Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w86 3/1 bf. 15-20
  • Hiob Emuuyeli Lɛ​—Namɔ Baanyɛ Akase?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Hiob Emuuyeli Lɛ​—Namɔ Baanyɛ Akase?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1986
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Mɛi Ni Tamɔ Hiob
  • Kɛ Aaka Wɔ Lɛ
  • Beni Ajaje Lɛ Aloo Aka Lɛ Lɛ
  • Wɔhe Ni Wɔkɛaafɔ Nyɔŋmɔ Nɔ, Jeee Ninamɔ Nɔ
  • Bɔlɛnamɔ He Jeŋba Kpakpa
  • Nɔ Ni Baanyɛ Aye Abua Wɔ
  • Hiob Wo Yehowa Gbɛi Lɛ Hiɛ Nyam
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2009
  • Hiob Emuuyeli Lɛ​—Mɛni Hewɔ Eyɔɔ Sɔrɔto Nɛkɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1986
  • Hiob Wolo lɛ Mli Saji Otii
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2006
  • Hiob Nyɔmɔwoo Lɛ—Hiɛnɔkamɔ Jɛɛhe
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1986
w86 3/1 bf. 15-20

Hiob Emuuyeli Lɛ​—Namɔ Baanyɛ Akase?

“Eeeŋmɛ mi yɛ jalɛ nsɛni mli ni Nyɔŋmɔ aaana mimuuyeli lɛ.”​—Hiob 31:​6, NW.

1. Mɛni hewɔ ehi akɛ wɔɔsusu Hiob nɔkwɛmɔ nɔ he lɛ, ni mɛɛ sanebimɔi ateɔ amɛ shi?

HIOB yɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ emuuyeli mli ni ehiɛ lɛ mli, no hewɔ lɛ, ekpɛlɛ nɔ akɛ Nyɔŋmɔ apɛi emli ekwɛ. Enɔkwɛmɔ nɔ lɛ baafee hewalɛwoo kpele aha wɔ ŋmɛnɛ, titiri lɛ yɛ be mli ni Satan Abonsam miibɔ mɔdɛŋ waa ni efite emuuyeli mli ni mɛi fɛɛ ni sɔmɔɔ Nyɔŋmɔ lɛ hiɛ lɛ. (1 Petro 5:⁠8) Akɛni kaselɔ Yakobo yoo enɛ hewɔ lɛ, ekɛɛ akɛ: “Nyɛŋɔɔ gbelɔi ni wie yɛ Nuŋtsɔ lɛ gbɛi amli lɛ nyɛfea amanehulu kɛ tsuishiŋmɛɛ he okadi,” titri lɛ yɛ Hiob nɔ lɛ mli. (Yakobo 5:​10, 11) Shi namɛi baanyɛ ekase Hiob emuuyeli lɛ? Ani wɔbaanyɛ? Mɛɛ gbɛi anɔ Hiob to emuuyeli mli hiɛmɔ he okadi efɔ shi kɛha wɔ yɛ?

2. (a) Mɛni ji Hiob gbɛi lɛ shishi? (b) Mɛni ji nɔ ni Hiob emuuyeli mli hiɛmɔ gbɛ lɛ tsu?

2 Gbɛi Hiob lɛ shishi ji “mɔ ni ateɔ shi awoɔ lɛ,” ni nakai pɛ ebatsɔ. Shi beni Yehowa ŋmɛ Satan nibimɔ lɛ gbɛ ni ejie hebuu afabaŋ ni efo ewo Hiob he lɛ, nɔ ko nɔ ko bɛ ni Satan fee ni no nyɛ ekumɔ emuuyeli mli ni Hiob hiɛ kɛha Nyɔŋmɔ lɛ. (Hiob 1:​1–2:10) No hewɔ lɛ Hiob kɛ hetoo ha Satan mpoatswaa akɛ ebaanyɛ etsɔ mɔ fɛɛ mɔ kɛjɛ Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ he lɛ. (Abɛi 27:11) Yɛ Hiob emuuyeli mli hiɛmɔ gbɛ lɛ hewɔ lɛ, ekɛ nakai feemɔ jaje etsɔɔ jeŋ muu fɛɛ akɛ, ‘Satan bo ji amalelɔ ni ehiii kwraa, ejaakɛ Yehowa ji mi-Nyɔŋmɔ, ni mahiɛ mimuuyeli mli maha lɛ ni nɔ ni baaba lɛ kɔɔɔ he eko!’​—Hiob 27:⁠5.

