Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w92 6/1 bf. 24-26
  • Yehowa Mɔ ko ni Ole Lɛ Kɛkɛ Aloo Onaanyo Ni?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Yehowa Mɔ ko ni Ole Lɛ Kɛkɛ Aloo Onaanyo Ni?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Nyɔŋmɔ kɛ Naanyobɔɔ
  • Taomɔ Nii Kɛha Naanyobɔɔ
  • Te Okɛ Yehowa Naanyobɔɔ lɛ Jara Wa Kɛha Bo Tɛŋŋ?
  • Je Muu Fɛɛ Naanyobɔɔ Ni Hi Fe Fɛɛ ni Wɔɔna
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1985
  • Bɔ ni Ooofee Obɔ Naanyo
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2000
  • “Miitsɛ Nyɛ Nanemɛi”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Nikasemɔ Nɔ)—2020
  • Obaanyɛ Otsɔ Yehowa Naanyo
    Oyi Aná Wala Kɛya Naanɔ!—Biblia Kasemɔ Ni Baafee Sanegbaa
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
w92 6/1 bf. 24-26

Yehowa Mɔ ko ni Ole Lɛ Kɛkɛ Aloo Onaanyo Ni?

“JOHN, bɛ obaasumɔ ni mikɛ bo aŋa minaanyo nɛɛ? Atsɛɔ lɛ​—ofainɛ, te okɛɛ atsɛɔ bo tɛŋŋ?”

Ani onu nɛkɛ sanegbaa mli tɔmɔ nɛɛ eko pɛŋ da? Ekɛ bɔ ni mɛi komɛi kɛ wiemɔ “naanyo” lɛ tsuɔ nii bɔ ni ejaaa lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ haa wɔ. Yɛ faŋŋ mli lɛ, ekolɛ amɛmiitsɔɔ “mɔ ni amɛle lɛ kɛkɛ” aloo bei komɛi lɛ jeee nakai po. Ni aaale Owula Kwao, mɔ ni yɔɔ gbɛ lɛ sɛɛ lɛ ji nɔ kome; ni aaafee enaanyo hu lɛ ji nɔ kroko kwraa.

Wiemɔi komekomei ashishitsɔɔmɔ wolo ko tsɔɔ “mɔ ko ni ale lɛ kɛkɛ” lɛ shishi akɛ “mɔ ko ni okɛ lɛ ekpe yɛ shihilɛ mli da, shi okɛ lɛ bɛ tsakpaa ko ni haa okɛlɛ bɔɔ gbagbalii.’ Etsɔɔ akɛ “oleee mɔ lɛ tsɔ, obɛŋkɛɛɛ lɛ, okɛ lɛ ebɔɔɔ, ni osumɔɔɔ esane tsɔ tamɔ NAANYO.”

Nɛkɛ tsakpaa ni haa akɛ mɔ bɔɔ gbagbalii ni bɛ nyɛteŋ nɛɛ tsɔɔ nɔ hewɔ ni bei pii lɛ wɔhaooo wɔhe tsɔ yɛ nɔ ni baa mɛi ni wɔle amɛ kɛkɛ lɛ anɔ lɛ he, yɛ be ni mli ni wɔkɛ wɔhe woɔ wɔnanemɛi ashihilɛ mli saji amli jogbaŋŋ lɛ. Wɔkɛ amɛ naa miishɛɛ ni wɔkɛ amɛ yeɔ awerɛho, ni wɔhaa amɛhenumɔi nɛɛ saa wɔhe jogbaŋŋ. Shi kɛlɛ, esa akɛ wɔkwɛ jogbaŋŋ koni wɔkaha bɔ ni wɔkɛ wɔhe woɔ amɛsaji amli yɛ henumɔŋ lɛ miilaka wɔ ni wɔkɛ wɔhe miiwo amɛteemɔŋ saji amli.​—1 Petro 4:⁠15.

Bɔ ni wɔkɛ wɔnanemɛi bɔɔ gbagbalii lɛ hu tsɔɔ nɔ hewɔ ni bei pii lɛ wɔsumɔɔ ni wɔsa amɛhiɛ lɛ mli faŋŋ. Kɛji mɔ ko ni wɔle lɛ kɛkɛ lɛ na akɛ wɔjeŋba esaaa loo ehiii lɛ, enyɛŋ eba akɛ bɔ ni esumɔɔɔ wɔjeŋba lɛ baatsirɛ wɔ ni wɔtsake. Shi wɔnaanyo baanyɛ ana wɔnɔ hewalɛ waa diɛŋtsɛ, kɛji yɛ atadewoo mli jio, subaŋ, loo jeŋba mli jio.

Yɛ nɔ ni kɔɔ hekɛnɔfɔɔ, suɔmɔ, bulɛ, kɛ anɔkwayeli he lɛ mli lɛ, naanyobɔɔ biɔ enɛɛmɛi ahe nitsumɔ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ fe bɔ ni mɔlee kɛkɛ biɔ ni afee. No hewɔ lɛ, kɛji wɔɔkɛɛ yɛ faŋŋ mli lɛ, mɔ ko ni miitao ekɛ mɔ kroko abɔ naanyo, shi gbɛnaa nii ko bɛ he lɛ miitao ale mɔ lɛ kɛkɛ, shi jeee naanyo etaoɔ ekɛ lɛ abɔ. Nanemɛi ni bɛŋkɛ amɛhe kpaakpa lɛ naa he miishɛɛ akɛ amɛaatsu gbɛnaa nii ni jɛɔ bɔ ni amɛkɛ amɛhe bɔɔ gbagbalii lɛ mli baa lɛ he nii, ni amɛyoɔ akɛ enɛɛmɛi haa amɛ hegbɛi ni amɛkɛaatsɔɔ bɔ ni amɛnaanyobɔɔ lɛ ji.

Nyɔŋmɔ kɛ Naanyobɔɔ

Akɛ Bɔlɔ lɛ, Yehowa ji adesai aŋwɛi Tsɛ, ni no hewɔ lɛ esa akɛ wɔsumɔ lɛ, wɔbo lɛ toi, ni wɔbu lɛ. Shi eetao ni adesai afee enɛ yɛ wekukpaa ko ni mli wa ni ka ekɛ amɛ teŋ lɛ hewɔ, shi jeee akɛni eji sɔ ni ka amɛnɔ hewɔ. (Mateo 22:37) Eetao ni amɛsumɔ lɛ hu akɛ Naanyo. (Lala 18:⁠2) Akɛni “lɛ tsutsu esumɔ wɔ” hewɔ lɛ, lɛ diɛŋtsɛ ekɛ shishitoo ni eye emuu jogbaŋŋ kɛha naanyobɔɔ ni tamɔ nakai efɔ shi.​—1 Yohane 4:⁠19.

Wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi, Adam kɛ Hawa le Yehowa jogbaŋŋ. Sanebimɔ lɛ ji: Ani amɛbaakpɛlɛ hegbɛ ni ekɛhaa amɛ ni amɛkɛ lɛ abɔ naanyo nɛɛ nɔ? Mɔbɔ sane ji akɛ, amɛfeee nakai. Bɔ ni amɛkɛ hiɛjoomɔ yatao heyeli kɛmiijɛ Nyɔŋmɔ shishi lɛ tsɔɔ akɛ henumɔ ni mli wa ni baaha amɛbɛŋkɛ lɛ kpaakpa bɛ amɛmli. Amɛmiisumɔ ni amɛkpɛlɛ jɔɔmɔi ni baajɛ naanyobɔɔ he hegbɛ lɛ mli aba lɛ nɔ moŋ, shi amɛsumɔɔɔ ni amɛtsu ehe gbɛnaa nii lɛ he nii. Etamɔ nɔ ni amɛmiisumɔ ni amɛna amɛ Paradeiso shia fɛfɛo lɛ mli miishɛɛ kɛ shweshweeshwe shihilɛ lɛ mli ŋɔɔmɔ, shi amɛsumɔɔɔ ni amɛwoɔ emli hilɛ lɛ he nyɔmɔ.

Wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ ena nɛkɛ hiɛ ni esɔɔɔ nii kɛ heyeli mumɔ nɛɛ eko yɛ wɔfɔmɔ mli, ni mɛi komɛi anɔ fa po fe mɛi krokomɛi. (1 Mose 8:21) Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, obalaŋtai komɛi eŋmɛ gbɛ ni amɛfɔmɔ su naa suɔmɔ kɛha heyeli lɛ eha amɛtsɔmɔ mɛi ni bɛ hiɛsɔɔ ko kwraa kɛha amɛfɔlɔi. Nɔ ni ejɛ enɛ mli eba ji fitemɔ ni naanyobɔɔ ni jara wa fe fɛɛ ni kulɛ esa akɛ eka amɛkɛ amɛfɔlɔi ateŋ amɛwala gbii abɔ fɛɛ lɛ efite kwraa. Shi, bɔ fɛɛ bɔ ni enɛ yɔɔ mɔbɔ ha lɛ, naanyobɔɔ ni ka wɔkɛ wɔŋwɛi Tsɛ lɛ teŋ lɛ ni wɔɔha efite lɛ yɛ hiɛdɔɔ kwraa fe enɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, ebaanyɛ ekɛ wɔgbele aba!

Taomɔ Nii Kɛha Naanyobɔɔ

Kɛji hekɛnɔfɔɔ bɛ lɛ, wekukpaa ko bɛ ni baanyɛ ahi shi ni etsɛ, kɛji yɛ gbɔmɛi ateŋ aloo yɛ amɛkɛ Nyɔŋmɔ teŋ. Blematsɛ Abraham nu enɛ shishi, ni no hewɔ ni etee nɔ ejie hekɛnɔfɔɔ kwraa kpo yɛ Nyɔŋmɔ mli lɛ. Kanemɔ 1 Mose 12:​1-5 kɛ 22:​1-18, koni ona ehekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa mli kwraa lɛ he nɔkwɛmɔ nii enyɔ. Hɛɛ, “Abraham he [Yehowa] Nyɔŋmɔ eye, ni abu enɛ jalɛ aha lɛ.” No hewɔ hu ni “atsɛ lɛ akɛ ‘[Yehowa] Nyɔŋmɔ shieŋtsɛ lɛ.’”​—Yakobo 2:⁠23.

Taomɔ nii kroko kɛha Nyɔŋmɔ kɛ naanyobɔɔ ji gbɛnaa nii ni nɛkɛ naanyobɔɔ nɛɛ kɛbaa lɛ he nitsumɔ. Yɛ wɔ gbɛhe ni baa shi kɛji akɛto Yehowa nɔ he lɛ hewɔ lɛ, eka shi faŋŋ akɛ nɛkɛ gbɛnaa nii nɛɛ anɔ kwɔlɔ kwraa fe bɔ ni amɛaafee yɛ adesai ateŋ wekukpaa gbɛfaŋ. Amɛyaa shɔŋŋ fe ni wɔɔtao akɛ wɔɔsa ehiɛ yɛ nibii komɛi amli kɛkɛ​—taakɛ wɔɔfee yɛ wɔnaanyo adesa gbɛfaŋ lɛ. Nɔ ni fata he ji ni wɔɔsumɔ ni wɔsa ehiɛ yɛ nibii fɛɛ mli. Nyɔŋmɔ Bi kɛ enaanyo ni bɛŋkɛ lɛ fe fɛɛ, Yesu jie enɛ kpo beni ewie nɛkɛ yɛ Yehowa he lɛ: “Nɔ ni sa ehiɛ mifeɔ daa.’​—Yohane 8:⁠29.

Enɛ hewɔ lɛ, Yehowa, aloo e-Bi lɛ kɛ naanyobɔɔ jeee nɔ ni gbɛnaa nii ahe nitsumɔ ko fataaa he; edamɔ bɔ ni wɔshihilɛ kɛ taomɔ nii ni amɛtsɔɔ kɛha amɛkɛ naanyobɔɔ lɛ aaakpa gbee lɛ nɔ. (Kwɛmɔ Lala 15:​1-5.) Yesu tsɔɔ enɛ mli faŋŋ yɛ ekɛ ekaselɔi lɛ asanegbaa ko mli. Ekɛɛ amɛ akɛ: “Kɛji nyɛfee nii ni miwoɔ nyɛ he kita lɛ, no lɛ mishieŋtsɛmɛi ji nyɛ.”​—Yohane 15:⁠14.

