Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w85 12/1 bf. 13-18
  • Okɛ Hekɛnɔfɔɔ Anyiɛ Yehowa Hiɛnyiɛmɔ Sɛɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Okɛ Hekɛnɔfɔɔ Anyiɛ Yehowa Hiɛnyiɛmɔ Sɛɛ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1985
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Kɔkɔbɔɔi Ni Jɛ Blema
  • Yehowa Hiɛnyiɛmɔ Kɛha Maŋ Hee Ko
  • Buu Ohe Kɛjɛ Hekɛnɔfɔɔ Laajemɔ He
  • “Shɛ Ojatsu Lɛ Ofɔ Yehowa Nɔ” Yɛ Hekɛnɔfɔɔ Mli
  • Bɔ ni Wɔɔfee Wɔnyiɛ Kristo, Hiɛnyiɛlɔ ni Eye Emuu lɛ Sɛɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2011
  • Kristo Nyiɛɔ Esafo lɛ Hiɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
  • Hiɛnyiɛmɔ Kpakpa—Nɛgbɛ Wɔbaaná Yɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
  • Ani Kristo Hiɛnyiɛmɔ lɛ Ji Nɔ ni Yɔɔ Diɛŋtsɛ Kɛha Bo?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1985
w85 12/1 bf. 13-18

Okɛ Hekɛnɔfɔɔ Anyiɛ Yehowa Hiɛnyiɛmɔ Sɛɛ

“Nyɛhe awaa ni nyɛfee ekaa, nyɛkashea gbeyei ni nyɛtsui akafaa amɛnɔ; ejaakɛ Yehowa o-nyɔŋmɔ lɛ ji mɔ ni kɛo nyiɛ, eshiŋ bo ni esaa ekwaŋ bo!”​—5 MOSE 31:⁠6.

1. Yehowa tsɔ hiɛnyiɛlɔ ni mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ eha Israelbii lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

1 YEHOWA batsɔ hiɛnyiɛlɔ ni mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ beni ejie Israelbii lɛ kɛjɛ Mizraim nyɔŋyeli mli lɛ. Jeee akɛ etsɔɔ amɛ gbɛ kɛtsɔ ŋa lɛ nɔ kɛkɛ, shi ekɛ niyenii kɛ nu ni amɛbaanu ha amɛ kɛ famɔi ni tɔmɔ ko bɛ he. No hewɔ lɛ Levibii ni yɔɔ Nehemia gbii lɛ amli lɛ baanyɛ akɛɛ akɛ: “Kɛlɛ [Yehowa Nyɔŋmɔ] emɔbɔnalɛ babaoo lɛ naa lɛ okwaaa amɛ yɛ ŋa lɛ nɔ. Shwane lɛ atatu kutuu ni tsɔɔ amɛ gbɛ lɛ ejeee amɛnɔ, ni nyɔɔŋ hu la kutuu ni haa amɛnaa nii yɛ gbɛ ni amɛnyiɛ nɔ lɛ nɔ lɛ ejeee amɛnɔ. Asaŋ oŋɔ omumɔ kpakpa lɛ oha koni etsɔɔ amɛ nii, ni o-mána lɛ hu ohaaa akpa yɛ amɛdaaŋ, ni amɛkumai mli lɛ, oha amɛ nu kɛ̃. Ni okwɛ amɛ afii nyɔŋmai ejwɛ sɔŋŋ yɛ ŋa Iɛ nɔ; nɔ ko nɔ ko ehiaaa amɛ: amɛtadei suuu, ni amɛnaji hu efuuu.”​—Nehemia 9:​19-21.

2. Mɛni hewɔ Mose baanyɛ awo Israelbii lɛ hewalɛ ni ‘amɛhe awa ni amɛfee ekaa’ lɛ?

2 Yɛ tsɔsemɔ ni akɛha yɛ mlihilɛ mli tamɔ tsɛ ahewɔ lɛ, Ŋwɛi Tsɔɔlɔ lɛ tsɔɔ Israelbii lɛ nɔ ni anɔkwayeli kɛ jalɛnifeemɔ tsɔɔ. Nɔ fɛɛ nɔ ni efee lɛ ji nɔ ni baahi aha amɛ. Beni amɛwie huhuuhu ni amɛtse atua po lɛ, eŋmɛ etsui shi, ni eshiii amɛ kwraa. Titri lɛ, yɛ be mli ni henyɛlɔi asraafoi babaoo ebatutua amɛ lɛ, no mli Yehowa yeɔ hiɛnyiɛmɔ ni hesaa yɔɔ mli he odase ni ekɛ hiɛkpatamɔ baa asraafoi ni tutuaa amɛ lɛ fɛɛ nɔ. Mose wie anɔkwale beni ekɛ wiemɔi nɛɛ wo Israelbii lɛ ahewalɛ lɛ: “Nyɛhe awaa ni nyɛfea ekãa, nyɛkashea gbeyei ni nyɛtsui akafaa amɛnɔ; ejaakɛ Yehowa o-Nyɔŋmɔ lɛ ji mɔ ni kɛo nyiɛ, eshiŋ bo, ni esaa ekwaŋ bo!” (5 Mose 31:​1, 6) Kɛ amɛna hemɔkɛyeli lɛ Nyɔŋmɔ kɛ amɛ ‘baanyiɛ.’ Mɛɛ hewalɛwoo koni wɔnyiɛ yɛ hekɛnɔfɔɔ mli yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ sɛɛ enɛ ji nɛkɛ!

Kɔkɔbɔɔi Ni Jɛ Blema

3. Mɛɛ gbɛ nɔ Israelbii lɛ jie trumufeemɔ kɛ hekɛnɔfɔɔ ni amɛbɛ yɛ Yehowa mli kpo beni akpɔ amɛ kɛjɛ Mizraim lɛ sɛɛ nɔŋŋ?

3 Ni kɛlɛ, Israelbii lɛ aniiashikpamɔi kɛ kɔkɔbɔɔ haa wɔ. Eyɛ mli akɛ aha amɛyɛ amɛhe kɛjɛ Mizraim nyɔŋyeli mli moŋ, shi etsɛɛɛ kwraa ni amɛtee nɔ amɛfee esha shii abɔ amɛshi amɛ Hiɛnyiɛlɔ ni anaaa lɛ lɛ. Beni Mose yɔɔ Sinai Grɔŋ lɛ nɔ ni akɛ Mla lɛ haa lɛ lɛ, amɛjie trumufeemɔ kpo yɛ nibii fɛɛ ni Yehowa efee kɛha amɛ lɛ he. Amɛnyɛ Aaron nɔ ní efee shika tsinai amaga eha amɛ ni amɛja lɛ ni Aaron tsɛ Iɛ ‘gbijurɔ kɛha Yehowa!’ (2 Mose 32:​1-6) Sralɔi 12 ni atsu amɛ koni amɛyakwɛ bɔ ni Kanaan yɔɔ lɛ ateŋ mɛi nyɔŋma fee mɛi ni bɛ hemɔkɛyeli, Yoshua kɛ Kaleb pɛ wo gbɔmɛi lɛ hewalɛ ni amɛya amɛyaŋɔ shikpɔŋ lɛ. Shi Israel efeee nii akɛ mɛi ni yɔɔ Nyɔŋmɔ mli hemɔkɛyeli, yɛ enɛ hewɔ lɛ efa akɛ hii fɛɛ “ni eye kɛjɛ afii nyɔŋmai enyɔ kɛyaa” lɛ, ni Levi akutso lɛ kɛ anɔkwafoi Kaleb kɛ Yoshua fataaa he lɛ, baagboi yɛ afii 40 mli yɛ ŋa lɛ nɔ. (4 Mose 13:​1–14:​38; 5 Mose 1:​19-40) Yɛ anɔkwale mli lɛ esa akɛ enɛɛmɛi fɛɛ abɔ wɔ kɔkɔ yɛ trumufeemɔ ni tamɔ nakai kɛ hekɛnɔfɔɔ ni wɔnaŋ yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli lɛ he!

4. Israel yinɔsane tsɔɔ akɛ oshara ni ba Yuda kɛ Yerusalem kɛ sɔlemɔwe Is nɔ yɛ afi 607 D.Ŋ.B. lɛ sa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

4 Eyɛ mli akɛ Israelbii lɛ tsomolo yɛ ŋa lɛ nɔ afii 40 moŋ, shi Yehowa kwaaa amɛ. Etee nɔ ewuu amɛtai eha amɛ. Yɛ Mose kɛ Yoshua gbele sɛɛ lɛ etee kojolɔi ashi koni amɛjie ewebii lɛ kɛjɛ henyɛlɔi yiwalɔi adɛŋ. Shi nakai be lɛŋ lɛ Israelbii lɛ feɔ nɔ ni hi yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛhiɛ, ni basabasafeemɔ kɛ mla ni bɛ, ajwamaŋbɔɔ kɛ wɔŋjamɔ bafa babaoo. (Kojolɔi 17:​6–19:30) Yɛ sɛɛ mli beni amɛtao akɛ amɛaaná adesa maŋtsɛ ko yɛ amɛnɔ tamɔ maji ni ebɔle amɛ lɛ, Yehowa kpɛlɛ amɛ nibimɔ lɛ nɔ, shi ebɔ amɛ kɔkɔ yɛ nɔ ni baajɛ mli aba lɛ he. (1 Samuel 8:​10-18) Shi David we lɛ maŋtsɛyeli lɛ po haaa gbɔmɛi lɛ atsui anyɔ amɛmli, ni akutsei nyɔŋma tse atua yɛ Rehabeam gbii lɛ amli. (1 Maŋtsɛmɛi 11:​26-12: 19) Jwɛŋmɔ akɛ amɛaaná Nyɔŋmɔ ni enyiɛ amɛhiɛ lɛ tee nɔ elaaje kwraa yɛ amɛteŋ mɛi pii ajwɛŋmɔ mli. Yerusalem kɛ esɔlemɔtsu lɛ hiɛkpatamɔ kɛ agbɛnɛ Yuda maŋtsɛyeli lɛ butumɔ ni Babilonbii lɛ kɛba yɛ afi 607 D.Ŋ.B. lɛ ji kojomɔi ni sa jogbaŋŋ ni ba gbɔmɛi ni kɛ hekɛnɔfɔɔ enyiɛɛɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ sɛɛ lɛ anɔ. Mɛɛ kɔkɔbɔɔ po enɛ ji kɛha wo nɛkɛ!

Yehowa Hiɛnyiɛmɔ Kɛha Maŋ Hee Ko

5. Mɛni ji nɔ ni Yehowa tsɔ Yesu nɔ ekɛha, ni mɛni Yesu baafee?

5 Taakɛ Israelbii lɛ ji blema lɛ, Yehowa tsuji ni ba yɛ sɛɛ mli lɛ nyiɛ kɛtsɔ shihilɛi sɔrɔtoi ni tsakeɔ amli, shi etee nɔ ni ekwaaa amɛ gbɛtsɔɔmɔ. Beni Yesu ni jɛ Nazaret lɛ kɛ ehe ha koni abaptisi lɛ yɛ afi 29 Ŋ.B. lɛ no mli Nyɔŋmɔ kɛ Gbalɔ kɛ Hiɛnyiɛlɔ ni da fe Mose ha. Ákɛ Mesia lɛ, ebaanyiɛ gbɔmɛi ahiɛ kɛjɛ nɛkɛ yiwalɛ je ni kã Satan hewalɛ mli lɛ mli. (Mateo 3:​13-17; Daniel 9:​25; 5 Mose18:​18, 19; Bɔfɔi lɛ Asaji 3:​19-23; 1 Yohane 5:19) Shi mɛɛ gbɔmɛi nɛkɛ? Yudafoi kɛ mɛi krokomɛi ni baatsɔɔ hemɔkɛyeli yɛ Mesia lɛ ni ŋwɛi Hiɛnyiɛlɔ kpeteŋkpele, Yehowa Nyɔŋmɔ kɛba lɛ mli lɛ!

6. (a) Mɛni hewɔ Yesu sɛɛnyiɛlɔi lɛ nyɛ amɛshiɛ ni amɛkwɛ gbɛjianɔtoo ko ni shwereɔ nɔ lɛ? (b) Mɛni hewɔ yɛ sɛɛ mii lɛ ebatsɔ tamɔ nɔ ni ágbe Biblia mli anɔkwale la ni kpɛɔ lɛ?

6 Yesu kɛ Nyɔŋmɔ naakpɛɛ anɔkwale lɛ tsɔɔ esɛɛnyiɛlɔi lɛ, ni ekɛ sɔɔmɔ lɛ he tsɔsemɔ ni sa ha amɛ. (Luka 10:​1-16) No hewɔ lɛ beni Kristo gbe esɔɔmɔ lɛ naa ni ekɛ lɛ diɛŋtsɛ ehe ha akɛ afɔleshãa nɔ̃ kɛha adesai eshafeelɔi lɛ, eshi esɛɛnyiɛlɔi ni etsɔse amɛ lɛ yɛ esɛɛ ni amɛtsa shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ ni amɛto mɛi ni heɔ lɛ amɛyeɔ lɛ asafo ni daa lɛ he gbɛjianɔ. Shitee-kɛ-woo ni naa wa waa te shi yɛ bɔfoi lɛ abe lɛ mli, shi Yehowa nine hi ewebii lɛ anɔ, ni heyelilɔi lɛ ayifalɛ ni yɔɔ naakpɛɛ kɛ yiwaa Iɛ ŋmɛ pɛpɛɛpɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 5:​41, 42; 8:​4-8; 11:​19-21) Beni Yesu bɔfoi lɛ kɛ amɛhefatalɔi nitsumɔi Iɛ gboi pɛ kɛkɛ ni mɛi ni kɛɔ akɛ amɛnyiɛ Kristo sɛɛ lɛ baje osɔfoi kɛ maŋtsɛmɛi yiwalɔi kɛ henɔwolɔi anɔyeli shishi. (Bɔfoi lɛ Asaji 20:​28-30) Akɛni shihilɛ nɛɛ tee nɔ aaafee afii ohai 16 sɔŋŋ hewɔ lɛ, ebafee tamɔ nɔ ni ágbe Biblia mli anɔkwale la lɛ.

7. Mɛɛ be ni yɛ mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa wó ehiɛnyiɛmɔ nɔ ekoŋŋ, ni mɛni ji nɔ ni ejie kpo etsɔɔ eŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ tsuji lɛ?

7 Shi kɛkɛ ni, adafitswaa ko ba tamɔ ‘gbee ko ni jɛ ŋa lɛ nɔ ni miijaje akɛ: ‘Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ eshɛ shi eta!’ (Okɛto Yesaia 40:​3-5; Luka 3:​3-6; Mateo 10:7 he.) Yɛ afii ohai 19 lɛ naagbee be mli lɛ, Yehowa jie ehiɛnyiɛmɔ lɛ kpo ekoŋŋ ni eje shishi ebɔi ejálɔi anɔkwafoi lɛ atsɛmɔ kɛmiijɛ yiwalɛ je nɛɛ kɛ e-Babilon jamɔ gbɛjianɔtooi lɛ amli. (Kpojiemɔ 18:​1-5) Nyɔŋmɔ tsɔ e-Wiemɔ ni aŋma lɛ kɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ ejie lɛ kpo etsɔɔ etsuji ni yɔɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ lɛ akɛ afi 1914 kadiɔ Jeŋmaji lɛ anɔyeli ni afooo amɛ daaŋ lɛ naagbee kɛ agbɛnɛ Yesu Kristo, Maŋtsɛ ni Nyɔŋmɔ ehala lɛ yɛ adesai fɛɛ nɔ, ni awo ehiɛ nyam lɛ ni akɛ lɛ ta maŋtsɛsɛi nɔ yɛ ŋwɛi​—Luka 21:​24; kwɛmɔ 1975 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, baafai 34-37.

8. (a) No hewɔ lɛ ato mɛni he gbɛjianɔ? (b) Namɛi ebafata Yesu sɛɛnyiɛlɔi ni afɔ amɛ mu lɛ ahe, ni Nyɔŋmɔ kɛ Kristo hiɛnyiɛmɔ eje kpo yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

8 Nɔ ni nyiɛ sɛɛ ba ji, ato maŋ hee ko ni mumɔŋ Israel shwɛɛnii lɛ feɔ ama shi, mɛi ni áha amɛnu Nyɔŋmɔ yiŋtooi ashishi faŋŋ ni atsɔse amɛ jogbaŋŋ hu aha sɔɔmɔ Iɛ. Yɛ sɛɛ mli lɛ, heyelilɔi asafoi babaoo ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ shihilɛ he hiɛnɔkamɔ kɛ amɛhe babɔ Kristo sɛɛnyiɛlɔi ni afɔ amɛ mu nɛɛ ahe. Ni amrɔ nɛɛ nɛkɛ odasefoi kɛha Yehowa nɛɛ fɛɛ kɛ miishɛɛ miijaje egbɛi lɛ kɛ Maŋtsɛyeli lɛ kɛmiiya shikpɔŋ lɛ naagbee hei lɛ. (Yesaia 66:​7, 8; Galatabii 6:​16; Kpojiemɔ 7:​4, 9, 10) Yehowa kɛ e-Bi odehe lɛ hiɛnyiɛmɔ jeɔ kpo yɛ Odasefoi lɛ anitsumɔ ni ato he gbɛjianɔ lɛ mli, titri lɛ yɛ bɔ ni gbɔmɛi akpekpei abɔ ni hiɛ tsuijurɔ lɛ ebatsɔmɔ Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ sɛɛfilɔi ni yɔɔ ekãa lɛ hewɔ. Ani ofata nɛkɛ asafo ni yɔɔ miishɛɛ ni kɛ hekɛnɔfɔɔ nyiɛɔ Yehowa hiɛnyiɛmɔ sɛɛ lɛ ahe?​—Mika 4:​1, 2, 5.

9. Mɛɛ je muu fɛɛ naanyobɔɔ ko eba shihilɛ mli lɛ, ni mɛɛ su amɛhiɛ yɛ Nyɔŋmɔ hiɛnyiɛmɔ kɛ teokrase nɔyeli he?

9 Yɛ naagbee lɛ, Yesu sɛɛnyiɛlɔi lɛ baafee ehe odasefoi “kɛyashi shikpɔŋ lɛ naagbee hei” lɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 1:​6-8; Marko 13:10) No hewɔ lɛ, Yehowa Odasefoi miijaje Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ he fɛɛ he, ni “mɛi ni sumɔɔ naanɔ wala lɛ” kɛ miishɛɛ tsui miimɔ anɔkwale lɛ mli. Amɛmiitsɔmɔ mumɔŋ nyɛmimɛi hii kɛ yei anaanyobɔɔ ni yɔɔ jeŋ fɛɛ, ni amɛkɛ miishɛɛ ekpɛlɛ Nyɔŋmɔ hiɛnyiɛmɔ nɔ ni amɛba amɛhe shi amɛha teokrase nɔyeli lɛ fa. (Bɔfoi lɛ Asaji 13:​48; 1 Petro 2:​17, NW) Ani oyɛ hekɛnɔfɔɔ kwraa akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ e-Bi kɛ Maŋtsɛ, Yesu Kristo miikudɔ nɛkɛ Maŋtsɛyeli jajelɔi agbɛjianɔtoo nɛɛ tamɔ amɛfeɔ lɛ?

Buu Ohe Kɛjɛ Hekɛnɔfɔɔ Laajemɔ He

10. Mɛɛ kɔkɔbɔɔ esa akɛ no atsirɛ Kristofonyo fɛɛ Kristofonyo ni epɛi lɛ diɛŋtsɛ emli ekwɛ Jogbaŋŋ?

10 Ani mɛi ni amɛnine eshɛ jɔɔmɔi fɛɛ ni jɛɔ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli baa lɛ anɔ lɛ baanyɛ agbee hemɔkɛyeli kɛ hekɛnɔfɔɔ ni bɛ lɛ he tsɔne lɛ mli? Hɛɛ, ejaakɛ abɔ wɔ kɔkɔ akɛ: “Nyɛkwɛa ni ahia, anyɛmimɛi, koni nyɛteŋ mɔ ko akahi tsui fɔŋ ni heee yeee ni ekpale kɛjɛ Nyɔŋmɔ hiɛkalɔ lɛ he; shi moŋ nyɛwiea nyɛtsɔɔtsɔɔa nyɛhe gbi fɛɛ gbi ni atsɛɔ lɛ ŋmɛnɛ lɛ, koni akɛ esha shishiumɔ lɛ akawaje nyɛteŋ mɔ ko.” (Hebribii 3:​12, 13) No hewɔ lɛ esa akɛ Kristofonyo fɛɛ Kristofonyo aka lɛ diɛŋtsɛ ehe ekwɛ jogbaŋŋ.

11. (a) Mɛɛ gbɛi nɛkɛ mɔ ko henilee baanyɛ atsɔ nɔ awa? (b) Mɛni ba mɛi komɛi anɔ yɛ Ŋ.B. klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli?

11 Mɔ ko henilee baanyɛ awa keketee akɛ enaaa nɔfɔŋ ko yɛ nifeemɔ gbɛ ni kɛ Kristojamɔ mumɔ kpaaa gbee ni jieɔ lɛ kpo hu akɛ mɔ ni bɛ hemɔkɛyeli kɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ mɛi komɛi baanyɛ agbee tsɔne ni haa asusuɔ akɛ heloo gbɛfaŋ nibii asɛɛdii kɛ hiɛtserɛjiemɔ kɛ Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ yeɔ egbɔ aloo akɛyeɔ no hiɛ po lɛ mli. Mɛi komɛi baanyɛ atsɔmɔ mɛi ni bɔɔ ajwamaŋ aloo mɛi ni wieɔ mɛi ni hiɛ gbɛnaa yɛ asafo lɛ mli lɛ ahe efɔŋ. Yɛ Ŋ.B. klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ, “nɔshafeelɔi” ni ju shi amɛbabote asafo lɛ mli lɛ batsɔmɔ “mɛi ni buleɔ heloo lɛ yɛ amɛlamɔi lɛ amli, ni amɛgbeɔ nɔyeli he guɔ, ni amɛwieɔ gbɔmɛi agboi” ni asafo Iɛ mli nitsumɔi ka amɛnɔ lɛ “ahe wiemɔi fɔji.” (Yuda 4-8, 16) Nakai apasa Kristofoi lɛ elaaje Yehowa mli anɔkwale hemɔkɛyeli kɛ ehiɛnyiɛmɔ. Ekaba lɛ nakai kɔkɔɔkɔ yɛ wɔgbɛfaŋ!

12. (a) Atuatsemɔ mumɔ ni sumɔɔ ni etse ehe lɛ kuɔ ehiɛ eshwieɔ mɛni nɔ? (b) Mɛɛ sɔrɔtofeemɔ ka David kɛ Kora teŋ?

12 Yɛ be babaoo mli lɛ nɔ ni fata ‘nɔyeli ni abuuu’ nɛɛ he ji heyeli kɛ atuatsemɔ mumɔ ni kuɔ ehiɛ eshwieɔ anɔkwale ni eji akɛ Yehowa miikudɔ egbɛjianɔtoo lɛ nɔ. Nɛkɛ su nɛɛ kɛ efɔŋ ni ehiii kwraa ba Kora kɛ mɛi krokomɛi ni tswa hegbɛ ni Nyɔŋmɔ kɛha Mose kɛ Aaron lɛ mpoa lɛ anɔ. (4 Mose 16:​1-35) Shi mɛɛ sɔrɔtofeemɔ ko wɔnaa yɛ David mli nɛkɛ! Akɛni eesumɔ ni emɛ Nyɔŋmɔ ni ejaje nɔfɔŋ lɛ hewɔ lɛ David egbeee ehenyɛlɔ yiwalɔ, Maŋtsɛ Saul, ejaakɛ “eji mɔ ni Yehowa efɔ lɛ mu.” (1 Samuel 24:​2-7) Hɛɛ, Yehowa hala Mose, Aaron, Saul, David, Yesu Kristo kɛ mɛi krokomɛi Nakai nɔŋŋ hu ŋmɛnɛ, yɛ Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ mli lɛ, ahalaa mɛi akɛsɔɔmɔ nitsumɔ woɔ amɛdɛŋ yɛ Ŋmalɛi lɛ amli taomɔ nii kɛ gbeekpamɔ naa yɛ Yehowa mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ gbɛtsɔɔmɔ shishi.​—1 Timoteo 3:​1-13; Tito 1:​5-9; Bɔfoi lɛ Asaji 20:⁠28.

13. (a) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔda shi yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ hewɔ lɛ? (b) Namɛi nɛkɛ esa akɛ wɔkɛ amɛ anyiɛ lɛ, ni yɛ mɛɛ su mli?

13 Akɛni ‘bɔ ni gbɔmɔ aaatsɔ ejaje enajifamɔi eha lɛ bɛ edɛŋ’ hewɔ lɛ, esa akɛ wɔda shi yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ lɛ hewɔ. (Yeremia 10:23) Abraham kɛ eŋa Sara ni amɛtu amɛhe amɛba lɛ bo Nyɔŋmɔ toi ni amɛtsu nii yɛ hemɔkɛyeli mli. Boaz kɛ Rut tsu ŋwɛi gbɛjianɔtoo he nii. Hɛɛ, ni hii kɛ yei anɔkwafoi pii kɛ miishɛɛ kpɛlɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔ nɔ. (Hebribii 11:​4-38; Rut 3:​1–4:17) No hewɔ lɛ taakɛ mra be mli Nyɔŋmɔ tsuji lɛ fee lɛ, esa akɛ wɔkwa heyeli mumɔ, ni wɔkɛ Yehowa teokrase gbɛjianɔtoo lɛ afee ekome kɛ nitsumɔ, ni wɔkɛ hekɛnɔfɔɔ kwraa anyiɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ sɛɛ.

“Shɛ Ojatsu Lɛ Ofɔ Yehowa Nɔ” Yɛ Hekɛnɔfɔɔ Mli

14. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔtsi wɔhe kɛjɛ atuatsemɔ mumɔ he?

14 Akɛ Yehowa Odasefoi anɔkwafoi lɛ, mɛni baanyɛ aye abuɔ wɔ ni wɔtsi wɔhe kɛjɛ atuatsemɔ mumɔ he? Klɛŋklɛŋ lɛ esa akɛ wɔyoo akɛ atuatsemɔ kɛ henɔwomɔ mli ni wɔɔjɛ wɔku wɔhiɛ wɔshwie Nyɔŋmɔ gbɛtsɔɔmɔ nɔ lɛ ejaaa. (Nehemia 9:​16, 28-31; Abɛi 11:⁠2) Wɔbaanya wɔsɔle wɔha wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ taakɛ David kpa fai lɛ: “Asaŋ buu mihe kɛjɛ hiɛ-kɛ-hekamɔ eshai amli, koni amɛkaye minɔ! No hewɔ lɛ maye emuu, ni mihe aaaje nɔtɔmɔi wuji amli.” (Lala 19:14) Ebaaye ebua hu akɛ wɔɔkai suɔmɔ babaoo ni Yehowa ejie lɛ kpo etsɔɔ wɔ lɛ. Esa akɛ enɛ aha suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha lɛ lɛ afa ni ekanya wɔ ni wɔkpɛlɛ ehiɛnyiɛmɔ nɔ yɛ be fɛɛ mli.​—Yohane 3:​16; Luka 10:⁠27.

15. Mɛɛ gbɛ ajieɔ yi kɛji akɛ nyɛminuu ko susuɔ akɛ ahalaaa lɛ akɛ asafoŋ sɔɔlɔ aloo nɔkwɛlɔ yɛ nɔ ko ni onukpai lɛ le yɛ ehe lɛ hewɔ?

15 Esaaa akɛ wɔhiɛ jeɔ anɔkwale ni eji akɛ Nyɔŋmɔ miikudɔ egbɛjianɔtoo lɛ nɔ, eyɛ mli akɛ nyiɛmɔ kɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli Iɛ efeŋ mlɛo yɛ bei komɛi amli. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ: Ŋɔɔ lɛ akɛ nyɛminuu ko susuɔ akɛ ahalako lɛ akɛ asafoŋ sɔɔlɔ loo nɔkwɛlɔ ejaakɛ onukpai lɛ yɛ ehe sane ko ni akɛshiɔ lɛ. Ni eeefee enii yɛ gbɛ ni aaagba asafo lɛ toiŋjɔlɛ naa lɛ, esa akɛ ekai akɛ Yehowa miikudɔ eteokrase gbɛjianɔtoo lɛ. No hewɔ lɛ nyɛminuu lɛ baatao emlitsɔɔmɔ yɛ heshibaa kɛ toiŋjɔlɛ mli. (Hebribii 12:14) Kɛkɛ lɛ kwɛ nilelɔ ni eeetsɔ akɛ eeekpɛlɛ fatɔɔi komɛi ni aaagbala ejwɛŋmɔ kɛaaya nɔ lɛ nɔ, ni etsɔ sɔlemɔ nɔ ebɔ mɔdɛŋ ni eye nɔ kunim! Yɛ no sɛɛ lɛ ebaanyɛ eshi sane lɛ yɛ Yehowa dɛŋ, yɛ ewiemɔi nɛɛ nɔ yeli mli: “Shɛ ojatsu lɛ ofɔ Yehowa nɔ.” (Lala 55:23) Yɛ be ni sa mli, yɛ be mli ni wɔhe saa yɛ mumɔŋ lɛ, Yehowa baaha wɔ babaoo wɔtsu yɛ esɔɔmɔ lɛ mli.​—Okɛto 1 Korintobii 15:58 he.

16. Kɛji akɛ afee wɔ efɔŋ ko po yɛ asafo Iɛ mli lɛ, mɛɛ gbɛ esaaa akɛ wɔtsɔɔ nɔ ni mɛni hewɔ?

16 Kɛji akɛ wɔna nɔ̃ yɛ nyɛminuu loo nyɛmiyoo ko dɛŋ ni mɔ lɛ efee wɔ efɔŋ diɛŋtsɛ lɛ, ani no baaha wɔsane aja kɛ wɔkpa asafo lɔ kɛbɔɔ? Ani abaabu wɔ bem kɛ wɔkpa sɔɔmɔ krɔŋkrɔŋ ni wɔkɛhaa Yehowa lɛ yɛ enɛ hewɔ? Dabi, ejaakɛ gbɛ ni tamɔ nɛkɛ nɔ tsɔmɔ lɛ baafee anɔkwale ni ayeee Nyɔŋmɔ kɛ trumufeemɔ kɛha ehiɛnyiɛmɔ. Ebaatsɔɔ hu akɛ wɔsumɔɔɔ wɔnanemɛi heyelilɔi anɔkwafoi ni yɔɔ je muu fɛɛ lɛ. (Mateo 22:​36-40; 1 Yohane 4:​7, 8) Agbɛnɛ kɛji akɛ wɔŋmɛɛ emuuyeli mli ni wɔhiɛ kɛha Yehowa lɛ he lɛ, enɛ baaha Satan ana nɔ ko nɔ adamɔ ni ebɔ Nyɔŋmɔ ahora​—nɔ ko ni wɔtaooo kɔkɔɔkɔ!​—Abɛi 27:⁠11.

17. (a) Esa akɛ mɛni aye abuɔ wɔ ni wɔmɔ hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ ni enyiɛɔ hiɛ lɛ, mli? (b) Mɛni baafee mɛi ni yaa nɔ amɛnyiɛɔ yɛ hekɛnɔfɔɔ mli yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli lɛ aniiashikpamɔ?

17 No hewɔ lɛ nyɛhaa ‘wɔjɔɔa Yehowa, ni wɔhiɛ akakpa Mɔ ni kɛ mlihilɛ kɛ musuŋtsɔlɛ fiɔ wɔ akekre lɛ nifeemɔi lɛ anɔ.’ (Lala 103:​2-4) Kɛ wɔkai wɔ Nyɔŋmɔ ni yɔɔ suɔmɔ Iɛ yɛ be fɛɛ mli ni wɔfee nii yɛ e-Wiemɔ Iɛ kɛ gbɛkpamɔ naa lɛ, wɔbaanyɛ wɔhiɛ hekɛnɔfɔɔ ni mli wa yɛ ehiɛnyiɛmɔ ni efeee yaka lɛ mli.(Abɛi 22:19) Kɛ wɔtsi wɔhe kɛjɛ Yehowa kɛ egbɛjianɔtoo lɛ he, ni wɔbuuu gbɛtsɔɔmɔ ni “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ kɛhaa lɛ, ni wɔkɛ wɔhe fɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔteemɔŋ Biblia kanemɔ kɛ shishitsɔɔmɔ nɔ lɛ, wɔbatsɔmɔɔ tamɔ tso kome ni ma shi yɛ shikpɔŋ gbiŋ nɔ. Shi nɔ ni tamɔɔɔ enɛ lɛ, mɔ ni kɛ ehe fɔɔ wɔ Hiɛnyiɛlɔ kpeteŋkpele, Yehowa nɔ lɛ, “eeetamɔ tso ni atɛo yɛ nui ahe ni lɛɛɔ eshishifai amli kɛyaa faai atoi; ni kɛ latsaa ba lɛ, esheŋ gbeyei, shi eyibaai lɛ aaahi frɔ̃frɔ̃.” Agbɛnɛ hu, “nuhɔmɔ afi mli hu ehaoŋ, ni asaŋ efɔŋ yibiiwoo” ni woɔ Nyɔŋmɔ hiɛ nyam. (Mateo 24:​45-47; Yeremia 17:⁠8) Enɛ baanyɛ afee oniiashikpamɔ ni jɔɔmɔ yɔɔ mli kɛ otswa ofai shi akɛ obaaya nɔ onyiɛ kɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli lɛ.a

[Shishigbɛ niŋmaa]

a Ajie kɛjɛ June 1, 1985 Watchtower lɛ mli.

Ani Obaanyɛ Oha Hetoo?

◻ Mɛɛ gbɛi anɔ nɛkɛ Yehowa jie ehe kpo yɛ akɛ Israelbii lɛ ahiɛnyiɛlɔ ni mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ?

◻ Blema Israel kɛ mɛɛ kɔkɔbɔɔ haa yɛ Nyɔŋmɔ hiɛnyiɛmɔ he?

Yehowa ji hiɛnyiɛlɔ kɛha namɛi ŋmɛnɛ?

◻ Mɛni baanyɛ ayɛ abuɔ wɔ ni wɔtsĩ hekɛnɔfɔɔ ni wɔɔlaaje yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli lɛ naa?

◻ Kɛ wɔna nɔ̃ yɛ efɔŋ ko hewɔ yɛ asafo lɛ mli po lɛ, mɛɛ sɔ esa akɛ wɔná yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 15]

Yɛ afi 607 D.Ŋ.B. Iɛ, oshara banina mɛi ni enyiɛɛɛ kɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli lɛ. Kwɛ jwɛŋmɔ ni yɔɔ mli akɛ wɔɔbo nɛkɛ kɔkɔbɔɔ nɛɛ toi!

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 17]

Abraham, Sara, David,Yesu kɛ mɛi krokomɛi nyiɛ kɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa hiɛnyiɛmɔ mli. Ani nakai onyiɛɔ?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje