Dobanúnǔ Dokunkun Tɔn Ðexlɛ́ Ðɔ Axɔ́su Davidi Nɔ Gbɛ̀ Kpɔ́n Nǔgbo

Sɔgbe kpo Biblu kpo ɔ, Axɔ́su Izlayɛli tɔn Davidi nɔ gbɛ̀ ɖò xwè kanweko 11gɔ́ J.H.M. tɔn, bɔ kúnkan tɔn nɔ axɔ́suzinkpo jí nú xwè kanweko mɔkpan. Amɔ̌, xómɔɖɔdónǔwutɔ́ ɖé lɛ ɖɔ ɖɔ xɛxó ɖé kpowun wɛ Davidi nyí, bɔ gbɛtɔ́ lɛ wá kpa tan e kúnkplá ɛ lɛ é ɖò nukɔnmɛ. Axɔ́su Davidi ka nyí mɛ nǔjɔnǔ tɔn ɖé à?

Ðò 1993 ɔ, dobanúnǔtɔ́ dokunkun tɔn Avraham Biran kpo gbɛ̌ta tɔn kpo mɔ awinnya fɛ́nkpo ɖé ɖò Tel Dan, ɖò totaligbé Israël tɔn, bɔ nǔwlanwlán e ɖ’eji é dó gesí “Xwé Davidi Tɔn.” Xwè kanweko tɛnnɛgɔ́ J.H.M. tɔn sín nǔwlanwlán wɛ ɖò awinnya ɔ jí, bɔ è zán nǔwlanwlán sémitique hwexónu tɔn lɛ tɔn dó wlan. É ɖò wɛn ɖɔ fɛ́nkpo kpe nukúnɖeji e Alamunu lɛ mɛ dó xɔ susu nú yeɖée, ɖó ɖu e ye ɖu ɖò Izlayɛli-ví lɛ jí é wutu é tɔn ɖé wɛ.

Xóta Bible History Daily tɔn ɖé ɖɔ: “Nǔwlanwlán ‘Xwé Davidi Tɔn’ ɔ, mɛɖé lɛ ɖi nǔ na ǎ . . . É ɖò mɔ̌ có, akɔwé Biblu tɔn kpo dobanúnǔtɔ́ dokunkun tɔn kpo gegě yawǔ yí gbè ɖɔ awinnya fɛ́nkpo e è mɔ ɖò Tel Dan é nyí kúnnuɖenú ɖejid’ewu e xlɛ́ ɖɔ Axɔ́su Davidi e xó Biblu ɖɔ é nɔ gbɛ̀ kpɔ́n nǔgbo nǔgbo é ɖé, bo zɔ́n bɔ é nyí ɖokpo ɖò dobanúnǔ dokunkun tɔn Biblu tɔn nukɔntɔn e jí BAR [xójlawema nǔnywɛ xwitixwiti tɔn Biblical Archaeology Review] wlan nǔ dó lɛ é mɛ.”