Taomɔ nii kroko hu kɛha naanyobɔɔ ji sanegbaa ni mli ka shi faŋŋ ni aaahi shi. Gbi ni Yesu baagbo lɛ, ekɛɛ ebɔfoi anɔkwafoi lɛ akɛ: “Mitsɛɛɛ nyɛ nyɔji dɔŋŋ, ejaakɛ nyɔŋ leee nɔ ni enuŋtsɔ feɔ; shi moŋ shieŋtsɛmɛi mitsɛ nyɛ, ejaakɛ nii fɛɛ ni minu yɛ mi-Tsɛ naa lɛ, mitsi ta mikɛɛ nyɛ.” (Yohane 15:15) Yɛ esusumɔi ni ekɛ enanemɛi nɛɛ gbaa he sane lɛ hewɔ lɛ, Yesu miinyiɛ eŋwɛi Tsɛ lɛ, mɔ ni Amos 3:7 wie nɛkɛ yɛ ehe lɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ sɛɛ: “Ejaakɛ Nuŋtsɔ Yehowa efeŋ nɔ ko, akɛ ja ejie eyiŋtoo lɛ kpo etsɔɔ etsuji, gbalɔi lɛ da.”

Ani jeee nɔ ni nanemɛi fɔɔ feemɔ nɛ? Ekolɛ wɔnuŋ he akɛ wɔkɛ Owula Kwao ni yɔɔ gbɛ lɛ sɛɛ lɛ aaagba wɔniiashikpamɔi ahe sane. Ni eka shi faŋŋ akɛ wɔsumɔŋ hu ni wɔgba lɛ wɔyiŋ susumɔi kɛ bɔ ni wɔnuɔ saji ahe wɔhaa. Ejaakɛ, mɔ ko ni wɔle kɛkɛ ji lɛ. Shi, yɛ wɔnanemɛi agbɛfaŋ lɛ, bei pii lɛ ewaa waa kɛhaa wɔ akɛ wɔɔhi shi ni wɔkɛɛɛ amɛ nibii ni tamɔ nakai!

Nakai nɔŋŋ eji yɛ wɔkɛ Nyɔŋmɔ naanyobɔɔ lɛ mli. Ebaawa waa kɛha wɔ akɛ wɔkɛ lɛ ewieee yɛ sɔlemɔ mli, ni wɔɔha ele wɔ hiamɔ nii, nibii ni wɔsumɔɔ, kɛ wɔmligbɛ henumɔi diɛŋtsɛ. Shi kɛlɛ, kɛji sanegbaa lɛ jɛɔ fa kome pɛ ŋɔɔ be fɛɛ be lɛ, nɔ lɛ etsɛŋ ni naanyobɔɔ lɛ baafite. No hewɔ lɛ esa akɛ wɔ hu wɔsumɔ akɛ Nyɔŋmɔ kɛ wɔ awie. Ni wɔfeɔ enɛ kɛtsɔɔ e-Wiemɔ ni aŋma lɛ toiboo jogbaŋŋ, kɛ eŋaawoo lɛ nɔjwɛŋmɔ, kɛ agbɛnɛ ekɛ nitsumɔ jogbaŋŋ bɔ ni wɔɔnyɛ nɔ.

Te Okɛ Yehowa Naanyobɔɔ lɛ Jara Wa Kɛha Bo Tɛŋŋ?

Bɔni afee ni eye ebua bo ni oha sanebimɔ nɛɛ hetoo lɛ, susumɔ adesa naanyobɔɔ krɛdɛɛ ko he okwɛ. Kɛji obalaŋta ji bo lɛ, ekolɛ oosumɔ ni ona naanyobɔɔ ni baanyɛ ayagbe naa yɛ gbalashihilɛ mli. Yɛ anɔkwale mli lɛ, bo diɛŋtsɛ onaa akɛ ni ooole mɔ ni otaoɔ okɛhi shi lɛ kɛkɛ jeee nɔdaamɔ nɔ kpakpa kɛha gbalashihilɛ mlibotemɔ. Esa akɛ klɛŋklɛŋ lɛ, le ni ole lɛ kɛkɛ lɛ atsɔ naanyobɔɔ. Kɛkɛ lɛ abaanyɛ atsa naanyobɔɔ nɛɛ nɔ kɛyabote wekukpaa ni bɛŋkɛ kpaakpa, ni yɛ naagbee lɛ eeefee nɔdaamɔ nɔ kpakpa kɛha miishɛɛ gbalashihilɛ mlibotemɔ mli lɛ mli.

Agbɛnɛ, susumɔ enɛ he okwɛ. Mɛɛ mɔdɛŋbɔɔ mɛi babaoo kɛtsuɔ nɛkɛ naanyobɔɔ nɛɛ he nii koni enyɛ eya hiɛ? Be kɛ shika enyiɛ amɛfiteɔ ni amɛkɛtoɔ shishi ni amɛkɛhaa ehiɔ shi daa? Be enyiɛ amɛfiteɔ ni amɛkɛsusuɔ he? Nɛgbɛ amɛtoɔ he gbɛjianɔ kɛyashɛɔ​—aloo amɛsumɔɔ akɛ amɛaatsake amɛgbɛjianɔtoo​—kɛ yiŋtoo akɛ eeeha nɛkɛ wekukpaa nɛɛ aya hiɛ ni ehi shi daa hu?

No sɛɛ lɛ bi ohe akɛ: ‘Te enɛ tamɔ mimɔdɛŋbɔɔ ni mikɛaana mikɛ mi-Bɔlɔ lɛ teŋ naanyobɔɔ, aloo ni mikɛaaha eya hiɛ ni emli awa lɛ yɔɔ ha tɛŋŋ? Be enyiɛ mikɛtsuɔ nakai feemɔ he nii? Nɛgbɛ mikɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ heɔ mi-daa gbi susumɔi kɛyashɛɔ? Nɛgbɛ mitoɔ gbɛjianɔ kɛyashɛɔ​—aloo misumɔɔ ni matsake migbɛjianɔtoi amli​—kɛ yiŋtoo akɛ eeeha nɛkɛ wekukpaa nɛɛ aya hiɛ ni ehi shi daa?’

Esa akɛ Kristofoi obalaŋtai fɛɛ ahiɛ ahi amɛhe nɔ jogbaŋŋ akɛ adesai ateŋ naanyobɔi fɛɛ, ni nɔ ni yagbeɔ naa yɛ gbalashihilɛ mli fata he lɛ, he hiamɔ baa gbɛhe ni ji enyɔ yɛ naanyobɔɔ ni ehe hiaa ni amɛkɛ amɛ-Bɔlɔ lɛ ana lɛ sɛɛ. No hewɔ ni awoɔ amɛ hewalɛ yɛ Jajelɔ 12:1 akɛ: “Kaimɔ o-Bɔlɔ lɛ yɛ obalahiaŋ gbii lɛ amli” lɛ. Mɛi pii miifee enɛ kɛtsɔ sɔɔmɔ ni amɛsɔmɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ sɔɔlɔi yɛ faŋŋ mli lɛ nɔ, ni amɛteŋ mɛi babaoo ni amɛyibɔ miifa daa ji be-fɛɛ shiɛlɔi, loo gbɛgbalɔi.

Yɛ he suɔmɔ ni yaa hiɛ kɛ Nyɔŋmɔ jamɔ su ni abɛ ni ebɔle amɛ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, amɛkɛ ekaa faa Yehowa he kɛji amɛnu apasa ahorabɔɔ wiemɔi kɛ naafolɔmɔi ni akɛshiɛɔ lɛ lɛ. Ani jeee enɛ eja gbɛ akɛ Yehowa aaakpa gbɛ kɛjɛ enanemɛi adɛŋ? Ani jeee enɛ wɔ hu wɔɔkpa gbɛ kɛaajɛ wɔ-nanemɛi adɛŋ? Ni ani wɔtsuii enyɔŋ wɔmli kɛ miishɛɛ kɛji wɔna akɛ wɔnanemɛi miifee enɛ kɛ ekaa kɛ nɔmimaa hu lɛ?​—Okɛto Abɛi 27:11 he.

Hɛɛ, Nyɔŋmɔ kɛ naanyobɔɔ​—taakɛ wɔkɛ adesai feɔ lɛ​—kɛ gbɛnaa nii ni esa akɛ atsu amɛhe nii kɛji naanyobɔɔ lɛ baahi shi daa lɛ baa. Ekolɛ, mɔ ni sumɔɔɔ akɛ ekpɛlɛɔ nɛkɛ gbɛnaa nii nɛɛ anɔ, aloo efeko klalo akɛ ebaajɔɔ ehe nɔ eha Nyɔŋmɔ koni no sɛɛ lɛ etsu he nii lɛ, le Yehowa kɛkɛ. Shi, enako miishɛɛ ni jɛɔ bɔ ni mɔ ko kɛ Lɛ aaabɔ akɛ Naanyo lɛ mli baa lɛ mli niiashikpamɔ.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 25]

Abraham kɛ ehiɛ fɔ Nyɔŋmɔ nɔ ni no hewɔ lɛ atsɛ lɛ akɛ Yehowa shieŋtsɛ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje