Woloŋlelɔ Kɛ Be Hee Ha Biblia ni Akɛ Niji Ŋmala
Taakɛ Carsten Peter Thiede, ni jɛ Germany ni he esa yɛ woji bibii ni akɛ niji ŋmala lɛ akasemɔ mli lɛ tsɔɔ lɛ, odaseyeli ni mli wa waa yɛ ni tsɔɔ akɛ, aŋmala Mateo Sanekpakpa lɛ (ni atsɛ lɛ akɛ Magdalen Wolo lɛ) ni ŋmala yɛ woji bibii etɛ ni etserɛ nɔ lɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli.
Beni Thiede kɛ woji fãfãafãi (ní aŋmala Mateo yitso 26 lɛ mli fãi komɛi yɛ mli) lɛ to jarayeli he wolo ní áŋma, ni ana yɛ Egypt lɛ he lɛ, eyɔse akɛ, Egyptbii awolo lɛ je “Magdalen Wolo lɛ waa, oookɛɛ no nɔŋŋ eko ni—yɛ bɔ ni eyɔɔ, kɛ esu, kɛ bɔ ni niŋmaa okadii komekomei lɛ yɔɔ ha lɛ hewɔ.” Thiede kɛ hefatalɔ niŋmalɔ, Matthew D’Ancona mu sane naa yɛ amɛ wolo ni ji Eyewitness to Jesus—Amazing New Manuscript Evidence About the Origin of the Gospels (Yesu He Odaseyeli—Odaseyeli Hee ni Yɔɔ Naakpɛɛ ni Tsɔɔ He ni Sanekpakpai ni Akɛ Niji Ŋmala lɛ Jɛ) lɛ mli akɛ, bɔ ni woji enyɔ lɛ je amɛhe lɛ tsɔɔ akɛ, ekolɛ aŋmala fɛɛ yɛ be kome too lɛ nɔŋŋ mli. Mɛɛ be? Aŋma jarayeli wolo lɛ “ ‘Yɛ Nuntsɔ Nero afi ni ji 12, Epeiph 30 lɛ mli’—ní yɛ wɔ kalanda naa lɛ, ebagbeɔ July 24, 66 [Ŋ.B.].”
Nilelɔ Philip W. Comfort wie yɛ sane ko ni ŋma yɛ Tyndale Bulletin lɛ mli akɛ: “Kɛji be nɛɛ ja lɛ, belɛ ehe yɛ sɛɛnamɔ waa diɛŋtsɛ, ejaakɛ ekɛ Mateo Sanekpakpa lɛ eko ni akɛ niji ŋmala lɛ yawoɔ be ni ji afii oha lɛ mli, ni ji be mli ni akɛŋma lɛ nɔŋŋ.” Ebaaha Magdalen Wolo lɛ hu afee Sanekpakpai fãfãafãi lɛ ateŋ nɔ ni yɔɔ ni etsɛ fe fɛɛ.
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 29]
The Magdalen Papyrus lɛ ni miitsɔɔ edalɛ diɛŋtsɛ
[He ni Sane lɛ Jɛ]
By permission of the President and Fellows of Magdalen College, Oxford