɛkpikpa Mawu tɔn gbidi dó afɔ wu wɛ. É ɖò gaàn ɖɔ xóɖɔɖ’ayǐ enɛ ɔ ɖò xó ɖɔ dó hwenu e lín hú mɔ̌ é wu wɛ. Sɔgbe xá Nombres 14:34 kpo Ézékiel 4:6 kpo e ɖɔ “azǎn ɖokpo nú xwè ɖokpo” é ɔ, “hwenu tɛnwe” lɛ bló xwè 2 520.
Xwè 2 520 lɛ bɛ́ ɖò Kɔnyásun 607 J.H.M. tɔn hwenu e Babilɔnunu lɛ gbà Jeluzalɛmu bo ɖè kúnkan Davidi tɔn sín axɔsuzinkpo ɔ jí é. É wá fó ɖò Kɔnyásun 1914 tɔn. Hwenɛnu wɛ ‘mɛ e ma nɔ sɛ̀n Mawu ǎ lɛ é sín gan xò’ bɔ Jezu Klisu huzu Axɔsu ɖò jixwé.a—Psaume 2:1-6; Daniel 7:13, 14.
Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ nǔ baɖabaɖa lɛ na jɛ bo na xlɛ́ ɖɔ emi ko huzu Axɔsu ɖò jixwé, ye wɛ nyí ahwan, adɔ, ayikúngban danwǔ, jɛmɛji. Bɔ nǔ lɛ ka jɛ nugbǒ. (Matie 24:3-8; Luka 21:11) Nǔ enɛ lɛ xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ ɖò 1914 ɔ, è ɖó Axɔsuɖuto Mawu tɔn ayǐ ɖò jixwé bɔ “azǎn gudo gudo tɔn” gbɛ̀ nyanya elɔ tɔn lɛ bɛ́.—2 Timɔtée 3:1-5.
a Sín Kɔnyásun 607 J.H.M. tɔn wá jɛ Kɔnyásun 1 J.H.M. tɔn ɔ, é bló xwè 606. Ðó xwè yayǎ ɖě ɖè ǎ wu ɔ, sín Kɔnyásun 1 J.H.M. tɔn wá jɛ Kɔnyásun 1914 H.M. tɔn ɔ, é bló xwè 1914. Nú è sɔ́ xwè 606 gɔ́ nú xwè 1914 ɔ, é bló xwè 2 520. Bonu a jló na mɔ nukúnnú jɛ lee è gbà Jeluzalɛmu gbɔn ɖò 607 J.H.M. é wu hǔn, kpɔ́n xota “Chronologie” ɖò Étude perspicace des Écritures e Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ ɖè tɔ́n é mɛ.