Bǎ Tɛ Mɛ Un ka Nɔ Dɛ Yì Ðó?

Bǎ tɛ mɛ hwɛ ka nɔ dɛ yì ɖó? Nǔ elɔ lɛ ka ko wà nǔ dó wǔ we kpɔ́n à?

• kú mɛvívɛ́ ɖé tɔn

• azɔn jɛmagbɔ

• adla j’ayǐ

Dobanúnǔtɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ é kún nyí wuvɛ̌ ɖaxó ɖaxó lɛ kɛɖɛ wɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni dɛ ó. Adohu adohu azǎn ɖokpo ɖokpo tɔn tlɛ sixu hɛn lanmɛ towe gblé. Nǔ e wu é ɖò taji ɖɔ enyi tagba towe lɛ na bo hwe gbɔn ɖebǔ alǒ syɛn gbɔn ɖebǔ ɔ, a ni sɔnǔ nú didɛ é nɛ.

• Etɛ ka nyí didɛ?

• Etɛwu é ka ɖò dandan ɖɔ a ni nɔ dɛ?

• Nɛ̌ a ka sixu sɔnǔ nú didɛ gbɔn?

• Nǔ e gbɛ̌ towe lɛ nɔ ɖɔ lɛ é

Etɛ ka nyí didɛ?

Didɛ sín tinmɛ wɛ nyí nǔwukpíkpé ɔ bo na ɖí xwi xá huzuhuzu gbɛmɛ tɔn lɛ, kpo wuvɛ̌ gbɛmɛ tɔn lɛ kpo b’ɛ na kpa mɛ. Gbɛtɔ́ lɛ bǐ ɖɔhun ɔ, mɛ e nɔ dɛ lɛ é lɔ nɔ mɔ tagba lɛ. É ɖò mɔ̌ có, enyi tagba lɛ na bo wà nǔ dó ye wu gbɔn ɖebǔ ɔ, ye nɔ kpéwú bo nɔ ɖu ɖ’eji bo nɔ lɛ́ ɖó hlɔnhlɔn hú ɖ’ayǐ tɔn.

Etɛwu é ka ɖò dandan ɖɔ a ni nɔ dɛ?

• È sixu xógló tagba lɛ gbeɖé ǎ. Biblu ɖɔ: “Un lɛ́ mɔ nǔ ɖevo ɖò hwe glɔ́ fí, mɛ e yá afɔ é nɔ ɖu ɖò wezunkínkán jí hwebǐnu ǎ, hlɔnhlɔnnɔ nɔ ɖu ɖò ahwan jí hwebǐnu ǎ, nǔnywɛtɔ́ nɔ mɔ nǔ ɖu hwebǐnu ǎ, mɛ e bí é nɔ jɛ dɔkun hwebǐnu ǎ, é nɔ kpa mɛ ɖěɖee tuùn nǔ lɛ é hwebǐnu ǎ, ɖó hwenu kpo nǔmaɖónukún lɛ kpo nɔ wá nú ye bǐ.” (Nǔnywɛtɔ́xó 9:11, nwt) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Mɛ ɖagbe lɛ tlɛ nɔ mɔ wuvɛ̌, bɔ hwɛhwɛ ɔ, é ka nɔ sín ye wu ɖò ali ɖebǔ nu ǎ.

• Didɛ nɔ cyɔn alɔ mɛ jí. Wěɖexámɛtɔ́ wemaxɔmɛ ɖaxó ɖé tɔn ɖɔ: “Wemaxɔmɛví e nɔ wá azɔ̌xɔ ce sá kpo avǐ kpo ɖó ye w’azɔ̌ ɖò tɛnkpɔn ɖé hwenu ǎ, alǒ è ɖɔ xó nyanya ɖé dó ye wu ɖò tɛn Ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè é ɖé jí wutu é sín kɛ́n hú ɖ’ayǐ tɔn. É ɖɔ ɖɔ tagba enɛ lɛ cí nǔ e ma hwɛ́n nǔɖe ǎ lɛ é ɖɔhun. Amɔ̌, enyi wemaxɔmɛví ɔ ma tuùn lee é na ɖeɖɛ ye gbɔn ganji é ǎ ɔ, taglomɛ tɔn sixu wlú, bɔ nǔ lɛ bǐ na nɔ fán d’è.a

• Didɛ na d’alɔ we dìn kpo hwenu e a na sù é kpo. Ðó nǔ e nɔ dó awakanmɛ kú nú mɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é wutu ɔ, Taglomɛzɔ́watɔ́gán Richard Lerner wlan ɖɔ: ‘Bonu gbɛzán towe na yì ta bo na tɔ́n kɔ dó ɖagbe jí hwenu e a na nyí mɛxo é ɔ, a ɖó na ɖu ɖò nǔ mɔhun lɛ jí, bo nya nǔ yɔyɔ̌ lɛ gbé alǒ tɛ́n kpɔ́n bo ba ali ɖevo lɛ bo na dó kpé nǔ e ba na wà wɛ a ɖè é wu.’b

Nɛ̌ a ka sixu sɔnǔ nú didɛ gbɔn?

• Gbějé tagba towe lɛ kpɔ́n. Kplɔ́n bo tuùn vogbingbɔn e ɖò tagba syɛnsyɛn lɛ kpo tagba klewun klewun lɛ kpo tɛntin é. Biblu ɖɔ: “Xlonɔ sin xomɛ ɔ, é nɔ ɖexlɛ́ ɖò tɛn tɔn mɛ; loɔ, mɛ e ayi tɔn ɖò te ɔ sin xomɛ ɔ, é nɔ yì agbɔ̌n jí.” (Nǔnywɛxó 12:16) Tagba lɛ bǐ ɖó na ɖí bú we ǎ.

  “Ðò wemaxɔmɛ ɔ, wemaxɔmɛví lɛ nɔ húnhún nǔɖɔ dó xó klewun klewun lɛ wu zɛ xwé wu. Enɛ gudo ɔ, ye nɔ sè xó dó nǔ e jɛ é wu sín xɔ́ntɔn yetɔn lɛ nu ɖò tɛn Ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè é jí, bɔ enɛ nɔ bló bɔ xomɛsin yetɔn nɔ lɛ́ jɛji, bɔ lee ye na gbéjé tagba ɔ kpɔ́n gbɔn é nɔ vɛwǔ.”—Joanne.

• Nǔ kpɔ́ndéwú mɛ ɖevo lɛ tɔn ni kplɔ́n nǔ we. Nǔnywɛxó Biblu tɔn ɖé ɖɔ: “Alyannú ɖě wɛ nɔ gan ɖě; mɔ̌ ɖokpo ɔ, gbɛtɔ́ ɖě wɛ nɔ yì dó ɖě wu bo nɔ dó nyɔ́nǔi.” (Nǔnywɛxó 27:17) Mɛ ɖěɖee ko dɛ ɖò tagba syɛnsyɛn lɛ nu lɛ é sixu kplɔ́n nǔ xɔ akwɛ lɛ we.

  “Enyi a nɔ ɖɔ xó nú mɛ ɖevo lɛ ɔ, a na mɔ ɖɔ ye ko gbɔn mɛtɛnkpɔn syɛnsyɛn gegě mɛ, amɔ̌ dìn ɔ, ye ɖò ganji. Ðɔ xó nú ye bá mɔ nǔ ɖěɖee ye wà bo ɖí xwi xá ninɔmɛ yetɔn é kpo nǔ ɖěɖee ye ma wà ǎ é kpo.”—Julia.

• Nɔ ɖó suúlu. Biblu ɖɔ: “Ðó hwɛjijɔnɔ jɛ ayǐ azɔn tɛnwe ɔ, é na site azɔn tɛnwe.” (Nǔnywɛxó 24:16) É nɔ byɔ hwenu cobɔ ninɔmɛ syɛnsyɛn lɛ na bú, enɛ wu ɔ, enyi wǔ wá kú we azǎn ɖé lɛ jí hǔn, é ni ma kpaca we ó. Nǔ taji ɔ wɛ nyí ɖɔ a ni “site.”

  “Enyi a gbɔn wuvɛ̌ lɛ mɛ dín gudo ɔ, ayi towe kpo lee nǔ nɔ cí nú we é kpo na jɛ ganji. Nǔ ɖebɔdoɖewu ɖé wɛ, bo ka nɔ byɔ hwenu. Un mɔ ɖɔ ee hwenu ɖò wiwáyi wɛ é ɔ, un nɔ lɛ́ mɔ nyiɖée mɛ hugǎn.”—Andrea.

• Sɔnǔ nú nǔsumɛnukúnmɛ. Biblu ɖɔ: “Mi tuùn nǔ e Mawu wà nú mi ɔ n’i.” (Kolosinu lɛ 3:15) Enyi wuvɛ̌ towe lɛ na bo syɛn gbɔn ɖebǔ ɔ, hwɛjijɔ e wu a na nɔ tuùn nǔ e Mawu wà nú we ɔ n’i lɛ é tíìn hwebǐnu. Lin tamɛ dó nǔ ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ gbɛ̀ towe xɔ akwɛ é atɔn jí.

  “Enyi wuvɛ̌ lɛ kpannukɔn we ɔ, é bɔwǔ bɔ a na kanbyɔ hwiɖée ɖɔ, ‘Etɛwu nyi jí wɛ é na jɛ dó?’ Enyi a na dɛ ɔ, nǔ taji ɖokpo wɛ nyí ɖɔ a ni ma nɔ ɖò tamɛ lin dó tagba towe lɛ jí wɛ ó, loɔ, a ni wá gbeta ɔ kɔn bo na ɖó linlin ɖagbe dó nǔ e a ɖó, alǒ nǔ e a sixu wà lɛ é wu, lobɔ ye na nɔ lɛ́ sù nukún towe mɛ.”—Samantha.

• Nǔ e a ɖó é ni nɔ kpé we. Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ: “Un ko kplɔ́n nyɛɖée, bɔ nǔ e un ɖó ɔ nɔ kpé mì.” (Filipunu lɛ 4:11) Pɔlu sixu wà nǔ ɖebǔ dó ɖó nǔ nyanya e ɖò gbigbo è wɛ lɛ é te ǎ. Lee é sixu wà nǔ gbɔn é jí jɛn é ɖ’acɛ dó. Pɔlu kánɖeji bɔ nǔ e é ɖó é nɔ kpé è.

  “Nǔ e un ɖ’ayi wu ɖò nyiɖesunɔ wu é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ lee un nɔ wà nǔ gbɔn tlolo ɖò wuvɛ̌ lɛ nukɔn é nɔ nyɔ́ hugǎn hwebǐnu ǎ. Nǔ e gbé nya wɛ un ɖè é wɛ nyí ɖɔ un na sɔnǔ nú linlin e sɔgbe é ɖé ɖò ninɔmɛ ɖebǔ mɛ. Enyi nyɛ kɛɖɛ wɛ na ɖu lè tɔn ǎ, loɔ, mɛ ɖevo e lɛlɛ̌ dó mì lɛ é lɔ na ɖu.”—Matthew.

• Nɔ xoɖɛ. Biblu ɖɔ: “Sɔ́ nǔ linlin towe dó alɔ mɛ nú Mawu Mavɔmavɔ; é na hɛn we ɖó te. Hwɛjijɔnɔ na bo j’ayǐ ɔ, é na jó è dó bɔ é na nɔ mɔ̌ kaka sɔyi ǎ.” (Ðɛhan 55:23) Ðɛxixo nyí nǔɖe bɔ è nɔ wà, ɖó è ba ɖɔ lanmɛ mɛtɔn na ɖò ganji wutu kpowun ǎ. Xóɖɔɖókpɔ́ dó nǔjɔnǔ mɛ xá Gbɛɖotɔ́ towe ee “ɖò nukún kpé dó [wǔ we] wɛ” é wɛ ɖɛxixo nyí.—1 Piyɛ́ɛ 5:7.

  “Un ɖó na ɖí xwi xá nyiɖokponɔ ǎ. Nú un xoɖɛ sín ayi mɛ, bo ɖɔ nǔ e ɖò gbigbo mì wɛ lɛ é nyi wɛn nú Mawu, lobo dókú n’i ɖó nyɔna tɔn lɛ wutu ɔ, un nɔ kpéwú bo nɔ nya linlin masɔgbe ce lɛ ɖó zɔ gbɔn ayi sísɔ́ ɖó nyɔna e Jehovah ko kɔn dó jǐ ce lɛ é jí gblamɛ. Ðɛxixo ɖò taji tawun!”—Carlos.