Mɛi Ni Tamɔ Hiob

3. Tamɔ abu ehe yɛ ŋwɛi lɛ, ni mɛɛ saji abiɔ yɛ ehe?

3 Nɔ ni he hiaa ji akɛ, sane ni ka Yehowa kɛ Satan teŋ lɛ ji jeŋ muu fɛɛ sane, nɔ ni kɔɔ mumɔi ashihilɛ he lɛ he. Mɔ ni yɔɔ ŋwɛi, ni Yehowa kɛ ehebuu efo afabaŋ ewo ehe ji shiwoo “seshi” ni Nyɔŋmɔ baatsɔ enɔ atsu eyiŋtoi wuji lɛ ahe nii lɛ. (1 Mose 3:15) Ni kɛlɛ, kɛ ajie ‘hebuu afabaŋ’ lɛ kɛjɛ ehe lɛ, ani nɛkɛ mɔ nɛɛ baakase Hiob emuuyeli lɛ lɛlɛŋ? Ani ebaanyɛ etsɔɔ akɛ nuu ni yeɔ emuu, taakɛ Adam ji lɛ, baanyɛ ahiɛ emuuyeli mli aha Nyɔŋmɔ ni tɔmɔ ko baŋ he? (1 Korintobii 15:45) Kɛkɛ ni Satan je shishi esaa ehe koni ekɛ kaa ni naa wa fe fɛɛ aba nɛkɛ “seshi” nɛɛ nɔ be fɛɛ be ni eeepue yɛ shikpɔŋ nɔ.

4. (a) Namɔ bafee mɔ titri ni Satan nyɛɔ Iɛ lɛ, ni te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ Nyɔŋmɔ jie ehebuu kwɛmɔ lɛ kɛjɛ ehe? (b) Mɛni ji nɔ ni Yesu kɛha Yehowa?

4 Yesu Kristo bafee “seshi” ni atsu kɛjɛ ŋwɛi lɛ. Ebafee mɔ ni Satan gbala ejwɛŋmɔ kɛba enɔ, hɛɛ, mɔ ni Satan teɔ shi woɔ Iɛ titri. Yɛ odaseyeli ni tsɔɔ akɛ Yehowa ejie ehebuu afabaŋ lɛ hewɔ ni Kristo bolɔ yɛ be mli ni atsotsoro sɛŋmɔtso lɛ nɔ lɛ akɛ: “Mi-Nyɔŋmɔ mɛɛba okwami” lɛ?(Mateo 27:​46; Lala 22:⁠2) Eyɛ mli akɛ enu he waa akɛ Nyɔŋmɔ ejie ehebuu lɛ moŋ, shi Yesu “efeee esha ko, ni asaŋ ekɛ sane gbonyo ko shwaaa Nyɔŋmɔ” taakɛ Hiob fee lɛ. (Hiob 1:22) Ekase Hiob, eye emuu eha Nyɔŋmɔ ni tɔmɔ ko bɛ he, ni ekɛ enɛ tsɔɔ akɛ ‘mɔ ko mɔ ko bɛ ni tamɔ lɛ yɛ shikpɔŋ nɔ.’ (Hiob 1:⁠8) No hewɔ lɛ, Yesu mli pɛ Yehowa Nyɔŋmɔ na hetoo ni yeɔ emuu ni hiɔ shi kɛyaa naanɔ yɛ eha Satan apasa naafolɔmɔ akɛ Nyɔŋmɔ nyɛŋ ekɛ gbɔmɔ ko ni baahi shi anɔkwafo aha lɛ yɛ kaai ni naa wa fe fɛɛ mli aba shikpɔŋ nɔ lɛ.

5. (a) Mɛni ji nɔ ni Satan yaa nɔ efeɔ? (b) Mɛni Satan fee beni ashwie lɛ kɛjɛ ŋwɛi lɛ?

5 Akɛni eetao hetoo babaoo lolo hewɔ lɛ, Satan yaa nɔ efolɔɔ Yesu mumɔŋ nyɛmimɛi lɛ ni amɛkɛ Yesu feɔ Nyɔŋmɔ gbɛjianɔtoo ni tamɔ yoo lɛ “seshi” lɛ anaa. Yɛ be mli ni etsɔɔ be ni ato maŋtsɛyeli lɛ ama shi yɛ ŋwɛi lɛ mli lɛ, Biblia lɛ wieɔ Satan he akɛ: “Ashɛ wɔnyɛmimɛi lɛ anaafolɔlɔ lɛ ni folɔɔ amɛnaa yɛ wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ hiɛ nyɔɔŋ kɛ shwane lɛ afɔ!” Shi, Satan feɔ babaoo fe enaafolɔmɔ lɛ kɛkɛ, ekɛ nyɛɛ tutuaa amɛ! Biblia lɛ tsɔɔ mli akɛ beni ashwie lɛ kɛjɛ ŋwɛi lɛ, “drako [Satan] lɛ mli fu yoo lɛ, ni eyiŋ etee ni ekɛ yoo lɛ seshibii ni eshwɛ ni yeɔ Nyɔŋmɔ kitai lɛ anɔ ni amɛhiɛ Yesu Kristo odasei lɛ ayawu.”​—Kpojiemɔ 12:​7-12, 17.

6. (a) Namɛi ŋmɛnɛ amɛnyiɛɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ hiɛ lɛ, ni namɛi kɛ amɛhe ebɔ amɛhe lɛ? (b) Mɛni ji nɔ ni Satan bɔɔ mɔdɛŋ akɛ eeefee mɛnɛɛmɛi fɛɛ?

6 “Yoo lɛ seshibii” lɛ ji Odasefoi ni Yehowa efɔ amɛ mu ni eshwɛ yɛ shikpɔŋ nɔ lɛ. Amɛji mɛi ni nyiɛɔ “Yesu Kristo odase” lɛ hiɛ lɛ, ni amɛjajeɔ yɛ jeŋ fɛɛ akɛ awo lɛ Maŋtsɛ ni etsɛŋ ekɛ nibii agbɛjianɔtoo ni ejaaa nɛɛ baaba enaagbee lɛ. (Mateo 24:​14; Daniel 2:44) Shi jeee amɛ pɛ amɛfeɔ enɛ! Amrɔ nɛɛ asafo babaoo ko ni amɛyibɔ fe akpekpei etɛ ebafata amɛhe, ni amɛfee emuuyeli mli hiɛlɔi agbɛjianɔtoo kome yɛ jeŋ fɛɛ. Nɛkɛ emuuyeli mli hiɛlɔi nɛɛ fɛɛ hu ebatsɔmɔ mɛi ni Satan kɛ nyɛɛ teɔ shi woɔ amɛ, ni amɛŋwɛi Tsɛ Yehowa nyaa amɛ emuuyeli lɛ he.​—2 Timoteo 3:​12; Abɛi 27:⁠11.

7. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔna hekɛnɔfɔɔ yɛ Satan tutuamɔi lɛ fɛɛ sɛɛ?

7 Yɛ anɔkwale mli lɛ, eji hiɛdɔɔ sane akɛ wɔɔyoo akɛ taakɛ ekɛba Hiob nɔ lɛ, Satan egbala enyɛɛ lɛ kɛha wɔ ni wɔbɔɔ mɔdɛŋ akɛ wɔɔhiɛ emuuyeli mli wɔha Nyɔŋmɔ lɛ anɔ. Shi, esaaa akɛ wɔhaoɔ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ “Yehowa yɛ mlitsɔlɛ babaoo, ni emli jɔ hu.” Ni “eshiŋo esaa ekwaŋo!” (Yakobo 5:​11; 5 Mose 31:⁠6) Hɛɛ, Yehowa baafi wɔsɛɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Tsɛ̃ŋ hu ji lɛ ha mɛi ni nyiɛɔ yɛ emuuyeli mli lɛ.” (Abɛi 2:​7, NW) Enɛ hu etsɔɔɔ akɛ Yehowa eŋmɛŋ gbɛ koni aka wɔ. Ebaanyɛ eŋmɛ gbɛ, taakɛ efee yɛ Hiob he lɛ. “Shi anɔkwafo ji Nyɔŋmɔ,” taakɛ bɔfo Paulo kadi lɛ, “mɔ ni haŋ akanyɛ fe bɔ ni nyeaanyɛ, shi moŋ, ekɛ kaa Iɛ nɔŋŋ aaaje gbɛ ahanyɛ ni nyɛje mli hu, koni nyɛnyɛ mli nyɛmɔ.”​—1 Korintobii 10:⁠13.

Kɛ Aaka Wɔ Lɛ

8. Hiob nɔkwɛmɔ nɔ lɛ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ ŋmɛnɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

8 Hiob emuuyeli he nɔkwɛmɔ nɔ lɛ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ titri yɛ be mli ni wɔkɛ kaai ni mli wawai miikpe lɛ. Hiob na amanehului babaoo akɛ, eyasumɔ akɛ eeegbo ni akɛ lɛ atee yɛ sheol, adesai akwamaŋ gbonyobu lɛ mli. (Hiob 14:13) Mɛi pii enu he nakai ŋmɛnɛ hu, amɛkɛɔ akɛ amɛkɛ Hiob kpaa gbee yɛ be mli ni amɛnaa amanehulu babaoo lɛ. Ekolɛ bo hu onu he nakai be ko. Yɛ anɔkwale mli lɛ, epiŋmɔi lɛ ahe sane ni wɔɔkane lɛ baanyɛ atsɔ tamɔ hewalɛwoo ni wɔnine shɛɔ nɔ kɛjɛɔ naanyo ko ni etsɔ kaai ni mli wawai fe wɔ nɔ lɛ po mli. Akɛni wɔle akɛ mɔ ko hu eŋmɛ etsui shi yɛ amanehulu mli nakai ni enuɔ wɔ shishi lɛ, enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔŋmɛɔ wɔtsui shi.

9. Mɛi krokomɛi ni hiɛɔ amɛ emuuyeli mli lɛ he baa sɛɛnamɔ kɛhaa wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

9 Akɛni Yehowa le nɔ ni he hiaa wɔ hewɔ lɛ, eha aŋma Hiob wolo lɛ afɔ shi koni ekɛye ebua wɔ ni wɔhiɛ emuuyeli mli taakɛ Hiob fee lɛ. (Romabii 15:4; Yakobo 5:​10, 11) Nyɔŋmɔ le akɛ, taakɛ gbɔmɔtso lɛ fa ko kɛ ehe fɔɔ ekroko nɔ lɛ, nakai nɔŋŋ etsuji anɔkwafoi lɛ hiaa amɛhe-amɛhe. (1 Korintobii 12:​20, 26) Kaimɔ nyɛsɛɛ “Emuuyeli Mli Hiɛlɔi” akpee ni mɛi akpekpei abɔ ni kaneɔ wolo tɛtrɛɛ nɛɛ fee lɛ. Mɛi ni ba jɛmɛ lɛ baakai bɔ ni amɛnu he akɛ ehi akɛ amɛaahi mɛi babaoo ni nɔ ni he hiaa amɛ fe fɛɛ yɛ shihilɛ mli ji ni amɛhiɛ emuuyeli mli amɛha amɛ-Nyɔŋmɔ lɛ ateŋ lɛ. Mɛɛ hewalɛwoo ko ni akɛaahiɛ emuuyeli mli enɛ ji kɛha mɛi ni tee kpee nɛɛ shishi lɛ akɛ amɛaale akɛ akpei abɔ ni ebɔle amɛ​—yɛ amɛnitsumɔ hei aloo yɛ skul kɛ hei ni amɛyɔɔ lɛ hu​—miihiɛ emuuyeli mli yɛ kaai ni mli wawai ashishi lɛ!​—1 Petro 5:⁠9.

10. (a) Mɛni baanyɛ aba ni haŋ mɔ ko anyɛ akwɛ nibii yɛ gbɛ ni ja nɔ? (b) Mɛni ji nɔ ni Hiob je shishi ebi sane yɛ he?

10 Shi jeee be fɛɛ be wɔbaana shihilɛi komɛi amli jogbaŋŋ, taakɛ Hiob hu nyɛɛɛ ana lɛ. Gbɔmɔ ni naa amanehulu babaoo ni agbɛnɛ ejwɛŋmɔ efutu lɛ baanyɛ akɛɛ akɛ, ‘Oo, mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ feɔ mi enɛ? Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ ŋmɛɔ gbɛ ni enɛ baa minɔ?’ Ebaanyɛ eshɛ he ni ebaawie po akɛ, ‘Mɛɛ sɛɛnamɔ yɔɔ Nyɔŋmɔ ni misɔmɔɔ lɛ he?’ Akɛni Hiob leee emanehulu lɛ jɛɛhe hewɔ lɛ, ebi sɛɛnamɔ ni yɔɔ jalɔ ni ekɛɛ eji lɛ he, ejaakɛ mɛi ni ja lɛ naa nɔ ni yɛ be babaoo mli lɛ, babaoo po fe mɛi ni ejaaa lɛ. (Hiob 9:22) Taakɛ Elihu tsɔɔ mli lɛ, Hiob kɛɛ: “Mɛɛ sɛɛnamɔ minaa? Mɛni mana yɛ he fe kɛ́ mifee esha?” (Hiob 35:​3, An American Translation) Shi wɔnyɛŋ wɔŋmɛ gbɛ ni wɔkɛ wɔhe awo wɔ diɛŋtsɛ wɔnaagbai amli babaoo akɛ no haaa wɔna nibii amli jogbaŋŋ ni agbɛnɛ wɔbi sɛɛnamɔ ni yɔɔ Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ he.

11. Mɛɛ jajemɔ aloo kãmɔ kpakpa ko Elihu kɛha Hiob?

11 Elihu kɛ jajemɔ ni he hiaa ha Hiob, ejaje saji lɛ jogbaŋŋ kɛtsɔ bɔ ni etsɔɔ akɛ awo Yehowa nɔ gojoo kwraa fe Hiob lɛ nɔ. (Hiob 35:​4, 5) Etsɔɔ akɛ, yɛ nɔ fɛɛ nɔ ni aaaba lɛ sɛɛ lɛ, esaaa akɛ wɔmuɔ sane naa akɛ Nyɔŋmɔ kwɛɛɛ nɔ ni yaa nɔ ni wɔsusuɔ akɛ belɛ, wɔbaanyɛ wɔku wɔhiɛ wɔshwie enɔ, akɛni wɔsusuɔ akɛ eyeee jalɛsane hewɔ. Elihu bi Hiob akɛ, “Kɛji ofee esha lɛ mɛni ona oshi lɛ? Ni kɛ omlatɔmɔi fa lɛ, mɛni no baafee lɛ?” (Hiob 35:⁠6) Hɛɛ, kɛji akɛ obɔ mɔdɛŋ ni oku ohiɛ oshwie Nyɔŋmɔ nɔ kɛtsɔ egbɛ̀i aloo esɔɔmɔ ni oooshi lɛ nɔ lɛ, ohe awui kɛkɛ oyeɔ, shi jeee Nyɔŋmɔ.

12. Wɔ emuuyeli mli hiɛmɔ lɛ saa Nyɔŋmɔ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, Elihu tsɔɔ akɛ kɛji akɛ wɔfee nɔ ni ja hu lɛ, ehe baaa sɛɛnamɔ ko kɛhaaa Yehowa Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ. Shi Nyɔŋmɔ naa miishɛɛ kɛji akɛ wɔhiɛ emuuyeli mli ni kɛlɛ, yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ, ekɛ ehe efɔɔɔ wɔnyɛmɔ nɔ, taakɛ ejeɔ kpo yɛ nɔ ni Elihu bi Hiob lɛ mli lɛ: “Kɛji oji jalɔ lɛ, mɛni ohaa lɛ? Aloo mɛni enaa yɛ odɛŋ?” (Hiob 35:⁠7) Nyɔŋmɔ ji mɔ ni ha wɔ wala, ni lɛ ehewɔ wɔmuɔ ni wɔyaa wɔbaa ni wɔyɔɔ shihilɛ mli. Enii ji nibii fɛɛ! (Bɔfoi lɛ Asaji 17:​25; 1 Kronika 29:14) No hewɔ lɛ, efɔŋ ni wɔɔfee aloo wɔjalɛ nyɛŋ asa Nyɔŋmɔ he diɛŋtsɛ yɛ gbɛ ko nɔ.​—Hiob 35:⁠8.

Beni Ajaje Lɛ Aloo Aka Lɛ Lɛ

13. (a) Te Hiob fee enii yɛ jajemɔ loo kamɔ ni akɛha lɛ lɛ he eha tɛŋŋ? (b) Mɛɛ naagba ko ji nɔ ni wɔ fɛɛ wɔyɔɔ ni Kristofoi ni amɛhe gbɛi tamɔ Petro po fata he?

13 Te Hiob fee enii eha tɛŋŋ yɛ be mli ni klɛŋklɛŋ lɛ, Elihu kɛ agbɛnɛ Yehowa diɛŋtsɛ jaje lɛ aloo amɛka lɛ lɛ? Ekpɛlɛ nɔ, etsake “yɛ su kɛ lamlu mli.” (Hiob 42:⁠6) Hɛɛ, Hiob ba ehe shi, ekpɛlɛ etɔmɔ lɛ nɔ. Ani heshibaa ni tamɔ nɛkɛ efeee wɔ fɛo? Shi ani wɔ hu? Eyɛ mli akɛ wɔbaanyɛ wɔfee emuuyeli mli hiɛlɔi ni he wa tamɔ Hiob moŋ, shi wɔ fɛɛ wɔbaanyɛ wɔtɔ ni wɔŋmɛŋ pɛpɛɛpɛ yɛ gbɛ kome aloo ekroko nɔ. (Yakobo 3:2; Galatabii 2:​11-14) Mɛni ji nɔ ni wɔbaanyɛ wɔfee kɛ́ agbala wɔjwɛŋmɔ kɛba wɔtɔmɔi aloo emuu ni wɔyeee lɛ anɔ, kɛ́ mɔ bibioo po ni tamɔ Elihu fee enɛ?​—Hiob 32:⁠4.

14. (a) Mɛni ji su ni jeɔ kpo yɛ adesa he kɛ́ aajaje lɛ aloo aaka lɛ? (b) Mɛni baanyɛ ekɛ tɔmɔi loo sanenaamuu ni ejaaa aba, ni mɛni hewɔ ni tɔmɔi ni aaakpɛlɛ nɔ he hiaa yɛ be babaoo mli lɛ?

14 Ebɛ mlɛo akɛ wɔɔkpɛlɛ kamɔ aloo jajemɔ nɔ yɛ be fɛɛ mli. (Hebribii 12:​11; Abɛi 3:​11, 12) Subaŋ ni wɔhiɛ ji ni wɔbɔ mɔdɛŋ wɔbu wɔhe bem. Taakɛ Hiob fee lɛ, ekolɛ wɔjeko gbɛ wɔkɛko loo wɔfeko nɔ ko ni ejaaa. Ekolɛ jwɛŋmɔ ni wɔhiɛ lɛ hi. Shi wɔkɛɛ nɔ ko ni wɔnuuu shishi jogbaŋŋ, yɛ nilee aloo jwɛŋmɔ ni wɔbɛ hewɔ. Ekolɛ wɔdaaŋ wiemɔ tsɔɔ akɛ maŋ nɔ ni wɔjɛ loo weku mli ni wɔjɛ nɔ kwɔ fe mɔ kroko nɔ aloo wɔbaanyɛ wɔfee keketee yɛ sane ko ni Ŋmalɛ lɛ fiii sɛɛ lɛ mli. Abaagbala wɔjwɛŋmɔ kɛba nɔ akɛ nɔ ni wɔfee lɛ tsɔɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔsusumɔi ni akɛ eeeye mɛi krokomɛi awui kɛyashɛ he ni ekɛ amɛmumɔŋ shihilɛ aaawo oshara mli. Kɛ́ aajaje wɔ aloo aakã wɔ lɛ, ani wɔbaafee tamɔ Hiob ni wɔkpɛlɛ nɔ akɛ ‘wɔwie ni wɔnuuu sane lɛ shishi’ ni ‘wɔmiigbala sɛɛ aloo wɔmiishwa wɔhe’?​—Hiob 42:​3, 6.

Wɔhe Ni Wɔkɛaafɔ Nyɔŋmɔ Nɔ, Jeee Ninamɔ Nɔ

15. Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ Hiob kɛ ehe efɔɔɔ eninamɔ nɔ?

15 Bildad bi sane yɛ Hiob hekɛnɔfɔɔ lɛ jɛɛhe lɛ he, ni etsɔɔ akɛ ehiɛ ekpa Nyɔŋmɔ nɔ ni akɛ ekɛ ehe eyafɔ nɔ kroko nɔ. (Hiob 8:​13, 14) Ni kɛlɛ eyɛ mli ákɛ akɛ heloo gbɛfaŋ nibii babaoo ejɔɔ Hiob moŋ, shi ekɛ ehiɛ efɔɔɔ enɛɛmɛi anɔ. Be mli ni elaaje enibii fɛɛ ni eyɔɔ lɛ, enɛ hosooo emuuyeli mli ni ehiɛ lɛ bibioo kwraa. (Hiob 1:21) Yɛ be mli ni efaa ehe yɛ naagbee lɛ, Hiob kɛɛ: “Kɛji miŋɔ shika mifee mibobaa nɔ, ni mitsɛ shika krɔŋŋ akɛ mihiɛnɔkamɔ lɛ, kɛji minya akɛ minii ni mina lɛ fa, ni minine eshɛ nii babaoo nɔ lɛ, . . . no hu ji nɔsha ni sa akɛ kojolɔi awo he nyɔmɔ; ejaakɛ kulɛ mikwa Mawu ni yɔɔ ŋwɛi lɛ.”​—Hiob 31:​24-28.

16. (a) Esa akɛ wɔpɛi wɔ diɛŋtsɛ wɔmli wɔkwɛ yɛ mɛni hewɔ? (b) Mɛɛ shiwoi Yehowa kɛhaa mɛi ni kɛ amɛhiɛ fɔɔ enɔ lɛ?

16 Shi wɔ hu? Wɔkɛ wɔhiɛ efɔ mɛni nɔ​—Yehowa nɔ aloo heloo gbɛfaŋ nibii anɔ? Kɛ aŋmɛ wɔ diɛŋtsɛ yɛ nsɛni ni ja mli lɛ, taakɛ Hiob yasumɔ ni afee lɛ, ani Nyɔŋmɔ baale emuuyeli mli ni wɔhiɛ yɛ sane nɛɛ mli lɛ? Ani nɔ ni he hiaa wɔ yɛ shihilɛ mli diɛŋtsɛ ji ni wɔha Yehowa ana emuuyeli mli hiɛmɔ nifeemɔ ko ni eeetsɔ nɔ ekɛha Satan mpoatwaa lɛ hetoo? Aloo nɔ ni he hiaa wɔ titri ji ni wɔtsu wɔ akɔnɔi aloo hiɛtserɛjiemɔ mli henumɔi kɛ heloo gbɛfaŋ nibii ahe nii? Kwɛ bɔ ni eeefee nɔ ni hi jogbaŋŋ akɛ wɔɔtamɔ Hiob ni wɔha Yehowa tsui anya kɛtsɔ wɔhe ni wɔkɛaafɔ enɔ lɛ nɔ, koni wɔkasusu akɛ wɔhe miihia tsɔ ko aloo wɔkɛ wɔhe akafɔ heloo gbɛfaŋ nibii ni wɔyɔɔ lɛ anɔ! Kɛ́ wɔkɛ wɔhe fɔ Yehowa nɔ, ni wɔkɛ enibii ye klɛŋklɛŋ gbɛhe lɛ, ewoɔ shi akɛ eshiŋ wɔ ni asaŋ ekwaŋ wɔ.​—Mateo 6:​31-33; Hebribii 13:​5, 6.

Bɔlɛnamɔ He Jeŋba Kpakpa

17. Mɛɛ jwɛŋmɔ ni ejaaa Hiob “miishɛjelɔi” lɛ hiɛ, ni mɛni ji nɔ ni Hiob wie yɛ jeŋba kpakpa ni eyɔɔ lɛ he?

17 Hiob apasa miishɛjelɔi lɛ ejeee gbɛ amɛfolɔɔɔ enaa kɛ bɔlɛnamɔ he jeŋba gbonyo ko, shi amɛtsɔɔ yɛ be kɛ bei amli akɛ efee efɔŋ ko etee ni no hewɔ ni Nyɔŋmɔ gbalaa etoi lɛ. Ákɛ nuu ni yɔɔ nii babaoo, ni yɛ anɔkwale mli lɛ eji “gbɔmɔ agbo fe bokagbɛbii Iɛ fɛɛ” lɛ, yɛ anɔkwale mli lɛ, Hiob na hegbɛi ni eeenyɛ etsɔ mli ekɛ ehe awo bɔlɛnamɔ mli yɛ egbalashihilɛ lɛ sɛɛ. (Hiob 1:3; 24:15) Nyɔŋmɔ tsuji krokomɛi ni tsɔ Hiob gbele hiɛ kɛ mɛi ni nyiɛ esɛɛ lɛ ateŋ mɛi pii gbee shi yɛ bɔlɛnamɔ he kaa sɔrɔtoi lɛ amli. (1 Mose 38:​15-23; 2 Samuel 11:​1-5) Shi, Hiob fa ehe kɛjɛ jwɛŋmɔ ko ni aaana akɛ eba ejeŋ yɛ gbɛ fɔŋ nɔ lɛ he, akɛ: “Kpaŋmɔ mikɛ mihiŋmɛi kpaŋ, belɛ te aaafee tɛŋŋ ni makwɛ obalayei hu? . . . Kɛji mitsui emɔ yoo ko pɛŋ ni miyawo ka yɛ minaanyo shinaa shi lɛ . . . no lɛ hiɛgbeji asane ni, ni eji nɔsha ni sa akɛ kojolɔi awo he nyɔmɔ.”​—Hiob 31:​1, 9-11.

18. Mɛni hewɔ ewa waa akɛ aaahiɛ bɔlɛnamɔ he jeŋba kpakpa mli lɛ, ni kɛlɛ mɛni hewɔ wɔɔnyɛ wɔna miishɛɛ kɛ wɔmɔ enɛ mli lɛ?

18 Ekolɛ nɔ kroko bɛ ni Satan etsɔ nɔ eye omanye yɛ emuuyeli ni Nyɔŋmɔ tsuji hiɛɔ mli lɛ fitemɔ mli tamɔ lakamɔ ni elaka amɛ koni amɛbɔ ajwamaŋ lɛ. (4 Mose, yitso 25) Ani obaanyɛ okase Hiob emuuyeli lɛ, kɛtsɔ shi ni ooote owo lakamɔi fɛɛ ni baaha oye bɔlɛnamɔ he jeŋba gbonyo he fɔ lɛ nɔ? Yɛ anɔkwale mli lɛ eji kaa, titri lɛ, yɛ jeŋ ni eye bɔlɛnamɔ he sɛkɛ ni jeŋba shara egbɛ eshwa nɛɛ mli. Shi susumɔ bɔ ni eeenyɛ efee nɔ ni hi jogbaŋŋ akɛ aaatsɛo ni abio sane, ni onyɛ owie kɛ hekɛnɔfɔɔ taakɛ Hiob fee lɛ: “Nyɔŋmɔ . . . ena akɛ kpa ko bɛ mihe”!​—Hiob 31:⁠6.

Nɔ Ni Baanyɛ Aye Abua Wɔ

19. Mɛni he hiaa ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔhiɛ wɔ emuuyeli mli?

19 Hiob emuuyeli lɛ kasemɔ bɛ mlɛo, ejaakɛ Satan miibɔ mɔdɛŋ waa ŋmɛnɛ ni efite wɔ emuuyeli taakɛ eka akɛ eeefite Hiob nɔ lɛ. No hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔwo Nyɔŋmɔ tawuu nii lɛ fɛɛ. (Efesobii 6:​10-18) Enɛ biɔ ni wɔjwɛŋ Nyɔŋmɔ he yɛ be fɛɛ mli, taakɛ Hiob fee lɛ, ni wɔhiɛ ahi wɔhe nɔ akɛ wɔɔsa E-hiɛ yɛ be fɛɛ mli yɛ nɔ fɛɛ nɔ ni wɔ aloo wɔ wekui lɛ feɔ mli. (Hiob 1:⁠5) No hewɔ lɛ, Biblia lɛ kasemɔ, kpee ni wɔkɛ wɔnanemɛi heyelilɔi aaakpe daa, kɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ jajemɔ yɛ maŋ he miihia.​—2 Timoteo 2:​15; Hebribii 10:​25; Romabii 10:⁠10.

20. (a) Mɛɛ hiɛnɔkamɔ baanyɛ awaje wɔ yɛ kaai amli? (b) Mɛɛ nyɔmɔwoo kɛha emuuyeli mli hiɛmɔ ni lalatsɛ Iɛ tsi tã wɔnine baanyɛ ashɛ nɔ?

20 Shi nɔ ni baanyɛ awaje wɔ titri yɛ kaa be mli lɛ nɔŋŋ ji nɔ ni waje Hiob lɛ, ehekɛnɔfɔɔ akɛ jeee nɔ ni yɔɔ shihilɛ mli fɛɛ nɛ lɛ. Hiob bi akɛ: “Kɛji gbɔmɔ gbo lɛ, ani ehiɛ aaaka ekoŋŋ?” Ni yɛ hetoohamɔ mli lɛ, ekɛɛ: “Obaatsɛ, ni mi diɛŋtsɛ mahereo nɔ.” (Hiob 14:​13-15) Kɛ wɔna nakai hekɛnɔfɔɔ ni ma shi shiŋŋ lɛ akɛ Yehowa baatee etsuji anɔkwafoi lɛ ashi lɛ, enɛ hu baanyɛ aye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔdamɔ kaa fɛɛ kaa ni Satan kɛaaba wɔ nɔ lɛ naa. (Hebribii 6:10) Jeeŋmɔ beebe ni Biblia mli lalatsɛ lɛ ŋma akɛ: “Shi mi lɛ, ohiɛ mimli yɛ mimuuyeli lɛ hewɔ, ni okɛ mi aaadamɔ ohiɛ kɛaatee naanɔ.” (Lala 41:​13, NW) Eba akɛ enɛ aaafee wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ wɔsɛɛ be ni yɔɔ miishɛɛ​—wɔha Yehowa ahiɛ wɔmli ni ebaa wɔyi kɛya naanɔ akɛni wɔji etsuji ni ehiɛ amɛ emuuyeli mli lɛ hewɔ!a

[Shishigbɛ niŋmaa]

a Ajie kɛjɛ March 1, 1986 Watchtower lɛ mli.

Ani Obaanyɛ Oha Hetoo?

◻ Namɛi ejie amɛhe kpo akɛ amɛtamɔ Hiob, ni kɛ akɛ amɛ to ehe lɛ, amɛtamɔ lɛ yɛ mɛɛ gbɛi anɔ?

◻ Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ bɔ ni Hiob fee enii yɛ ekaai lɛ amli eha lɛ mli?

◻ Te Hiob here jajemɔ aloo kamɔ nɔ eha tɛŋŋ, ni mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ enɛ mli?

◻ Mɛɛ nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa Hiob fee kɛha wɔ yɛ heloo gbɛfaŋ nibii kɛ bɔlɛnamɔ he jeŋba kpakpa he?

Mɛni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔhiɛ emuuyeli mli taakɛ Hiob fee lɛ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 17]

Ani obi sane, tamɔ Hiob, yɛ sɛɛnamɔ ni yɔɔ emuuyeli mli ni aaahiɛ yɛ ŋmɛnɛ lɛ he?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje