Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w91 4/1 bf. 8-13
  • Be Ni Esa Akɛ Atao Yehowa sɛɛ Gbɛ Lɛ Nɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Be Ni Esa Akɛ Atao Yehowa sɛɛ Gbɛ Lɛ Nɛ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Mɛi ni Yelikɛbuamɔ he Hiaa Amɛ
  • Be Kɛha Ekaa kɛ Nitsumɔ
  • Mɛɛ Yelikɛbuamɔ ni Anyɛɔ Atsuɔ he Nii Wɔbaanyɛ Wɔkɛha?
  • Yehowa Sa Mɔ ni Ataoɔ Esɛɛ Gbɛ
  • Ani Obiɔ akɛ, “Nɛgbɛ Yehowa Yɔɔ?”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2003
  • Nɔ ni Yehowa Efee Koni Wɔnyɛ Wɔbɛŋkɛ Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2014
  • Yehowa Susuɔ Ohe
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
  • Anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ kɛ Owɔsɛɛ Be
    Nyɔŋmɔ Sɛɛ Gbɛ ni Adesai Taoɔ
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
w91 4/1 bf. 8-13

Be Ni Esa Akɛ Atao Yehowa sɛɛ Gbɛ Lɛ Nɛ

“Yehowa jɛɔ ŋwɛi kwɛɔ gbɔmɛi abii, akɛ eeena akɛ mɔ ko yɛ ni le nii, ni taoɔ Yehowa sɛɛ gbɛ lo.”​—LALA 14:​2, New World Translation.

1, 2. (a) Te mɛi pii buɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ Yehowa amɛhaa tɛŋŋ? (b)Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ Yehowa le bɔ ni adesai eku amɛhiɛ amɛfɔ enɔ nɛɛ?

ŊMƐNƐ, mɛi ni kɛɔ akɛ Nyɔŋmɔ ko bɛ, aloo aleee Nyɔŋmɔ ni anyɛŋ lɛ ale hu, kɛ mɛi ni jaa amale nyɔŋmɔi kɛ mɛi akpekpei abɔ ni kɛɔ akɛ amɛheɔ Nyɔŋmɔ nɔ amɛyeɔ, shi amɛkɛ amɛnifeemɔi kwaa lɛ lɛ ekpoo Yehowa, anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ. (Tito 1:16) Mɛi pii heɔ yeɔ akɛ “Nyɔŋmɔ egbo” taakɛ afii ohai 19 lɛ mli jeŋ nilelɔ Nietzsche ni jɛ Germany lɛ he eye lɛ. Ani Yehowa leee amɛhiɛ ni amɛku amɛfɔ enɔ ni nilee bɛ mli nɛɛ? Dabi, ejaakɛ eha David ŋma yɛ mumɔ naa akɛ: “Kwashia kɛɔ yɛ etsuiŋ akɛ: ‘Yehowa ko bɛ.’ Amɛfite, amɛnifeemɔ nii lɛ yɛ nyaŋemɔ; mɔ ko mɔ ko bɛ ni feɔ ekpakpa po.”​—Lala 14:​1, NW.

2 David tee nɔ akɛ: “Yehowa jɛɔ ŋwɛi kwɛɔ gbɔmɛi abii, akɛ eeena akɛ mɔ ko yɛ ni le nii, ni taoɔ Yehowa sɛɛ gbɛ lo.” Hɛɛ, Jeŋ Muu Fɛɛ Nuŋtsɔ lɛ le mɛi ni taoɔ akɛ amɛaale lɛ ni amɛja lɛ lɛ. No hewɔ lɛ, taomɔ ni wɔɔtao esɛɛ gbɛ kɛ ekaa bianɛ lɛ he miihia. No baatsɔɔ kɛji wɔbaana naanɔ wala aloo naanɔ hiɛkpatamɔ.​—Lala 14:​2, NW; Mateo 25: 41, 46; Hebribii 11:⁠6.

3. Mɛɛ shweremɔ he hegbɛ ko yɔɔ ni baanyɛ aba wɔsɛɛ?

3 No hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔna nɔ hewɔ ni ehe hiaa ni wɔye wɔbua mɛi krokomɛi ni amɛtao Yehowa sɛɛ gbɛ amrɔ nɛɛ lɛ. Gbɔmɛi akpekpei abɔ yɛ lolo ni amɛkɛ Yehowa Odasefoi ateŋ mɔ ko ekpeko da ni amɛnuko “maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ” hu. Ni bɔ ni “asafo babaoo” lɛ yifalɛ baaya nɔ kɛyashɛ dani “amanehulu kpeteŋkpele” lɛ aaaba lɛ, no lɛ wɔleee. Shi eka shi faŋŋ akɛ mɛi pii yɛ lolo ni baanyɛ atao Yehowa Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ ni amɛna lɛ yɛ wɔsɛɛ be fioo ni ka wɔhiɛ nɛɛ mli dani efee akɛ ekpe sɛɛ tsɔ fe nine. No hewɔ lɛ sanebimɔ lɛ ji, Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee ni wɔkɛye wɔbua mɛi akpei abɔ lolo ni amɛtao Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ?​—Mateo 24:​14; Kpojiemɔ 7:​9, 14.

4, 5. Mɛni mɛi pii sumɔɔ, yɛ Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ ni amɛtaoɔ lɛ mli?

4 Gbɔmɛi pii yɛ je lɛŋ ŋmɛnɛ ni amɛmiitao nɔ ko, shi mɛni amɛtaoɔ? Mɛi fioo ko pɛ taoɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ koome lɛ, Yehowa, lɛlɛŋ. Mɛi pii sumɔɔ nyɔŋmɔ ni sa kɛha amɛ diɛŋtsɛ amɛtaomɔ nii kɛ jwɛŋmɔi ni amɛhiɛ lɛ hu. Taakɛ U.S. Amerikanyo George Gallup, Jr., ni bibii mɛi saji ekɛtao nibii amli lɛ jaje lɛ: “Anaaa sɔrɔto tsɔ ko yɛ mɛi ni yaa sɔlemɔ kɛ mɛi ni eyaaa sɔlemɔ lɛ ateŋ yɛ shishiumɔ, too ni awooo, kɛ juu bibii agbɛfaŋ, ni enɛ jɛ shihilɛ he jamɔi babaoo ni yɔɔ lɛ hewɔ.” Ni ekɛfata he akɛ “mɛi pii boteɔ jamɔi komɛi amli koni eha amɛhe ajɔ amɛ ni amɛna miishɛɛ hu . . . Mɔ ko tsɛ lɛ jamɔ ni ŋmɛɔ nɔ fɛɛ nɔ feemɔ gbɛ.”

5 Mɛi krokomɛi hu kɛɔ akɛ, “Mijamɔ lɛ hi jogbaŋŋ kɛha mi.” Yɛ anɔkwale mli lɛ, bɔ ni esa akɛ abi sane lɛ moŋ ji, “Ani mijamɔ lɛ hi jogbaŋŋ kɛha Nyɔŋmɔ?” Lɛlɛŋ, Kristendom kɛ Hindu jamɔi lɛ amlibii lɛ ateŋ mɛi pii woɔ amɛmagai kɛ wɔji lɛ ahiɛ nyam. Ni mɛi ni tsɛɔ amɛhe Kristofoi lɛ ateŋ mɛi pii kpɛlɛɔ nɔ akɛ Triniti nyɔŋmɔ ko ni bɛ gbɛi lɛ kɛkɛ fa ha amɛ. Ni Muslimbii fe akpekpei 900 heɔ Nyɔŋmɔ kome ni ji Allah amɛyeɔ. Shi yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, mɛi akpekpei abɔ ni heee Nyɔŋmɔ nɔ amɛyeee lɛ kɛɔ akɛ Nyɔŋmɔ ko bɛ.

Mɛi ni Yelikɛbuamɔ he Hiaa Amɛ

6. Mɛni mɛi ni kaneɔ Buu-Mɔɔ lɛ ateŋ mɛi pii ekpa shi amɛna?

6 Shi wɔ mɛi ni wɔkaneɔ nɛkɛ wolo tɛtrɛɛ nɛɛ be fɛɛ be lɛ hu? Wɔtao anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ sɛɛ gbɛ ni wɔna lɛ. Wɔha wiemɔi ni yɔɔ Yakobo 4:8 lɛ efee anɔkwale, akɛ: “Nyɛtsia nyɛbɛŋkɛa Nyɔŋmɔ, ni eeetsi ebɛŋkɛ nyɛ.” Wɔtsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ kpaakpa kɛtsɔ bɔ ni wɔkɛ Kristofoi asafo lɛ bɔɔ gbagbalii lɛ nɔ, ni wɔ diɛŋtsɛ wɔna bɔ ni Yehowa tsiɔ ebɛŋkɛɔ wɔ kpaakpa lɛ hu jogbaŋŋ​—Yohane 6:​44, 65.

7. Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ mɛi pii yɛ lolo ni amɛyɛ he miishɛɛ akɛ amɛaafee mɛi ni yɔɔ ekaa yɛ anɔkwale lɛ mli?

7 Shi kɛlɛ, wɔle akɛ mɛi pii yɛ lolo ni amɛyɛ he miishɛɛ akɛ amɛkɛ Yehowa webii lɛ aaabɔ yɛ bei komɛi amli, shi kɛbashi amrɔ nɛɛ amɛfeko bɛŋkɛmɔ ni amɛaabɛŋkɛ Yehowa kɛtsɔ henɔjɔɔmɔ kɛ baptisimɔ nɔ lɛ he nɔ ko. Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ enɛ? Yɛ 1990 mli lɛ, gbɔmɛi aaashɛ akpekpei nyɔŋma ba Yesu gbele lɛ Kaimɔ lɛ shishi. Shi amɛteŋ mɛi enyiɛ kɛ ekaa shiɛɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ? Mɛi ni fa fioo fe akpekpei ejwɛ pɛ. Enɛ tsɔɔ akɛ wɔyɛ mɛi aaafee akpekpei ekpaa ni sumɔɔ anɔkwale lɛ ni naa he miishɛɛ akɛ amɛkɛ wɔ aaabɔ, shi kɛlɛ amɛbɔ̃iko wiemɔ krɔŋŋ ni ji anɔkwale lɛ yijiemɔ kɛ mɛi krokomɛi hamɔ kɛtsɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ shiɛmɔ nɔ. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, amɛteŋ mɛi pii faa Yehowa kɛ e-Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ he yɛ bei komɛi amli. Shi kɛlɛ, amɛhako ale amɛ yɛ faŋŋ mli akɛ amɛji Yehowa Odasefoi. Esa akɛ wɔye wɔbua mɛnɛɛmɛi hu.​—Zefania 3:9; Marko 13:⁠10.

8, 9. (a) Mɛni Yehowa woɔ wɔ hewalɛ ni wɔfee? (b) Mɛni hewɔ nilee bɛ mli akɛ wɔɔkpoo Yehowa ŋaawoo lɛ?

8 Wɔmiitao wɔwo mɛnɛɛmɛi hu hewalɛ ni amɛtsɔmɔ Yehowa Odasefoi ni yɔɔ miishɛɛ kɛ ekaa yɛ nitsumɔ kpele ni atsuɔ yɛ jeŋ fɛɛ lɛ naagbee fa nɛɛ mli. Ofainɛ kadimɔ ninefɔɔ ni Yehowa kɛhaa yɛ suɔmɔ mli yɛ Abɛi 1:23 lɛ: “Nyɛtsɔmɔa nyɛhe nyɛhaa mikamɔ lɛ! Naa, mafɔse mimumɔ lɛ maha nyɛ, maha nyɛle miwiemɔi lɛ hu!” (Okɛto Yohane 4:14 he.) Kwɛ bɔ ni ewoɔ wɔ hewalɛ ehaa akɛ wɔɔle akɛ Yehowa baaye abua wɔ yɛ shidaamɔ ni wɔkɔ akɛ wɔɔha akɛ egbɛi kɛ ejamɔ ale wɔ lɛ mli! Eka shi faŋŋ akɛ wɔsumɔŋ ni wɔfata mɛi ni awie nɛkɛ yɛ amɛhe yɛ Abɛi 1:​24, 26 lɛ ahe: “Akɛni mitsɛ, ni nyɛkwa, mikpa miniji amli, ni mɔ ko mɔ ko efooo mli, shi nyɛshɛ miŋaawoo lɛ fɛɛ nyɛfɔ, ni mikamɔ lɛ hu nyɛbuuu lɛ.”

9 Mɛi ni kpooɔ Yehowa ŋaawoo akɛ amɛtao esɛɛ gbɛ yɛ be mli ni aaana lɛ nɛɛ ni amɛtsiɔ amɛyiŋ ni amɛaakpɛ lɛ amɛtoɔ sɛɛ kɛyashi be mli ni amɛaana akɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ eje shishi lɛ baana akɛ amɛmɛ tsɔ fe nine. Gbɛ ni tamɔ nɛkɛ baatsɔɔ hemɔkɛyeli kɛ nilee ni amɛbɛ ni amɛbuɔ Yehowa mlihilɛ ni wɔsaaa lɛ flɛflɛ.​—2 Korintobii 6:​1, 2.

10. Mɛni hewɔ oshara yɔɔ hiɛ ni akuɔ ashwieɔ nii anɔ kɛ kpoomɔ ni akpooɔ nii lɛ mli lɛ?

10 Kɛ wɔɔfee bɔ ni ehe hiaa ni atsu he nii oya lɛ he mfoniri lɛ, ani obaamɛ ni ona flufla mli hela dani otsu ŋaawoo ni datrɛfonyo ko kɛha bo lɛ he nii? Aloo obaatsu he nii amrɔ nɔŋŋ kɛ ona akɛ hela lɛ miije shishi lɛ? No lɛ mɛni hewɔ ni esa akɛ omɛ be babaoo lolo dani otsi ohe kɛjɛ Satan jeŋ ni he yeɔ nɛɛ he ni oba Yehowa kɛ e-Dasefoi lɛ amasɛi? Aha nɔ ni jɛɔ hiɛ ni akuɔ ashwieɔ nii anɔ kɛ kpoomɔ ni akpooɔ nii lɛ mli baa lɛ fee faŋŋ yɛ Abɛi 1:​26-29 lɛ akɛ: “Hewɔ lɛ mi hu, nyɛmanehulu lɛ mli lɛ maŋmɔ, kɛ nyɛhekpokpomɔ miiba lɛ, maye nyɛhe fɛo. . . No mli lɛ amɛaatsɛ mi, shi mihereŋ nɔ; amɛaatao misɛɛ gbɛ mra mli, shi amɛnaŋ mi. Ejaakɛ amɛnyɛ nilee, ni amɛkɔɔɔ Yehowa shemɔ lɛ.” Ekaba akɛ aaana wɔ ni ‘wɔmiitao Yehowa sɛɛ gbɛ’ beni ekpe sɛɛ tsɔ!

11. Mɛɛ yelikɛbuamɔ yɔɔ kɛha mɛi ni taoɔ akɛ amɛaasɔmɔ Nyɔŋmɔ lɛ?

11 Ekolɛ mɛi ni kaneɔ wolo tɛtrɛɛ nɛɛ ateŋ mɛikomɛi kã he amɛmiitao anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ lolo. Eŋɔɔ wɔnaa waa akɛ nyɛmiiya nɔ kɛ ekaa yɛ nyɛnitaomɔ lɛ mli. Wɔmiisɔle ni o-Biblia mli nilee lɛ akanya bo ni oya nɔ okɔ shidaamɔ ni yɔɔ shiŋŋ lolo oha anɔkwale lɛ. Na nɔmimaa akɛ Yehowa Odasefoi asafo fɛɛ asafo efee klalo akɛ eeeye ebua bo yɛ onitaomɔ nɛɛ mli.​—Filipibii 2:​1-4.

Be Kɛha Ekaa kɛ Nitsumɔ

12, 13. Mɛni hewɔ ni ehe hiaa ni wɔtsu anɔkwa jamɔ he nii lɛ?

12 Mɛni hewɔ ni ehe hiaa waa akɛ wɔ fɛɛ wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔha ale wɔ akɛ mɛi ni fata Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ enɔkwa jamɔ lɛ he lɛ? Ejaakɛ nibii ni yaa nɔ yɛ je lɛŋ lɛ miishɛ enaagbee. Nibii ni baa lɛ miiho oyayaayai kɛmiitsɔ yinɔsane fe bɔ ni adesai baanyɛ akai. Jeee be ni ahiɔ shi ni akpɛko yiŋ aloo nɔ ni akɛfeɔ kulɔkulɔ nɛ. Yesu jaje yɛ wiemɔ ni yɔɔ faŋŋ mli akɛ: “Mɔ ni bɛ migbɛfaŋ lɛ, ete shi ewo mi; ni mɔ ni kɛ mi buaaa naa lɛ, gbɛ egbɛɔ eshwaa.” Ewie hu akɛ: “Ejaakɛ mɔ ni mi kɛ miwiemɔi lɛ ahe feɔ lɛ hiɛgbele lɛ, lɛ hu ehe aaafee gbɔmɔ Bi lɛ hiɛgbele, beni eeeba yɛ lɛ diɛŋtsɛ enunyam lɛ kɛ e-Tsɛ nɔ lɛ kɛ bɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ anɔ lɛ mli lɛ.”​—Mateo 12:​30; Luka 9:⁠26.

13 Be ni akɛfeɔ ekaa ni akɛtsuɔ nii waa nɛ! Wɔle bɔ ni je lɛŋ nibii yaa haa lɛ jogbaŋŋ, ni Harmagedon yɛ wɔhiɛ kpaakpa. No hewɔ lɛ, aafɔ nine aatsɛ wɔ ni wɔtao Yehowa sɛɛ gbɛ bianɛ, yɛ be ni abaanyɛ ana lɛ nɛɛ mli, dani ‘emlifu gbi’ lɛ ashɛ. Amanehulu kpeteŋkpele lɛ mli lɛ, no mli lɛ ekpe sɛɛ tsɔ fe nine.​—Zefania 2:​2, 3; Romabii 13:​11, 12; Kpojiemɔ 16:​14, 16.

14. Mɛɛ yiŋtoi wɔyɔɔ ni haa wɔtaoɔ Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ lɛ?

14 Lɛlɛŋ, esa akɛ adesai fɛɛ atao Nyɔŋmɔ hiɛ duromɔ bianɛ. Bɔfo Paulo wie he yɛ gbɛ ni ja nɔ, yɛ Bɔfoi lɛ Asaji 17:​26-28 lɛ akɛ: “Ni la kome [Nyɔŋmɔ] ŋɔfee gbɔmɛi adesai fɛɛ, ni amɛhi shikpɔŋ lɛ fɛɛ hiɛ, ni yinɔi ni eto lɛ kɛ amɛshihilɛ hei lɛ ahusui lɛ ekpɛ mli eto momo, koni amɛtao Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ, akɛ aleee nɔ kɛ amɛgbugbuu shi lɛ, amɛaana lɛ lo; tsɛbelɛ ekɛ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ teŋ jɛkɛɛɛ. Ejaakɛ emli nɔŋŋ wɔhiɛ kamɔ ni wɔtsiɔ wɔhe ni wɔyɔɔ yɛ.” Nakai naagbee wiemɔ, “ejaakɛ emli nɔŋŋ wɔhiɛ kamɔ ni wɔtsiɔ wɔhe ni wɔyɔɔ yɛ” lɛ haa wɔ yiŋtoo kpakpa ni wɔɔdamɔ nɔ wɔtao Nyɔŋmɔ sɛɛ gbɛ. Shidaa aha Yehowa duromɔ ni wɔsaaa lɛ, akɛ wɔyɛ shihilɛ hé lɛleoo ni wala nyɛɔ ehiɔ mli yɛ shikpɔŋ bibioo nɛɛ nɔ lɛ mli. Ani esaaa ni wɔdaa Jeŋ Muu Fɛɛ Nuŋtsɔ lɛ shi yɛ enɛ he? Ni ani esaaa ni wɔtsɔɔ hiɛsɔɔ ni wɔyɔɔ kɛha lɛ lɛ yɛ gbɛi pɔtɛɛ anɔ?​—Bɔfoi lɛ Asaji 4:⁠24.

15. (a) Mɛni yinɔsaneŋmalɔ Arnold Toynbee nu he akɛ no ji yiŋtoo ni yɔɔ jamɔ ni nɔ kwɔ lɛ sɛɛ? (b) Mɛni esa akɛ wɔfee bɔni afee ni wɔnyɛ wɔwo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam?

15 Yinɔsaneŋmalɔ Arnold Toynbee ŋma be ko akɛ: “Anɔkwa yiŋtoo ni yɔɔ jamɔ ni nɔ kwɔ lɛ sɛɛ ji ni eha mumɔŋ ŋaawoi kɛ anɔkwalei ni ji emli nibii ni he hiaa lɛ ashɛ susumai pii amli bɔ ni eeenyɛ, bɔni afee ni eye ebua susumai nɛɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ ni eha Adesa anɔkwa naagbee lɛ anyɛ aba mli. Adesa anɔkwa naagbee ji ni ewo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam ni ena E-he miishɛɛ kɛya naanɔ.” (An Historian’s Approach to Religion, baafai 268-9) Kɛ wɔɔwo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam lɛ, no lɛ esa akɛ klɛŋklɛŋ lɛ wɔtao esɛɛ gbɛ ni wɔna ekɛ eyiŋtoi lɛ ahe anɔkwa nilee. No hewɔ lɛ, ninefɔɔ ni Yesaia kɛhaa lɛ sa jogbaŋŋ: “Nyɛtaoa Yehowa, be mli ni eeeha ana lɛ, nyɛtsɛa lɛ, be mli ni ebɛŋkɛ! Ha ni mɔ fɔŋ akwa egbɛi lɛ, ni nɔ sha feelɔ akwa ejwɛŋmɔi lɛ, ni eku esɛɛ kɛba Yehowa ŋɔɔ, ni emusuŋ aaatsɔ lɛ yɛ ehewɔ, kɛ wɔnyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ, shi ekɛaafa lɛ aahu!”​—Yesaia 55:​6, 7.

Mɛɛ Yelikɛbuamɔ ni Anyɛɔ Atsuɔ he Nii Wɔbaanyɛ Wɔkɛha?

16. (a) Mɛɛ nitsumɔ loo gbɛnaa nii ko ka Kristofoi asafo lɛ hiɛ? (b) Mɛɛ gbɛ pɔtɛɛ ni anyɛɔ atsuɔ he nii wɔɔtsɔ nɔ wɔye wɔbua mɛi krokomɛi ni amɛsɔmɔ Yehowa?

16 Mɛi akpekpei abɔ ni yɔɔ wiemɔ lɛ he miishɛɛ shi kɛlɛ amɛjeee shiɛlɔi ni yɔɔ ekaa lɛ kɛ gbɛnaa nii ko bafɔɔ wɔ fɛɛ wɔnɔ. Mɛni wɔfeɔ yɛ gbɛi pɔtɛɛ anɔ akɛ onukpai, asafoŋ sɔɔlɔi, gbɛgbalɔi, kɛ shiɛlɔi koni wɔkɛye wɔbua nɛkɛ wɔnanemɛi ni yɔɔ anɔkwale lɛ he miishɛɛ nɛɛ ni amɛbatsɔmɔ mɛi ni kɛ ekaa fataa wɔhe yɛ anɔkwa jamɔ mli? Gbɛ kome ni wɔɔtsɔ nɔ wɔkɛ yelikɛbuamɔ ni he hiaa lɛ aha amɛ ji ni wɔya amɛshiai ni wɔyatsɛ amɛ kɛya kpeei yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ bɔni afee ni amɛ hu amɛna Yehowa mumɔ lɛ mli sɛɛnamɔi lɛ eko be fɛɛ be. Ŋaawoo ni Paulo kɛha Hebribii lɛ, yɛ Heb yitso 10, kukuji 24 kɛ 25 lɛ he miihia waa ŋmɛnɛ hu tamɔ bɔ ni ehe bahia yɛ nakai beaŋ lɛ: “Ni nyɛhaa wɔyɔseyɔsea wɔhe, koni wɔhiɛ adɔ suɔmɔ kɛ nitsumɔi kpakpai ahe, ni wɔkakwa wɔhe naabuamɔ, taakɛ bɔ ni mɛi komɛi fɔɔ feemɔ lɛ, shi moŋ wɔwowoo wɔhe ŋaa, ni titri lɛ akɛni nyɛnaa akɛ gbi lɛ miibɛŋkɛ nɛɛ.” No hewɔ lɛ wɔmiiwo mɛi fɛɛ ni sumɔɔ ni amɛna Yehowa duromɔ lɛ mli ŋɔɔmɔ lɛ hewalɛ ni amɛkɛ amɛhe abɔ Yehowa Odasefoi ahe be fɛɛ be yɛ amɛ-Maŋtsɛyeli Asa ni yɔɔ he ni amɛyɔɔ lɛ nɔ.

17. Kɛji wɔɔnyɛ wɔye wɔbua Biblia kaselɔi ni amɛya amɛhiɛ yɛ Yehowa sɛɛ gbɛ ni amɛtaoɔ lɛ mli lɛ, mɛɛ saji ehe hiaa ni wɔha hetoo?

17 Kɛ wɔkɛ mɔ ko ni baa kpeei daa lɛ kaseɔ Biblia lɛ, ani wɔbaanyɛ wɔye wɔbua nakai mɔ lɛ koni ehe asa akɛ sanekpakpa lɛ shiɛlɔ? (Kwɛmɔ Organized to Accomplish Our Ministry wolo lɛ baafai 97-9.) Ni kɛ nakai mɔ lɛ batsɔ shiɛlɔ ni abaptisiko lɛ nɔŋŋ pɛ lɛ, ani wɔfɔɔ lɛ nine koni efata wɔhe be fɛɛ be yɛ maŋ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli kɛ agbɛnɛ kɛya mɛi ni wɔkɛ amɛ kaseɔ nii lɛ kɛ wɔ sɛɛsaramɔi lɛ aŋɔɔ? (Kwɛmɔ The Watchtower, December 1, 1989 nɔ lɛ, baafa 31.) Yɛ wiemɔ kroko mli lɛ, kɛ nɛkɛ mɛi heei nɛɛ ahe sa nɔŋŋ lɛ, ani wɔwoɔ amɛ hewalɛ kɛtsɔɔ ha ni wɔhaa amɛ diɛŋtsɛ amɛnaa nibii kpakpai ni jɛɔ wɔshiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli baa lɛ amɛhaa amɛhe lɛ nɔ?​—Mateo 28:​19, 20.

Yehowa Sa Mɔ ni Ataoɔ Esɛɛ Gbɛ

18. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa ejie emɔbɔnalɛ kpo etsɔɔ gbɔmɛi adesai yɛ?

18 Kristo Yesu kpɔmɔ afɔleshaa lɛ hewɔ lɛ, Yehowa gbalaaa wɔtoi yɛ wɔtsutsu eshai lɛ kɛ wɔhiɛ ni wɔkuɔ wɔfɔɔ enɔ lɛ he kɛji wɔshwa wɔhe ni wɔna hemɔkɛyeli. Kadimɔ David wiemɔi lɛ: “Jeee wɔhe eshai lɛ anaa ekɛ wɔ yeɔ yɛ, ni jeee wɔnishaianii lɛ anaa ewoɔ wɔ nyɔmɔ yɛ. Shi moŋ, bɔ ni ŋwɛi kwɔ fe shikpɔŋ lɛ, nakai emɔbɔnalɛ lɛ fa yɛ mɛi ni sheɔ lɛ lɛ anɔ. Bɔ ni boka kɛ anai teŋ jɛkɛ lɛ, nakai ehaa wɔkɛ wɔnɔtɔmɔi lɛ ateŋ jɛkɛɔ. Bɔ ni tsɛ musuŋ tsɔɔ lɛ yɛ ebii ahe lɛ, nakai Yehowa musuŋ tsɔɔ lɛ yɛ mɛi ni sheɔ lɛ lɛ ahe. Ejaakɛ ele wɔsu kɛ wɔbaŋ, ekaiɔ akɛ sũ kɛkɛ ji wɔ.”​—Lala 103:​10-14; Hebribii 10:​10, 12-14.

19. Mɛɛ hewalɛwoo yɔɔ kɛha mɛi ni ekolɛ amɛkplaŋ kɛjɛ anɔkwale lɛ he lɛ?

19 Lɛlɛŋ, Yehowa ji Nyɔŋmɔ ni mli jɔ kɛ mɔbɔnalɔ hu. Kɛ wɔba eŋɔɔ kɛ heshibaa kɛ tsuitsakemɔ lɛ, ekɛ wɔhe eshai lɛ keɔ wɔ ni ekaiii dɔŋŋ. Ekɛ wɔhe mlifu wooo emli kɛyaaa naanɔ koni ekɛ naanɔ hɛl la apiŋ wɔ akɛ ehe toigbalamɔ. Dabi, etamɔ bɔ ni Yehowa jaje lɛ: “Mi nɔŋŋ miji mɔ ni gbeɔ onɔtɔmɔi lɛ yɛ mi diɛŋtsɛ mihewɔ, ni ohe eshai lɛ hu mikaiŋ dɔŋŋ.” Kwɛ bɔ ni esa akɛ enɛ afee ekaawoo kɛha mɛi ni ekolɛ amɛtsi amɛhe kɛjɛ anɔkwale lɛ he ni amɛku amɛhiɛ amɛfɔ wekukpaa ni ka amɛkɛ Yehowa teŋ lɛ nɔ lɛ! Amɛ hu aawo amɛ hewalɛ ni amɛtao Yehowa sɛɛ gbɛ bianɛ ni amɛku amɛsɛɛ amɛkɛ ewebii ni egbɛi ka amɛnɔ lɛ abɔ ekoŋŋ yɛ ekaa mli.​—Yesaia 43:⁠25.

20, 21. (a) Mɛɛ nɔkwɛmɔ nɔ ni woɔ mɔ hewalɛ wɔyɔɔ yɛ blema Yuda? (b) Mɛni ehe bahia ni mɛi ni yɔɔ Yuda maŋ lɛ mli lɛ afee koni amɛna Yehowa jɔɔmɔi?

20 Wɔyɛ enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ ko ni woɔ mɔ hewalɛ yɛ Maŋtsɛ Asa ni hi shi yɛ blema Yuda lɛ gbɛfaŋ. Efamɔ apasa jamɔ shishifai fɛɛ kɛjɛ emaŋtsɛyeli lɛ mli, shi eha wɔŋjamɔ he okadii komɛi hi shi lolo. Sane ni aŋma yɛ 2 Kronika 15, kuku 2 kɛyashi 4 lɛ kɛɔ wɔ nɔ ni gbalɔ Azaria kɛɛ Asa ni ekɛkai lɛ lɛ akɛ: “Yehowa kɛ nyɛ yɛ gbii abɔ ni nyɛkɛ lɛ yɔɔ lɛ; ni kɛji nyɛtao esɛɛ gbɛ lɛ, eeeha nyɛna lɛ, shi kɛji nyɛkwa lɛ lɛ, lɛ hu eeekwa nyɛ! Shi gbii pii baaba aha Israel, ni amɛbɛ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ . . . Shi amɛfimɔ lɛ mli lɛ, amɛaakpale kɛaaba Yehowa, Israel Nyɔŋmɔ lɛ ŋɔɔ, ni amɛaatao lɛ, ni eeeha amɛna lɛ.”

21 Yehowa eyateee ehe ni Maŋtsɛ Asa akana lɛ, shi moŋ ‘eha ena lɛ.’ Shi mɛni maŋtsɛ lɛ fee yɛ shɛɛ sane nɛɛ he? 2Kr 15 Kukuji 8 kɛ 12 haa hetoo yɛ nakai yitso lɛ nɔŋŋ mli akɛ: “Ni beni Asa nu nɛkɛ wiemɔi nɛɛ . . ., ená ekaa ni ejie nihiinii lɛ yɛ . . . shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ . . ., ni esaa Yehowa afɔleshaa latɛ lɛ ni yɔɔ Yehowa koi lɛ hiɛ lɛ ehee. Ni [Yuda] kpaŋ akɛ amɛaatao Yehowa, amɛtsɛmɛi a-Nyɔŋmɔ lɛ sɛɛ gbɛ kɛ amɛtsui muu lɛ fɛɛ kɛ amɛsusuma muu lɛ fɛɛ.” Hɛɛ, amɛkɛ ekaa tao Yehowa sɛɛ gbɛ “kɛ amɛtsui muu lɛ fɛɛ kɛ amɛsusuma muu lɛ fɛɛ.” Mɛni jɛ mli ba kɛha maŋ lɛ? 2Kr 15 Kuku 15 lɛ kɛɔ wɔ akɛ: “Ni Yuda muu lɛ fɛɛ nya yɛ kitakamɔ lɛ he; ejaakɛ amɛkɛ amɛtsui muu lɛ fɛɛ kamɔ, ni amɛtao esɛɛ gbɛ kɛ amɛsuɔmɔ fɛɛ; ni eha amɛna lɛ, ni Yehowa ha amɛhe jɔ amɛ yɛ he fɛɛ he kɛkpe.”

22. Mɛni woɔ wɔ hewalɛ ni wɔfee mɛi ni yɔɔ ekaa bianɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli?

22 Agbɛnɛ, ani enɛ jeee ekaawoo kɛha wɔ fɛɛ akɛ wɔɔtsu nii waa yɛ Yehowa jamɔ krɔŋŋ lɛ gbɛfaŋ? Wɔle akɛ hegbɛ yɛ lolo kɛha mɛi akpekpei abɔ ni amɛjie Yehowa yi. Ni ŋwanejee ko bɛ he akɛ mɛnɛɛmɛi ateŋ mɛi pii miifee tsakemɔi yɛ amɛshihilɛi amli bɔni afee ni amɛshɛ Ŋmalɛ naa taomɔ nii ni abiɔ kɛha Yehowa sɔɔmɔ lɛ he. Mɛi krokomɛi hu miidara yɛ sanesɛɛkɔmɔ kɛ hemɔkɛyeli mli, ni amɛmiitao Yehowa sɛɛ gbɛ, ni etsɛŋ ni enɛ baatsirɛ amɛ ni amɛkɛ mɛi krokomɛi aja wiemɔ krɔŋŋ lɛ kɛtsɔ Yehowa kɛ e-Maŋtsɛyeli lɛ he anɔkwale lɛ shishinumɔ ni mli kwɔ ni amɛkɛaaya amɛŋɔɔ lɛ nɔ. Ni mɛni hewɔ ni ehe hiaa waa akɛ wɔ fɛɛ wɔtao Yehowa sɛɛ gbɛ amrɔ nɛɛ ni abaanyɛ ana lɛ lɛ? Ejaakɛ jeŋ hee ni ewo shi yɛ he lɛ ebɛŋkɛ kpaakpa!​—Yesaia 65:​17-25; Luka 21:​29-33; Romabii 10:​13-15.

Ani okaiɔ?

◻ Namɛi kuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ anɔkwa Nyɔŋmɔ Yehowa nɔ lɛ?

◻ Nɛgbɛ jamɔ nyɛɔ esaa jeŋba he kɛyashɛɔ?

◻ Mɛɛ hegbɛ yɔɔ lolo kɛha hiɛyaa yɛ Odasefoi ni yɔɔ ekaa lɛ agbɛfaŋ?

◻ Mɛni hewɔ amrɔ nɛɛ ji be kɛha ekaa kɛ nitsumɔ Iɛ?

◻ Mɛni hewɔ esa akɛ ataoɔ Yehowa sɛɛ gbɛ Iɛ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Yehowa Odasefoi ananemɛi pii ni baa Kaimɔ lɛ shishi lɛ ji mɛi ni baanyɛ atsɔmɔ Nyɔŋmɔ tsuji

Mɛi ni ba Kaimɔ Iɛ shishi yɛ 1990: 9,950,058

1990 shiɛlɔi ayibɔ ni fa fe fɛɛ: 4,017,213

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Yɛ Maŋtsɛ Asa gbii Iɛ amli lɛ, maŋ Iɛ ku amɛsɛɛ kɛba Yehowa ŋɔɔ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje