Alɔdlɛ́ndónǔ Kplé Gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma tɔn lɛ́
5-11 SEPTEMBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 9-10
“Kpa súsú nú Jexóva ɖó nǔnywɛ́ tɔn wútu”
w99 1/7 30 akpá. 6
Mɛbakpɔ́n e hɛn le wá tawun é ɖé
Éé axɔ́sú nyɔ̌nu ɔ mɔ Salomɔ́ɔ gúdo é ɔ, é jɛ “nǔbasɔ́” ɖé lɛ́ nyi d’è jí. (1 Axɔ́sú lɛ́ 10:1) Amɔ̌, énɛ́ ɖo xlɛ́xlɛ́ wɛ ɖɔ axɔ́sú nyɔ̌nu ɔ dɔn Salomɔ́ɔ dó ayihúndida nǔbasɔ́ tɔn ɖé mɛ kpowun ǎ. Ðo Ðɛhan 49:5 mɛ ɔ, è zán xókwín mɔ̌hun dó dó gesí nǔkanbyɔ́ syɛ́nsyɛ́n e kúnkplá hwɛhuhu, kú kpó hwlɛngán kpó lɛ́ é. É ɖo wɛn ɖɔ nǔ e gɔ́ngɔ́n, bo sixú tɛn lě do Salomɔ́ɔ ɖó nǔnywɛ́ sɔ é kpɔ́n lɛ́ é jí wɛ axɔ́sú nyɔ̌nu Saba tɔn ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá ɛ dó. Biblu ɖɔ ɖɔ é “kan nǔ e é ko lɛ́n dó ayi mɛ lɛ́ bǐ byɔ́ ɛ.” Bɔ Salomɔ́ɔ “kpé nǔ e é kanbyɔ́ ɛ lɛ́ bǐ wú, bo ná sin nú yě; nǔ ɖěbǔ kpo bɔ axɔ́sú ɔ gɔn ma tínmɛ n’i ǎ.”—1 Axɔ́sú lɛ́ 10:2b, 3.
w99 1/11 20 akpá. 6
Hwenu e alɔhundónánǔmɛ túnflá é
Nǔ e axɔ́sú nyɔ̌nu ɔ se, bo mɔ lɛ́ é jí wǔ n’i sɔmɔ̌ bɔ é ɖɔ kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó ɖɔ: “Nǔ nyɔ́ nú mɛsɛntɔ́ towe lɛ́; yě nɔ ɖo nukɔn towe hwebǐnu, bo nɔ ɖo nǔnywɛ́ yí ɖo así towe wɛ.” (1 Axɔ́sú lɛ́ 10:4-8) Dɔkun wɛ lɛ́ lɛ̌ dó mɛsɛntɔ́ Salomɔ́ɔ tɔn lɛ́, amɔ̌, é nyí énɛ́ wú wɛ é ɖɔ ɖɔ nǔ nyɔ́ nú yě ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, nǔ nyɔ́ nú mɛsɛntɔ́ Salomɔ́ɔ tɔn lɛ́ ɖó yě sixú nɔ ɖu vǐví nǔnywɛ́ e Mawu ná Salomɔ́ɔ é tɔn hwebǐnu wútu. Kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé wɛ axɔ́sú nyɔ̌nu Saba tɔn nyí nú togun Jexóva tɔn, éé ɖo nǔnywɛ́ Gbɛɖótɔ́ ɔ ɖésúnɔ, kpó Vǐ tɔn Jezu Klísu kpó tɔn sín vǐví ɖu wɛ é ɖo égbé.
w99 1/7 30-31
Mɛbakpɔ́n e hɛn le wá tawun é ɖé
Nǔnywɛ́ Salomɔ́ɔ tɔn kpó nukɔnyiyi e axɔ́súɖuto tɔn ɖó é kpó jí wǔ nú axɔ́sú nyɔ̌nu Saba tɔn sɔmɔ̌ bɔ “agbɔ̌n kpé è.” (1 Axɔ́sú lɛ́ 10:4, 5) Akɔwé Biblu tɔn ɖé tlɛ lin ɖɔ ba wɛ é ba éɖée kpo! Ðěbǔ wɛ é ná bo nyí ɔ, nǔ e axɔ́sú nyɔ̌nu ɔ mɔ, bo se lɛ́ é jí wǔ n’i tawun. É ɖɔ ɖɔ nǔ nyɔ́ nú mɛsɛntɔ́ Salomɔ́ɔ tɔn lɛ́ ɖó ali e hun nú yě bɔ yě nɔ se nǔnywɛ́xó axɔ́sú ɔ tɔn lɛ́ é wú, bo lɛ́ dó kú nú Jexóva ɖó sɔ́ e é sɔ́ Salomɔ́ɔ ɖó axɔ́súzinkpo jí é wú. Énɛ́ gúdo ɔ, é ná nǔ xɔ akwɛ́ lɛ́ axɔ́sú ɔ, bɔ nú è ná lɛ́n akwɛ́ tɔn ɖo égbé ɔ, siká ɔ kɔ́kɔ́ɖɔ́kɔ́ ná xɔ ɖɔ̌la 40000000 mɔ̌. Salomɔ́ɔ lɔ ná nǔ axɔ́sú nyɔ̌nu Saba tɔn ɔ, é ná ɛ “nǔ e jló [è] bɔ é byɔ́ ɛ lɛ́ bǐ.”—1 Axɔ́sú lɛ́ 10:6-13.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w08 1/11 22 akpá. 4-6
A ka tuun a?
Nɛ̌ do axɔ́sú Salomɔ́ɔ ka ɖó siká sɔ?
Biblu ɖɔ ɖɔ Ilámu, axɔ́sú Tíi tɔn ná siká tɔ́nu atɔn adaɖé Salomɔ́ɔ, siká tɔ́nu mɔ̌hunkɔtɔn wɛ axɔ́sú nyɔ̌nu Saba tɔn lɔ ná ɛ, bɔ tɔjíhún Salomɔ́ɔ tɔn lɛ́ hɛn siká tɔ́nu wěwe jɛjí wá n’i sín Ɔfíi. Tan ɔ ɖɔ ɖɔ “siká e nɔ wá nú Salomɔ́ɔ xwewú xwewú ɔ yi tɔ́nu ko.” (1 Axɔ́sú lɛ́ 9:14, 28; 10:10, 14) Nǔgbó jɛ́n ka wɛ dóó a? Nɛ̌ do axɔ́sú lɛ́ ka nɔ ɖó siká sɔ ɖo hwexónu?
Nǔwlánwlán hwexónu tɔn, éé akɔwé Biblu tɔn gěgé mɔ ɖɔ è sixú ɖeji d’é wú é ɖé ɖɔ ɖɔ Falawɔ́ɔn Thoutmosis III (xwe afatɔ́n wegɔ́ J.H.M tɔn) hɛn siká tɔ́nu 12 mɔ̌ wá vodúnxwé Amôn-Râ tɔn ɖo Karnak. Ðo xwe kanweko tántɔngɔ́ J.H.M tɔn ɔ, Tíi hɛn siká tɔ́nu 4 jɛjí sín nǔjɔ yi jó nú axɔ́sú Asilíi tɔn Tiglath-Piléser III, bɔ siká tɔ́nu mɔ̌hun wɛ Sargon II ná vodún Babilɔ́nu tɔn lɛ́. È ɖɔ ɖɔ siká tɔ́nu 25 jɛjí wɛ axɔ́sú Masedwáni tɔn Philippe II (359-336 J.H.M.) nɔ kun sín do glɔ́ xwewú xwewú ɖo Pangée, ɖo Thrace.
Hwenu e Philippe sín vǐ súnnu Alexandre Ðaxó ɔ (336-323 J.H.M.) yí toxo Pɛ́si tɔn Súzi é ɔ, è ɖɔ ɖɔ siká tɔ́nu 1070 mɔ̌ wɛ é bɛ́ ɖo fínɛ́, bɔ siká e é bɛ́ ɖo Pɛ́si to ɔ bǐ mɛ é yi tɔ́nu 6000 jɛjí. Hǔn, nú é kpɔ́n dó nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ wú ɔ, lě do axɔ́sú Salomɔ́ɔ ɖó siká sɔ bɔ Biblu ɖɔ é nyí sin bɔ è dó xó jí ǎ.
12-18 SEPTEMBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 11-12
“Ba mɛ e a ná da é kpó nǔnywɛ́ kpó”
w18.07 18 akpá. 7
“Mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖo Jexóva sín ahwan mɛ?
Kpɔ́ndéwú Axɔ́sú Salomɔ́ɔ tɔn sixú kplɔ́n nǔ gěgé mǐ. Hwenu e é ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é ɔ, é nɔ ba alixlɛ́mɛ ɖo Jexóva gɔ́n. Mawu ná ɛ nǔnywɛ́ ɖaxó, bo sɔ́ tɛ́npli Jeluzalɛ́mu tɔn e ná jí wǔ é gbígbá sín azɔ̌ dó alɔ mɛ n’i. Amɔ̌, xɔ́ntɔn e Salomɔ́ɔ zun xá Jexóva é gblé. (1 Axɔ́. 3:12; 11:1, 2) Sɛ́n Mawu tɔn gbɛ́ ɖɔ, ɖo tají ɔ, Axɔ́sú Eblée ɖé ní “ma ɖó asi gěgé ó,” lé “é táa jó Mawu dó.” (Sɛ́n. 17:17) Salomɔ́ɔ tlító bo da nyɔ̌nu 700. É lɛ́ kplá xɔnnɔ 300 ɖěvo ɖó xwé tɔn gbe. (1 Axɔ́. 11:3) Asi tɔn lɛ́ gěgé nyí Izlayɛ́linu ǎ, bo nɔ sɛn vodún lɛ́. Énɛ́ wú ɔ, Salomɔ́ɔ tlító nú sɛ́n Mawu tɔn e gbɛ́ ɖɔ è ma da toɖévomɛ nyɔ̌nu ó é.—Sɛ́n. 7:3, 4.
w19.01 15 akpá. 6
Nɛ̌ a ka sixú hɛn ayi towe gbɔn?
Satáan nɔ ba ɖɔ mǐ ní cí émí ɖɔhun, é wɛ nyí ɖɔ mǐ ní húzú gǔfɔntɔ́ e nɔ xo nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ nyi kɛ́n, bɔ cejɛ́nnábí nɔ sísɛ́ ɛ é ɖé. Satáan sixú hɛn mǐ gǎnnugánnú bɔ mǐ ná nɔ lin nǔ bo wa nǔ éɖɔhun ǎ. Énɛ́ wú ɔ, é nɔ tɛ́n kpɔ́n bo ná kpé nǔ e gbé nya wɛ é ɖe é wú ɖo ali ɖěvo lɛ́ nu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é bló bɔ mɛ e é ko hɛn blí lɛ́ é lɛ́ lɛ̌ dó mǐ. (1 Jaan 5:19) É nɔ ba ɖɔ mǐ ní zán hwenu xá mɛ énɛ́ lɛ́, ényí mǐ ná bo tlɛ tuun ɖɔ gbɛ̌ nyanya lɛ́ sixú “hɛn” ali e nu mǐ nɔ lin nǔ, bo nɔ wa nǔ ɖe é “gblé” ɔ nɛ́. (1 Kɔ. 15:33) Wlɛnwín énɛ́ wa nǔ dó axɔ́sú Salomɔ́ɔ wú. É da nyɔ̌nu pagáwun gěgé, bɔ yě wá dó jɔ n’i tawun bo “lilɛ ayixa tɔn” sín Jexóva jí.—1 Axɔ́. 11:3.
w18.07 19 akpá. 9
Mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖo Jexóva sín ahwan mɛ?
Amɔ̌, Jexóva nɔ sɔ́ nukún kpɛví dó kpɔ́n nǔnyanyawiwa gbeɖé ǎ. Biblu ɖɔ: ‘Jexóva sin xomɛ dó Salomɔ́ɔ, ɖó é ɖe ayixa tɔn sín Jexóva e ɖe éɖée xlɛ́ ɛ azɔn we ɔ wú. Hwe énɛ́ lɛ́ nu wɛ Jexóva dó sɛ́n n’i ɖɔ é ní ma sɛn vodún ó. Salomɔ́ɔ ka nyi sɛ́n e Jexóva dó n’i lɛ́ ǎ.’ É sín énɛ́ wú bɔ nǔ tɔn sɔ́ nyɔ́ Mawu nukúnmɛ ǎ, é ka sɔ́ lɛ́ nɔ gǔdo n’i ǎ. Kúnkan Salomɔ́ɔ tɔn lɛ́ sɔ́ sixú kp’acɛ dó axɔ́súɖuto Izlayɛ́li tɔn ɔ blěbú nu ǎ, bɔ yě lɛ́ mɔ wǔvɛ́ nǔ baɖabaɖa gěgé tɔn nú xwe mɔ̌kpán.—1 Axɔ́. 11:9-13.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w18.06 14 akpá. 1-4
É hɛn ɔ, é ná ko bló bɔ nǔ tɔn ná nyɔ́ Mawu nukúnmɛ
Gǔ e yě fɔ́n e zɔ́n bɔ Hlobowámu xo ahwankpá tɔn kplé. Amɔ̌, Jexóva byɔ́ xó ɔ mɛ gbɔn gbeyíɖɔ Cemaya jí, bo ɖɔ: “Mi ní ma yi fun ahwan xá nɔví mitɔn Izlayɛ́linu lɛ́ ó, ɖɔ ɖokpó ɖokpó mitɔn ní lɛ́ kɔ yi xwé! Ðó émí wɛ zɔ́n bɔ nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ jɛ.”—1 Axɔ́. 12:21-24.
Yě tlɛ fun ahwan vɔ́vɔ́ ǎ wɛ a? Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n lě énɛ́ sixú ko wlú ayi mɛ nú Hlobowámu gbɔn é! Étɛ́ togun ɔ ka ná lin dó axɔ́sú énɛ́ e gblɔ́n adǎn ɖɔ émí ná sɔ́ “lanbá” e tɔ́ émítɔn zán é “mɔ̌hun we” dó dɔn tó nú togun émítɔn, bɔ zaanɖé kpowun ɔ, é ka wɔn ya nú gǔ ɖaxó énɛ́ e yě fɔ́n é wú? (Sɔ́ jlɛ́ dó 2 Tan 13:7 wú.) É ɖo mɔ̌ có, “ée” axɔ́sú ɔ kpó ahwankpá tɔn lɛ́ kpó “se nǔ e Mawu Mavɔmavɔ ɖɔ ɔ, yě se tónú n’i bo lɛ́ kɔ yi xwé.”
Étɛ́ énɛ́ ka sixú kplɔ́n mǐ? Nǔnywɛ́nú wɛ é nyí ɖɔ mǐ ní se tónú nú Mawu, ényí mɔ̌ wiwa ná bo tlɛ zɔ́n bónú è ná ko mǐ ɔ nɛ́. Tónúsise nú Mawu nɔ zɔ́n bɔ nǔ mɛtɔn nɔ nyɔ́ nukún tɔn mɛ, bɔ é nɔ lɛ́ kɔn nyɔ̌ná dó mɛ jí.—Sɛ́n. 28:2.
Étɛ́ mɛ é ka wá tɔ́n kɔ dó nú Hlobowámu? É se tónú bo jó tito e é bló bo ná fun ahwan xá akɔta yɔ̌yɔ́ e è ɖó ayǐ é dó; énɛ́ gúdo ɔ, é sɔ́ ayi tɔn ɖó toxo Judáa kpó Bɛnjamɛ́ɛ kpó tɔn e kpo ɖo acɛ tɔn mɛ é gbígbá jí. É vɔ́ hlɔ̌nhlɔ́n ná toxo ɖé lɛ́, bo bló bɔ “yě syɛ́n sɔmɔ̌.” (2 Tan 11:5-12) Tají hú gǎn ɔ wɛ nyí ɖɔ nú hwenu ɖé ɔ, é tɛ́ dó sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ wú. Ée axɔ́súɖuto akɔta wǒ Izlayɛ́li tɔn tɔn e ɖo Hlobowámu glɔ́ é zin ta dó vodúnsinsɛn mɛ bǐ é ɔ, fínɛ́nu gěgé ka “dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú Hlobowámu,” bo nɔ yi Jeluzalɛ́mu dó xlɛ́ gǔdo e yě ɖe nú sinsɛn-bíbló nǔgbó ɔ é. (2 Tan 11:16, 17) Énɛ́ wú ɔ, tónúsise Hlobowámu tɔn zɔ́n bɔ acɛkpikpa tɔn lí dǒ.
19-25 SEPTEMBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 13-14
“Étɛ́wú nǔ e mǐ ɖó é ka ɖó ná nɔ kpé mǐ bɔ mǐ ná nɔ lɛ́ nɔ jlɛ̌ jí?”
w08 15/8 8 akpá. 4
Nɔ gbejí kpó ayi towe bǐ kpó
Énɛ́ ɔ, Jelobowámu ɖɔ nú gbeyíɖɔ Mawu tɔn ɖɔ: “Wǎ mǐ ní yi xwégbe, bo ná yi ɖu nǔ, énɛ́ ɔ gúdo ɔ, un ná ná nǔ we.” (1 Axɔ́. 13:7) Étɛ́ gbeyíɖɔ ɔ ka ná wa din? Ée é ko dó hwɛɖónúmɛ sín wɛn ɔ axɔ́sú ɔ gúdo din é ɔ, é ka ná yí gbe nú jǒnɔ tɔn e é jló ná yí é wɛ a? (Ðɛh. 119:113) Alǒ nú axɔ́sú ɔ ná bo ɖe xlɛ́ ɖɔ nǔ e émí wa é vɛ́ nú émí ɔ, é ná gbɛ́ ylɔ̌ ɔ wɛ a? É ɖo wɛn ɖɔ Jelobowámu ɖó nǔwúkpíkpé ɔ bo ná ná nǔ e xɔ akwɛ́ tawun lɛ́ é xɔ́ntɔn tɔn lɛ́. Ényí nǔ agbaza tɔn lɛ́ ko nɔ jló gbeyíɖɔ Mawu tɔn ɔ ɖ’ayi mɛ ɖ’ayǐ wɛ ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ nǔ e axɔ́sú ɔ xwlé é ná ko nyí mɛtɛ́nkpɔ́n ɖaxó ɖé n’i. Amɔ̌, Jexóva ka ko gbɛ́ nǔ nú gbeyíɖɔ ɔ ɖɔ: “Ma ɖu nǔ ó, . . . ma nu sin ó, . . . ma ka lɛ́ kɔ gbɔn ali e [a] gbɔn wá ɔ ó.” Énɛ́ wú wɛ gbeyíɖɔ ɔ ɖɔ nyi wɛn n’i ɖɔ: “A na bo ná mì dɔkun towe sín vlɔ̌ɖówe ɔ, un xwe xwé towe gbe ǎ, un ɖo nǔ ná ɖu wɛ ǎ, un ka ɖo sin ná nu wɛ ɖo fí ǎ.” Bɔ gbeyíɖɔ ɔ gosín Betɛ́li, bo wlí ali ɖěvo ɖidó. (1 Axɔ́. 13:8-10) Étɛ́ gbeta e kɔn gbeyíɖɔ ɔ wá é ka kplɔ́n mǐ dó gbejíninɔ kpó ayi mɛtɔn bǐ kpó wú?—Hlɔ̌. 15:4.
w08 15/8 11 akpá. 15
Nɔ gbejí kpó ayi towe bǐ kpó
Nǔ ɖěvo tɛ́ nǔ e gbeyíɖɔ e gosín Judáa é wa nyi do é ka sixú kplɔ́n mǐ? Nǔnywɛ́xó 3:5 ɖɔ: “Ðeji dó Mawu Mavɔmavɔ wú kpó ayixa towe bǐ kpó. Ma gán jɛ nǔnywɛ́ hwiɖésúnɔ tɔn wú ó.” Gbeyíɖɔ e gosín Judáa é sɔ́ gán jɛ Jexóva wú lěe é bló gbɔn wá yi é ǎ, ɖo ninɔmɛ élɔ́ mɛ ɔ, é ɖeji dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ éɖésúnɔ tɔn wú. Nǔ e é wa nyi do é zɔ́n bɔ é kú, bo sɔ́ ɖó nyǐkɔ ɖagbe ɖo Mawu gɔ́n ǎ. Tan élɔ́ xlɛ́ lě do é ɖo tají sɔ ɖɔ è ní nɔ jlɛ̌ jí dó sɛn Jexóva, bo lɛ́ nɔ gbejí n’i é!
w08 15/8 9 akpá. 10
Nɔ gbejí kpó ayi towe bǐ kpó
Gbeyíɖɔ e gosín Judáa é ɖó ná ko kpé wú bo mɔ nǔ jɛ ayi wínníwínní e zán wɛ gbeyíɖɔ degénɔ ɔ ɖe é wú. É sixú ko kanbyɔ́ éɖée ɖɔ: ‘Étɛ́wú Jexóva ka ná sɛ́ wɛnsagun ɖé dó mɛ ɖěvo bo ná ná ɛ alixlɛ́mɛ yɔ̌yɔ́ lɛ́ nú é ná ɖɔ nú mì?’ Gbeyíɖɔ ɔ sixú ko byɔ́ Jexóva ɖɔ é ní bló bónú alixlɛ́mɛ lɛ́ ní zawě nú émí, amɔ̌, Biblu ɖe xlɛ́ ɖɔ é wa mɔ̌ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, “é lɛ́ kɔ xwedó [nya degénɔ ɔ] yi xwé tɔn gbe, bo ɖu nǔ, bo nu sin.” Mɔ̌ e é wa é nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ ǎ. Ée è flú gbeyíɖɔ ɔ, b’ɛ wá lɛ́ kɔ xwe Judáa gúdo é ɔ, kinnikínní ɖé mɔ ɛ, bo hu i. Kú baɖabaɖa tɛ́ ɖíe gbeyíɖɔ Mawu tɔn énɛ́ kú è!—1 Axɔ́. 13:19-25.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w10 1/7 29 akpá. 5
É nɔ ba nǔ e nyí nǔ ɖagbe ɖo mǐ mɛ é
Hú gǎn mɔ̌ ɔ, nǔ e ɖo 1 Axɔ́sú lɛ́ 14:13 mɛ é kplɔ́n nǔ ɖagbe ɖé mǐ dó Jexóva kpó nǔ e é nɔ ɖó nukún ɖo mǐ sí é kpó wú. Mǐ ní flín ɖɔ é mɔ nǔ e “nyɔ́” é ɖé ɖo Avíya sín ayi mɛ. É ɖo wɛn ɖɔ Jexóva kíjé ayi Avíya tɔn káká bo mɔ nǔ ɖagbe ɖé ɖ’é mɛ. Lěe akɔwé ɖé ɖɔ gbɔn é ɔ, ényí è jlɛ́ Avíya dó xwédo tɔn wú ɔ, é wɛ nyí jɛ̌ xɔ akwɛ́ ɖokpó e “ɖo awǐnnya gěgé tɛ́ntin é.” Nǔ ɖagbe énɛ́ e Jexóva mɔ é su nukún tɔn mɛ, b’ɛ d’ajɔ tɔn ɛ, bo kú nǔbláwǔ nú éyɛ́ kɛ́ɖɛ́ ɖó bǎ ɖé mɛ ɖo xwédo nyanya énɛ́ mɛ.
KLISÁNWUN GBƐ ZÍNZÁN
g 1/10 8-9, gbǎví lɛ́
[Gbǎví e ɖo wěxwɛ 8gɔ́ ɔ jí é]
A KA SIXÚ SƆ́ NǓ NÚ AZƆ̌ ÐÉ BO NÁ NƆ YI WA ÐO TOXO MƐ A?
Wěɖexámɛ ɖé lɛ́ ɖíe bo sixú d’alɔ ɖo gbɛ ɔ sín awa ɖé lɛ́ jí, ɖo hwenu e azɔ̌ ma ɖe ǎ é:
● Nukúnkpíkpé dó xwé wú (hwenu e mɛɖé yi azɔ̌mɛ alǒ yí gbɔjɛ́ bo ka ba ɖɔ è ní ɖo xwé émítɔn kpɔ́n nú émí wɛ é)
● Ayǐ jíjláɖó: agbanxɔ lɛ́ mɛ; azɔ̌watɛn lɛ́; xwé lɛ́ kpó fí e è nɔ dɔ́ lɛ́ é kpó hwenu e è gbá yě fó gúdo é, hwenu e myɔ ji nǔ gúdo é, hwenu e mɛ lɛ́ zɛ hwɛ é; xwé lɛ́ gbe (ɖo mɛ ɖěvo lɛ́ sín xwégbe); flɛtɛ́li lɛ́ (azɔ̌xwé lɛ́ kpó xwé lɛ́ gbe kpó)
● Nǔ jíjláɖó: kɛkɛ́ afɔdókwín lɛ́; hladíó lɛ́, telée kpó nǔ mɔ̌hun lɛ́ kpó (wěma e sixú d’alɔ bɔ è ná tuun lěe è ná nɔ jlá nǔ énɛ́ lɛ́ ɖó gbɔn é ɖo wěmasɛxwetɛn lɛ́)
● Ðo gbesisɔmɛ bá wa nǔ ɖěbǔ e a mɔ é: kalóo títɛ́; amoire bíbló, hɔn lɛ́ bíbló, azava bíbló; sɛn sísá; dǒ mimɛ; xɔ gbígbá
● Glezɔ́ wiwa: nǔ dídó, atínsínsɛ́n lɛ́ biba, jinukún yiya
● Jikpá bíbló kpó nukún kpíkpé d’é wú kpó ɖo azɔ̌xwé lɛ́, akwɛ́sɛxwetɛn lɛ́ kpó fí mɔ̌hun ɖěvo lɛ́ kpó
● Xwé cícɔ́ nú mɛ: nukúnkpíkpé dó xwé wú, è ná mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ nǔ lɛ́ ɖo yiyi wɛ ganjí ɖo xwé ɔ gbe (hweɖélɛ́nu ɔ, é nɔ byɔ́ ɖɔ è ní sú xɔkwɛ́ ǎ)
● Nǔ títɛ́ dó xɔ lɛ́ mɛ kpó nukúnkpíkpé d’é wú kpó
● Xójláwéma lɛ́ kpó wěma mɔ̌hun ɖěvo lɛ́ kpó mímá
● Agban bíbɛ́ nú mɛ lɛ́ hwenu e yě jló ná sɛ tɛn sín fí ɖé jɛ fí ɖěvo é
● Folówa zínzán dó ba acɔ́ nú kɔ́xota xwé lɛ́ tɔn, atínla lɛ́ jlájlá, atín lɛ́ gbigbo
● Mɔ̌to e nɔ bɛ́ wěmaxɔmɛví lɛ́ é kunkun
● Fɔtóo ɖiɖe nú mɛ kpó video yíyí dó kan jí ɖo nǔwiwa lɛ́ hwenu kpó
● Mlɛ sisa nú hwehutɔ́ lɛ́
● Azɔ̌ wiwa nú mɛ dó sú azɔ̌ e è wa nú mɛ é xɔ́ mɛ
[Gbǎví e ɖo wěxwɛ 9gɔ́ ɔ jí é]
SƆ́ NǓ NÚ AZƆ̌ ÐÉ BO NÁ NƆ WA SÍN XWÉGBE
Ba do nú hudó mɛ e lɛ́ lɛ̌ dó we lɛ́ é tɔn. Kan nǔ byɔ́ yě. Ðe afɔ ɔ jɛ nukɔn.
● Vǐ hinhɛn nú mɛ, nukúnkpíkpé dó vǐ lɛ́ wú
● Mǎ e a dǒ ɖo xwégbe é kpó folówa lɛ́ kpó sisa; klésin, bisápu alǒ nǔ mɔ̌hun lɛ́ sisa
● Avɔ titɔ, avɔ e vún é, awu e fyɔ́n mɛ é, alǒ awu e jó mɛ dó é bíblóɖó
● Nǔ ɖiɖa sa
● Avɔ linlɔn, zɛ̌n mimɛ kpó nǔ mɔ̌hun lɛ́ kpó
● Anyǔ titɔ
● Nukúnkpíkpé dó akɔ́nwúntawéma lɛ́ wú, nǔ wlánwlán ɖo ɔdinatɛ́ɛ jí nú mɛ, azɔ̌ wiwa nú mɛ ɖo ɔdinatɛ́ɛ jí sín xwégbe
● Axisinɔ lɛ́ yíyí ɖo alǒkan jí nú mɛ
● Ða kpikpa kpó ɖa bláblá kpó nú mɛ
● Xɔ biba nú mɛ
● Wěmasɛ́dómɛ bíbɛ́ dó wěmakpo mɛ nú ajɔ̌jlátɔ́ lɛ́
● Mɔ̌to lɛ́ klɔ́klɔ́ kpó yě súnsúnsúnsún kpó (axisinɔ lɛ́ ɖésú wɛ ná nɔ sɔ́ mɔ̌to yětɔn wá xwé towe gbe)
● Wǔ lilɛ nú xwégbe kanlin lɛ́ kpó kplákplá yě tɔ́n kpó
● Cávi blóbló kpó cávi bíblóɖó kpó ɖo xwégbe
26 SEPTEMBRE–2 OCTOBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 15-16
“Asa wa nǔ kpó akɔ́nkpinkpan kpó: Hwɛ ka lo?”
w12 15/8 8 akpá. 4
“È ná d’ajɔ we ɖó azɔ̌ towe wú”
Izlayɛ́li má bo húzú axɔ́súɖuto we gúdo é ɔ, xwe 20 e bɔ d’é wú lɛ́ é vlamɛ ɔ, nǔwalɔ pagáwun tɔn lɛ́ wa nǔ dó Judáa wú titewungbe tɔn. Hwenu e Asa húzú axɔ́sú ɖo 977 J.H.M. tɔn é ɔ, hɔn ɔ mɛ lɔ tlɛ blí ɖó vodún Kanáanu lɛ́ tɔn e nɔ ná nǔwúkpíkpé vǐjiji tɔn mɛ enyíi e yě nɔ sɛn ɖo fínɛ́ é wútu. É ɖo mɔ̌ có, tan e ɖɔ xó dó acɛkpikpa Asa tɔn wú é ɖɔ ɖɔ é “wa nǔ e nyɔ́ bo sɔgbe ɖo Mawu Mavɔmavɔ, Mawu tɔn nukúnmɛ é. Asa ɖe vɔ̌sákpe e jí yě nɔ́ sá vɔ̌ nú vodún lɛ́ ɖe lɛ́ kpódó vodún xwé e ɖo só jí lɛ́ kpó síin. É gba awǐnnya e yě tun te bo nɔ sɛn lɛ́, bo sɛ́n vodún Acela lɛ́.” (2 Tan. 14:1, 2) Asa lɛ́ nya “súnnu kpó nyɔ̌nu kpó e nɔ lɛ aga ɖo hunkpá mɛ dó sɛn hun lɛ́” é sín axɔ́súɖuto Judáa tɔn mɛ, yě nɔ ɖó xó xá yěɖée gbɔn yonu mɛ ɖo sinsɛn sín nyǐkɔ mɛ. Asa nɔ te ɖó fínɛ́ ǎ. É lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú togun ɔ ɖɔ yě ní “sɛn Mawu Mavɔmavɔ, Mawu tɔ́gbó yětɔn lɛ́ tɔn. Yě ní nyi sɛ́n” Mawu tɔn, lobo wa nǔ e é zɔ́n lɛ́ é.—1 Ax. 15:12, 13; 2 Tan. 14:3.
w17.03 19 akpá. 7
Sɛn Jexóva kpó ayi towe bǐ kpó!
Mǐ mɛ ɖokpó ɖokpó ɖó ná gbéjé ayi mǐtɔn kpɔ́n bo ná kpɔ́n ɖɔ mǐ ka sɔ́ mǐɖée jó nú Mawu bǐ mlɛ́mlɛ́ a jí. Kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Un ka kú d’é jí bo ná hɛn xomɛ Jexóva tɔn hun, bo jɛ hun dó sinsɛn-bíbló nǔgbó ɔ jí, lobo cyɔ́n alɔ togun tɔn jí dó nǔ baɖabaɖa ɖěbǔ e ná wa nǔ dó wǔtu tɔn é wú a?’ Kpɔ́n akɔ́nkpinkpan e é byɔ́ Asa ɖɔ é ní ɖó cóbó sixú kpannukɔn Maaka e nyí “nyɔ̌nu ɖaxó” ɖo to ɔ mɛ é! A sixú nɔ ma tuun mɛɖé bɔ é wa nǔ Maaka ɖɔhun pɛ́ɛ́, amɔ̌, ninɔmɛ ɖé sixú wá xwetɔ́n b’ɛ ná byɔ́ ɖɔ a ní wa nǔ Asa ɖɔhun bo ɖó kan dó nǔ wú. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ényí hǎgbɛ́ xwédo towe tɔn ɖé alǒ xɔ́ntɔn vívɛ́ towe ɖé hu hwɛ bo ma ka lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo ǎ, bɔ é byɔ́ ɖɔ è ná ɖe è sín agun mɛ ɔ ka lo? A ka ná wa nǔ kpó kanɖódónǔwú kpó bo ɖó alɔ te nú kpɔ́ninɔ xá mɛ énɛ́ ɔ a? Étɛ́ ayi towe ka ná sísɛ́ we bɔ a ná wa?
it-1 195
Asa
Asa wa xlonɔnú gěgé bɔ nǔnywɛ́ lɛ́ hwedó è ɖo gbigbɔ lixo hweɖénu có, é ɖo wɛn ɖɔ jijɔ ɖagbe tɔn lɛ́ kpó zɔ e é nɔ nú vodúnsinsɛn é kpó ɖu ɖo nǔwanyido tɔn lɛ́ jí, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ è xa ɛ dó axɔ́sú gbejínɔtɔ́ Judáa tɔn lɛ́ mɛ. (2Tan 15:17) Xwe 41 e Asa ɖu axɔ́sú ná é wɛ axɔ́sú Izlayɛ́li tɔn tántɔn zán dó ɖu axɔ́sú ná, yě wɛ nyí: Jelobowámu, Nadabu, Baeca, Ela, Zimuli, Ɔmúli, Tivuni (éyɛ́ kpa acɛ dó togun ɔ sín akpáxwé ɖé jí bɔ Ɔmúli kpa acɛ dó akpáxwé ɖě ɔ jí), kpó Akábu kpó. (1Axɔ́ 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Ðo kú Asa tɔn gúdo ɔ, vǐ tɔn Jozafáti húzú axɔ́sú.—1Axɔ́ 15:24.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w98 15/9 21-22
Mawu ka nyí mɛ nǔjɔnǔ tɔn ɖé nú we a?
Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xa nǔ e è ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ é ná gbo mɛ ɖěbǔ e ná tɛ́n kpɔ́n bá vɔ́ Jelíko gbá é kpó lěe énɛ́ jɛnu gbɔn é kpó. Jozuwée 6:26 ɖɔ: “Hwenɛ́nu ɖokpó ɔ, Jozuwée ɖɔ xó dó Jelíko toxo ɔ wú, é xwlé nǔ d’é jí ɖɔ: ‘Ényí mɛɖé tɛ́n kpɔ́n ɖɔ émí ná vɔ́ toxo élɔ́ blóɖó ɔ, Mawu Mavɔmavɔ ní dó nu mɛ énɛ́ ɔ. Nú é kun do bo ná dó dǒ ɔ do ɔ, nukɔn ví tɔn wɛ é ná d’é mɛ; é ja hɔn lɛ́ dó gbé ɔ, vǐ tɔn kpodé ɔ wɛ é ná d’é mɛ.’” Nǔɖɔɖayǐ énɛ́ wá jɛnu ɖo xwe 500 gúdo, ɖó 1 Axɔ́sú lɛ́ 16:34 ɖɔ: “[Ðo axɔ́sú Akábu hwenu ɔ], Iyɛli Betɛ́linu ɔ vɔ́ toxo Jelíko tɔn ɔ gbá. Hwenu e é ɖo do kun wɛ bo ná dó dǒ lɛ́ do ɔ, nukɔngbéví tɔn Avilámu kú, bɔ kpodéví tɔn Segúvu kú hwenu e é ɖo hɔn lɛ́ dó wɛ é, lěe Mawu Mavɔmavɔ ko ɖɔ gbɔn ɖ’ayǐ gbɔn Jozuwée Nuni ví ɔ jí é.” Mawu e nyí mɛ nǔjɔnǔ tɔn ɖé é jɛ́n sixú sɔ́ nǔɖɔɖayǐ mɔ̌hun d’ayi mɛ nú mɛ, bo lɛ́ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ é ná jɛnu.
3-9 OCTOBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 17-18
“Hwetɛ́nu wɛ mi ka ná sɛn nǔ we yi jɛ?”
w17.03 14 akpá. 6
Ði nǔ: Wa nǔ kpó nǔnywɛ́ kpó!
Ée Izlayɛ́li ví hwexónu tɔn lɛ́ wá jɛ Akpádídó yikúngban ɔ jí é ɔ, yě ɖó ná wá gbeta vlɛ́kɛ́sɛ́ɛ e ka ɖo tají é ɖé kɔn: Sɛn Jexóva alǒ sɛn mawu ɖěvo (alǒ mawu ɖěvo lɛ́). (Xa Jozuwée 24:15.) Gbeta énɛ́ kɔn wiwa sixú cí nǔ e bɔkun é ɖé ɖɔhun. Amɔ̌, éé kɔn yě ná wá é sixú sɔ́ gbɛ yětɔn ɖó axɔ́ nu. Ðo Hwɛɖɔtɔ́ lɛ́ sín táan mɛ ɔ, hwɛhwɛ wɛ Izlayɛ́li ví lɛ́ wá gbeta nyanya lɛ́ kɔn. Yě lɛ́ kɔ sín Jexóva gúdo bo sɛn vodún lɛ́. (Hwɛ. 2:3, 11-23) Lɛ̌ vɔ́ lin tamɛ kpɔ́n dó hweɖévonu e yě ɖó ná wá gbeta ɖé kɔn ɖo hwenuxó togun Mawu tɔn tɔn mɛ é jí. Gbeyíɖɔ Elíi ɖɔ gbeta e kɔn yě ɖó ná wá é nyi wɛn nú yě: Yě ná sɛn Jexóva alǒ sɛn vodún Baálu. (1 Axɔ́. 18:21) Elíi gbɛ́ nǔ nú togun ɔ ɖó nǔxokpɔ́n yětɔn wú. A sixú lin ɖɔ gbeta énɛ́ kɔn wíwá kún vɛ́ wǔ ó, ɖó nǔnywɛ́nú wɛ Jexóva sinsɛn nyí hwebǐnu bo lɛ́ ɖó le. Nǔgbó ɔ, mɛ e ɖo ganjí é ɖé sixú yí wǎn nú Baálu bo sɛn ǎ. É ɖo mɔ̌ có, Izlayɛ́li ví énɛ́ lɛ́ xo nǔ kpɔ́n dó mɛ e yě ná sɛn é wú. Elíi dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě kpó nǔnywɛ́ kpó ɖɔ yě ní sɔ́ sinsɛn bíbló e hú gǎn bǐ é, é wɛ nyí sinsɛn bíbló sɛ́dó Jexóva.
ia 88 akpá. 15
É jɛ hun dó sinsɛn nǔgbó ɔ jí
Énɛ́ wú ɔ, hunnɔ Baálu tɔn lɛ́ lɛ́ ván kan d’é jí. “Yě lɛ́ sú xó syɛ́nsyɛ́n; yě zé jǐví kpódó hwǎn kpó dó já wǔtu nú yěɖée, lěe é ko ɖe gbɔn ɖo walɔ yětɔn mɛ é káká bɔ hun nɔ sa sín yě wú.” Amɔ̌, káká jɛ fínɛ́ ɔ, é ko ná nǔ ɖě ǎ! “Mɛɖé kɛ nu d’é mɛ nú yě ǎ, yě se xó ɖé ǎ, nǔɖé ka kpácá yě ǎ.” (1 Axɔ́. 18:28, 29) É ɖo wɛn din ɖɔ nǔ ɖě kún nyí Baálu bo tíin ó. Nǔɖé kpowun wɛ bɔ Satáan dó wá bo ná mɔ tɛn dó lɛ́ kɔ nú gbɛtɔ́ lɛ́ sín Jexóva gúdo. Nú mǐ ná ɖɔ xó jɔ xó ɔ, ényí mɛɖé jó Jexóva dó bo sɛn gǎn ɖěvo ɔ, flú jɛ́n mɛ ɔ ná flú, bo tlɛ ná ɖu winnyá.—Xa Ðɛhan 25:3; 115:4-8.
ia 90 akpá. 18
É jɛ hun dó sinsɛn nugbǒ ɔ jí
Cóbónú Elíi ná xo ɖɛ ɔ, ahwan e ɖo fínɛ́ lɛ́ é sixú ko ɖo kinkanbyɔ́ yěɖée wɛ ɖɔ: ‘Nǔ ɖokpó e jɛ ɖo Baálu tɔn hwenu bɔ é ɖu winnyá é wɛ ná jɛ a, alǒ Jexóva ná ɖe xlɛ́ ɖɔ émí gbɔn vo?’ Ðɛ ɔ gúdo ɔ, avla ɖěbǔ sɔ́ ɖo fínɛ́ bónú è ná lin nǔ mɔ̌hun kpɔ́n ǎ, ɖó tan ɔ ɖɔ: “Ée Elíi ɖɔ mɔ̌ ɔ, Mawu Mavɔmavɔ sɛ́ myɔ dó, bɔ é fyɔ́ vɔ̌ ɔ, bo fyɔ́ nakí ɔ, bo fyɔ́ awǐnnya lɛ́, bo fyɔ́ kɔ́ e ɖo fínɛ́ é, bo xwí sin e ɖo do ɔ mɛ ɔ bǐ.” (1 Axɔ́. 18:38) Lěe Jexóva yí gbe gbɔn é jí wǔ tawun! Nɛ̌ togun ɔ ka wa nǔ gbɔn lo?
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
ia wěxwɛ 86, gbǎví
É jɛ hun dó sinsɛn nǔgbó ɔ jí
Nɛ̌ akú e ɖó ɖo Elíi hwenu é ka lín sɔ?
Gbeyíɖɔ Jexóva tɔn Elíi ɖɔ nú axɔ́sú Axabu ɖɔ akú e ɖó bɔ é ko lín é ná nɔ te malínmálín mɛ. Akúɖíɖó ɔ sín “xwe . . . atɔngɔ́ ɔ mɛ” wɛ é ɖɔ mɔ̌. É ɖo gaan ɖɔ tlóló e Elíi ɖɔ akú ná ɖó é wɛ è bɛ́ linlɛ́n tɔn. (1 Axɔ́. 18:1) Elíi ɖɔ jǐ ná ja é ɔ, é sɔ́ lín cóbónú Jexóva bló bɔ jǐ ɔ ja nǔgbó ǎ. Mɛɖé lɛ́ sixú wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ akú enɛ e ɖó é nɔ te ɖo xwe atɔngɔ́ ɔ mɛ, lé é kún yi xwe atɔn ɖě ó. Amɔ̌, Jezu kpó Jaki kpó bǐ wɛ ɖɔ akú ɔ ɖó xɔ “xwe atɔn adaɖé.” (Luk. 4:25; Ja. 5:17) Xó énɛ́ lɛ́ nyita fí ɖokpó ɔ ǎ wɛ a?
É nyita fí ɖokpó ɔ ganjí. Ényí alǔun tɔ́n ɖo Izlayɛ́li hwexónu tɔn ɔ, é nɔ ɖi ga bo sixú zɛ sun ayizɛ́n wú. É ɖo gaan ɖɔ hwenu e alǔun ɔ ko ɖi ga zɛ lěe é nɔ ɖi gbɔn é wú bo ko syɛ́n bǐ é wɛ Elíi wá ɖɔ nú Axabu ɖɔ akú ɔ ná ɖó. Hǔn, akú ɔ ko ɖó bɔ é ɖo sun ayizɛ́n mɔ̌ ɖó wɛ nɛ́. Énɛ́ wú ɔ, sín hwenu e Elíi ɖɔ ɖɔ akú ná ɖó é káká jɛ akúɖíɖó ɔ sín “xwe . . . atɔngɔ́ ɔ mɛ” e é ɖɔ ɖɔ é ná nɔ te é ɔ, é ko ɖibla ɖó xwe atɔn adaɖé nɛ́. “Xwe atɔn adaɖé” lɛ́ sɔgbe bǐ mlɛ́mlɛ́ hwenu e togun ɔ kplé ɖo Kaamɛli Só ɔ kɔn bo mɔ nǔjíwǔ e xlɛ́ ɖɔ Jexóva wɛ nyí Mawu nǔgbó ɔ é.
Mǐ ní lin tamɛ dó hwenu e Elíi yi Axabu gɔ́n azɔn nukɔntɔn é jí. Togun ɔ lin ɖɔ Baálu wɛ nyí “mɛ e ɖó acɛ dó akpɔ́kpɔ́ jí é,” bo nɔ bló bɔ jǐ nɔ wɔ́ bɔ alǔun nɔ yi xɔ. Ényí alǔun ɔ ɖi ga zɛ hwetɔnnu wú ɔ, mɛ lɛ́ sixú kanbyɔ́ yěɖée ɖɔ: ‘Fítɛ́ Baálu ka ɖe? Hwetɛ́nu é ka ná bló bɔ jǐ ná wɔ́?’ Elíi ɖɔ ɖɔ jǐ kún ná ja ó, ahǔn lɔ kún ka ná ja ó káká jɛ hwenu e émí ná ɖɔ nǔ ní nyí mɔ̌ dó é, énɛ́ ɔ, nǔ gěgé ná ko gblé dó Baálusɛntɔ́ lɛ́ wú.—1 Axɔ́. 17:1.
ZĚ HWIÐÉE BǏ JÓ NÚ MAWUXÓÐIÐƆZƆ́ Ɔ
w14 15/2 14-15
“È dó n’i ɖó nǔɖiɖi tɔn wútu”
‘TO ÐA WƆ̌XÚXÚ KPƐVÍ ÐÉ BO ZÉ WÁ NÚ MÌ HWƐ̌’
Xwe sɔ bo gbéjé nǔ e Elíi byɔ́ asúkúsi ɔ ɖɔ é ní wa é kpɔ́n. Nǎwe ɔ ɖɔ nú Elíi ɖɔ ényí émí kpó vǐ émítɔn kpó ɖu nǔɖuɖu énɛ́ gúdo ɔ, nǔɖé kún sɔ́ kpo nú yě zɛ kú wú ó. Amɔ̌, étɛ́ Elíi ka ɖɔ n’i? “Ado ma hu we ó, yi bo bló lěe a ɖɔ gbɔn ɔ. Amɔ̌, to zé dó ɖa wɔ̌xúxú kpɛví ɖé, bó zé wá nú mì hwɛ̌. Énɛ́ ɔ gúdo ɔ, a ná ɖa hwi kpódó vǐ towe kpó tɔn. Ðó nǔ e Mawu Mavɔmavɔ, Mawu Izlayɛ́li tɔn ɖɔ ɔ ɖíe: ‘Linfínká ɔ ná jɛ vɔ̌ ǎ, amigo ɔ ná jɛ vɔ̌ ǎ, káká yi jɛ gbe e gbe nyɛ Mawu Mavɔmavɔ ná bló bɔ jǐ ná ja kɔn nyi ayǐkúngban ɔ jí dó é.’”—1 Axɔ́. 17:11-14.
Mɛɖé lɛ́ sixú ɖɔ: ‘Mǐ ná sɔ́ nǔ gǔdo tɔn e mǐ ná ɖu é jó o! Alisá ɖo wɛ a ɖe.’ Amɔ̌, asúkúsi ɔ lin nǔ gbɔn mɔ̌ ǎ. É tuun nǔ káká ɖé dó Jexóva wú ǎ có, é ɖi nǔ nú Elíi, bo wa nǔ e é byɔ́ ɛ é. Mɛtɛ́nkpɔ́n nǔɖiɖi tɔn tají ɖé wɛ nyí énɛ́, bɔ asúkúsi ɔ ka wá gbeta e nǔnywɛ́ kpé é kɔn!
Mawu jó asúkúsi wamamɔnɔ énɛ́ dó ǎ. Lěe Elíi d’akpá tɔn n’i gbɔn é ɔ, Jexóva bló bɔ nǔ kpɛ e ɖo así tɔn é sukpɔ́ d’é jí bo kpé Elíi, éɖésúnɔ kpó vǐ tɔn kpó káká jɛ hwenu e akú e ɖó é fó dó é. Nǔgbó ɔ, “linfínká ɔ jɛ vɔ̌ ǎ, amigo ɔ jɛ vɔ̌ ǎ lěe Mawu Mavɔmavɔ ɖɔ gbɔn, gbɔn Elíi jí é.” (1 Axɔ́. 17:16; 18:1) Ényí nyɔ̌nu ɔ ma ko wa nǔ gbɔn mɔ̌ wɛ ǎ ɔ, wɔ̌xúxú e é zán linfín kpɛ e ɖo linfínká tɔn mɛ é kpó ami kpɛ e ɖo así tɔn é kpó dó ɖa ná é sixú ko nyí nǔ gǔdo tɔn e yě ná ɖu é nǔgbó. Amɔ̌, é wa nǔ kpó nǔɖiɖi kpó, ɖeji dó Jexóva wú, bo ná nǔɖuɖu Elíi jɛ nukɔn.
Nǔ e énɛ́ sixú kplɔ́n mǐ é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ Mawu nɔ kɔn nyɔ̌ná dó mɛ ɖěɖěe nɔ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́ lɛ́ é jí. Ényí a mɔ mɛtɛ́nkpɔ́n gbejíninɔ tɔn ɖé, bo ɖe nǔɖiɖi xlɛ́ ɔ, Jexóva ná d’alɔ we. É ná nyí Nukúnkpémɛwútɔ́ towe, Xɛnyaɖomɛjítɔ́ towe, kpó Xɔ́ntɔn towe kpó, bo ná d’alɔ we bɔ a ná ɖí xwi xá tagba towe.—Tín. 3:13-15.
Ðo 1898 ɔ, Atɔxwɛ dɔn nǔkplɔ́nmɛ élɔ́ tɔ́n sín tan asúkúsi ɔ tɔn mɛ: “Ényí nǔɖiɖi nǎwe ɔ tɔn kpé, b’ɛ se tónú ɔ, é ná jɛxá alɔ e Aklúnɔ ná gbɔn Gbeyíɖɔ ɔ jí bo dó è é; ényí é ma ko ɖe nǔɖiɖi xlɛ́ wɛ ǎ ɔ, è ná ko mɔ asúkúsi ɖěvo, bɔ éyɛ́ ná ɖe nǔɖiɖi xlɛ́. Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nyí nú mǐ lɔmɔ̌, ɖo hwe vovo nu ɖo gbɛ li e jí mǐ ɖe é ɔ, mǐ nɔ wá jɛ fí ɖé lɛ́ bɔ Aklúnɔ nɔ tɛ́n nǔɖiɖi mǐtɔn kpɔ́n. Ényí mǐ ɖe nǔɖiɖi xlɛ́ ɔ, mǐ ná mɔ nyɔ̌ná; mǐ ma ka wa mɔ̌ ǎ ɔ, mǐ ná xo kpo.”
Ényí mǐ ɖo xwi ɖí xá mɛtɛ́nkpɔ́n tawun tawun lɛ́ wɛ ɔ, é byɔ́ ɖɔ mǐ ní ba alɔdó Mawu tɔn ɖo Biblu kpó wěma jínjɔ́n Biblu jí kpó mǐtɔn lɛ́ mɛ. Énɛ́ gúdo ɔ, mǐ ɖó ná wa nǔ sɔgbe xá alixlɛ́mɛ Jexóva tɔn lɛ́, ényí é ná bo tlɛ vɛ́ wǔ nú mǐ bónú mǐ ná yí gbe ná ɔ nɛ́. Nǔgbó ɔ, Jexóva ná kɔn nyɔ̌ná dó mǐ jí ényí mǐ wa nǔ sɔgbe xá nǔnywɛ́xó élɔ́ ɔ nɛ́: “Ðeji dó Mawu Mavɔmavɔ wú kpó ayixa towe bǐ kpó. Ma gán jɛ nǔnywɛ́ hwiɖésúnɔ tɔn wú ó. Ba jlǒ Mawu Mavɔmavɔ tɔn ɖo nǔ e a nɔ wa lɛ́ bǐ mɛ; énɛ́ ɔ, é ná xlɛ́ ali we.”—Nǔx. 3:5, 6.
‘A NÁ HU VǏ CE WÚ WƐ A WÁ A?’
Asúkúsi ɔ sín nǔɖiɖi ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n ɖěvo mɛ ná gbɔn wɛ. Tan Biblu tɔn ɔ ɖɔ: “Ée nǔ énɛ́ lɛ́ jɛ wá yi ɔ, asúkúsi e yí gbeyíɖɔ Mawu tɔn ɔ dó xwégbe ɔ sín vǐ wlí azɔn. Azɔn ɔ syɛ́n káká bɔ gbɔjɛ tɔn xwɛ.” Ðó nǎwe énɛ́ e ɖo aluwɛ mɛ é ɖo biba wɛ bo ná tuun nǔ e wú nǔ baɖabaɖa énɛ́ jɛ é wú ɔ, é kanbyɔ́ Elíi ɖɔ: “Étɛ́wú wɛ a wa mɔ̌ xá mì gbeyíɖɔ Mawu tɔn? A ná flín hwɛ e un hu lɛ́ Mawu, bo ná hu vǐ ce wú wɛ a wǎ a?” (1 Axɔ́. 17:17, 18) Étɛ́ ka nyí tínmɛ xógbe syɛ́nsyɛ́n énɛ́ lɛ́ tɔn?
Hwɛ e nǎwe ɔ hu, b’ɛ ɖo hwɛ dó ayi tɔn wɛ é ɖé flín wɛ é ka ɖe a? É ka lin ɖɔ kú e vǐ tɔn kú é ɔ, Mawu wɛ ɖo tó dɔn n’i wɛ, bɔ Elíi wɛ nyí wɛnsagun e jí wa mɔ̌ gbɔn wɛ é ɖe é wɛ a? Biblu ɖɔ ǎ, amɔ̌, nǔ ɖokpó za wě, énɛ́ wɛ nyí ɖɔ: Asúkúsi ɔ ɖo hwɛ dó Mawu wɛ ɖɔ é nɔ wa nǔ agɔ ǎ.
Kú e vǐ asúkúsi ɔ tɔn kú é kpó linlin e é ɖó ɖɔ fínɛ́ e gbeyíɖɔ ɔ wá é wú wɛ émí ɖo ninɔmɛ blá wǔ énɛ́ mɛ é kpó ɖó ná ko byɔ́ lanmɛ nú Elíi tawun. Ée Elíi sɔ́ cyɔ vǐ ɔ tɔn yi xɔ e mɛ é nɔ dɔ́ é mɛ ɖo aga gúdo é ɔ, é sú xó sɛ́dó Jexóva ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, Mawu ce, nyɔ̌nu asúkúsi élɔ́ yí mì ɖó xwé tɔn gbe. A hu vǐ tɔn bo ná dó wa nǔ xá ɛ nǔgbó wɛ a?” Gbeyíɖɔ ɔ sixú yí gbe nú linlin énɛ́ ǎ, ɖó ényí Mawu yí gbe bɔ nǎwe énɛ́ e nɔ nyɔ́ xomɛ, bo nɔ lɛ́ yí mɛ tawun é se wǔvɛ́ d’é jí ɔ, énɛ́ ná kɔn cí dó nyǐkɔ tɔn wú. Énɛ́ wú ɔ, Elíi sa vo bo ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, Mawu ce, kɛnklɛ́n bó fɔ́n vǐ élɔ́ wá gbɛ.”—1 Axɔ́. 17:20, 21.
“KPƆ́N! VǏ TOWE ÐÍE, É ÐO GBƐ”
Jexóva ɖo tó ɖó wɛ. Asúkúsi ɔ kpé nukún dó gbeyíɖɔ ɔ wú, bo lɛ́ ɖó nǔɖiɖi. É cí ɖɔ Mawu tin bɔ vǐ ɔ kú, ɖó é tuun ɖɔ émí ná fɔ́n ɛ sín kú, bɔ énɛ́ ná ná mɛ gǎnjɛwú ɖɔ fínfɔ́n sín kú ná tíin ɖo sɔgúdo; fínfɔ́n sín kú nukɔntɔn e xó è ɖɔ ɖo Biblu mɛ é nɛ́. Ée Elíi sa vo nú Jexóva kpó sísí kpó, bo lɛ́ wa mɔ̌ dó nǔjɔnǔ mɛ é ɔ, Jexóva fɔ́n vǐ ɔ wá gbɛ. Dǒ nukún lěe xomɛ ná ko hun asúkúsi ɔ sɔ é mɛ kpɔ́n, hwenu e Elíi ɖɔ: “Kpɔ́n! Vǐ towe ɖíe, é ɖo gbɛ” é! Énɛ́ gúdo ɔ, asúkúsi ɔ ɖɔ nú Elíi ɖɔ: “Un mɔ din ɖɔ gbeyíɖɔ Mawu tɔn wɛ a nyí nǔgbó, bɔ xó Mawu Mavɔmavɔ tɔn e nɔ tɔ́n sín nu towe mɛ ɔ nyí nǔgbó.”—1 Axɔ́. 17:22-24.
Tan e ɖo 1 Axɔ́sú lɛ́ wěmata 17gɔ́ mɛ é sɔ́ ɖɔ xó ɖě dó nǎwe énɛ́ wú ǎ. Amɔ̌, ényí ɖɔ mǐ kpɔ́n xó ɖagbe e Jezu ɖɔ dó wǔ tɔn é ɔ, mǐ sixú ɖɔ ɖɔ mɛsɛntɔ́ Jexóva tɔn gbejínɔtɔ́ ɖé wɛ é nyí ɖo hwetɔnnu. (Luki 4:25, 26) Tan tɔn kplɔ́n mǐ ɖɔ Mawu nɔ kɔn nyɔ̌ná dó mɛ ɖěɖěe nɔ wa ɖagbe nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ é jí. (Mat. 25:34-40) É xlɛ́ ɖɔ Mawu nɔ kpé nukún dó mɛ e ɖo sinsɛn ɛ wɛ kpó gbejíninɔ kpó lɛ́ é wú, ényí ninɔmɛ lɛ́ ná bo tlɛ vɛ́ wǔ tawun ɔ nɛ́. (Mat. 6:25-34) Tan élɔ́ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ Jexóva ɖó jlǒ, kpó nǔwúkpíkpé ɔ kpó bo ná fɔ́n mɛkúkú lɛ́. (Mɛ. 24:15) É ɖo wɛn ɖɔ hwɛjijɔ ɖagbe lɛ́ wɛ hwɛjijɔ énɛ́ lɛ́ nyí bo ná nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ flín asúkúsi Salɛpúta tɔn ɔ.
10-16 OCTOBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 19-20
“Ba gbɔdónúmɛ ɖo Jexóva gɔ́n”
w19.06 15 akpá. 5
Gǎn jɛ Jexóva wú hwenu e a ɖo linkpɔ́n mɛ é
Xa 1 Axɔ́sú lɛ́ 19:1-4. Hwenu e axɔ́si Jezabɛ́li gblɔ́n kúdán nú Elíi é ɔ, xɛsi ɖi i. Énɛ́ wú ɔ, é hɔn yi Bɛ̌-Ceva gbéjí. Awakanmɛ kú i káká bɔ “é ɖo biba wɛ ɖɔ émí ní kú.” Nɛ̌ ka gbɔn bɔ nǔ cí mɔ̌ n’i? Gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ ɖé wɛ nú Elíi, “gbɛtɔ́ wɛ é nyí mǐ ɖɔhun.” (Ja. 5:17) Linkpɔ́n sixú ko ɖí bú i, bɔ agbɔ̌n ná ko lɛ́ kpé è tawun. Elíi sixú ko mɔ ɖɔ gǎn e dó wɛ émí ɖe, bónú sinsɛn-bíbló mímɛ́ ɔ ná yi nukɔn é nyí nǔ yayǎ, bɔ nǔ ɖě kún húzú ɖo Izlayɛ́li ó, lé émí ɖokpó jɛ́n kpo ɖo Jexóva sɛn wɛ. (1 Axɔ́. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Lěe gbeyíɖɔ gbejínɔtɔ́ énɛ́ wa nǔ gbɔn é sixú ko kpácá mǐ. Amɔ̌, Jexóva mɔ nǔ jɛ lěe nǔ cí nú Elíi é mɛ.
ia 103 akpá. 13
Mawu tɔn dó gbɔ n’i
Nɛ̌ a ka lin ɖɔ é cí gbɔn nú Jexóva hwenu e é nɔ jǐxwé bo mɔ gbeyíɖɔ tɔn sɛ́dó ɖo ayǐmímlɔ́ ɖo atín énɛ́ sá ɖo gbětótló mɛ bo ɖo kú byɔ́ wɛ é? É byɔ́ ɖɔ mǐ ní lin tamɛ kpɔ́n ǎ. Ée Elíi d’amlɔ é ɔ, Jexóva sɛ́ wɛnsagun ɖokpó dó è. Wɛnsagun ɔ ɖ’alɔ Elíi wú bo fɔ́n ɛ dɛ̌dɛ̌ bo ɖɔ: “Fɔ́n bo ɖu nǔ.” Elíi wa mɔ̌, ɖó wɛnsagun ɔ sɔ́ nǔɖuɖu kléwún ɖé ɖó fínɛ́ n’i, wɔ̌xúxú zozo e è ɖa tlóló é kpó sin kpó wɛ. É ka dó gbe nú wɛnsagun ɔ vɔ́vɔ́ a? Tan ɔ ɖɔ kpowun ɖɔ gbeyíɖɔ ɔ ɖu nǔ bo nu sin bo lɛ́ wlí amlɔ. Awakanmɛ tɔn wɛ ka kú dín bɔ é gbɔ xó ɖɔ a? É ná bo nyí gbɔn ɖěbǔ ɔ, wɛnsagun ɔ lɛ́ fɔ́n ɛ azɔn wegɔ́ ɔ, é sixú ko nyí ayǐhɔngbe tɔn zǎnzǎn tɛɛn. É lɛ́ ɖɔ nú Elíi ɖɔ: “Fɔ́n bo ɖu nǔ”; lobo lɛ́ ɖɔ xó élɔ́ e byɔ́ ayi mɛ nú mɛ é gɔ́ ná ɖɔ: “Ðó ali towe lín ga ɖésú.”—1 Axɔ́. 19:5-7.
ia 106 akpá. 21
Mawu tɔn dó gbɔ n’i
Ðo nǔ énɛ́ lɛ́ e jɛ lɛ́ é ɖokpó ɖokpó hwenu ɔ, tan ɔ nɔ flín mǐ ɖɔ Jexóva kún ɖo hlɔ̌nhlɔ́n jí wǔ e nǔɖíɖó énɛ́ lɛ́ ɖe tɔ́n lɛ́ é mɛ ó. Elíi tuun ɖɔ Jexóva kún nyí vodún búdo ɖé bo ɖo nǔɖíɖó lɛ́ mɛ, Baálu e nɔ flú mɛ e nɔ sɛn ɛ lɛ́ é ɖɔhun ó. Yě wɛ nɔ ɖɔ ɖɔ Baálu wɛ nyí “mɛ e ɖó acɛ dó akpɔ́kpɔ́ jí é,” alǒ mɛ e nɔ bló bɔ jǐ nɔ ja é. Jexóva wɛ nyí Jɔtɛn hlɔ̌nhlɔ́n jí wǔ e è nɔ mɔ ɖo gbɛ ɔ mɛ lɛ́ é bǐ tɔn, loɔ, é ka d’agba tawun hú nǔ e é bló lɛ́ é bǐ. Jǐnukúnsin e mɔ wɛ mǐ ɖe é lɔ tlɛ sixú hɛn ɛ ǎ! (1 Axɔ́. 8:27) Nɛ̌ nǔ énɛ́ lɛ́ bǐ ka d’alɔ Elíi gbɔn? Flín ɖɔ xɛsi ɖo jǐ tɔn. Amɔ̌, ɖó Jexóva Mawu Acɛbǐnɔ énɛ́ ɖo gǔdo Elíi tɔn wútu ɔ, é jɛxá ɖɔ é ní ɖi xɛsi ɖěbǔ nú Axábu kpó Jezabɛ́li kpó ǎ!—Xa Ðɛhan 118:6.
ia 106 akpá. 22
Mawu tɔn dó gbɔ n’i
Ée myɔ ɔ wá yi gúdo é ɔ, fí bǐ cí tóó bɔ sɔgbe xá xó e Ebléegbe dodó ɔ ɖɔ é ɔ, Elíi se “gbe e fá bo yi do é ɖé.” Xó e gbe ɔ ɖɔ é hun ali nú Elíi bɔ é lɛ́ ɖɔ nǔ e ɖo ayi tɔn mɛ lɛ́ é bǐ azɔn wegɔ́ ɔ. Énɛ́ sixú ko zɔ́n bɔ ayi tɔn mɛ vo. Amɔ̌, é ɖo wɛn ɖɔ nǔ e “gbe e fá bo yi do é” wá ɖɔ bɔ d’é wú é tlɛ lɛ́ dó gbɔ nú Elíi hú mɔ̌. Jexóva ná gǎnjɛwú Elíi ɖɔ é xɔ akwɛ́ tawun ɖo nukún émítɔn mɛ. Nɛ̌ é ka wa mɔ̌ gbɔn? Mawu ɖe nǔ gěgé xlɛ́ dó nǔ e é lin ná wa dó Baálu sinsɛn wú ɖo Izlayɛ́li é wú. É ɖo gaan ɖɔ tagba e Elíi jɛ lɛ́ é kún nyí sin kɔn nyi kpákpá nɛgbé ó, ɖó nǔ e Mawu lin ná wa dó Baálu sinsɛn wú é ná jɛ jlɔ́ dandan. Hú mɔ̌ ɔ, Jexóva lɛ́ kpo ɖo Elíi zán wɛ bónú linlin tɔn énɛ́ ná dó jɛ jlɔ́, ɖó é zɔ́n azɔ̌ ɛ bo ka ɖɔ lěe é ná wa gbɔn tawun é n’i.—1 Axɔ́. 19:12-17.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w97 1/11 31 akpá. 2
Kpɔ́ndéwú mɛɖée sísɔ́ dó sá vɔ̌ tɔn kpó gbejíninɔ tɔn kpó ɖé
Mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn gěgé wɛ nɔ ɖe gbigbɔ mɛɖée sísɔ́ dó sá vɔ̌ tɔn mɔ̌hun xlɛ́ ɖo égbé. Yě mɛ ɖé lɛ́ nɔ jó “gle” yětɔn kpó nǔ e yě nɔ wa bo nɔ mɔ akwɛ́ é kpó dó bo nɔ yi wa sinsɛnzɔ́ ɖo fí línlín lɛ́, alǒ ɖo Betɛ́li. Mɛ ɖěvo lɛ́ nɔ yi to ɖěvo lɛ́ mɛ dó ɖ’alɔ ɖo xɔ tutoblónúnǔ ɔ tɔn lɛ́ gbígbá mɛ. Mɛ gěgé nɔ yí gbe nú azɔ̌ e è sixú ylɔ́ ɖɔ mɛɖekpozɔ́ lɛ́ é. É ɖo mɔ̌ có, mɛ e ɖo sinsɛnzɔ́ wa nú Jexóva wɛ lɛ́ é ɖěbǔ ɖo azɔ̌ e ma hwɛ́n nǔɖé ǎ é ɖé wa wɛ ǎ. Nǔ mɛ ɖěɖée ɖo Jexóva sɛn wɛ kpó jlǒ kpó lɛ́ é bǐ tɔn nɔ su nukún tɔn mɛ, b’ɛ ná kɔn nyɔ̌ná dó gbigbɔ mɛɖée sísɔ́ dó sá vɔ̌ tɔn yětɔn jí.—Maki 10:29, 30.
17-23 OCTOBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 1 AXƆ́SÚ LƐ́ 21-22
“Nɔ xwedó kpɔ́ndéwú lěe Jexóva nɔ kp’acɛ gbɔn é tɔn”
it-1 1266
Jexóva ahwankpá lɛ́ tɔn
Hwenu e Jozuwée mɔ wɛnsagun mɛbakpɔ́ntɔ́ ɖé ɖo Jelíko kpá, bo kanbyɔ́ ɛ ɖɔ ahwankpá Izlayɛ́li tɔn ɔ jí wɛ é ɖe, alǒ kɛntɔ́ lɛ́ jí wɛ é ɖe a jí é ɔ, é yí gbe n’i ɖɔ: “Un ɖo mɛ ɖěbǔ jí ǎ, ahwangán Mawu Mavɔmavɔ tɔn wɛ un nyí. Wǐwá wɛ un ɖe din.” (Jo 5:13-15) Gbeyíɖɔ Micée ɖɔ nú axɔ́sú Akábu kpó Jozafáti kpó ɖɔ: “Un mɔ Mawu Mavɔmavɔ ɖo ayǐjínjɔ́n ɖo axɔ́súzinkpo tɔn jí, bɔ mɛsɛntɔ́ sɛ́xwé tɔn lɛ́ bǐ ɖo gɔ̌n tɔn. Mɛ hǎbǔ ɖo ɖisí tɔn xwé, bɔ hǎbǔ ɖo amyɔ tɔn xwé.” Énɛ́ xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ vǐ gbigbɔ tɔn Jexóva tɔn lɛ́ xó ɖɔ wɛ é ɖe. (1Ax 22:19-21) “Lɛ́” e ɖo xógbe “Jexóva ahwankpá lɛ́ tɔn” mɛ é sɔgbe ɖó lěe è tínmɛ gbɔn é ɔ, é nyí celubɛ́ɛn lɛ́, selafɛ́ɛn lɛ́, kpó wɛnsagun lɛ́ kpó sín gbɛ̌nú kɛ́ɖɛ́ wɛ ɖe ǎ, (Eza 6:2, 3, nwt; Bǐ 3:24; Nǔ 5:11) loɔ, è lɛ́ ɖɔ ɖɔ è to yě dó gbɛ̌ta gbɛ̌ta mɛ, bɔ énɛ́ wú wɛ Jezu ɖɔ ɖɔ émí sixú ɖɔ bɔ è ná sɛ́ “wɛnsagun sín ahwangbɛ́ wɔ̌buwɔ́bú donu wěwe jɛjí dó” émí. (Mt 26:53) Ðo vo e Ezekíyasi sa nú Jexóva bo byɔ́ alɔdó é mɛ ɔ, é ɖɔ: “[Jexóva ahwankpá lɛ́ tɔn], Mawu Izlayɛ́li tɔn è, hwi mɛ e ɖo ayǐjínjɔ́n ɖo wɛnsagun susunɔ [alǒ celubɛ́ɛn] lɛ́ ta nu é.” Énɛ́ xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ alɔ dlɛ́n dó akɔjijɛgbá ɔ kpó celubɛ́ɛn e ɖo nusú tɔn jí lɛ́ é kpó, éé nɔ te nú axɔ́súzinkpo jǐxwé tɔn Jexóva tɔn é wɛ é ɖe mɔ̌. (Eza 37:16; 1Sa 4:4; 2Sa 6:2.) Ado hu mɛsɛntɔ́ Elizée tɔn, amɔ̌, ayi tɔn lɛ́ jɛ ayǐ hwenu e Jexóva bló b’ɛ mɔ nǔɖé ɖo nǔjíwǔ linu é. Ðo nǔmimɔ tɔn mɛ ɔ, é mɔ bɔ só lɛ́ lɛ́ lɛ̌ dó toxo e mɛ Elizée ɖe, bɔ è ɖó gɔnu lɛ́ lɛ̌ dó é; “sɔ́ kpó kɛkɛ́ví myɔnɔ kpó kpé” só énɛ́ lɛ́ jí bo nyí ahwankpá jǐxwé tɔn Jexóva tɔn sín akpáxwé ɖé.—2Axɔ́ 6:15-17.
w21.02 4 akpá. 9
“Klísu nyí gǎn nú súnnu bǐ”
Mɛɖéesɔ́hwe. Jexóva wɛ ɖó nǔnywɛ hú mɛ bǐ có, é ka nɔ ɖótó linlin mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ tɔn. (Bǐb. 18:23, 24, 32) É nɔ yí gbe bɔ mɛ e ɖo acɛ tɔn glɔ́ lɛ́ é nɔ ɖɔ nǔ e yě lin lɛ́ é. (1 Axɔ́. 22:19-22) Mɛ maɖóblɔ̌ wɛ nú Jexóva có, é ka nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ní nɔ wa nǔ bónú blɔ̌ ní hán ɖ’é wú ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, é nɔ d’alɔ gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ e ɖo sinsɛn ɛ wɛ lɛ́ é, bónú gbɛ ná nyɔ́ nú yě. (Ðɛh. 113:6, 7) Nǔgbó ɔ, Biblu tlɛ ɖɔ dó Jexóva wú ɖɔ é wɛ nyí “gbɛ” nú mǐ. (Ðɛh. 27:9; Ebl. 13:6) Axɔ́sú Davidi tlɛ yí gbe ɖɔ émí kún sixú wa azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú émí é émíɖokpó ó, lé mɛɖéesɔ́hwe Jexóva tɔn wɛ nyí tɔn bɔ nǔ dó nyí mɔ̌.—2 Sam. 22:36, nwt.
it-2 255
Adingban
Jexóva Mawu jó “hlɔ̌nlɔ́n e nɔ dɔn mɛ, bɔ è nɔ wa nǔ nyi do ɔ” dó b’ɛ yi mɛ ɖěɖěe nɔ ba ɖɔ è ní ɖó adingban nú yě lɛ́ é gɔ́n “bónú yě ná nɔ ɖi nǔ nú adingban,” bo ná nɔ gɔn nǔ ɖi nú wɛn ɖagbe e kúnkplá Jezu Klísu é. (2Tɛ 2:9-12) Nǔgbódodó énɛ́ jɛ wě ɖo nǔ e jɛ dó axɔ́sú Izlayɛ́li tɔn Akábu wú xwe kanweko mɔ̌kpán jɛ nukɔn é mɛ. Gbeyíɖɔ adingbannɔ lɛ́ ná gǎnjɛwú Akábu ɖɔ ényí é tɔ́n ahwan Hlamɔti ɖo Galádi ɔ, é ná ɖu ɖ’é jí, bɔ gbeyíɖɔ Jexóva tɔn Micée ka ɖɔ n’i ɖɔ nǔ nyanya mɛ wɛ é ná tɔ́n kɔ dó. Lěe é nyí gbɔn ɖo nǔmimɔ Micée tɔn mɛ é ɔ, Jexóva yí gbe bɔ gbigbɔ ɖé húzú “yɛ adingbannɔ” bo yi zé adingban ɖó nu nú gbeyíɖɔ Akábu tɔn lɛ́. Énɛ́ ɖo xlɛ́xlɛ́ wɛ ɖɔ gbigbɔ énɛ́ zán hlɔ̌nhlɔ́n tɔn dó yě jí bɔ yě ɖó adingban, yě ɖɔ nǔ e yěɖésúnɔ jló ná ɖɔ é kpó nǔ e Akábu jló ɖɔ yě ní ɖɔ nú émí é kpó. È ko gb’akpá nú Akábu có, é yí gbe bɔ adingbanxó énɛ́ lɛ́ flú i, bɔ énɛ́ dɔn kú wa n’i.—1Ax 22:1-38; 2Tan 18.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w21.10 3 akpá. 4-6
Étɛ́ kɔlílɛ́ sín hwɛ mɛtɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó ka nyí?
Wǎgbɔ tɔn ɔ, Jexóva wá gbeta ɔ kɔn bo ná wa nǔ. Jexóva sɛ́ Elíi dó Akábu kpó Jezabɛ́li kpó bónú é ná ɖɔ lěe Mawu ná dɔn tó nú yě gbɔn é nú yě. È ná sú kúnkan yětɔn bǐ sín kún dó. Xó Elíi tɔn lɛ́ kú wǔ nú Akábu tawun! Nǔmaɖónukún ɖé jɛ, nya goyítɔ́ énɛ́ “sɔ́ éɖée hwe.”—1 Axɔ́. 21:19-29.
Akábu sɔ́ éɖée hwe ɖo ninɔmɛ énɛ́ mɛ có, nǔ e é ka wá wa ɖo nukɔnmɛ lɛ́ é xlɛ́ ɖɔ é kún lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo nǔgbó nǔgbó ó. É tɛ́n kpɔ́n bo ná sú Baálu sinsɛn sín kún dó ɖo axɔ́súɖuto tɔn mɛ ǎ. Gɔ́ ná ɔ, é dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ lɛ́ bónú yě ná sɛn Jexóva ǎ. Akábu lɛ́ xlɛ́ ɖɔ émí kún lɛ́ kɔ sín hwɛ émítɔn lɛ́ gúdo ó ɖo ninɔmɛ ɖěvo lɛ́ mɛ.
Nukɔnmɛ ɔ, Akábu lɛ́ byɔ́ Judáa xɔ́sú Jozafáti ɖɔ é ní wá gɔ́ nú émí bónú yě ná fun ahwan xá Silíinu lɛ́, bɔ Jozafáti ɖɔ n’i ɖɔ yě ní tó kan nǔ byɔ́ gbeyíɖɔ Jexóva tɔn ɖé hwɛ̌. Ðo bǐbɛ̌mɛ ɔ, Akábu gbɛ́, bo ɖɔ: ‘Nya ɖokpó jɛ́n ɖo fí, bɔ mǐ sixú kan nǔ byɔ́ Jexóva gbɔn jǐ tɔn. Un ka gbɛ́ wǎn n’i, ɖó é nɔ mɔ nǔ ɖagbe ɖé ɖɔ nú mì ǎ. Nǔ nyanya kɛ́ɖɛ́ jɛ́n é nɔ mɔ bo nɔ ɖɔ nú mì.’ É ɖo mɔ̌ có, yě kan nǔ byɔ́ gbeyíɖɔ Micée. Bɔ nǔgbó ɔ, gbeyíɖɔ Mawu tɔn ɔ ɖɔ dó Akábu wú ɖɔ nǔ nyanya lɛ́ ná jɛ dó jǐ tɔn! Akábu nǔnyanyawatɔ́ ɔ lɛ́ kɔ sín hwɛ tɔn lɛ́ gúdo bo byɔ́ hwɛsɔ́kɛ Jexóva ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, é sɔ́ gbeyíɖɔ ɔ dó ganmɛ. (1 Axɔ́. 22:7-9, 23, 27) Axɔ́sú ɔ sú gbeyíɖɔ Jexóva tɔn dó ganmɛ có, é ka sixú sú ali dó nǔɖɔɖayǐ ɔ bónú é gɔn jijɛnu ǎ. Ahwan e yě fun bɔ d’é wú é hwenu ɔ, è hu Akábu.—1 Axɔ́. 22:34-38.
ZĚ HWIÐÉE BǏ JÓ NÚ MAWUXÓÐIÐƆZƆ́ Ɔ
w15 15/3 9-11 akpá. 10-12
“Lěe a jló gbɔn é nɛ́”
Lěe mǐ sixú ko ɖó nukún gbɔn é ɔ, ɖo xwe lɛ́ vlamɛ ɔ, Jexóva d’alɔ “[deví] gbejínɔtɔ́, ayiɖotenánɔ” ɔ bɔ é nɔ lɛ́ ɖó ayi te d’é jí. Ayi ɖíɖó te ɔ zɔ́n bɔ ényí é wá byɔ́ ɖɔ yě ní ɖɔ ɖɔ tan Biblu tɔn ɖé nyí xlɛ̌ nǔ e ná wá jɛ ɖo nukɔnmɛ é ɖé tɔn ɔ, yě nɔ nɔ acéjí tawun afi nú wěmafɔ Biblu tɔn ɖé ɖe xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ è sixú wa mɔ ɔ nɛ́. Gɔ́ ná ɔ, é vɛ́ wǔ nú mɛ gěgé bɔ yě ná mɔ nukúnnú jɛ tínmɛ xóxó e è bló dó nǔ e jɛ é ɖé kpó nǔ e é nɔ te ná é kpó jí é ɖé lɛ́ wú. Mɛ gěgé nɔ jɛ tamɛ lin jí dó nǔ élɔ́ lɛ́ wú: “Étɛ́ élɔ́ ka nɔ te ná? Étɛ́wú?” Bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, é nɔ vɛ́ wú nú yě bɔ yě ná hɛn d’ayi mɛ, bo lɛ́ zán. Éé lɛ́ nylá hú bǐ é wɛ nyí ɖɔ gǎn e è nɔ dó syɛ́nsyɛ́n bo nɔ ba lěe tan lɛ́ sixú ko jɛnu gbɔn wá yi lɛ́ é sixú zɔ́n bɔ nǔ e yě sixú kplɔ́n mɛ é ná d’ablu, alǒ è sɔ́ ná mɔ nǔ jɛ yě mɛ ǎ. Énɛ́ wú wɛ ɖo wěma mǐtɔn lɛ́ mɛ ɖo égbé ɔ, nǔkplɔ́nmɛ tawun tawun e bɔkun, nyɔ́ zán bo kúnkplá nǔɖiɖi, didɛ, sísí ɖó nú Mawu, kpó jijɔ tají ɖěvo lɛ́ kpó é wɛ mǐ nɔ ɖe sín tan Biblu tɔn lɛ́ mɛ.
Énɛ́ wú ɔ, nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɛ́ mǐ ka ɖó dó tan Nabɔ́ti tɔn wú ɖo din? É bɔkun, bo lɛ́ za wě tawun. Nya gbejínɔtɔ́ énɛ́ kú bo ná nyí xlɛ̌ nú kú e Jezu alǒ mɛ yí ami dó ɖe lɛ́ ná wá kú é ǎ, loɔ, é kú ɖó é nyí gbejínɔtɔ́ wútu. È kpa acɛ gannaganna dó wa alǎnnú wǔ tɔn có, é tɛ́ dó Sɛ́n Jexóva tɔn wú gbánwúngbánwún. (Kɛ́n. 36:7; 1 Axɔ́. 21:3) Kpɔ́ndéwú tɔn sixú kplɔ́n nǔ mǐ ɖó mǐ bǐ sixú ɖí xwi xá yadónúmɛ ɖó hwɛjijɔ ɖokpó ɔ lɛ́ wú. (Xa 2 Timɔtée 3:12.) Gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ́ bǐ wɛ sixú mɔ nukúnnú jɛ nǔkplɔ́nmɛ mɔ̌hun e ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi é mɛ ganjí, yě sixú flín bo lɛ́ zán.
Mǐ ɖó ná wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ nǔkplɔ́nmɛ e nyɔ́ zán lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ wɛ è sixú mɔ ɖo tan Biblu tɔn lɛ́ mɛ, ɖɔ yě kún nɔ ɖó tínmɛ ɖěvo ó wɛ a? Éǒ. Égbé ɔ, wěma mǐtɔn lɛ́ nɔ ɖɔ hú gǎn ɖɔ nǔ élɔ́ flín mǐ nǔ lě alǒ tá wěziza dó nǔ ɖěvo lě jí. Yě sɔ́ nɔ ɖɔ tan Biblu tɔn ɖé nɔ te nú nǔ lě ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ sixú ɖɔ nyi wɛn ɖɔ gbejíninɔ Nabɔ́ti tɔn ɖo yadónúmɛ kpó kú kpó nukɔn nɔ flín mǐ gbejíninɔ Klísu kpó mɛ yí ami dó ɖe lɛ́ kpó tɔn. É ɖo mɔ̌ có, mǐ sixú lɛ́ flín gbejíninɔ Aklúnɔ sín “lɛ̌ngbɔ́ ɖěvo” gěgé tɔn. Nǔjlɛ́dónǔwú mɔ̌hun e ɖo wɛn bo lɛ́ bɔkun é nyí wuntun nǔkplɔ́nmɛ e nɔ gosín Mawu gɔ́n é tɔn.
24-30 OCTOBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 2 AXƆ́SÚ LƐ́ 1-2
“Azɔ̌ kpínkplɔ́n mɛ sín kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé”
w15 15/4 13 akpá. 15
Lěe mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěvo lɛ́ bɔ yě nɔ kpé nǔ wú gbɔn é
Tan Elizée, éé jɛ Elíi tɛnmɛ é tɔn lɔmɔ̌ xlɛ́ lěe nɔví súnnu lɛ́ sixú ɖe sísí e jɛxá é xlɛ́ mɛxó agun tɔn e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ́ é gbɔn ɖo égbé é. Ée Elíi kpó Elizée kpó yi kpɔ́n gbɛ̌ta gbeyíɖɔ tɔn ɖé ɖo Jelíko gúdo é ɔ, yě mɛ we lɛ́ ɖi zɔnlin wá Judɛ́ɛn tɔ ɔ tó. Ðo fínɛ́ ɔ, “Elíi ɖe awu tɔn ɖaxó ɔ, bo sló, bo zin dó tɔ ɔ nukúnmɛ, bɔ tɔ ɔ má.” Ée tɔ ɔ má bɔ yě gbɔn ayǐkúngban xúxú jí dín gúdo é ɔ, yě mɛ we lɛ́ “ɖo yiyi wɛ bo ɖo xó ɖɔ wɛ.” É ɖo wɛn ɖɔ Elizée kún lin hwenɛ́nu ɖɔ émí ko tuun nǔ lɛ́ bǐ din lo ó. Káká jɛ hwenu e Elíi jó Elizée dó é ɔ, Elizée kpo ɖo nǔ e mɛ̌si tɔn Elíi ɖo ɖiɖɔ wɛ lɛ́ é ɖokpó ɖokpó hɛn dó ayi mɛ wɛ. Énɛ́ gúdo ɔ, axásáxásá jɔhɔn ɖé wá sɔ́ Elíi ɖidó. Nukɔnmɛ e Elizée lɛ́ kɔ wá Judɛ́ɛn tɔ ɔ tó é ɔ, Elizée zin awu ɔ dó tɔ ɔ nukúnmɛ bo sú xó ɖɔ: “Fítɛ́ Mawu Mavɔmavɔ, Mawu Elíi tɔn ɔ ɖe?” Bɔ tɔ ɔ lɛ́ má ɖó we.—2 Axɔ́. 2:8-14.
w15 15/4 13 akpá. 16
Lěe mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěvo lɛ́ bɔ yě nɔ kpé nǔ wú gbɔn é
A ka ɖ’ayi wú ɖɔ nǔjíwǔ gǔdo tɔn e Elíi bló é ɖɔhun pɛ́pɛ́pɛ́ wɛ nyí nǔjíwǔ nukɔntɔn e Elizée bló é a? Étɛ́wú é ka jɛxá ɖɔ è ní ɖ’ayi énɛ́ wú? Ðó ée Elizée mɔ ɖɔ émí wɛ ɖo nǔ lɛ́ nu din é ɔ, é lin ɖɔ émí ɖó ná húzú lěe nǔ lɛ́ nɔ yi gbɔn é azɔn ɖokpó ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, kan e é gbɛ dó lěe mɛ̌si tɔn Elíi wa sinsɛnzɔ́ tɔn gbɔn é nu é zɔ́n bɔ é ɖe sísí e jɛxá é xlɛ́ mɛ̌si tɔn, bɔ gbeyíɖɔ hǎtɔ́ tɔn lɛ́ sín ayi jɛ ayǐ. (2 Axɔ́. 2:15) Amɔ̌, nukɔnmɛ ɖo xwe 60 e Elizée wa gbeyíɖɔzɔ́ tɔn ná lɛ́ é mɛ ɔ, Jexóva sísɛ́ ɛ bɔ é bló nǔjíwǔ gěgé ɖěvo lɛ́ bɔ éé é bló lɛ́ é zɛ éé Elíi bló lɛ́ é wú flaflá tɔn. Ényí nǔkplɔ́ntɔ́ ɖé wɛ nú we ɖo égbé ɔ, étɛ́ énɛ́ ka sixú kplɔ́n we?
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
É dɛ káká yi vivɔnu
Fítɛ́ Elíi ka yi bɔ d’é wú? Sinsɛn ɖé lɛ́ nɔ kplɔ́n mɛ ɖɔ è sɔ́ ɛ hɛn yi jǐxwé b’ɛ ná nɔ kpɔ́ kpó Mawu kpó. Amɔ̌, nǔ sixú nyí mɔ̌ ǎ. Xwe kanweko mɔ̌kpán gúdo ɔ, Jezu Klísu ɖɔ ɖɔ mɛ ɖěbǔ kún yi jǐxwé jɛ nukɔn nú émí ó. (Jaan 3:13) Énɛ́ wú ɔ, ényí mǐ xa ɖɔ “Elíi byɔ́ axásáxásá jɔhɔn ɖé mɛ ɖidó jǐxwé” ɔ, mǐ ɖó ná kanbyɔ́ ɖɔ: ‘Jǐxwé alɔkpa tɛ́ ka wɛ?’ (2 Axɔ́sú lɛ́ 2:11) Ényí fí e Jexóva nɔ nɔ é dó gesí wɛ Biblu ɖe bo zán “jǐxwé” alǒ “jinukúnsin” ǎ, loɔ, jǐxwé e è nɔ nɔ ayǐkúngban jí bo nɔ mɔ é wɛ, fí e akpɔ́kpɔ́ lɛ́ ɖe, bɔ xɛví lɛ́ nɔ zɔn gbɔn é. (Ðɛhan 147:8) Jǐxwé énɛ́ wɛ Elíi yi. Étɛ́ ka jɛ bɔ d’é wú?
Jexóva sɛ́ gbeyíɖɔ tɔn wǎnyínámɔ énɛ́ dó azɔ̌ ɖěvo wa gbé, ɖo axɔ́súɖuto Judáa tɔn e ma lín dó fínɛ́ ǎ é mɛ. Tan Biblu tɔn xlɛ́ ɖɔ Elíi lɛ́ ɖó kan dó azɔ̌ wú ɖo fí e é yi é, bo tlɛ w’azɔ̌ nú xwe tɛ́nwe jɛjí. Axɔ́sú nyanya Yexolámu wɛ ɖo acɛ kpa wɛ ɖo Judáa hwenɛ́nu. É da Akábu kpó Jezabɛ́li kpó sín vǐ nyɔ̌nu, énɛ́ wú ɔ, dǎka e yě nɔ xo é lɛ́ kpo ɖo nǔ gba wɛ. Jexóva zɔ́n azɔ̌ Elíi ɖɔ é ní wlán wěma e mɛ hwɛɖónúmɛ Yexolámu tɔn ná nɔ é ɖé. Lěe è ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é ɔ, Yexolámu kú wǔvɛ́ kú ɖé. Éé nylá hú bǐ é wɛ nyí ɖɔ, tan ɔ fó gbɔn lě: “Kú tɔn vɛ́ nú mɛ ɖěbǔ ǎ.”—2 Tan 21:12-20.
31 OCTOBRE–6 NOVEMBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ | 2 AXƆ́SÚ LƐ́ 3-4
“Wǎ kplá vǐ towe”
w17.12 4 akpá. 7
“Un tuun ɖɔ é ná fɔ́n”
Gbeyíɖɔ Elizée e jɛ Elíi sín tɛnmɛ é wɛ bló nǔjíwǔ mɛ fínfɔ́n sín kú tɔn wegɔ́ e xó Mawuxówéma ɔ ɖɔ é. Izlayɛ́li ví nyɔ̌nu nukúnɖéjí Cunɛ́munu ɖé yí jǒnɔ Elizée tɔn bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú. Mawu gbɔn gbeyíɖɔ ɔ jí bo d’ajɔ nyɔ̌nu énɛ́ e ma ji vǐ ɖě ǎ é kpó asú tɔn e ko nyí mɛxó é kpó bɔ yě ji vǐ súnnu ɖokpó. Xwe ɖé lɛ́ gúdo ɔ, vǐ ɔ kú. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n lěe vǐnɔ ɔ ná ko flú bǐ gbɔn é. É byɔ́ gbe asú tɔn bo bló kilomɛ́tlu 30 mɔ̌, bo yi Elizée gɔ́n ɖo Kaamɛ́li só ɔ kɔn. Gbeyíɖɔ ɔ sɛ́ Gehazíi e nɔ d’alɔ ɛ é dó bɔ é jɛ nukɔn nú yě yi Cunɛ́mu. Gehazíi kpé wú bo fɔ́n vǐ ɔ wá gbɛ ǎ. Énɛ́ gúdo ɔ, vǐ ɔ sín nɔ e ɖo aluwɛ mɛ é kpó Elizée kpó wá.—2 Axɔ́. 4:8-31.
w17.12 4 akpá. 8
“Un tuun ɖɔ é ná fɔ́n”
Elizée xo ɖɛ dó cyɔ ɔ jí ɖo Cunɛ́mu fínɛ́. Nǔjíwǔ ɖé jɛ, vǐ ɔ fɔ́n wá gbɛ bɔ awǎjijɛ nɔ tɔn tɔn túnflá! (Xa 2 Axɔ́sú lɛ́ 4:32-37.) É sixú ko flín ɖɛ e Ana e ma mɔ vǐ ji ɖo bǐbɛ̌mɛ ǎ, bo ka wá ji ɖo gǔdo mɛ é xo hwenu e é kplá Samuwɛ́li bɔ é ná yi wa sinsɛnzɔ́ ɖo goxɔ ɔ mɛ é é: ‘Jexóva ɖó acɛ bo ná sɔ́ mɛ dó do gɔngɔn mɛ ɖo kúxwé; é wɛ lɛ́ ɖó acɛ bo ná fɔ́n mɛ sín kú.’ (1 Sam. 2:6) É ɖo wɛn ɖɔ Mawu wɛ fɔ́n vǐ ɔ tlɔlɔ ɖo Cunɛ́mu, bo dó xlɛ́ nǔwúkpíkpé e é ɖó bo na fɔ́n mɛ sín kú é.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
it-2 672 akpá. 6
Gbeyíɖɔ
“Vǐ súnnu gbeyíɖɔ lɛ́ tɔn [alǒ Gbeyíɖɔ lɛ́ sín vǐ súnnu lɛ́].” Lěe wěma Gesenius’ Hebrew Grammar (Oxford, 1952, wěx. 418) tínmɛ gbɔn é ɔ, xókwín Ebléegbe tɔn ben (sín vǐ) alǒ benehʹ (sín vǐ) sixú dó gesí “mɛ e ɖo gbɛ̌ta ɖé mɛ alǒ ɖo akɔ ɖé mɛ, abǐ gbɛ̌ta mɔ̌hun ɖěvo e è tuun é ɖěbǔ mɛ é.” (Sɔ́ jlɛ́ dó Nɛɛ 3:8, nwt wú, fí e è ɖɔ “ɖokpó ɖo céluzɔ́watɔ́ lɛ́ mɛ” ɖe bɔ è sixú lílɛ́ dó “céluzɔ́watɔ́ lɛ́ sín vǐ ɖé” tlɔlɔ é.) Mɔ̌ mɛ ɔ, xógbe “vǐ súnnu gbeyíɖɔ lɛ́ tɔn” ɔ sixú ɖo gesí dó wěmaxɔmɛ e è nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖěɖěe ná wá nyí gbeyíɖɔ lɛ́ ɖe é ɖé, alǒ nǔwaɖókpɔ́ gbɛ́ta gbeyíɖɔ lɛ́ tɔn ɖé wɛ. È tínmɛ ɖɔ gbɛ̌ta gbeyíɖɔ lɛ́ tɔn mɔ̌hun lɛ́ ɖo Betɛ́li, Jelíko kpó Gilugálu kpó. (2Axɔ́ 2:3, 5, nwt; 4:38, nwt; sɔ́ jlɛ́ dó 1Sa 10:5, 10, nwt wú.) Samuwɛ́li nɔ gbɛ̌ta ɖé nu ɖo Hlǎma (1Sa 19:19, 20), bɔ é cí ɖɔ Elizée lɔ nɔ tɛn énɛ́ ɖɔhun mɛ ɖo hwetɔnnu. (2Axɔ́ 4:38; 6:1-3; sɔ́ jlɛ́ dó 1Axɔ́ 18:13 wú.) Tan ɔ xlɛ́ ɖɔ yě nɔ hwé azɔ̌wanú lɛ́ dó gbá fí e yě nɔ nɔ lɛ́ é, bɔ énɛ́ sixú ɖo xlɛ́xlɛ́ wɛ ɖɔ gbɛ e bɔkun é wɛ yě nɔ zán. Nǔgbó wɛ ɖɔ hwɛhwɛ ɔ, kpɔ́ wɛ yě nɔ nɔ, bo nɔ lɛ́ ɖu nǔ ɖó kpɔ́ có, è sixú sɛ́ yě dó gbeyíɖɔzɔ́ wa gbé yěɖokpónɔ.—1Axɔ́ 20:35-42; 2Axɔ́ 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.
ZĚ HWIÐÉE BǏ JÓ NÚ MAWUXÓÐIÐƆZƆ́ Ɔ
É dɛ káká yi vivɔnu
Hwe ɔ nu su din bɔ Elíi ná jó azɔ̌ e é ko nɔ wa é dó. Ðǒ ayi nǔ e é wa é wú. Hwenu e Elíi kpó Elizée kpó tɔ́n sín Gilugálu é ɔ, Elíi byɔ́ Elizée ɖɔ é ní nɔ fí bónú émíɖokpónɔ ní yi Betɛ́li e ɖó kilomɛ́tlu 11 mɔ̌ dó fínɛ́ é. Elizée ɖɔ dó nǔjɔnǔ mɛ ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ ɖo gbɛ bónú hwi lɔ ɖo gbɛ jɛ́n wɛ ɔ, un ɖo nǎ jó we dó wɛ ǎ.” Hwenu e yě mɛ we lɛ́ wá Betɛ́li gudó é ɔ, Elíi ɖe wě xá Elizée ɖɔ émíɖokpónɔ ná yi Jelíko e ɖó kilomɛ́tlu 22 mɔ̌ dó fínɛ́ é. Elizée lɛ́ zyán vǎ dó xósin e é ko ná wá yi é jí. Azɔn atɔngɔ́ ɖo Jelíko ɔ, nǔ ɖokpó ɔ lɛ́ jɛ cóbɔ yě ɖidó Judɛ́ɛn tɔ e ɖó kilomɛ́tlu 8 mɔ̌ dó fínɛ́ é kɔn. Dɔ̌nkpɛvú ɔ tɛ́ dó gbeta e kɔn é wá é wú syɛ́nsyɛ́n. É jló ná jó Elíi dó ǎ!—2 Axɔ́sú lɛ́ 2:1-6.
Elizée ɖe jijɔ tají ɖé xlɛ́, énɛ́ wɛ nyí xomɛnyínyɔ́. Jijɔ énɛ́ wɛ Hwlǐti ɖe xlɛ́ Nɔemíi; wǎnyíyí alɔkpa ɖé wɛ bo nɔ tɛ́ dó nǔ wú majómajó. (Hwlǐti 1:15, 16) Mawusɛntɔ́ lɛ́ bǐ ɖó hudó jijɔ énɛ́ tɔn ɖo égbé tawun. Mǐ ka nɔ mɔ céɖécéɖé ɖɔ é ɖo tají lěe Elizée mɔ gbɔn é a?
Xomɛnyínyɔ́ dɔ̌nkpɛvú énɛ́ tɔn e Elíi mɔ é ɖó ná ko dó wǔsyɛ́n lanmɛ n’i tawun. Énɛ́ zɔ́n bɔ è jɔ wǔ Elizée bɔ é mɔ nǔjíwǔ gǔdo tɔn e Elíi bló é. Ðo Judɛ́ɛn tɔ e nɔ sa kpó wezun kpó, bo lɛ́ gɔ́ngɔ́n tawun ɖo fí ɖé lɛ́ é tó ɔ, Elíi sɔ́ awu tɔn ɖaxó ɔ bo zin dó tɔ ɔ nukúnmɛ. Tɔ ɔ má! Gɔ́ na ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ, “gbeyíɖɔ Mawu tɔn lɛ́ kanɖé wǒ (50)” mɔ nǔjíwǔ énɛ́; wěmaxɔmɛ e è nɔ kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖe, bɔ è nɔ wá kpé nukún dó sinsɛn-bíbló mǐmɛ́ ɔ wú ɖo gbě ɔ jí é wɛ yě kplɔ́n wěma ɖe. (2 Axɔ́sú lɛ́ 2:7, 8) É cí ɖɔ Elíi kpé nukún dó tuto nǔkplɔ́nmɛ tɔn énɛ́ wú ɖɔhun. Hweɖénu ɖo xwe ɖé lɛ́ ɖíe ɔ, Elíi mɔ ɖɔ émí wɛ nyí nya gbejínɔtɔ́ ɖokpó géé e kpo ɖo ayǐkúngban ɔ jí é. Hwenɛ́nu ɔ, Jexóva sú axɔ́ Elíi ɖó dɛ e é dɛ é wú, bo jó è dó b’ɛ mɔ nukɔnyiyi ɖaxó e mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ́ wá ɖó é.—1 Axɔ́sú lɛ́ 19:10.
Hwenu e Elíi kpó Elizée kpó d’asá Judɛ́ɛn tɔ ɔ é ɔ, Elíi ɖɔ nú Elizée ɖɔ: “Byɔ̌ nǔ e jló we ɔ mì nú má ná we, có nú Mawu ná sɔ́ mì sín gɔ̌n towe.” Elíi tuun ɖɔ hwenu e émí ná yi dó é ko wá. É hwanwǔ xɔ́ntɔn tɔn dɔ̌nkpɛvú ɔ, ɖó wǔjɔmɛzɔ́ e é ná mɔ lɛ́ é kpó mɛ nukún ɖ’é jí e é ná wá nyí é kpó wú ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, akpakpa ɖo Elíi sɔ́ wɛ bónú é ná d’alɔ ɛ ɖo ali lɛ́ bǐ nu. Nǔ e Elizée byɔ́ kpowun é ɖíe: “Kɛnklɛ́n ná [gbigbɔ] e a ná vǐ ɖě lɛ́ ɔ donu we mì.” (2 Axɔ́sú lɛ́ 2:9) Ðiɖɔ wɛ é ɖe ɖɔ émí ɖo gbigbɔ mímɛ́ e è ná Elíi é donu we ba wɛ ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, vǐ súnnu ɖaxó sín gǔ byɔ́ wɛ é ɖe; sɔgbe xá sɛ́n ɔ ɔ, vǐ súnnu ɖaxó wɛ nɔ yí gǔ ɖaxó hú gǎn ɔ, alǒ donu we b’ɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ è sɔ́ azɔ̌ yɔ̌yɔ́ ɖé d’así n’i ɖi tatɔ́ xwédo tɔn. (Sɛ́nflínmɛ 21:17) Ðó Elizée wɛ ɖu gǔ gbigbɔ tɔn Elíi tɔn wútu ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ, é mɔ ɖɔ émí ɖó hudó akɔ́nkpinkpan e Elíi ɖó é tɔn ɖɔhun bá mɔ tɛn dó wa azɔ̌ ɔ.
Elizée ɖe mɛɖéesɔ́hwe xlɛ́, bo jó xó ɔ dó nyi Jexóva sín alɔ mɛ. Lɔn e Jexóva lɔn bɔ Elizée mɔ gbeyíɖɔ mɛxómɔ Elíi, hwenu e Mawu sɔ́ ɛ yi é xlɛ́ ɖɔ é yí gbe nú nǔ e Elizée byɔ́ é. Ée xɔ́ntɔn hwenu línlín tɔn énɛ́ lɛ́ “ɖo yiyi wɛ bo ɖo xó ɖɔ wɛ ɔ,” nǔjíwǔ ɖé jɛ!—2 Axɔ́sú lɛ́ 2:10, 11.
Wěziza alɔkpa ɖé tɔ́n ɖo jǐxwé, bo jɛ sisɛ wá jí kpɛɖé kpɛɖé. Mǐ sixú dó nukún mɛ bo kpɔ́n; axásáxásá jɔhɔn ɖé si te ajijimɛ, bo dó gbe bɔ nǔ e ɖo kínkɔ́n wɛ é ɖé zun dó yě mɛ we lɛ́ jí bo ná klán yě, bɔ vlafo ɔ, yě ná ɖi xɛsi bo ná jó agɔ dó gǔdo. Kɛkɛ́ví ɖé wɛ yě mɔ, ahwankɛkɛ́ví ɖé wɛ bo ɖo kínkɔ́n wɛ myɔ wɛ è dó bló ná ɖɔhun. Elíi tuun ɖɔ hwe ɔ nu su bɔ émí ná yi. É ka byɔ́ mɛ wɛ a? Tan ɔ ɖɔ ǎ. Ðěbǔ wɛ ninɔmɛ ɔ ná bo nyí gbɔn ɔ, é mɔ ɖɔ émí ɖidó jǐ, ɖo axásáxásá jɔhɔn ɔ mɛ!
Elizée mɔ, bɔ é jí wǔ n’i. Ðó Elizée mɔ nǔjíwǔ énɛ́ ɖó nukún wú wútu ɔ, é tuun céɖécéɖé ɖɔ Jexóva ná ná gbigbɔ akɔ́nkpinkpan tɔn e Elíi nɔ dó w’azɔ̌ ná é “donu we” émí. Amɔ̌, nú Elizée lin tamɛ dó nǔ énɛ́ jí ɔ, é nɔ vɛ́ n’i tawun. É tuun fí e xɔ́ntɔn vívɛ́ tɔn mɛxómɔ ɔ xwe é ǎ, amɔ̌ é cí ɖɔ é kún sɔ́ ɖó nukún ná mɔ ɛ gbeɖé ó ɖɔhun. É d’axwá bo ɖɔ: “Daa! Daa! Ali e nu a ɖe nú Izlayɛ́li ɔ syɛ́n hú ahwankɛkɛ́ví Izlayɛ́li tɔn lɛ́ bǐ kpó sɔ́ Izlayɛ́li tɔn lɛ́ bǐ kpó.” Elizée mɔ bɔ mɛ̌si tɔn e é yí wǎn ná é bú d’è ɖo jɔhɔn mɛ; énɛ́ gúdo ɔ, é vún awu dó kɔ nú éɖée bo byɔ́ aluwɛ mɛ.—2 Axɔ́sú lɛ́ 2:12.
Hwenu e Elíi ɖidó jixwé é ɔ, é ka se avǐgbe xɔ́ntɔn tɔn dɔ̌nkpɛvú ɔ tɔn, bɔ ɖasin wá yi d’è vlafo wɛ a, alǒ nǔ cí mɔ̌ nú yě mɛ we lɛ́ wɛ a? É ná bo nyí gbɔn ɖěbǔ ɔ, é tuun céɖécéɖé ɖɔ xɔ́ntɔn mɔ̌hun e émí ɖó é d’alɔ émí bɔ émí dɛ ɖo hwenu vɛ́ wǔ gěgé mɛ. É ná nyɔ́ ɖɔ kpɔ́ndéwú Elizée tɔn n’i kplɔ́n nǔ mǐ, bónú mǐ ná zun xɔ́ntɔn xá mɛ ɖěɖěe yí wǎn nú Mawu bo nɔ lɛ́ ba ná wa jlǒ tɔn lɛ́ é!