Gbɛ̀ ka Xɔ Akwɛ nú We Lee É Xɔ nú Mawu Gbɔn É À?

1, 2. Nùnina xɔ akwɛ tɛ Jehovah ka na mǐ?

JEHOVAH na nùnina jiwǔ ɖé mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo. É wɛ nyí gbɛ̀. (Bǐbɛ̌mɛ 1:27) É jló ɖɔ mǐ ni ɖó gbɛzán e nyɔ́ hugǎn é. Enɛ wu ɔ, é sɔnǔ nú nugbodòdó ɖěɖee na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na tuùn lee mǐ na wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn gbɔn é. Mǐ ɖó na zán nugbodòdó enɛ lɛ, bonu ye na d’alɔ mǐ nú mǐ na “tuùn nǔ ɖagbe ɖò nǔ nyanya mɛ.” (Eblée lɛ 5:14) Nú mǐ bló mɔ̌ hǔn, mǐ na tɛn Jehovah bonu é na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na lin tamɛ kpɔ́n ganji nɛ. Enyi mǐ nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nugbodòdó Mawu tɔn lɛ, bo nɔ mɔ lee ye nɔ hɛn gbɛzán mǐtɔn kpɔ́n te d’eji gbɔn é ɔ, mǐ nɔ wá mɔ nukúnnú jɛ lee ye xɔ akwɛ sɔ tawun é wu.

² Gbɛ̀ sixu wá vɛwǔ tawun. Ninɔmɛ ɖé lɛ nɔ wá xwetɔ́n hwɛhwɛ bɔ sɛ́n Biblu tɔn ɖě nɔ ɖɔ xó d’ewu tawun ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é sixu byɔ ɖɔ mǐ ni wá gbeta lɛ kɔn dó nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn e nɔ byɔ hun zinzan lɛ é wu. Nɛ̌ mǐ ka sixu wá gbeta e na hɛn xomɛ Jehovah tɔn hun lɛ é kɔn gbɔn? Nugbodòdó gègě ɖò Biblu mɛ bo kplɔ́n mǐ lee Jehovah nɔ kpɔ́n gbɛ̀ kpo hun kpo gbɔn é. Nú mǐ mɔ nukúnnú jɛ nugbodòdó enɛ lɛ wu ɔ, ye na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na wá gbeta e nùnywɛ kpé lɛ é kɔn, bo na lɛ́ ɖó ayixa mímɛ́ ɖé. (Nùnywɛxó 2:6-11) Dìn ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nugbodòdó enɛ lɛ ɖé lɛ kpɔ́n.

NƐ̌ MAWU KA NƆ KPƆ́N GBƐ̀ KPO HUN KPO GBƆN?

3, 4. (a) Nɛ̌ Mawu ka ɖè linlin e é ɖó dó hun wu é xlɛ́ gbɔn? (b) Etɛ hun ka nɔte na?

³ Biblu kplɔ́n mǐ ɖɔ hun nyí nǔ mímɛ́ ɖé, ɖó é nɔte nú gbɛ̀ wutu. Gbɛ̀ xɔ akwɛ nú Jehovah. Ee Kanyɛ́ɛ hu nɔví tɔn gudo é ɔ, Jehovah ɖɔ n’i ɖɔ: “Nɔví towe sín hun ɖò xó sú sín ayikúngban jí wá gɔ̌n ce wɛ.” (Bǐbɛ̌mɛ 4:10) Abɛli sín hun nɔte nú gbɛ̀ tɔn; hwenu e Jehovah ɖò xó ɖɔ dó Abɛli sín hun wu wɛ é ɔ, gbɛ̀ tɔn dó gesí wɛ é ɖè.

⁴ Ðò Sinvɔgbɛ Nɔwée hwenu tɔn gudo ɔ, Mawu ɖɔ nú gbɛtɔ́ lɛ ɖɔ ye sixu ɖu lan. Amɔ̌, é tɛɖɛ̌ jí ɖɔ: “Nǔ ɖokpo e ɖ’emɛ ɔ, mi ɖó na ɖu lan e mɛ hun kpò ɖè ɔ ǎ.” (Bǐbɛ̌mɛ 9:4) Gbeɖiɖe enɛ kàn kúnkan Nɔwée tɔn lɛ bǐ, kaka jɛ mǐɖesu jí. É ɖò wɛn ɖɔ Jehovah nukúnmɛ ɔ, hun nɔte nú gbɛ̀. Mǐ ɖó na nɔ sɔ́ nukún ɖokpo ɔ dó kpɔ́n hun.—Ðɛhan 36:10.

5, 6. Nɛ̌ Mɔyizi Sɛ́n ɔ ka xlɛ́ nukún e Jehovah nɔ sɔ́ dó kpɔ́n gbɛ̀ kpo hun kpo é gbɔn?

⁵ Ðò Sɛ́n e Jehovah na Mɔyizi é mɛ ɔ, É ɖɔ: “Nú [mɛɖé] . . . ɖu hun ɔ, é na bo nyí hun alɔkpa ɖebǔ wɛ ɔ, nyɛ Mawu Mavɔmavɔ na huzu kpannukɔn ɛ, bo na ɖè é sín Izlayɛli togun ɔ mɛ. Ðó hun mɛ wɛ gbɛ̀ ɖè.”—Levíi ví lɛ 17:10, 11.

⁶ Mɔyizi Sɛ́n ɔ ɖɔ ɖɔ nú mɛɖé hu kanlin ɖé bo jló na ɖu ɔ, é na kɔn hun tɔn dó kɔ́mɛ. Enɛ xlɛ́ ɖɔ é sɔ́ gbɛ̀ kanlin ɔ tɔn d’alɔ mɛ nú Gbɛɖotɔ́ ɔ, Jehovah. (Sɛ́nflínmɛ 12:16; Ezekiyɛli 18:4) Amɔ̌, Jehovah nɔ ɖó nukún ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ ni nyì sɛ́n zɛ xwé wu hwenu e ye ɖò gbè gbò kanlin ɖé wɛ é ǎ. Nú ye vɛ̌ ko wà nǔ e wu ye kpé é bǐ bo ɖè hun sín kanlin ɔ lanmɛ ɔ, ye sixu ɖu lan tɔn kpo ayixa mímɛ́ ɖé kpo. Gbɔn sísí ɖiɖó nú hun kanlin ɔ tɔn gblamɛ ɔ, ye nɔ xlɛ́ ɖɔ ye ɖó sísí nú Gbɛnamɛtɔ́ ɔ, Jehovah. Sɛ́n ɔ lɛ́ ɖegbe nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ ye ni sɔ́ kanlin lɛ dó savɔ̌, bo na dó cyɔn nǔ dó hwɛhuhu lɛ.—Kpɔ́n Tinmɛ E Ðò Vivɔnu É 19gɔ́ ɔ kpo 20gɔ́ ɔ kpo.

7. Nɛ̌ Davidi ka ɖè sísí e é ɖó nú hun é xlɛ́ gbɔn?

⁷ Mǐ sixu mɔ lee hun xɔ akwɛ gbɔn é ɖò nǔ e Davidi wà hwenu e é ɖò ahwan fun xá Filisitɛ́ɛn lɛ wɛ é mɛ. Davidi sín ahwanfuntɔ́ lɛ mɔ ɖɔ kɔ xú i tawun, enɛ wu ɔ, ye yì kɛntɔ́ yetɔn lɛ sín ahwankpá mɛ, bo sɔ́ gbɛ̀ yetɔn ɖó axɔ́ nu bo dun sìn wá n’i. Amɔ̌, hwenu e ye hɛn sìn ɔ wá nú Davidi é ɔ, é gbɛ́ ɖɔ emi kún na nu ó, bo “huzu kɔ́n nyì kɔ́mɛ nú Mawu Mavɔmavɔ.” Davidi ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, un na nu sìn elɔ gbeɖé ǎ. Mɛ elɔ lɛ e sɔ́ gbɛ̀ yetɔn ɖó axɔ́ nu, bo yì dun sìn ɔ wá nú mì é ɔ, é cí hun yetɔn nu gbé [wɛ] un ja ɖɔhun.” Davidi mɔ nukúnnú jɛ lee gbɛ̀ kpo hun kpo xɔ akwɛ ɖò Mawu nukúnmɛ sɔ́ é wu.—2 Samuwɛli 23:15-17.

8, 9. Nukún tɛ Klisanwun lɛ ka nɔ sɔ́ dó kpɔ́n hun na ɖò égbé?

⁸ Ðò Klisanwun nukɔntɔn lɛ hwenu ɔ, togun Mawu tɔn sɔ́ nɔ sɔ́ kanlin lɛ dó savɔ̌ ǎ. Amɔ̌, ye ɖó na kpó ɖò linlin e sɔgbe é ɖó dó hun wu wɛ. “Mi ma ɖu hun ó [alǒ ‘mi nɔ zɔ nú hun,’ nwt]” nyí ɖokpo ɖò akpáxwé Sɛ́n ɔ tɔn klewun ɖěɖee Jehovah byɔ Klisanwun lɛ ɖɔ ye ni setónú na é mɛ. É ɖò taji lee alɔ nyinyi nú nùblibliwiwa kpo vodunsinsɛn kpo ɖò taji gbɔn é.—Mɛsɛ́dó 15:28, 29.

⁹ Nǔ ɖokpo ɔ wɛ é lɛ́ nyí ɖò égbé ɖesu. Mǐ mɛ Klisanwun lɛ tuùn ɖɔ Jehovah wɛ nyí Jɔtɛn gbɛ̀ tɔn, bɔ gɔ̌n tɔn wɛ nǔ e ɖò gbɛ̀ lɛ é bǐ gosin. Mǐ lɛ́ mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ hun nyí nǔ mímɛ́ bo nɔte nú gbɛ̀. Enɛ wu ɔ, mǐ nɔ kanɖeji bo na gbéjé nugbodòdó Biblu tɔn lɛ kpɔ́n, hwenu e mǐ ɖò gbeta ɖebǔ kɔn wá dó nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn e nɔ byɔ ɖɔ è ni zán hun lɛ é wu wɛ é.

HUN ZINZAN ÐÒ DOTÓOZƆ́WIWA LINU

10, 11. (a) Linlin tɛ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ ka nɔ ɖó dó hun blebu didó, alǒ nǔ taji ɛnɛ e ɖò hun mɛ lɛ é didó wu? (b) Gbeta mɛɖesunɔ tɔn tɛ kɔn Klisanwun lɛ ɖokpo ɖokpo ka ɖó na wá?

¹⁰ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ mɔ nukúnnú jɛ wu ɖɔ “mi nɔ zɔ nú hun” kún nyí hun ɖuɖu alǒ hun nunu kɛɖɛ xó ó. É xlɛ́ ɖɔ mǐ kún ɖó na yí hun dó lanmɛ ó, mǐ ka na lɛ́ na hun, alǒ yí mǐɖesunɔ tɔn ɖ’ayǐ bo na wá dó ǎ. É lɛ́ xlɛ́ ɖɔ mǐ kún na dó nǔ taji ɛnɛ e ɖò hun mɛ lɛ é ɖebǔ dó lanmɛ ó, ye wɛ nyí: globules rouges, globules blancs, plaquettes kpo plasma kpo.

¹¹ È sixu lɛ́ fɛ́n nǔ taji ɛnɛ e ɖò hun mɛ lɛ é ɖó yɔywɛ. Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ emi na yí gbè nú fɛ́n ɖó yɔywɛ nǔ taji e ɖò hun mɛ lɛ é tɔn, alǒ gbɔ. Nǔ ɖokpo ɔ wɛ é lɛ́ nyí nú wlɛnwín dotóozɔ́wiwa tɔn e nɔ byɔ ɖɔ è ni zán azinzɔnnɔ ɔ ɖesu sín hun é. Mɛ ɖokpo ɖokpo wɛ ɖó na lɛ́ ɖɔ lee è na zán hun tɔn gbɔn ɖò hwenu e è ɖò azɔ̌ wà n’i wɛ, hun tɔn ɖa wɛ, alǒ ɖò nukún kpé dó wutu tɔn wɛ ɖò dotóoxwé é é.—Kpɔ́n Tinmɛ E Dò Vivɔnu É 21gɔ́ ɔ.

12. (a) Etɛwu gbeta e ayi mǐtɔn nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wá kɔn lɛ é ka nyí nùjɔnǔ ɖò Jehovah nukúnmɛ? (b) Nú nǔ e kàn nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn lɛ é ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu wá gbeta e nùnywɛ kpé lɛ é kɔn gbɔn?

¹² Gbeta e ayi mǐtɔn wɛ mǐ na xwedó dó wá kɔn lɛ é ka nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah dóó à? Ganji. É nɔ jló na tuùn linlin mǐtɔn lɛ kpo nǔ e nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ wà nǔ lɛ é kpo. (Xà Nùnywɛxó 17:3; 24:12.) Enɛ wu ɔ, nú mǐ ja gbeta ɖé kɔn wá dó nukúnkpédómɛwu dotóoxwé tɔn ɖé wu gbé ɔ, mǐ ɖó na xoɖɛ bo byɔ alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn, bɔ enɛ gudo ɔ, mǐ na ba dò nú nukúnkpédómɛwu ɔ. Mǐ bló mɔ̌ gudo ɔ, mǐ na zán ayixa mǐtɔn e mǐ sɔ́ Biblu dó kplɔ́n é dó wá gbeta mǐtɔn kɔn. Mǐ ɖó na kanbyɔ mɛ ɖevo lɛ ɖɔ enyi ye ɖò tɛn mǐtɔn mɛ ɔ, etɛ ye ka na wà é jí ǎ, mɔ̌ jɛn mɛ ɖevo lɛ ma ka ɖó na tɛ́n kpɔ́n, bo dó jɔ nú mǐ ɖò gbeta e kɔn mǐ na wá é kɔn ǎ é nɛ. Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ na “wà azɔ̌ e nyí étɔn é.”—Galatinu lɛ 6:5; Hlɔmanu lɛ 14:12.

SƐ́N JEHOVAH TƆN LƐ ÐÈ WANYIYI E É ÐÓ NÚ MǏ É XLƐ́

13. Etɛ sɛ́n Jehovah tɔn lɛ kpo nugbodòdó tɔn lɛ kpo ɖěɖee kúnkplá hun é ka kplɔ́n mǐ dó wutu tɔn?

¹³ Nǔ ɖebǔ e Jehovah zɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ni wà é nɔ nyí nú ɖagbe mǐɖesunɔ tɔn, bo nɔ lɛ́ xlɛ́ wǎn e é yí nú mǐ é. (Ðɛhan 19:8-12) Amɔ̌, mǐ nɔ setónú n’i kpowun ɖó gbeɖiɖe tɔn lɛ nyí nú lè mǐtɔn wutu ǎ. Mǐ nɔ setónú n’i ɖó mǐ yí wǎn n’i wutu. Wǎn e mǐ yí nú Jehovah é nɔ sísɛ́ mǐ, bɔ mǐ nɔ nyì alɔ nú hun didó. (Mɛsɛ́dó 15:20) Enɛ nɔ lɛ́ cyɔn alɔ ganjininɔ mǐtɔn jí. Mɛ gègě mɔ nukúnnú jɛ wu égbé ɖɔ hun didó nɔ dɔn awovinú ɖé lɛ wá, bɔ dotóogán gègě lin ɖɔ azɔ̌wanú mɛ hun mɛvo nɔ wà ɖagbe nú azinzɔnnɔ lɛ. É ɖò wɛn ɖɔ ali Jehovah tɔn lɛ nɔ ɖè nùnywɛ tɔn kpo wanyiyi tɔn kpo xlɛ́.—Xà Ezayíi 55:9; Jaan 14:21, 23.

14, 15. (a) Sɛ́n tɛ lɛ Jehovah ka dó nú togun tɔn b’ɛ na cyɔn alɔ jǐ tɔn? (b) Nɛ̌ mǐ ka sixu zán nugbodòdó e ɖò sɛ́n enɛ lɛ mɛ é gbɔn?

¹⁴ Sɛ́n Mawu tɔn lɛ nɔ wà ɖagbe nú togun tɔn hwebǐnu. Jehovah na sɛ́n lɛ Izlayɛli hwexónu tɔn ɔ, bonu é na cyɔn alɔ ye jí sín awovinú syɛnsyɛn lɛ sí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, sɛ́n ɖokpo ɖɔ ɖɔ mɛ e sín xɔ ɖó xɔta é ɖó na mɛ̀ dǒ kpɛví ɖé lɛlɛ̌ dó xɔta ɔ, bonu mɛɖé ni ma j’ayǐ sín dɔ̌n wá kɔ́mɛ ó. (Sɛ́nflínmɛ 22:8) Sɛ́n ɖevo ɖɔ xó dó kanlin lɛ wu. Nú mɛɖé ɖó nyibu hunnylamɔ́nɔ ɖé ɔ, é ɖó na cɔ́ ɛ, bonu é ni ma wá tɔ́n bo gblewu mɛɖé alǒ hu mɛɖé ó. (Tíntɔ́n 21:28, 29) Nú Izlayɛli-ví ɖé ma setónú nú sɛ́n enɛ lɛ ǎ, bonu mɛɖé kú ɔ, kɔ tɔn wɛ hwɛ enɛ ɖè.

¹⁵ Sɛ́n enɛ lɛ d’alɔ mǐ bɔ mǐ mɔ ɖɔ gbɛ̀ xɔ akwɛ nú Jehovah. Nɛ̌ enɛ tuùntuùn ka ɖó na d’alɔ mǐ gbɔn? Mǐ ɖó na ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó sísí nú gbɛ̀ ɖò ali e nu mǐ nɔ wlíbò nú xwé mǐtɔn, zokɛkɛ mǐtɔn kpo mɔ̌to mǐtɔn kpo ɖè é, gɔ́ nú lee mǐ nɔ kun ye gbɔn é; mǐ nɔ lɛ́ wà mɔ̌ gbɔn lee mǐ nɔ cyan ayiɖeɖayi mǐtɔn lɛ gbɔn é gblamɛ. Mɛɖé lɛ, ɖò taji ɔ, mɛ winnyawinnya lɛ nɔ mɔ ɖɔ nùɖé kún sixu jɛ ó, enɛ wu ɔ, ye nɔ sɔ́ gbɛ̀ yetɔn ɖó axɔ́ nu, bo nɔ nyì alɔ nú awovinú e sixu jɛ lɛ é ǎ. Amɔ̌, lee Jehovah ba ɖɔ mǐ ni wà nǔ gbɔn é nɛ ǎ. É jló ɖɔ gbɛ̀ mǐɖesunɔ tɔn kpo mɛ ɖevo lɛ tɔn kpo ni xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ.—Nùnywɛtɔ́xó 11:9, 10.

16. Nukún tɛ Jehovah ka nɔ sɔ́ dó kpɔ́n xoɖiɖe na?

¹⁶ Gbɛtɔ́ lɛ bǐ sín gbɛ̀ wɛ xɔ akwɛ ɖò Jehovah nukúnmɛ. Vǐ e è ma tlɛ ko jì ǎ é tɔn lɔ xɔ akwɛ n’i. Ðò Mɔyizi Sɛ́n ɔ mɛ ɔ, nú mɛɖé xò za nú xoxónɔ ɖé bonu é kú alǒ xò ɔ gblé ɔ, Jehovah nɔ kpɔ́n mɛ enɛ dó mɔ mɛhutɔ́. Manywɛ mɛ wɛ é ɖè có, ɖó mɛɖé kú wutu ɔ, è ɖó na sɔ́ nùɖé dó sú gbɛ̀ enɛ sín axɔ́. (Xà Tíntɔ́n 21:22, 23.) Ðò Mawu nukúnmɛ ɔ, vǐ e è ma ko jì ǎ é ɔ, gbɛtɔ́ gbɛɖe wɛ. Ee a tuùn enɛ dìn é ɔ, nɛ̌ a ka lin gbɔn ɖɔ nǔ nɔ cí n’i dó xoɖiɖe wu? Nɛ̌ a ka nɔ lin gbɔn ɖɔ vǐ livi mɔkpan e sín xò è nɔ ɖè xwè ɖokpo ɖokpo mɛ é nɔ cí n’i?

17. Etɛ ka sixu dó gbɔ nú nyɔnu e ko ɖè xò cobo wá tuùn Jehovah é ɖé?

¹⁷ Bɔ nú nyɔnu ɖé ka ko ɖè xò cobo wá tuùn linlin e Jehovah nɔ ɖó d’ewu é ɔ ka lo? É sixu kudeji ɖɔ Jehovah sixu sɔ́ hwɛ kɛ emi, ɖó vɔsisa Jezu tɔn wu. (Luki 5:32; Efɛzinu lɛ 1:7) Nú nyɔnu ɖé ko hu hwɛ mɔhun ɖé wá yì, bonu hwɛ tɔn vɛ́ n’i nugbǒ nugbǒ ɔ, é sɔ́ byɔ ɖɔ é ni kpó ɖò hwɛ dó éɖée wɛ ǎ. “Mawu Mavɔmavɔ ɔ, xomɛfatɔ́ wɛ, nùblawukúnúmɛtɔ́ wɛ . . . Lě dò gbadahweji lín dó zǎnzǎnhweji sɔ ɔ, mɔ̌ dò wɛ Mawu Mavɔmavɔ nɔ sɛ̀ nùwanyido mǐtɔn lɛ dó zɔ nú mǐ sɔ.”—Ðɛhan 103:8-14.

NYÌ ALƆ NÚ LINLIN WANGBƐNUMƐ TƆN LƐ

18. Etɛwu mǐ ka ɖó na wà nǔ e wu mǐ kpé lɛ é bǐ, bo na ɖè linlin wangbɛnumɛ tɔn lɛ sín ayi mǐtɔn mɛ?

¹⁸ Sísí ɖiɖó nú nùnina Mawu tɔn e nyí gbɛ̀ é nɔ bɛ́sín ayi gɔngɔn mǐtɔn mɛ. É kúnkplá lee nǔ nɔ cí nú mǐ dó mɛ ɖevo lɛ wu é. Mɛsɛ́dó Jaan wlan ɖɔ: “Mɛɖebǔ gbɛ́ wǎn nú nɔví tɔn hǔn, mɛhutɔ́ wɛ é nyí.” (1 Jaan 3:15) Cobonu mǐ na wá ɖ’ayi wu ɔ, mɛ ɖevo ma mɔ gbɔ sixu ko tɔ́n kɔ dó wangbɛnumɛ mɛ. Wangbɛnumɛ sixu sísɛ́ mɛɖé bɔ é sɔ́ na nɔ sí mɛ ɖevo lɛ ǎ, ɖekúnnu agɔ dó ye wu, alǒ, tlɛ ba ɖɔ ye ni kú. Jehovah tuùn lee nǔ nɔ cí nú mǐ dó mɛ ɖevo lɛ wu é. (Levíi ví lɛ 19:16; Sɛ́nflínmɛ 19:18-21; Matie 5:22) Nú mǐ ɖ’ayi wu ɖɔ mǐ ɖó linlin wangbɛnumɛ tɔn dó mɛɖé wu ɔ, mǐ ɖó na w’azɔ̌ syɛnsyɛn bo ɖè linlin mɔhun lɛ síìn.—Jaki 1:14, 15; 4:1-3.

19. Nɛ̌ linlin e Jehovah nɔ ɖó dó alǎnnúwiwa wu é ka ɖó na xlɛ́ ali mǐ gbɔn?

¹⁹ Mǐ sixu ɖexlɛ́ ɖɔ gbɛ̀ xɔ akwɛ nú mǐ ɖò ali ɖevo nu. Ðò Ðɛhan 11:5 mɛ ɔ, mǐ xà ɖɔ Jehovah “gbɛ́ wǎn nú mɛ e yí wǎn nú alǎnnúwiwa é.” Nú mǐ nɔ cyan ayiɖeɖayi e mɛ alǎnnúwiwa gɔ́ lɛ é ɔ, mǐ ɖò ɖiɖexlɛ́ wɛ ɖɔ mǐ yí wǎn nú alǎnnúwiwa nɛ. Etɛwu mǐ ka na jló bo na bɛ́ xó, linlin kpo fɔtóo alǎnnúwiwa tɔn lɛ kpo gɔ́ ayi mǐtɔn mɛ? É nyɔ́ wà ɔ, mǐ jló na bɛ́ linlin mímɛ́ kpo linlin fífá tɔn lɛ kpo gɔ́ ayi mǐtɔn mɛ.—Xà Filipunu lɛ 4:8, 9.

MA NƆ TUTOBLONUNU E MA NƆ ÐÓ SÍSÍ NÚ GBƐ̀ Ǎ LƐ É MƐ Ó

20-22. (a) Nukún tɛ Jehovah ka nɔ sɔ́ dó kpɔ́n gbɛ̀ Satáan tɔn? (b) Nɛ̌ togun Mawu tɔn ka sixu xlɛ́ ɖɔ emi kún “nyí gbɛ̀ ɔ tɔn [ó]” gbɔn?

²⁰ Gbɛ̀ Satáan tɔn nɔ ɖó sísí nú gbɛ̀ ǎ, bɔ Jehovah nɔ kpɔ́n ɛ dó mɔ hunxɔ́ɖutɔ́, enɛ wɛ nyí mɛhutɔ́. Ðò xwè kanweko e wá yì lɛ é vlamɛ ɔ, acɛkpikpa hlɔnhlɔnnɔ lɛ ko zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ livi mɔkpan kú, mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ gègě wɛ ɖ’emɛ. Biblu dó gesí acɛkpikpa enɛ lɛ ɖi gběkanlin e nyla hun bo nɔ xò daka lɛ é. (Daniyɛli 8:3, 4, 20-22; Nǔɖexlɛ́mɛ 13:1, 2, 7, 8) Ðò gbɛ̀ égbé tɔn mɛ ɔ, ahwanfunnu sisa nyí ajɔ̌ ɖaxó ɖé. Ahwanfunnu e nɔ hu nǔ tawun lɛ é ko dó dɔkun nú mɛ lɛ. É ɖò wɛn ɖɔ, “gbɛ̀ ɔ bǐ . . . ɖò Mɛnyanya ɔ sín acɛ mɛ.”—1 Jaan 5:19.

²¹ Amɔ̌, Klisanwun nugbǒ lɛ “nyí gbɛ̀ ɔ tɔn ǎ.” Togun Jehovah tɔn nɔ ɖó wǔ zɔ nú toxóɖiɖɔ kpo ahwan kpo. Ye nɔ hu mɛ ǎ, mɔ̌ jɛn ye ma ka nɔ nɔ gudo nú tutoblonunu e nɔ hu mɛ é ɖě ǎ é nɛ. (Jaan 15:19; 17:16) Nú è doya nú Klisanwun lɛ ɔ, ye nɔ xò daka dó jɛhun dó yeɖée jí ǎ. Jezu kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ɖó na yí wǎn nú kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ lɔ.—Matie 5:44; Hlɔmanu lɛ 12:17-21.

²² Sinsɛn lɛ lɔ ko nɔ gudo nú kú gbɛtɔ́ livi mɔkpan tɔn. Hwenu e Biblu ɖò xó ɖɔ dó Babilɔnu Ðaxó e nyí kplékplé sinsɛn nùvú lɛ tɔn é wu wɛ é ɔ, é ɖɔ: “È mɔ gbeyiɖɔ lɛ kpo mɛɖeɖóvo Mawu tɔn lɛ kpo, kpodo mɛ e è hu ɖò ayikúngban jí lɛ bǐ kpan sín hun ɖò agblo tɔn mɛ.” A mɔ nukúnnú jɛ nǔ e wu Jehovah ɖɔ, “Togun ce, mi tɔ́n sín tɛntin tɔn” é mɛ lo à? Mɛ ɖěɖee nɔ sɛ̀n Jehovah lɛ é nyí akpáxwé sinsɛn nùvú tɔn ǎ.—Nǔɖexlɛ́mɛ 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Etɛ Babilɔnu Ðaxó ɔ mɛ ‘tíntɔ́n sín’ ka byɔ?

²³ Mǐ na “tɔ́n sín” Babilɔnu Ðaxó ɔ mɛ na byɔ ɖɔ mǐ ni ɖexlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ, mǐ kún sɔ́ na ɖ’alɔ ɖò sinsɛn nùvú alɔkpa ɖebǔ mɛ ó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ ɖó na kanɖeji ɖɔ è súnsún nyikɔ mǐtɔn sín sinsɛn e mɛ mǐ gosin é sín wema mɛ. Amɔ̌, é lɛ́ byɔ nǔ hú mɔ̌. Mǐ ɖó na gbɛ́ wǎn nú nǔ nyanya e sinsɛn nùvú nɔ wà lɛ é bo lɛ́ ɖó wǔ zɔ na. Sinsɛn nùvú nɔ yí gbè nú nùblibliwiwa, toxóɖiɖɔ kpo nukúnkɛ́n kpo, lobo nɔ lɛ́ sɔ́ nǔ enɛ lɛ sù. (Xà Ðɛhan 97:10; Nǔɖexlɛ́mɛ 18:7, 9, 11-17) Ðò xwè lɛ vlamɛ ɔ, gbɛtɔ́ livi gègě ko kú ɖó nǔ enɛ lɛ wutu.

24, 25. Nɛ̌ Jehovah tuùntuùn ka sixu zɔ́n bɔ mǐ ɖó fífá kpo ayixa ɖagbe ɖé kpo gbɔn?

²⁴ Cobɔ mǐ wá tuùn Jehovah ɔ, mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo ko nɔ nɔ gudo nú nǔ nyanya e gbɛ̀ Satáan tɔn nɔ wà lɛ é ɖò ali ɖé lɛ nu. Amɔ̌ dìn ɔ, mǐ ko huzu. Mǐ yí gbè nú gbɛxixɔ ɔ, bo sɔ́ gbɛzán mǐtɔn jó nú Mawu. “Mawu [nɔ] sɛ́ fífá sín hwenu lɛ dó” bɔ mǐ nɔ ɖu vivǐ tɔn. Mǐ ɖó fífá kpo ayixa ɖagbe ɖé kpo, ɖó mǐ tuùn ɖɔ nǔ mǐtɔn nyɔ́ Mawu nukúnmɛ wutu.—Mɛsɛ́dó 3:19, 20a; Ezayíi 1:18.

²⁵ Nú mǐ na bo tlɛ ko nɔ tutoblonunu e ma nɔ ɖó sísí nú gbɛ̀ ǎ é ɖé mɛ ɖ’ayǐ ɔ, Jehovah sixu sɔ́ hwɛ kɛ mǐ ɖó gbɛxixɔ ɔ wu. Gbɛ̀ e Jehovah na mǐ é sù nukún mǐtɔn mɛ tawun. Mǐ nɔ ɖè lee é sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é xlɛ́, gbɔn nǔ e wu mǐ kpé é bǐ wiwa dó d’alɔ mɛ ɖevo lɛ, bonu ye na kplɔ́n nǔ dó Jehovah wu, jó gbɛ̀ Satáan tɔn dó bo ɖó kancica ɖagbe ɖé xá Mawu gblamɛ.—2 Kɔlɛntinu lɛ 6:1, 2.

ÐƆ XÓ NÚ MƐ ÐEVO LƐ DÓ AXƆSUÐUTO Ɔ WU

26-28. (a) Azɔ̌ taji tɛ Jehovah ka sɔ́ d’alɔ mɛ nú Ezekiyɛli? (b) Etɛ Jehovah ka zɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ni wà égbé?

²⁶ Ðò Izlayɛli hwexónu tɔn ɔ, Jehovah ɖɔ nú Ezekiyɛli ɖɔ é ni gb’akpá nú togun ɔ ɖɔ è na sú Jeluzalɛmu sín kún dó ɖò malin-malin mɛ, lobo lɛ́ kplɔ́n nǔ e ye na bló bo na mɔ hwlɛngán é ye. Nú Ezekiyɛli ma gb’akpá nú togun ɔ ǎ ɔ, Jehovah na kàn hun yetɔn byɔ ɛ. (Ezekiyɛli 33:7-9) Ezekiyɛli ɖexlɛ́ ɖɔ gbɛ̀ xɔ akwɛ nú emi bo wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo jla wɛn taji enɛ.

²⁷ Jehovah sɔ́ azɔ̌ d’así nú mǐ ɖɔ mǐ ni gb’akpá nú gbɛtɔ́ lɛ ɖɔ è na sú kún dó nú gbɛ̀ Satáan tɔn zaanɖé dìn, lobo lɛ́ d’alɔ ye bonu ye ni tuùn Jehovah, bo gán lobo byɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ. (Ezayíi 61:2; Matie 24:14) Mǐ jló na wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo jla wɛn enɛ nú mɛ ɖevo lɛ. Mǐ jló na ɖɔ Pɔlu ɖɔhun ɖɔ: ‘Enyi mɛɖé dɔn ɖò mi mɛ ɔ, é sɔ́ kàn mì ǎ [alǒ, “un mɛ́ sín hun mitɔn mɛ,” nwt]! Ðó un jla tito Mawu tɔn ɔ bǐ mi; un hwla ɖebǔ dó mi ǎ.’—Mɛsɛ́dó 20:26, 27.

²⁸ Akpáxwé gbɛzán tɔn ɖevo lɛ tíìn bɔ é byɔ ɖɔ mǐ ni nyí mɛ mímɛ́ ɖè. Mi nú mǐ ni gbéjé ɖé lɛ kpɔ́n ɖò wemata e bɔ d’ewu é mɛ.