Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • kl yitso 8 bf. 70-79
  • Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Piŋmɔ Gbɛ?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Piŋmɔ Gbɛ?
  • Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • PIŊMƆ LƐ JƐƐƐ NYƆŊMƆ ŊƆƆ
  • SHISHIJEE NI YEƆ EMUU
  • MPOATSWAA NI JWƐŊMƆ FƆŊ YƆƆ SƐƐ
  • BƆ NI AAAFEE ANA SAJI LƐ ANAA
  • MƐNI HE ODASE AYE?
  • MƐNI OBAAFEE?
  • Mɛni Hewɔ Mɛi Naa Amanehulu Nɛkɛ?
    Mɛni Wɔbaanyɛ Wɔkase Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli?
  • Adesai Amanehului—Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Gbɛ Lɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
  • Nɔ̃ Hewɔ Ni Efɔŋfeemɔ Kã He Eyaa Nɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Ní Aaahi Shi yɛ Gbɛ ni Saa Nyɔŋmɔ Hiɛ lɛ Nɔ
    Mɛni Biblia Lɛ Tsɔɔ Diɛŋtsɛ?
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
kl yitso 8 bf. 70-79

Yitso 8

Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Piŋmɔ Gbɛ?

1, 2. Te gbɔmɛi fɔɔ amɛ nifeemɔ yɛ adesai apiŋmɔ he amɛhaa tɛŋŋ?

KƐ OSHARAI ba, ni ekpata heloo gbɛfaŋ nibii kɛ wala hiɛ lɛ, mɛi pii nyɛɛɛ anu nɔ hewɔ ni amanehului ni tamɔ nɛkɛ baa lɛ shishi. Mɛi komɛi yɛ ni bɔ ni awuiyeli kɛ efɔŋ feemɔ kɛ basabasa-feemɔ efa eha lɛ haoɔ amɛ. Ekolɛ bo hu ojwɛŋ akɛ, ‘Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ piŋmɔ gbɛ?’

2 Akɛni amɛnaaa hetoo ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli amɛhaaa nɛkɛ sanebimɔ nɛɛ hewɔ lɛ, mɛi pii elaaje hemɔkɛyeli yɛ Nyɔŋmɔ mli. Amɛnuɔ he akɛ ebɛ adesai ahe miishɛɛ. Mɛi krokomɛi hu ni kpɛlɛɔ piŋmɔ nɔ akɛ shihilɛ mli anɔkwale lɛ amli fuɔ ni amɛshwaa Nyɔŋmɔ yɛ efɔŋ fɛɛ ni eba adesa weku lɛ nɔ lɛ hewɔ. Kɛ oyɛ henumɔi ni tamɔ nɛkɛ lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ obaanya Biblia mli wiemɔi ni kɔɔ saji nɛɛ ahe lɛ he waa.

PIŊMƆ LƐ JƐƐƐ NYƆŊMƆ ŊƆƆ

3, 4. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔna nɔmimaa akɛ efɔŋ kɛ piŋmɔ jeee nɔ ni jɛ Yehowa?

3 Biblia lɛ maa nɔ mi kɛhaa wɔ akɛ piŋmɔ ni wɔnaa ni ebu yɛ wɔhe lɛ jeee nɔ ni Yehowa Nyɔŋmɔ kɛbaa. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, Kristofonyo kaselɔ Yakobo ŋma akɛ: “Kɛji aaka mɔ ko lɛ, ekakɛɛ akɛ: Nyɔŋmɔ ŋɔɔ ajɛ aka mi. Ejaakɛ Nyɔŋmɔ lɛ akaaa lɛ yɛ nifɔji agbɛfaŋ, ni lɛ diɛŋtsɛ hu ekaaa mɔ ko.” (Yakobo 1:13) Akɛni nakai eji hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ nyɛŋ ekɛ naagbai babaoo ni haoɔ adesai lɛ aba. Ekɛ kaai baaa gbɔmɛi anɔ koni no aha amɛfee mɛi ni sa kɛha ŋwɛi shihilɛ, ni asaŋ ehaaa gbɔmɛi apiŋ yɛ nifɔji ni akɛɛ amɛfee yɛ tsutsu shihilɛ ko mli lɛ hewɔ.—Romabii 6:7.

4 Kɛfata he lɛ, eyɛ mli akɛ afee nibii gbohii babaoo yɛ Nyɔŋmɔ loo Kristo gbɛi amli moŋ, shi nɔ ko bɛ Biblia lɛ mli ni tsɔɔ akɛ amɛteŋ mɔ ko ekpɛlɛ nifeemɔi nɛɛ anɔ. Nyɔŋmɔ kɛ Kristo kɛ mɛi ni kɛɔ akɛ amɛsɔmɔɔ lɛ shi amɛshishiuɔ mɔ ni amɛjuɔ ni amɛgbeɔ mɔ ni amɛtswaa ojo, ni amɛfeɔ nibii krokomɛi babaoo ni kɛ piŋmɔ baa adesai anɔ lɛ bɛ nɔ ko feemɔ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, “gbɔmɔ fɔŋ gbɛ lɛ, Yehowa miihi.” Nyɔŋmɔ “kɛ mɛi fɔji ateŋ jɛkɛ.”—Abɛi 15:9, 29.

5. Mɛni ji Yehowa sui komɛi, ni te enuɔ he yɛ ebɔɔ nii ahe ehaa tɛŋŋ?

5 Biblia lɛ tsɔɔ bɔ ni Yehowa ji akɛ “emli tsɔɔ lɛ babaoo, ni emli jɔ.” (Yakobo 5:11) Ejajeɔ akɛ “Mi, Yehowa lɛ, misumɔɔ jalɛsaneyeli.” (Lala 37:28; Yesaia 61:8) Etooo najiaŋ yakatswaa. Ekɛ musuŋtsɔlɛ kwɛɔ ebɔɔ nii anɔ ni ekɛ nɔ ni hi fe fɛɛ haa amɛ kɛhaa amɛhilɛ-kɛhamɔ. (Bɔfoi lɛ Asaji 14:16, 17) Yehowa efee nakai kɛjɛ wala shishijee yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ nɔ.

SHISHIJEE NI YEƆ EMUU

6. Blema adesãi komɛi wieɔ gbɔmɔ shishijee he yinɔsane he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

6 Wɔ fɛɛ wɔle ni wɔnuɔ piŋmɔ kɛ nɔnaa he. No hewɔ lɛ ebaawa akɛ abaasusu be ni piŋmɔ bɛ he, shi nakai ji bɔ ni nibii yɔɔ kɛjɛ adesa yinɔsane shishijee mli. Maji komɛi adesãi po kɔɔ miishɛɛ shishijee ni tamɔ nɛkɛ he. Yɛ blema Hela adesãi amli lɛ, atsɛ “Gbɔmɔ Yinɔi Enumɔ” lɛ mli klɛŋklɛŋ nɔ lɛ akɛ “Yinɔ Kpakpa.” Adesai hi shi yɛ miishɛɛ mli yɛ mli, ni tɔlɛ, piŋmɔ, kɛ gbɔlɛ bɛ mli. Chinabii kɛɔ akɛ yɛ amɛ blema adesãi amli Yellow Emperor (Huang-Ti) nɔyeli beaŋ lɛ, gbɔmɛi hi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli, ni amɛkɛ adebɔɔ nibii kɛ kooloi po hiɔ shi yɛ ekomefeemɔ mli. Persiabii, Mizraimbii, Tibetbii, Perubii kɛ Mexicobii fɛɛ yɛ blemasaji ni kɔɔ miishɛɛ kɛ emuuyeli be yɛ adesai ayinɔsane shishijee mli lɛ he.

7. Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ bɔ shikpɔŋ lɛ kɛ adesai?

7 Jeŋmaji lɛ ablemasaji amli adesãi lɛ tiɔ adesa yinɔsane mli nibii ni aŋmala ashwie shi ni etsɛ fe fɛɛ, ni ji Biblia lɛ mli kɛkɛ. Ekɛɔ wɔ akɛ Nyɔŋmɔ kɛ klɛŋklɛŋ adesai enyɔ, Adam kɛ Hawa yato paradeiso ko ni atsɛɔ lɛ Eden trom mli ni efa amɛ akɛ: “Nyɛfɔa ni nyɛyi afaa ni nyɛyia shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ, ni nyɛnaanaa nɔ.” (1 Mose 1:28) Wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ na emuuyeli mli ŋɔɔmɔ kɛ gbɛkpamɔ akɛ abaana ni shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ etsɔ paradeiso ni adesa weku ni yeɔ emuu hiɔ nɔ yɛ naanɔ toiŋjɔlɛ kɛ miishɛɛ mli. Enɛ ji yiŋtoo hewɔ ni Nyɔŋmɔ bɔ shikpɔŋ lɛ kɛ adesai.—Yesaia 45:18.

MPOATSWAA NI JWƐŊMƆ FƆŊ YƆƆ SƐƐ

8. Mɛɛ kita akpaa Adam kɛ Hawa gbɛ akɛ amɛaabo toi, shi mɛni ba?

8 Kɛ amɛaahi Nyɔŋmɔ duromɔ mli lɛ, ehe baahia ni Adam kɛ Hawa atsi amɛhe kɛjɛ “ekpakpa kɛ efɔŋ lee tso” lɛ yeli he. (1 Mose 2:16, 17) Eji amɛbo Yehowa mla toi kulɛ, ehe ebahiaŋ ni piŋmɔ afite adesai ashihilɛ. Eji amɛbo Nyɔŋmɔ mla toi kulɛ, amɛbaajie suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛha Yehowa kɛ amɛ anɔkwa ni amɛyeɔ lɛ lɛ kpo. (1 Yohane 5:3) Shi taakɛ wɔkase yɛ Yitso 6 lɛ, nibii baaa yɛ nakai gbɛ nɔ. Satan wo Hawa hewalɛ ni eye nakai tso lɛ nɔ yibii. Sɛɛ mli lɛ, Adam hu ye yibii ni agu eyeli lɛ eko.

9. Mɛɛ sane ni kɔɔ Yehowa he Satan tee lɛ shi?

9 Ani oona hiɛdɔɔ ni yɔɔ nɔ ni ba lɛ mli? Satan miitutua Yehowa gbɛhe akɛ Ŋwɛi Flooflonyo lɛ. Akɛni ekɛɛ akɛ, “Jeee gboimɔ nyɛaagboi” hewɔ lɛ, Abonsam te shi ewo Nyɔŋmɔ wiemɔ ni ji “Gbo Ooogbo” lɛ. Satan wiemɔi krokomɛi lɛ tsɔɔ akɛ Yehowa kɛ nɔ ni Adam kɛ Hawa aaanyɛ atsɔ nɔ atsɔ tamɔ Nyɔŋmɔ, ni no hewɔ lɛ E-he ehiaaa amɛ koni ekpɛ yiŋ yɛ nɔ ni hi kɛ nɔ ni ehiii he lɛ miitee amɛ. No hewɔ lɛ Satan mpoatswaa lɛ tee sanebimɔ ko shi yɛ sa ni Yehowa gbɛhe akɛ Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ lɛ sa lɛ he.—1 Mose 2:17; 3:1-6.

10. Mɛɛ wiemɔi gbohii ni awieɔ yɛ ŋaa mli Satan wie yɛ adesai ahe?

10 Satan Abonsam tsɔɔ yɛ ŋaa mli hu akɛ gbɔmɛi baabo Yehowa toi bei abɔ ni Nyɔŋmɔ toiboo feɔ sɛɛnamɔ kɛhaa amɛ lɛ. Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, abi sane yɛ emuuyeli mli ni adesa baahiɛ lɛ he. Satan kɛ naafolɔmɔ ba akɛ adesa ko bɛ ni baajɛ esuɔmɔ mli aye Nyɔŋmɔ anɔkwa. Nɛkɛ wiemɔ ni jwɛŋmɔ fɔŋ yɔɔ sɛɛ ni Satan kɛba nɛɛ jeɔ kpo faŋŋ yɛ Biblia mli sane ni kɔɔ Hiob, Yehowa tsulɔ anɔkwafo, ni tsɔ kaa ni mli wa waa mli be ko dani afi 1600 D.Ŋ.B. shɛ lɛ he lɛ sane lɛ mli. Kɛ okane Hiob wolo lɛ klɛŋklɛŋ yitsei enyɔ lɛ, obaanyɛ onu nɔ hewɔ ni adesai apiŋmɔ yɔɔ kɛ nɔ hewɔ ni Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ gbɛ lɛ shishi.

11. Mɛɛ gbɔmɔ nɛkɛ Hiob ji, shi mɛɛ naafolɔmɔ Satan kɛba?

11 Hiob, “nuu ni kpa ko bɛ ehe ni ja,” baje Satan tutuamɔ shishi. Klɛŋklɛŋ lɛ, Satan kɛɛ Hiob hiɛ yiŋtoi fɔji kɛtsɔ sane ni ebi nɛɛ nɔ, “Ani yaka Hiob sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei lɛ?” Kɛkɛ ni Abonsam kɛ ŋaa bɔ Nyɔŋmɔ kɛ Hiob fɛɛ ahora kɛtsɔ amɛnaa ni efolɔ akɛ Yehowa ehe Hiob anɔkwayeli kɛtsɔ ehe ni ebuɔ kɛ jɔɔmɔ ni ejɔɔ lɛ lɛ nɔ. Satan tswa Yehowa mpoa akɛ: “Shi agbɛnɛ kpa onine mli ni ota enii ni eyɔɔ lɛ fɛɛ he; akɛ ekwaŋo yɛ ohiɛ lo!”—Hiob 1:8-11.

12. (a) Mɛɛ sanebimɔi abaanyɛ aha hetoo kɛ Nyɔŋmɔ ŋmɛ Satan gbɛ koni eka Hiob? (b) Mɛni jɛ Hiob kaa lɛ mli ba?

12 Ani Hiob miisɔmɔ Yehowa kɛkɛ yɛ nibii kpakpai fɛɛ ni enine eshɛ nɔ kɛjɛ Nyɔŋmɔ dɛŋ lɛ hewɔ? Ani Hiob baanyɛ adamɔ emuuyeli mli yɛ kaa shishi? Agbɛnɛ, ani Yehowa yɛ hekɛnɔfɔɔ ni fa yɛ etsulɔ lɛ mli bɔ ni eeeha aka lɛ? Abaanyɛ aha sanebimɔi nɛɛ ahetoo kɛ Yehowa baaŋmɛ Satan gbɛ koni ekɛ kaai ni mli wa fe fɛɛ aba Hiob nɔ. Hiob anɔkwayeli yɛ kaa shishi ni Nyɔŋmɔ ŋmɛ gbɛ, taakɛ agba he sane yɛ Hiob wolo lɛ mli lɛ fee Yehowa jalɛ kɛ gbɔmɔ emuuyeli mlihiɛmɔ lɛ bembuu kɛmɔ shi.—Hiob 42:1, 2, 12.

13. Mɛɛ gbɛ nɔ nɔ ni ba yɛ Eden kɛ Hiob nɔ lɛ kɔɔ wɔhe yɛ?

13 Shi nɔ ni ba yɛ Eden trom lɛ mli kɛ nuu Hiob nɔ lɛ tsɔɔ babaoo fe nakai. Saji ni Satan tee amɛ shi lɛ kɔɔ adesai fɛɛ he, ni wɔ hu ni wɔyɔɔ ŋmɛnɛ lɛ fata he. Abɔ Nyɔŋmɔ gbɛi lɛ ahora, ni atswa maŋtsɛ ni eji lɛ he mpoa. Abi sane yɛ ja ni Nyɔŋmɔ bɔɔ nɔ, ni ji gbɔmɔ ja lɛ he. Esa akɛ ana nɛkɛ saji nɛɛ anaa.

BƆ NI AAAFEE ANA SAJI LƐ ANAA

14. Kɛ akɛ jwɛŋmɔ fɔŋ miifolɔ mɔ ko naa lɛ, mɛni mɔ ni afolɔ enaa lɛ baanyɛ afee?

14 Kɛha nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, nyɛhaa wɔkɛɛa akɛ fɔlɔ ni yɔɔ suɔmɔ ni yɔɔ bii babaoo yɛ miishɛɛ weku mli ji bo. Ŋɔɔ lɛ akɛ okutsoŋbii lɛ ateŋ mɔ kome miimale ohe, eefolɔ onaa akɛ oji fɔlɔ gbonyo. Kɛji akɛ akutsoŋnyo nɛɛ kɛɔ akɛ obii lɛ sumɔɔɔ bo, akɛ amɛyɛ omasɛi kɛkɛ akɛni amɛleee he kroko ni hi lɛ hewɔ, akɛ amɛbaashi bo kɛji akɛ mɔ ko tsɔɔ amɛ gbɛ. Ekolɛ obaakɛɛ akɛ, ‘Amale ni anyɛŋ ahe aye!’ Hɛɛ, shi te ooofee tɛŋŋ oye enɛ he odase? Ekolɛ fɔlɔi komɛi kɛ mlifu baafee nii. Kɛfata naagbai babaoo ni amɛkɛaaba lɛ he lɛ, mlifu ni akɛfeɔ nii nɛɛ baafi amalei lɛ asɛɛ. Gbɛ ni sa ni aaatsɔ nɔ atsu naagba lɛ he nii baafee ni oha onaafolɔlɔ lɛ ana hegbɛ ni eye nɔ ni ekɛɔ lɛ he odase koni obii lɛ aye odase akɛ amɛsumɔɔ bo lɛlɛŋ.

15. Mɛɛ gbɛ Yehowa hala akɛ ebaatsɔ nɔ ni etsu Satan mpoatswaa lɛ he nii?

15 Yehowa tamɔ fɔlɔ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ. Abaanyɛ akɛ Adam kɛ Hawa ato gbekɛbii lɛ ahe, ni Satan tamɔ akutsoŋnyo ni male lɛ. Nyɔŋmɔ kɛ nilee tsu nii ni ekpataaa Satan, Adam, kɛ Hawa hiɛ amrɔ nɔŋŋ, shi moŋ eŋmɛ efɔŋ feelɔi nɛɛ agbɛ koni amɛya nɔ amɛhi shi kɛyashi be ko. Enɛ ŋmɛ wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ agbɛ koni amɛje adesa weku lɛ shishi, ni eha Abonsam ana hegbɛ koni etsɔɔ akɛ nɔ ni ekɛɔ lɛ ji anɔkwale koni akɛna sane lɛ naa. Shi kɛjɛ shishijee lɛ, Nyɔŋmɔ le akɛ adesai komɛi baaye lɛ anɔkwa ni amɛbaaha ana Satan akɛ amalelɔ. Kwɛ bɔ ni wɔdaa shi akɛ Yehowa etee nɔ ejɔɔ ni eye ebua mɛi ni sumɔɔ lɛ lɛ!—2 Kronika 16:9; Abɛi 15:3.

MƐNI HE ODASE AYE?

16. Je lɛ ebaje Satan hewalɛ mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

16 Etamɔ nɔ ni yɛ adesa yinɔsane be fɛɛ mli lɛ, Satan kɛ heyeli tsuɔ eŋaatsɔɔi koni ekɛye adesai anɔ lɛ he nii. Kɛfata nibii krokomɛi ahe lɛ, ena hewalɛ waa yɛ maŋkwramɔŋ hewalɛi lɛ anɔ ni eha ana jamɔi ni tsɔɔ gbɛi ni yɔɔ nigii nɔ amɛkɛ jamɔ haa lɛ moŋ fe Yehowa. No hewɔ lɛ Abonsam ebatsɔ “je nɛŋ nyɔŋmɔ,” ni atsɛɔ lɛ “je nɛŋ lumɔ.” (2 Korintobii 4:4; Yohane 12:31) Yɛ anɔkwale mli lɛ, “jeŋ muu lɛ fɛɛ ka mɔ fɔŋ lɛ hewalɛ mli.” (1 Yohane 5:19) Ani enɛ tsɔɔ akɛ Satan eye omanye yɛ nɔ ni ekɛɔ akɛ ebaanyɛ egbala adesai fɛɛ kɛjɛ Yehowa Nyɔŋmɔ he lɛ mli? Dabi kwraa! Yɛ be mli ni eŋmɛɔ Satan gbɛ koni ehi shi lɛ, Yehowa etee nɔ etsu lɛ diɛŋtsɛ eyiŋtoo he nii. Belɛ mɛni Biblia lɛ jieɔ lɛ kpo yɛ efɔŋ feemɔ gbɛ ni Nyɔŋmɔ eŋmɛ lɛ he?

17. Mɛni esa akɛ wɔha ahi wɔjwɛŋmɔ mli yɛ nɔ ni kɛ efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ baa lɛ he?

17 Jeee Yehowa kɛ efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ baa. Akɛni Satan ji je nɛŋ lumɔ kɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ nyɔŋmɔ hewɔ lɛ, lɛ kɛ mɛi ni fiɔ esɛɛ lɛ fɛɛ ji mɛi ni ŋmɛnɛ shihilɛ ni adesai yɔɔ mli kɛ haomɔi ni adesa ena nɔ yɛ mli lɛ fɛɛ jɛ. Mɔ ko mɔ ko bɛ ni baanyɛ akɛɛ yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ Nyɔŋmɔ ji mɔ ni kɛ haomɔi nɛɛ baa.—Romabii 9:14.

18. Efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ ni Yehowa ŋmɛ gbɛ lɛ eye mɛni he odase yɛ Nyɔŋmɔ ni atsiɔ he kɛjɛɔ ehe lɛ he?

18 Efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ gbɛ ni Yehowa eŋmɛ lɛ etsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ ni atsiɔ he kɛjɛɔ ehe lɛ kɛ jeŋ kpakpa bako. Nɔ ni ekadi yinɔsane ni anyɛŋ aje he ŋwane ji oshara kome ni baa ni eko nyiɛ eko sɛɛ. Nɔ ni eha eba lɛ nakai ji akɛ adesai ehala akɛ amɛbaadi amɛ diɛŋtsɛ amɛ heyeli sɛɛ ni amɛjieee bulɛ kpo kwraa amɛtsɔɔɔ Nyɔŋmɔ wiemɔ kɛ esuɔmɔnaa nifeemɔ. Beni Yehowa blema webii lɛ kɛ amɛ hiɛnyiɛlɔi lɛ yadi “mɛi ni ehe gbɛi” lɛ sɛɛ ni amɛkpoo ewiemɔ lɛ, nɔ ni jɛ mli ba lɛ fee oshara. Nyɔŋmɔ tsɔ egbalɔ Yeremia nɔ ekɛɛ amɛ akɛ: “Nilelɔi lɛ ahiɛ egbo. Amɛtsui efã ni abaamɔmɔ amɛ. Naa! Yehowa wiemɔ lɛ diɛŋtsɛ amɛkpoo nɛɛ, ni mɛɛ nilee eshwɛ yɛ amɛmli?” (Yeremia 8:5, 6, 9, NW) Akɛni amɛdiii Yehowa taomɔ nii asɛɛ hewɔ lɛ, adesai fɛɛ etsɔ tamɔ lɛlɛ ni bɛ kudɔɔ, ni ŋshɔ ni efee hamahama miifɔ lɛ kɛmiiya kɛmiiba.

19. Mɛɛ odaseyeli yɔɔ ni tsɔɔ akɛ Satan nyɛŋ aha gbɔmɛi fɛɛ ate shi ashi Nyɔŋmɔ?

19 Efɔŋ feemɔ gbɛ ni Nyɔŋmɔ eŋmɛ lɛ hu eye odase akɛ Satan nyɛko agbala gbɔmɛi fɛɛ kɛjɛ Yehowa he. Yinɔsane tsɔɔ akɛ aŋkroaŋkroi ehi shi be fɛɛ be ni amɛye Nyɔŋmɔ anɔkwa ni kaai loo haomɔi ni baa amɛnɔ lɛ kɔɔɔ he eko. Yehowa ejie ehewalɛ kpo yɛ etsuji ahe yɛ afii ohai abɔ lɛ amli, ni ajaje egbɛ́i lɛ yɛ shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ. (2 Mose 9:16; 1 Samuel 12:22) Hebri yitso 11 gbaa wɔ anɔkwafoi ni ato amɛnaa kakadaŋŋ he sane, ni Habel, Henok, Noa, Abraham kɛ Mose fata he. Hebribii 12:1 tsɛɔ amɛ ‘odasefoi babaoo ni tamɔ atatu.’ Amɛji Yehowa mli hemɔkɛyeli ni hosooo he nɔkwɛmɔ nii. Yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ hu lɛ, mɛi pii kɛ amɛwala eha Nyɔŋmɔ yɛ emuuyeli mlihiɛmɔ ni anyɛɛɛ afite lɛ lɛ mli. Nɛkɛ aŋkroaŋkroi nɛɛ etsɔ amɛ hemɔkɛyeli kɛ suɔmɔ nɔ amɛye odase kɛmɔ shi akɛ Satan nyɛŋ agbala adesai fɛɛ kɛjɛ Nyɔŋmɔ he.

20. Efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ ni Yehowa eŋmɛ gbɛ ni eya nɔ lɛ eye mɛni he odase yɛ Nyɔŋmɔ kɛ adesai ahe?

20 Yɛ naagbee lɛ, efɔŋ feemɔ kɛ piŋmɔ ni Yehowa etee nɔ eŋmɛ gbɛ lɛ eye odase akɛ Yehowa, Bɔlɔ lɛ pɛ yɔɔ nyɛmɔ kɛ hegbɛ ni ekɛyeɔ adesai fɛɛ nɔ, kɛha amɛ naanɔ jɔɔmɔ kɛ miishɛɛ. Adesai eka nɔyelii sɔrɔtoi amɛkwɛ afii ohai babaoo. Shi mɛni ejɛ mli eba? Naagbai ni efee hwanyaŋŋ kɛ haomɔi ni jeŋmaji lɛ kɛkpeɔ ŋmɛnɛ lɛ ji odaseyeli babaoo ni tsɔɔ akɛ, taakɛ Biblia lɛ tsɔɔ lɛ, “gbɔmɔ eye enyɛmi gbɔmɔ nɔ kɛye lɛ awui.” (Jajelɔ 8:9, NW) Yehowa pɛ ji mɔ ni baanyɛ ajie wɔ ni eha eshishijee yiŋtoo lɛ aba mli. Mɛɛ gbɛ nɔ eeetsɔ efee enɛ, ni mɛɛ be?

21. Mɛni abaafee Satan, ni namɔ abaatsɔ enɔ atsu enɛ?

21 Beni Adam kɛ Hawa gbee shi kɛha Satan ŋaatsɔɔ lɛ pɛ kɛkɛ ni Nyɔŋmɔ tswa E-yiŋtoo ni kɔɔ yiwalaheremɔ he lɛ he adafi. Nɔ ni Yehowa jaje yɛ Satan he nɛ: “Ni mikɛ nyɛɛ aaaŋmɛ okɛ yoo lɛ teŋ, kɛ oseshi kɛ eseshi teŋ; eeetswa oyitso nɔ̃, ni bo hu oootswa enanetsitsi nɔ̃.” (1 Mose 3:15) Nakai sanejajemɔ lɛ ma nɔ aduatsɔ akɛ aŋmɛŋ Abonsam gbɛ koni etsu enitsumɔi fɔji lɛ kɛya naanɔ. Akɛ Mesia Maŋtsɛyeli lɛ nɔ Maŋtsɛ lɛ, shiwoo Seshi, Yesu Kristo ‘baatswa Satan yitso nɔ̃.’ Hɛɛ, “etsɛŋ,” Yesu baakpɔtɔ atuatselɔ Satan!—Romabii 16:20.

MƐNI OBAAFEE?

22. (a) Mɛɛ sanebimɔi esa akɛ okɛkpe? (b) Eyɛ mli akɛ Satan kɛ emlifu baa mɛi ni yeɔ Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ anɔ moŋ, shi amɛbaanyɛ amɛna nɔmimaa yɛ mɛni he?

22 Akɛni ole saji ni kɔɔ enɛ he lɛ hewɔ lɛ, namɔ masɛi obaadamɔ? Ani obaatsɔ onifeemɔi anɔ otsɔɔ akɛ oji Yehowa sɛɛfilɔ anɔkwafo? Akɛni Satan le akɛ ebe lɛ faaa hewɔ lɛ, ebaafee bɔ fɛɛ bɔ ni eeenyɛ ni ekɛjie emlifu kpo yɛ mɛi ni sumɔɔ ni amɛhiɛ emuuyeli mli amɛha Nyɔŋmɔ lɛ anɔ. (Kpojiemɔ 12:12) Shi obaanyɛ okɛ ohiɛ afɔ Nyɔŋmɔ nɔ kɛha yelikɛbuamɔ ejaakɛ “Nuntsɔ [Yehowa] le bɔ ni efeɔ ejieɔ jalɔi yɛ kaa mli.” (2 Petro 2:9) Ehaŋ aka bo fe bɔ ni ooonyɛ odamɔ naa, ni ebaaje gbɛ koni onyɛ oŋmɛ otsui shi yɛ kaai lɛ amli.—1 Korintobii 10:13.

23. Wɔbaanyɛ wɔkɛ hekɛnɔfɔɔ akwɛ mɛni gbɛ?

23 Nyɛhaa wɔkɛ hekɛnɔfɔɔ akwɛa be mli ni Maŋtsɛ Yesu Kristo baate shi ashi Satan kɛ mɛi fɛɛ ni nyiɛɔ esɛɛ lɛ gbɛ. (Kpojiemɔ 20:1-3) Yesu baajie mɛi fɛɛ ni adesai amanehului kɛ haomɔi ni epiŋ amɛ lɛ jɛ amɛ lɛ kɛya. Dani nakai be lɛ aaaba lɛ, piŋmɔ kome ni wɔnaa amanehulu yɛ mli ji wɔsuɔlɔi ni wɔlaajeɔ amɛ yɛ gbele mli. Kanemɔ yitso ni nyiɛ sɛɛ lɛ ni ole nɔ ni baa amɛnɔ.

KAA ONILEE OKWƐ

Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ jeee Yehowa ji mɔ ni kɛ adesai apiŋmɔi baa?

Mɛɛ saji Satan tee lɛ shi yɛ Eden ni afee lɛ faŋŋ yɛ Hiob gbii lɛ amli?

Efɔŋ feemɔ gbɛ ni Nyɔŋmɔ eŋmɛ lɛ eye mɛni he odase?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje