Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w89 3/1 bf. 14-15
  • Yehowa Wɔ Nyɔŋmɔ Lɛ Ji Mɔbɔnalɔ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Yehowa Wɔ Nyɔŋmɔ Lɛ Ji Mɔbɔnalɔ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1989
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Israel Sɛɛsɛɛyaa Gbɛ Lɛ
  • Ahum Ni Akpaa!
  • Nyɛkua Nyɛsɛɛ Nyɛbaa Yehowa Ŋɔɔ
  • Hoshea Wolo lɛ Mli Saji Otii
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Hoshea Gbalɛ Lɛ Yeɔ Ebuaa Wɔ Ni Wɔkɛ Nyɔŋmɔ Nyiɛɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2005
  • Okɛ Nyɔŋmɔ Anyiɛ Ni Ahi Aha Bo
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2005
  • “Yehowa Gbɛ̀i Lɛ Ja Trɔmɔɔ”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2005
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1989
w89 3/1 bf. 14-15

Nii Ni Wɔkaseɔ Kɛjɛɔ Ŋmalɛi Lɛ Amli: Hoshea 1:​1–14:9

Yehowa Wɔ Nyɔŋmɔ Lɛ Ji Mɔbɔnalɔ

YEHOWA “bo Iɛ eshaifaa Nyɔŋmɔ jio, odomfoɔ kɛ musuŋtsɔlɔ, ni toɔ tsui ni omɔbɔnalɛ fa.” (Nehemia 9:17) Edamɔɔ shi ehaa jalɛ taomɔ nii, shi efɔɔ eshafeelɔi anine akɛ amɛtsake amɛtsui ni wekukpaa kpakpa aka amɛkɛ Iɛ teŋ. Afee enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ fɛfɛo ko yɛ nɔ ni Nyɔŋmɔ kɛɛ sɛɛsɛɛyalɔ Israel kɛtsɔ egbalɔ Hoshea nɔ lɛ mli!

Aŋma Biblia wolo ni hiɛ gbalɔ Hoshea gbɛi lɛ agbe naa yɛ Samaria kpokpaa lɛ nɔ yɛ esɔɔmɔ be kakadaŋŋ aaafee afii 59 (kɛjɛ aaatee 804 D.Ŋ.B. kɛyashi 745 D.Ŋ.B.) sɛɛ. Hoshea gba yɛ Israel akutsei nyɔŋma maŋtsɛyeli lɛ teŋ yɛ Maŋtsɛ Yeroboam ll kɛ Yuda nɔyelɔi Uzia, Yotam, Ahaz kɛ Hezekia gbii amli. (Hoshea 1:⁠1) Akɛni Israel kpoo nine ni afɔ lɛ kɛha tsuitsakemɔ Iɛ hewɔ lɛ,maŋ lɛ gbee shi yɛ Ashur hiɛ ni akpata emaŋtiase ni ji Samaria lɛ hu hiɛ yɛ 740 D.Ŋ.B. Eyɛ mli akɛ Hoshea gbalɛ Iɛ kɔɔ gbɔmɛi ni hi shi yɛ afii ohai abɔ ni eho lɛ amli lɛ he moŋ, shi ehiɛ nikasemɔi ni kɔɔ wɔ-Nyɔŋmɔ, Yehowa mɔbɔnalɛ he kɛha wɔ.

Israel Sɛɛsɛɛyaa Gbɛ Lɛ

Yehowa damɔɔ nɔtɔlɔ Iɛ tsuitsakemɔ ni jɛ etsui mli nɔ enaa mɔbɔ. (Lala 51:​19; Abɛi 28:13) Akɛ bɔ ni Hoshea kɛ eŋa Gomer hi shi amɛha Iɛ fee bɔ ni Nyɔŋmɔ sumɔɔ ni ena Israel mɔbɔ lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ. Taakɛ bɔ ni afa lɛ lɛ, eyaŋɔ ‘yoo ajwamaŋ lɛ eha ehe.’ Beni ekɛ Hoshea fɔ ekome sɛɛ lɛ, Gomer fɔ ajwamaŋbii enyɔ. Shi, gbalɔ lɛ na eŋa nɛɛ mɔbɔ ni eyaŋɔ lɛ ekoŋŋ. Nakai nɔŋŋ Israel tamɔ yoo ni yeee ewu Yehowa anɔkwale, yɛ jɔɔmɔi ni esusuɔ akɛ ejɛ apasa nyɔŋmɔ Baal ŋɔɔ lɛ hewɔ. Shi Yehowa miisumɔ ni ena amɛ mɔbɔ kɛ amɛku sɛɛ ni amɛtsake amɛtsui kɛjɛ amɛmumɔŋ ajwamaŋbɔɔ Iɛ mli.​—1:​1–3:⁠5.

Esa ni eshafeelɔi ni taoɔ Nyɔŋmɔ mɔbɔnalɛ lɛ akpale kɛjɛ amɛ nɔ fɔŋ feemɔ gbɛ lɛ nɔ ni amɛtsake amɛto Nyɔŋmɔ he nilee nɔ.(Lala 119:​59, 66,67) Yehowa kɛ Israelbii lɛ ena, ejaakɛ anɔkwale, mɔbɔnalɛ kɛ Nyɔŋmɔ he nilee bɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. Akɛni amɛkwa nilee hewɔ lɛ, Yehowa hu ekwa amɛ. Israel kɛ Yuda wɔŋjalɔi baabu amɛhe akɔntaa amɛtsɔɔ lɛ. Shi agba afɔ shi akɛ amɛbaaba amɛbatao Nyɔŋmɔ sɛɛgbɛ beni amɛ diɛŋtsɛ amɛna akɛ “efi amɛ lɛ.”​—4:​1–5:⁠15.

Ahum Ni Akpaa!

Nitsumɔi ni tsɔɔ tsuitsakemɔ he miiha kɛji Nyɔŋmɔ baana eshafeelɔi mɔbɔ. (Bɔfoi lɛ Asaji 26:20) Hoshea kpa amɛfai akɛ “Nyɛhaa ni wɔkua wɔsɛɛ wɔyaa Yehowa ŋɔɔ” Shi Israel (ni atsɛɔ lɛ Efraim akɛni no ji akutso ni da fe fɛɛ) kɛ Yuda mlihilɛ Iɛ “tamɔ bɔ ni hoɔ yaa mra.” Gbɔmɛi lɛ efite Nyɔŋmɔ kpaŋmɔ lɛ ni amɛwooo yibii ni sa tsuitsakemɔ Amɛyatao abobaa he yɛ Mizraim kɛ Ashur “tamɔ okpo kwashia ni bɛ yitsoŋ.” Shi nɛkɛ maŋkwramɔŋ nifeemɔi nɛɛ nyɛŋ aye abua amɛ, ejaakɛ “amɛtamɔ gaitso gbonyo” ni nyɛɛɛ atsɛ gai jogbaŋŋ.​—6:​1–7:1 6.

Kɛ amɛaakpa ekpakpa lɛ, esa akɛ mɛi ni taoɔ Yehowa mɔbɔnalɛ lɛ adu ekpakpa. (Galatabii 6:​7, 8) Akɛni lsrael eshɛ ekpakpa lɛ efɔ hewɔ Iɛ, amɛbaakpa nɔ ni ehiii. ‘Amɛka he amɛdu kɔɔyɔɔ ni amɛbaakpa ahum.’ Nyɔŋmɔ ‘baawo amɛhe eshai lɛ ahe nyɔmɔ,’ ni nɔ ni amɛbaakpa lɛ jeee emɔbɔnalɛ, shi ekojomɔ ni naa wa. “Ni amɛaatsɔmɔ tsomlolɔi yɛ jeŋmaji lɛ ateŋ,” ni Ashurbii ni baaye amɛ nɔ lɛ kɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ baaba amɛnɔ.​—8:​1–9:​17; 5 Mose 28:​64, 65: 2 Maŋtsɛmɛi 15:​29; 17:​1-6, 22, 23; 18:​9-12; 1 Kronika 5:⁠26.

Wɔbaaka he wɔna Nyɔŋmɔ mɔbɔnalɛ lɛ he sɛɛ kɛ wɔka he wɔha wɔhiɛ sɔ krɔŋkrɔŋ nii lɛ.(Hebribii 12:​14-16) Israelbii lɛ bɛ hiɛsɔɔ ni tamɔ nɛkɛ. Yɛ nɔ najiaŋ ni amɛaadu jalɛ yibii ni amɛkpa mlihilɛ moŋ lɛ, amɛdu esha ni amɛbaakpa nii ni ejaaa lɛ. Nyɔŋmɔ kpɔ Israel kɛjɛ Mizraim tamɔ binuu ko, shi ekɛ shishiumɔ to E-suɔmɔ lɛ najiaŋ. Yehowa wo amɛ ŋaa akɛ, “kpalemɔ kɛya o-Nyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ; hiɛmɔ mɔbɔnalɛ kɛ kojomɔ mli.” Shi Efraim kɛ ehe wo nɔ fɔŋ feemɔ ni ehiii kwraa mli ni esa kamɔ shi jeee mɔbɔnalɛ.​—10:​1–12:⁠14.

Nyɛkua Nyɛsɛɛ Nyɛbaa Yehowa Ŋɔɔ

Mɛi ni etɔ tɔmɔi ni hiɛdɔɔ yɔɔ he lɛ po baanyɛ akpale kɛba Yehowa ŋɔɔ ni eeena amɛ mɔbɔ. (Lala 145:​8, 9) Hoshea tsi Nyɔŋmɔ musuŋtsɔlɛ kɛ mɔbɔnalɛ ni ekɛkwɛ Israelbii nɛɛ anɔ lɛ ta ekoŋŋ. Eyɛ mli akɛ maŋ nɛɛ te shi wo Yehowa moŋ, shi ewo shi akɛ ekɛ amɛ baaba amɛshihilɛ he nɛɛ ekoŋŋ akɛ: ‘Makpɔ amɛ kɛaajɛ gbohiiaje dɛŋ, majie amɛ kɛaajɛ gbele mli.’ Samaria (lsrael) baawo atuatsemɔ Iɛ he nyɔmɔ. Shi awo Israel ŋaa akɛ ekpale kɛba Nyɔŋmɔ ŋɔɔ yɛ wiemɔi ni ŋɔɔ nɛɛ mli akɛ, ‘ni wɔɔŋɔ wɔnaabui wɔfee tsinahii wɔhao.’ Gbalɛ nɛɛ ba naagbee kɛ miishɛjemɔ wiemɔ ko ni tsɔɔ akɛ nilelɔ kɛ jalɔ ni nyiɛɔ yɛ Yehowa jalɛ gbɛi anɔ lɛ baana emɔbɔnalɛ kɛ esuɔmɔ he sɛɛ.​—13:​1–14:⁠9.

Nikasemɔi ni esa akɛ akai: Yehowa naa mɔbɔ kɛ eshafeelɔ Iɛ jɛ etsui mli etsake etsui. Shi esa akɛ nɔtɔlɔi ni taoɔ emɔbɔnalɛ lɛ atsake amɛtsui ni amɛna Nyɔŋmɔ he nilee ni amɛtsu nitsumɔi ni tsɔɔ tsuitsakemɔ. Esa ni amɛdu ekpakpa ni esa akɛ amɛya nɔ amɛna hiɛsɔɔ amɛha krɔŋkrɔŋ nii. Amɛbaanyɛ amɛna miishɛjemɔ kɛjɛ nilee ni amɛaana akɛ mɛi ni tɔɔ tɔmɔi ni hiɛdɔɔ yɔɔ he Iɛ po baanyɛ aku sɛɛ amɛba Ŋwɛi Flooflo Nyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ kɛ hiɛnɔkamɔ, ejaakɛ Yehowa wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ ji mɔbɔnalɔ lɛ mli.

[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 14]

BIBLIA MLI ŊMALƐI NI ATSƆƆ MLI

○ 2:​21-23​—Yezraal shishi ji “Nyɔŋmɔ Baadu.” Yehowa baabua shwɛɛnii anɔkwafoi lɛ anaa ni ebaadu amɛ tamɔ dumɔwui yɛ Yuda, ni abele wein ni ŋɔɔ kɛ mu aaahi jɛmɛ. Nɛkɛ nibii kpakpai nɛɛ baabi ni shikpɔŋ lɛ kɛ emli hewalɛ awo abele tsei Iɛ, weintromii lɛ, kɛ mu tsei lɛ amli yɛ shwɛɛnii ni ehia amɛ nɛɛ ahewɔ.Shikpɔŋ lɛ baakpa ŋwɛi fai kɛha nugbɔnɛmɔ ni amɛbaabi Nyɔŋmɔ ni afee atatui ni baaha nugbɔ ni he hiaa lɛ anɛ.

○ 5:1​—Israel osɔfoi hemɔkɛyeli kwalɔi kɛ maŋtsɛmɛi lɛ batsɔmɔ tsɔnei ni atsɔ kɛ yaa ni duɔ mɔ kɛha gbɔmɛi lɛ kɛtsɔ lakamɔ ni amɛ laka amɛ amɛwo wɔŋjamɔ mli lɛ hewɔ. Etamɔ nɔ ni Tabor Gɔŋ lɛ ni (yɔɔ Yordan anaigbɛ) kɛ Mizpa (maŋ ko ni ka faa lɛ bokagbɛ) lɛ bafee apasa jamɔ shikwɛɛ hei. Gbɔmɛi lɛ babɔi wɔŋjamɔ yɛ Israel fɛɛ yɛ amɛ hiɛnyiɛlɔi ni baana Nyɔŋmɔ miifu kojomɔi lɛ anɔkwɛmɔ nɔ fɔŋ lɛ hewɔ.

○ 7:4-8​—Akɛ Isrealbii gbalafitelɔi nɛɛ to aboloo shalɔi flɔnɔɔ mli la he yɛ amɛ jwɛŋmɔ fɔji ni tsoɔ yɛ amɛmli tamɔ la lɛ ahewɔ. Efraim (Israel) hu batsɔ tamɔ aboloo kaka ni asha afa kome ni ashi afa kroko lɛ, yɛ majimaji lɛ ni eyafutu amɛteŋ ni ekɔ amɛgbɛi lɛ ni ekɛ amɛ kpaŋ lɛ hewɔ.

○ 9:10​—Israelbii lɛ yajɔɔ amɛhe nɔ amɛha hiɛgbejianii yɛ be mli ni amɛkɛ amɛhe yabɔ Baal Peor he yɛ moab ŋa lɛ nɔ lɛ. (4 Mose 25:​1-5) Hosea kɛ Hebri feemɔ-wiemɔ ko ni eshishitsɔɔmɔ ji “ni amɛgbala amɛhe shi kɛtee he; ni amɛtse amɛhe banee kɛha” lɛ tsu nii. Isrealbii lɛ ejɔɔ amɛhe nɔ amɛha Nyɔŋmɔ shi amɛtse amɛhe kɛtee Baal-Peor he. Awie nifeemɔ nɛɛ he ejaakɛ Baal jamɔ ji esha ni mli wa waa ni akutsei nyɔŋma maŋtsɛyeli lɛ kɛ amɛhe wo mli. (Hosea 2:​10,15) Eba akɛ wɔɔbo kɔkɔbɔɔ nɛɛ toi ni wɔkaku wɔ henɔjɔɔmɔ kɛha Yehowa lɛ mli kɔkɔɔkɔ.​—1 Korintobii 10:​8, 11.

○ 10:5​—Akɛ Bet-Awen (ni eshishi ji “Awuiyeli Shia”) lɛ tsu nii yɛ heguɔgbee mli aha Betel ni eshishi ji “Nyɔŋmɔ Shia” lɛ. Betel ehi shi akɛ Nyɔŋmɔ shia, shi ebatsɔ awuiyeli shia yɛ tsina bi ni amɛja yɛ jɛmɛ lɛ hewɔ. (1Maŋtsɛmɛi 12:​28-30) Beni amɛba wo tsinabi amaga lɛ kɛtee nomŋɔɔ mli lɛ, gbɔmɛi lɛ atsui bafa yɛ enɛ hewɔ. Amaga ni wala bɛ mli nɛɛ nyɛɛɛ afa eha.​—Lala 115:​4-8.

○ 13:14​—Yehowa eŋmɛŋ Israelbii atuatselɔi nɛɛ ahe efolo kɛtsɔ jiemɔ ni ejie amɛ kɛjɛ gbohiiajeŋ dɛŋ aloo ni eeejie amɛ kɛaajɛ gbele mli yɛ nakai bei amli lɛ nɔ. Ejieŋ mɔbɔnalɛ ko kwraa kpo ejaakɛ amɛsaaa mlihilɛ. Shi bɔfo Paulo tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ baami gbele kɛya naanɔ ni ebaafite ekunimyeli lɛ kwraa.Yehowa tsɔɔ ehewalɛ ni eyɔɔ ni akɛ aafee enɛ lɛ kɛtsɔ shi ni etee Yesu Kristo kɛjɛ gbele mli kɛ gbohiiajeŋ lɛ nɔ, ni etsɔ enɛ nɔ ema nɔ mi akɛ e-Bi lɛ baatee mɛi ni yɔɔ Nyɔŋmɔ kaimɔ mli lɛ ashi yɛ Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ shishi.​—Yohane 5:​28,29.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje