Yehowa Nɔkpakpa-Feemɔ “Yɛ Naagbee Gbii Lɛ Amli”
“Nyɛbaa ni wɔyakwɔa Yehowa Gɔŋ lɛ.”—YESAIA 2:3.
1, 2. (a) Mɛɛ oshara kpeteŋkpele ko woɔ adesai fɛɛ he gbeyei bianɛ? (b) Mɛni ji nɔ ni jeŋ hiɛnyiɛlɔi wieɔ yɛ Harmagedon he?
NAAGBEE GBII LƐ AMLI.” Mɛni hewɔ Biblia mli gbalɛ fɔɔ nɛkɛ wiemɔ nɛɛ kɛ nitsumɔ babaoo nakai lɛ? Ani no tsɔɔ akɛ akane adesai agbii lɛ, ni ákɛ yɛ naagbee lɛ wɔshikpɔŋ nɛɛ kɛ wala fɛɛ ni yɔɔ nɔ lɛ baagboi yɛ jeŋ muu fɛɛ amanehulu ko mli? Je lɛŋ hiɛnyiɛlɔi kɛ nijiaŋwujee fɔɔ nii ni baanyɛ aba nɛɛ he wiemɔ. Ákɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, Moscow maŋsɛɛ saji ahe sɔɔlɔ, Andrei Gromyko bɔ Rusiabii akɔkɔ yɛ be mli ni abiɔ lɛ saji yɛ television nɔ lɛ, ákɛ, “oshara kpeteŋkpele ko, hegbeyeiwoo kpeteŋkpele ko miiba adesai fɛɛ nɔ.” Ekɛfata he akɛ: “Esa akɛ afee nɔ fɛɛ nɔ ni aaanyɛ ni akɛtsi nakai hegbeyeiwoo lɛ naa, koni Harmagedon ni akɛwo gbɔmɛi ahe gbeyei afii ohai babaoo lɛ akaba.”
2 U.S. Amerika Maŋ Nɔkwɛlɔ Nukpa, Ronald Reagan hu ewie Harmagedon he shii abɔ. New York Daily News ni ji October 30, 1983 nɔ̃ lɛ tsĩ ta akɛ ewie akɛ: “Mikaiɔ nyɛ blema gbalɔi ni yɔɔ kpaŋmɔ Momo lɛ mli lɛ kɛ okadi ni tsɔɔ akɛ Harmagedon miiba lɛ, ni misusuɔ akɛ ani—ani wɔji yinɔ ni baana nɔ ni baa nɛɛ lo.” Etsɛko kwraa, yɛ February 8, 1985, ni The Wall Street Journal lɛ bɔ amaniɛ akɛ: “Maŋ Nɔkwɛlɔ Nukpa Reagan kɛɛ akɛ ejwɛŋɔ ni ewieɔ Harmagedon he, . . . shi etooo gbɛjianɔ ko kɛhaaa enɛ.”
3. (a) Mɛni diɛŋtsɛ ji Harmagedon? (b) “Naagbee gbii lɛ amli” lɛ tsɔɔ mɛni?
3 Hɛɛ, jeŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ miiwie Harmagedon he. Shi ani amɛle nɔ ni nakai Biblia mli gbɛi lɛ tsɔɔ lɛ shishi? Eka shi faŋŋ akɛ amɛleee, ejaakɛ Harmagedon jeee hiɛkpatamɔ ko ni gbɔmɔ kɛbaaba. Eji jeŋ muu fɛɛ ta ni Nyɔŋmɔ kɛ ehefatalɔ Maŋtsɛ, Yesu Kristo baatsɔ nɔ ni amɛkɛ fɔbuu kojomɔ aba jeŋmaji yiwalɔi kɛ adesai nɔ̃tɔlɔi anɔ. Ebaa akɛ nɔ ni foɔ “naagbee gbii lɛ” asɛɛ kwraa. (Daniel 10:14; Kpojiemɔ 16:14, 16) Ni mɛni esa akɛ wɔnu shishi kɛ wiemɔ, “naagbee gbii lɛ amli” lɛ? Shishitsɔɔmɔi komɛi tsɔɔ nɛkɛ wiemɔ nɛɛ shishi akɛ “gbii lɛ asɛɛ,” “gbii lɛ anaagbee kwraa.” (Rotherham, Young) Hebri wiemɔi ni atsɔɔ shishi nakai lɛ ji ‘a·charithʹ hay·ya·mim.’ Taakɛ Theological Dictionary of the Old Testament tsɔɔ lɛ, yɛ be babaoo mli lɛ amɛ shishinumɔ ji “Naagbee Be,” ni jeee wɔsɛɛ be pɛ etsɔɔ, shi “bɔ ni yinɔsane baaba naagbee aha, ni tsɔɔ nɔ ni baajɛ mli aba.”
4. Te “Naagbee Be” lɛ aaafee tɛŋŋ ashɛ enaagbee kwraa lɛ he, ni mɛni baajɛ mli aba?
4 Afii 70 sɔŋŋ nɛ ni adesai ehi shi kɛtsɔ “nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee” ni Yesu gba fɔ shi yɛ Mateo 24:3–25:46 lɛ mli. Nɛkɛ be kpalaŋŋ nɛɛ, ni je shishi kɛjɛ 1914 lɛ ji “Naagbee Be” ni emli nibii baa fiofio kɛyaa hiɛ kɛyashiɔ amɛnaagbee lɛ. Enɛ baaba yɛ “amanehulu kpeteŋkpele” ni emli ni Satan kɛ eyiwalɛ gbɛjianɔtoo lɛ fɛɛ hiɛ baakpata yɛ lɛ. (Mateo 24:21, 22) Nɔ ni baajɛ mli aba yɛ naagbee kwraa kɛ hiɛnyamwoo ji Yehowa gbɛi krɔŋkrɔŋ lɛ bembuu.—Ezekiel 38:16, 23.
Yehowa Nɔkpakpa-Feemɔ
5. Mɛɛ hewalɛwoo wiemɔi anaa yɛ Hoshea 3:5?
5 Yehowa ji Nyɔŋmɔ ni woɔ mɔ hewalɛ. Mɛɛ wiemɔi ni kanyaa mɔ ni yɔɔ naakpɛɛ egbɛ eshwã e-Wiemɔ ni ji Ŋmalɛ Krɔŋkrɔŋ Biblia lɛ mli fɛɛ nɛkɛ! Anaa wiemɔi nɛɛ ekome yɛ Hosea 3:5, ni kaneɔ akɛ: “Kɛ fee sɛɛ lɛ Israelbii lɛ aaaku amɛsɛɛ, ni amɛaabatao Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛ amɛ-maŋtsɛ David lɛ; ni amɛkɛ hekpokpomɔ aaaba Yehowa kɛ enɔkpakpa-feemɔ lɛ ŋɔɔ yɛ naagbee gbii lɛ amli.”
6. Mumɔŋ Israel yɛ sɔrɔto yɛ Kristendom jamɔi sɔrɔtoi lɛ ahe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?
6 Israel shwɛɛnii ko ku amɛsɛɛ kɛjɛ Babilon nom mli amɛba yɛ afi 537 D.Ŋ.B. koni amɛbaje Yehowa jamɔ shishi yɛ Yerusalem. Nakai nɔŋŋ hu yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ, yɛ 1919 lɛ, mumɔŋ Israel shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu lɛ ‘ku amɛsɛɛ’ kɛjɛ nom mli, kɛjɛ Satan gbɛjianɔtoo lɛ mli ‘amɛba’ ni ‘amɛkɛ anɔkwayeli miitao Yehowa, amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ.’ Kwɛ bɔ ni esoro Kristendom jamɔi ni amɛkwa hemɔkɛyeli lɛ kwraa yɛ enɛ he! Amɛteŋ mɔ ko kwraa sumɔɔɔ akɛ ekpɛlɛɔ nɔ akɛ Yehowa ji “amɛ-Nyɔŋmɔ.” Ní “amɛaabatao Yehowa” moŋ lɛ, amɛkpooɔ egbɛi lɛ kɛ nitsumɔ kwraa.
7. Yehowa webii ewo egbɛi lɛ hiɛ nyam yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?
7 Yɛ “naagbee gbii lɛ” shishijee kwraa lɛ, January 1, 1926 Buu Mɔɔ lɛ ni akala lɛ ŋma mpoatswaa sane, “Namɔ Baawo Yehowa Hiɛ Nyam?” lɛ eha. Mumɔŋ Israel shwɛɛnii ni abua amɛnaa lɛ kɛ anɔkwayeli ha nakai tsɛmɔ lɛ hetoo, ni amɛkɛ mlifilimɔ kpɛlɛ gbɛi, Yehowa Odasefoi lɛ nɔ. (Yesaia 43:10, 12) Amɛyaa nɔ amɛkɛ bulɛ ni mli wa haa Yehowa gbɛi lɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ bii fɛɛ ahiɛ kɛbashi ŋmɛnɛ gbi nɛɛ. Ejaakɛ yɛ afi 1984 mli lɛ, amɛfee wolo, The Divine Name That Will Endure Forever ni yɔɔ fɛo jogbaŋŋ lɛ akpekpei abɔ yɛ wiemɔi sɔrɔtoi babaoo mli.
8, 9. (a) Mɛni ji ‘ni amɛaabatao amɛ-Maŋtsɛ David’ lɛ shishi? (b) Mɛɛ be ni nɛgbɛ awó Maŋtsɛ lɛ yɛ? (d) Te fee tɛŋŋ ni Yehowa webii banu nɛkɛ sane nɛɛ shishi?
8 Shi Hoshea gba fɔ shi hu akɛ, nɛkɛ mumɔŋ bii nɛɛ “aaaku amɛsɛɛ, ni amɛaabatao . . . amɛ-Maŋtsɛ, David lɛ.” Heloo naa Israel bɛ maŋtsɛ ko kɛjɛ be mli ni abutu David odehei awekukpaa lɛ yɛ afi 607 D.Ŋ.B. kɛbaa nɛɛ. Enɛ je afii 2,520 nɔyeli ni Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ bɛ mli shishi—“jeŋmaji abei ni ato,” aloo Jeŋmaji Abei. (Luka 21:24; Daniel 4:16) Shi yɛ 1914, yɛ be mli ni “naagbee gbii lɛ” je shishi lɛ, Nyɔŋmɔ kɛ Mɔ ni David fee ehe mfoniri lɛ—Yesu Kristo—ta sɛi nɔ akɛ Maŋtsɛ yɛ Zion, “ŋwɛi Yerusalem” lɛ.—Hebribii 12:22; Lala 2:6.
9 Yehowa webii ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ nuuu nɛkɛ nibii nɛɛ fɛɛ shishi amrɔ nɔŋŋ. Shi bɔ ni amɛtaoɔ ‘David wɔ-maŋtsɛ’ lɛ shɛ enaagbee yɛ be mli ni Buu Mɔɔ ni ji March 1, 1925 nɔ̃ lɛ ŋma sane ko ni ji “Maŋ lɛ Fɔmɔ” eha lɛ. Enɛ kɛ odaseyeli ni ma shi shiŋŋ, ni damɔ Kpojiemɔ yitso 12 nɔ ha akɛ, afɔ Yehowa Mesia Maŋtsɛyeli lɛ yɛ ŋwɛi yɛ 1914, ni ákɛ Kristo ‘miiye lumɔ yɛ ehenyɛlɔi ateŋ’ bianɛ.—Lala 110:1, 2; 2:1-6.
10. (a) Namɛi kɛ ‘hekpokpomɔ baa Yehowa ŋɔɔ’ lɛ, ni yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛni hewɔ “Yehowa gbeyeishemɔ” he hiaa waa ŋmɛnɛ nakai lɛ?
10 Shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu lɛ, kɛ agbɛnɛ mɛi fɛɛ ni jɔɔ amɛhe nɔ amɛhaa Yehowa lɛ ahiɛ yɛ amɛ tsutsu eshai lɛ anɔ waa. No hewɔ lɛ, “Amɛkɛ hekpokpomɔ” ‘eba Yehowa ŋɔɔ’ amɛmiibi amɛ tsutsu eshai lɛ ahe eshaifaa. Ni agbɛnɛ yɛ be mli ni “naagbee gbii lɛ” yaa nɔ kɛbɛŋkɛɔ enaagbee kwraa lɛ he lɛ, mɛi ni sumɔɔ Yehowa lɛ kwɛɔ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ koni amɛkafee esha ko amɛshi Nyɔŋmɔ kɛ ejalɛ mlai lɛ. Esa akɛ wɔya nɔ ni ‘wɔkɛ hekpokpomɔ aba Yehowa ŋɔɔ,’ ni wɔgbala wɔgbɔmɔtsei lɛ mai bɔni afee ni wɔnine ashɛ yiwalaheremɔ nɔ kɛbote Nyɔŋmɔ Gbɛjianɔtoo Hee lɛ mli. (1 Korintobii 9:27) Esa akɛ wɔkai yɛ be fɛɛ mli akɛ “Yehowa gbeyeishemɔ ji nilee shishijee.”—Lala 111:10.
11. (a) Yehowa hi aloo eji mɔ kpakpa yɛ mɛɛ gbɛi anɔ? (b) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkɛ ‘hekpokpomɔ aba Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ he’ lɛ?
11 Shi te wɔɔfee tɛŋŋ ni wɔkɛ “hekpokpomɔ aaaba enɔkpakpafeemɔ lɛ ŋɔɔ” lɛ? Yehowa hi kwraa kɛyi shi. Lɛ ji jeŋba ni hi fe fɛɛ naamuamɔ. Ehaa wɔ nɔ fɛɛ nɔ ni he hiaa wɔ ni etɔɔɔ fa yɛ nɔ ko mli. No hewɔ lɛ wɔbaanyɛ wɔkɛ hekɛnɔfɔɔ awie taakɛ David fee lɛ: “Yehowa ji mikwɛlɔ, nɔ ko nɔ ko ehiaŋ mi. . . . Lɛlɛŋ, ekpakpa kɛ mɔbɔnalɛ aaanyiɛ misɛɛ yɛ miwala gbii lɛ fɛɛ mli.” (Lala 23:1-6) Amrɔ nɛɛ, aahu kɛyashi “naagbee gbii lɛ” anaagbee kwraa lɛ ji be ni esa akɛ ‘wɔkɛ hekpokpomɔ aba, Yehowa kɛ enɔkpakpa-feemɔ lɛ he,’ kɛ hekɛnɔfɔɔ akɛ e-Bi, Yesu, afɔleshaa ni jara wa lɛ baaha wɔhe eshai lɛ anɔ. (1 Yohane 2:1, 2) Wɔkɛ shidaa miijaje akɛ: “Yehowa, . . . kwɛ bɔ ni omlihilɛ ni okɛto oha mɛi ni sheɔo gbeyei lɛ da ha!”—Lala 31:18, 20.
12. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔkase Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ? (b) Mɛni hewɔ ehe hiaa akɛ wɔfee nakai lɛ?
12 Yɛ be mli ni Satan je lɛ shiuɔ, vii kɛboteɔ efɔŋfeemɔ ŋmɔtɔ lɛ mli daa lɛ, eba akɛ wɔɔkase Yehowa mlihilɛ loo enɔkpakpa-feemɔ lɛ kɛtsɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ ni wɔɔha wɔ akutseiaŋ bii ale lɛ nɔ ni agbɛnɛ wɔjie Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ sui kpakpai akpo yɛ wɔ diɛŋtsɛ wɔshihilɛ mli. Eba akɛ wɔɔwo mumɔ lɛ yibii lɛ diɛŋtsɛ ni nɔkpakpa-feemɔ fata he, yɛ wekukpaa ni ka wɔkɛ mɛi fɛɛ ateŋ lɛ mli—yɛ wɔwekui amli, yɛ wɔ asafoi amli, kɛ agbɛnɛ yɛ gbɛ ni wɔtsɔɔ nɔ wɔkɛ mɛi ni yɔɔ je lɛ mli lɛ yeɔ haa lɛ mli. (Galatabii 5:22, 23; Lala 119:65-68) Enɛ feemɔ he hiaa kɛ wɔɔnyɛ wɔje “naagbee gbii lɛ amli” naagbee kwraa lɛ mli.
Blematsɛ Ko Ŋaawoo
13. (a) Namɛi ŋmɛnɛ amɛbaanyɛ amɛná Yakob gbelesaa nɔ gbalɛ lɛ he sɛɛ kɛtsɔ ehesusumɔ nɔ lɛ? (b) Mɛɛ ŋaawoo yɔɔ nakai gbalɛ lɛ mli?
13 Aaafee afii 3,700 ni eho nɛ lɛ blematsɛ Yakob (ni atsɛ lɛ Israel hu lɛ) kɛ gbelesaa nɔ gbalɛ ko ha. Yɛ be mli ni ewieɔ etsɔɔ ebihii 12, Israel akutsei lɛ ayitsei lɛ, ekɛɛ akɛ: “Nyɛbabuaa nyɛhe naa, koni magbanyɛ nɔ ni baaba nyɛnɔ wɔsɛɛ bei lɛ amli.” Ewiemɔi lɛ kɔɔ mumɔŋ Israel kɛ agbɛnɛ amɛhefatalɔi “toi krokomɛi” lɛ ahe ŋmɛnɛ. Mɛnɛɛmɛi ateŋ mɔ ko bɛ hegbɛ akɛ ekɛ bulɛ ni bɛ kuɔ ehiɛ eshwieɔ Yehowa jeŋba he mlai lɛ anɔ, taakɛ Ruben fee lɛ, aloo ni amɛaaŋmɛ gbɛ ni amɛtsɔmɔ mlifutsɛmɛi ni yi wa tamɔ Simeon kɛ Levi. Shi moŋ esa akɛ amɛna sui tamɔ ekãa, Yehowa nɔ ni akɛ he fɔɔ, kɛ yibiiwoo taakɛ Israel bihii krokomɛi lɛ jie lɛ kpo lɛ.—1 Mose 49:1, 3-7, 9, 18, 22; Yohane 10:16; okɛto 2 Petro 1:8-11 he.a
14. Mɛɛ gbalɛi enyɔ ni je amɛhe ni kɔɔ “Naagbee Be” lɛ he kɛ ŋaawoo haa, titri lɛ, kɛha “toi krokomɛi” lɛ?
14 Shi akɛ ŋaawoo pɔtɛɛ ko eha “toi krokomɛi” lɛ ni kpaa gbɛ akɛ amɛbaaje “Naagbee Be” lɛ mli lɛ. Wɔnaa ni awiɛ enɛ, yɛ Biblia mli gbalɛi enyɔ ni je amɛhe lɛ amli, tamɔ akɛmaa sane nɔ mi, yɛ Yesaia 2:2-5 kɛ Mika 4:1-5.
Aaho Kɛmiiya Nyɔŋmɔ We Lɛ He
15. (a) Yesaia 2:2 eba mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛɛ sɔrɔto-feemɔ heshibalɔi naa bianɛ. ni te amɛ shereɔ enɛ nɔ amɛhaa tɛŋŋ?
15 Yesaia 2:2 kaneɔ akɛ: “Ni aaaba mli akɛ naagbee gbii lɛ amli lɛ, Yehowa we gɔŋ lɛ aaama shi yɛ gɔji lɛ ayiteaŋ, ni aaawo enɔ fe gɔŋkpɔi lɛ; ni jeŋmaji fɛɛ aaaho kɛaaba he.” Nɔ ni fe afii 50 nɛ, kɛjɛ 1935, “jeŋmaji lɛ fɛɛ anii ni jara wa lɛ” bɔi amɛhe naabuamɔ yɛ Yehowa jamɔ we lɛ, ‘ni amɛha anunyam yi nakai shia lɛ obɔ.’ Etamɔ nɔ ni nɛkɛ ‘ho ni ahoɔ kɛyaa’ nɛɛ mli ewa yɛ be mli ni “naagbee gbii” lɛ bɛŋkɛɔ enaagbee kwraa lɛ he lɛ. Yehowa okadi jamɔ krɔŋŋ gɔŋ lɛ miihe gbɛi waa, bɔni afee ni heshibalɔi lɛ ana bɔ ni esoro no kwraa yɛ Satan je lɛ ni ŋmɛɔ nɔ fɛɛ nɔ feemɔ gbɛ lɛ “gɔji” kɛ “gɔŋkpɔi” lɛ ahe lɛ. ‘Amɛjeɔ kpo kɛjɛɔ’ apasa jamɔ ‘mli,’ ni amɛyi pii amɛjoɔ foi kɛyaa Yehowa jamɔ gɔŋ lɛ he.—Hagai 2:7; Kpojiemɔ 18:2, 4, 5; Lala 37:10, 11.
16. (a) Mɛɛ tsɛmɔ heshibalɔi lɛ hereɔ nɔ agbɛnɛ? (b) Yehowa miiha eshiwoo akɛ ‘ebaaha afee oya’ lɛ miiba mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?
16 Nɛkɛ heshibalɔi nɛɛ hereɔ Yesaia 2:3 tsɛmɔ lɛ nɔ: “Nyɛbaa ni wɔyakwɔa Yehowa gɔŋ lɛ, kɛyaa Yakob Nyɔŋmɔ Iɛ we lɛ, koni etsɔɔ wɔ egbɛ̀i lɛ, ni wɔnyiɛ etempɔŋi lɛ anɔ! Ejaakɛ mla lɛ Zion ebaajɛ, ni Yehowa wiemɔ lɛ, Yerusalem ebaajɛ.” Yehowa miiha eshiwoo akɛ “kɛ eshɛ ebe lɛ, . . . maha afee oya” lɛ miiba mli bianɛ po. (Yesaia 60:22) “Asafo babaoo . . . ni jɛ jeŋmaji fɛɛ mli” ni amɛyi faa daa nɛɛ lɛ miiho kɛmiiya Yehowa jamɔ he. Abaptisi mɛnɛɛmɛi ateŋ 138,540 yɛ 1982; 161,896 yɛ 1983; kɛ 179,421 yɛ 1984. Amɛmiisumɔ ni ahere amɛyiwala kɛtsɔ “naagbee gbii lɛ amli.”—Kpojiemɔ 7:9, 14.
17. (a) Odasefoi heei lɛ baanyɛ atsɔɔ hiɛsɔɔ yɛ Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛɛ famɔi kpakpai ehe hiaa ni wɔ fɛɛ wɔbo toi?
17 Nɛkɛ Odasefoi heei nɛɛ ahiɛ sɔɔ Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ yɛ anɔkwale la lɛ he ni ekɛ amɛ eba lɛ hewɔ, ni amɛmiisumɔ waa ni amɛfee mɛi krokomɛi ekpakpa. Amɛmɔɔ famɔ ni Yehowa tsɔɔ e-Wiemɔ lɛ kɛ egbɛjianɔtoo lɛ nɔ ekɛhaa lɛ mli. ‘Kaafee enɛ, kaafee enɛ’ lɛ pii yɛ Mose Mla lɛ mli, ni esa akɛ Israel diɛŋtsɛ aye enɛɛmɛi anɔ jogbaŋŋ. (Kwɛmɔ 2 Mose 20:3-17.) Shi kitai wuji enyɔ kɛha Kristofoi, taakɛ Yesu tsɔɔ lɛ, ji famɔi ni mli wa akɛ, ‘suɔmɔ Yehowa o-Nyɔŋmɔ lɛ kɛ otsui, osusuma, ojwɛŋmɔ kɛ ohewalɛ fɛɛ, kɛ onaanyo hu tamɔ bo diɛŋtsɛ ohe.’ (Marko 12:29-31) Yehowa Odasefoi boɔ “mla” ni Nyɔŋmɔ kɛhaa kɛtsɔɔ “ŋwɛi Yerusalem” lɛ nɔ lɛ toi yɛ ekomefeemɔ mli, ni amɛkɛ eshishitoo mlai ni ja lɛ tsuɔ nii.
18. (a) Mɛɛ mlai sɔrɔtoi nɛkɛ ehe hiaa ni wɔye nɔ lɛ? (b) Mɛɛ sɛɛnamɔ yɔɔ mlai kpakpai atoiboo he?
18 Shi enɛ etsɔɔɔ akɛ esaaa akɛ Yehowa Odasefoi yeɔ mlai krokomɛi anɔ. Bɔfo Paulo kaiɔ wɔ akɛ: “Afee nii fɛɛ bɔ ni yɔɔ fɛo, kɛ gbɛnaa gbɛnaa.” (1 Korintobii 14:40) Shi mlai fioo ko he baahia yɛ wɔ Maŋtsɛyeli Asai lɛ anɔ, akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, ni wɔlɛte srawa hewalɛ kɛ nitsumɔ he aloo wɔ gbekɛbii lɛ ni wɔɔtsi amɛ gbɛ koni amɛkɛ Nyɔŋmɔ jamɔ we lɛ akafee shwɛmɔ he beni akpa kpee. Ehe miihia ni wekuyitsei lɛ ato nibii ahe gbɛjianɔ, tamɔ daa Biblia mli ŋmalɛi lɛ akanemɔ kɛ amɛhe susumɔ yɛ shia. Betel wekui lɛ yɛ mlai, ni biɔ ni weku lɛ mlibii lɛ awo sanekpakpa lɛ hiɛ nyam kɛtsɔ amɛhesaamɔ loo atadewoo kɛ hiɛshikamɔ nɔ. (1 Timoteo 2:9) Ŋwanejee ko bɛ he akɛ nɔ ni baahi “woji” ni abaagbele naa yɛ Yesu Afii Akpe Nɔyeli be lɛ mli lɛ baafee mlai ni he baaba sɛɛnamɔ aha adesai. Ehi akɛ amrɔ nɛɛ wɔfee mɛi ni boɔ mlai kpakpai ni awo kɛha gbɛjianɔtoo kpakpa lɛ toi yɛ mɛi krokomɛi hu ni wɔsusuɔ amɛhe lɛ hewɔ.—Kpojiemɔ 20:12; 1 Korintobii 10:24; Filipibii 2:3, 4.
Yɛ Awuyeli Je Nɛɛ Mli Lɛ
19, 20. (a) Te Yehowa webii efee amɛnii yɛ shishitoo mla ni yɔɔ Mika 4:3 lɛ he amɛha tɛŋŋ? (b) Enɛ he miiba sɛɛnamɔ kɛmiiha amɛ yɛ “naagbee gbii lɛ amli” yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?
19 Wɔmiitsi kɛmiibɛŋkɛ be mli ni mɔ fɛɛ mɔ aaamɔ enaanyo nine mli, ni “mɔnɛ aaawo enine nɔ yɛ mɔnɛ nɔ” lɛ he kɛ foi. (Zakaria 14:13) Yɛ be mli ni je lɛ batsɔɔ he ni ayeee mla nɔ yɛ ni ayeɔ awui babaoo yɛ mli lɛ, te Yehowa webii feɔ amɛnii yɛ enɛ he amɛhaa tɛɛŋ? Amɛfeɔ amɛnii yɛ Mika 4:3 kɛ gbeekpamɔ naa, ni ekɛɔ akɛ: “Ni amɛkɛ amɛklantei aaasɔ kɔii, ni amɛkɛ amɛkplɔi hu aaasɔ adedai.” Yehowa Odasefoi kpoɔ awuyelii fɛɛ. “Amɛkaseŋ tawuu dɔŋŋ.” Ŋwanejee ko bɛ he akɛ enɛ baaya nɔ afee nɔ ni he baaba sɛɛnamɔ aha amɛ “yɛ naagbee gbii lɛ mli” fɛɛ. Ni efee nakai momo.
20 Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, beni February 1, 1984 Buu-Mɔɔ lɛ tsɔɔ mli akɛ esaaa akɛ Kristofoi hiɛɔ tũi lɛ, Yehowa Odasefoi ni yɔɔ New Caledonia lɛ shɛrɛ tũi ni amɛyɔɔ lɛ fɛɛ amɛshwie. No sɛɛ etsɛɛɛ kwraa ni maŋkwramɔŋ kuu ko bote shia fɛɛ shia mli ni amɛsha shiai fɛɛ ni amɛaana tũi yɛ mli lɛ. Shi ashãaa Odasefonyo ko shia. He ni akɛwooo maŋ saji amli ni ahaa aleɔ yɛ he fɛɛ he lɛ ji hebuu nɔ̃ ni hi fe fɛɛ, taakɛ efee anɔkwale yɛ Northern Ireland, Lebanon, Zimbabwe, kɛ shikpɔji krokomɛi anɔ lɛ.
21. (a) Mɛɛ tsɛmɔ esa akɛ wɔha hetoo, ni kɛ wɔmiisumɔ ni wɔna miishɛɛ lɛ belɛ te esa akɛ wɔkpɛ wɔyiŋ wɔha tɛŋŋ? (b) Te aaafee tɛŋŋ ama nɔ mi aha wɔ akɛ wɔbaana Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ mli gbɛfaŋnɔ?
21 Miishɛɛ ji wɔ, kɛ wɔhere tsɛmɔ ni yɔɔ Yesaia 2:5 lɛ nɔ: “Nyɛbaa ni wɔyanyiɛa Yehowa la lɛ mli”! Miishɛɛ hu ji wɔ fɛɛ ni fataa he kɛkpɛɔ wɔyiŋ tamɔ gbalɔ Mika, mɔ ni yɛ be mli ni etsɔɔ shweshweeshwe shihilɛ kɛ toiŋjɔlɛ ni yɔɔ paradeiso lɛ mli yɛ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ webii ateŋ lɛ sɛɛ lɛ, etee nɔ ewie nɛkɛ lɛ: “Ejaakɛ majimaji lɛ fɛɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ nyiɛɔ yɛ enyɔŋmɔ gbɛi amli; shi wɔ lɛ wɔɔnyiɛ yɛ Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ gbɛi amli kɛaatee naanɔi anaanɔ!” Yɛ anɔkwale mli lɛ, abaajie Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ kpo atsɔɔ wɔ mɛi fɛɛ ni wɔyaa nɔ wɔfeɔ ekome yɛ toiŋjɔlɛ mli yɛ anɔkwale jamɔ mli, kɛha yiwalaheremɔ kɛtsɔ “naagbee lɛ mli lɛ.”b
[Shishigbɛ niŋmai]
a Kwɛmɔ June 15, kɛ July 1, 1962 Watchtower lɛ mli kɛha Yakob gbalɛ lɛ mlitsɔɔmɔ ni fa.
b Ajie kɛjɛ July 1, 1985 Watchtower lɛ mli
Sanebimɔi Ni Akɛmuaa Naa
◻ Te onuɔ wiemɔ “naagbee lɛ amli lɛ” shishi ohaa tɛŋŋ?
◻ Te wɔɔfee tɛŋŋ ‘wɔkɛ hekpokpomɔ ooobo Yehowa nɔkpakpa-feemɔ lɛ he’?
◻ Mɛɛ gbɛtsɔɔmɔ Yakob gbelesaa nɔ gbalɛ Iɛ kɛhaa?
◻ Mɛni ji gbɛ kpakpa ni esa akɛ wɔtsɔ nɔ ni kɛ Yesaia 2:2-5 kɛ Mika 4:1-5 baakpa gbee?
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]
Hoshea woɔ wɔ hewalɛ koni wɔkase Yehowa nɔkpakpka-feemɔ lɛ
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 11]
Yakob tsɔɔ sui kpakpa ni asumɔɔ kɛ nɔ ni asumɔɔɔ mli
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]
Yesaia fɔɔ wɔ nine koni ‘wɔnyiɛa Yehowa la lɛ mli’
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 13]
Mika woɔ wɔ hewalɛ koni ‘wɔnyiɛ yɛ Yehowa gbɛi amli kɛya naanɔ’