Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
Te Kristo Yesu osɔfonukpa-yeli nitsumɔi, ni atsĩ tã yɛ Hebribii 4:15, 16 lɛ mli sɛɛnamɔi lɛ saa “tooi krokomɛi” lɛ ahe bianɛ ehaa tɛŋŋ?
Eyɛ mli akɛ Yesu gbɛhe akɛ Osɔfo Nukpa lɛ he miihia kɛha mɛi ni kɛ lɛ baahi ŋwɛi lɛ klɛŋklɛŋ moŋ, shi Kristofoi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ hiɛnɔkamɔ lɛ naa Yesu osɔfoyeli nitsumɔi lɛ ahe sɛɛ bianɛ po.
Kɛjɛ Adam beaŋ kɛbaa nɛɛ, esha ebakã adesai anɔ tamɔ jatsu. Wɔnaa emuu ni wɔyeee lɛ mli amanehulu, taakɛ Israelbii lɛ na lɛ. Amɛtsɔ amɛhe kɛtee osɔfonukpai babaoo ni tsara nɔ kɛba, kɛ amɛhefatalɔi osɔfoi krokomɛi, ni shaa afɔlei yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛhe eshai lɛ ahewɔ, kɛ agbɛnɛ kɛha gbɔmɛi lɛ hu ahe eshai lɛ aŋɔɔ. Yɛ be ko sɛɛ lɛ, afɔ Yesu mu akɛ osɔfo yɛ “Melkizedek gbɛjianɔ lɛ naa.” Yɛ eshitee lɛ sɛɛ lɛ, Yesu yapue yɛ Yehowa hiɛ koni ekɛ ewala akɛ adesa ni eye emuu lɛ jarawalɛ lɛ ayaha yɛ jɛmɛ.—Lala 110:1, 4.
Mɛni enɛ tsɔɔ kɛhaa wɔ ŋmɛnɛ? Paulo wie Yesu sɔɔmɔ akɛ Osɔfo Nukpa lɛ he yɛ ewolo ni eŋma eyaha Hebribii lɛ mli. Wɔkaneɔ yɛ Hebribii 5:1 akɛ: “Osɔfonukpa fɛɛ osɔfonukpa ni afã yɛ gbɔmɛi ateŋ lɛ, gbɔmɛi awo lɛ osɔfo ahã, yɛ Nyɔŋmɔ gbɛfaŋ nii ahewɔ, koni ekɛ nikeenii kɛ afɔlei abaha yɛ eshai ahewɔ.” Kɛkɛ ni, yɛ kukuji 5 kɛ 6 lɛ, Paulo tsɔɔ akɛ Yesu batsɔ osɔfonukpa, ni he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ.
Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Paulo ŋma akɛ: “Ni tsɛ Nyɔŋmɔ Bi ji lɛ moŋ, shi kɛlɛ ekase toiboo yɛ amanehului ni ena lɛ amli; ni akɛni ehi kɛwula shi hewɔ lɛ, etsɔ mɔ mli ni naanɔ yiwalaheremɔ jɛɔ ehaa mɛi fɛɛ ni boɔ lɛ toi lɛ.” (Hebribii 5:8, 9) Klɛŋklɛŋ lɛ, ekolɛ nakai ŋmalɛ lɛ haa wɔsusuɔ bɔ ni wɔɔna he sɛɛ wɔha yɛ jeŋ hee lɛ mli, be mli ni abaajie mɛi ni yeɔ Nyɔŋmɔ kɛ Yesu anɔkwa lɛ ashihilɛ ni esha yɔɔ mli lɛ ni amɛbaana naanɔ wala lɛ he. Gbɛkpamɔ ni ja jogbaŋŋ nɛ, ni edamɔ Yesu afɔleshaa lɛ kpɔmɔ hewalɛ lɛ kɛ enitsumɔ akɛ Osɔfo Nukpa lɛ nɔ.
Shi yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔbaanyɛ wɔna sɛɛ amrɔ nɛɛ kɛjɛ egbɛhe aloo enitsumɔ akɛ Osɔfo Nukpa lɛ mli. Kadimɔ Hebribii 4:15, 16: “Wɔ osɔfonukpa ni wɔyɔɔ lɛ jeee mɔ ni nyɛɛɛ anu wɔ gbedemɔi lɛ ahe eha wɔ, shi eji mɔ ko ni aka lɛ yɛ nibii fɛɛ gbɛfaŋ tamɔ wɔ, ni kɛlɛ, esha ko esha ko bɛ ehe. Hewɔ lɛ nyɛhaa wɔkɛ ekaa atsia abɛŋkɛa duromɔ sɛi lɛ, koni wɔnine ashɛ mɔbɔnalɛ nɔ ni wɔná duromɔ ni aaaye abua wɔ yɛ be ni sa mli.” Mɛɛ be baafee nɛkɛ “be ni sa” nɛɛ? Be mli ni mɔbɔnalɛ kɛ duromɔ he hiaa wɔ lɛ. Esa akɛ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ anu hiamɔ nɛɛ he bianɛ, ejaakɛ wɔyeee emuu.
Hebribii 4:15, 16 jieɔ oti nɛɛ kpo akɛ Yesu—ni amrɔ nɛɛ, eji osɔfo yɛ ŋwɛi lɛ—ehi shi akɛ adesa dã, no hewɔ lɛ ebaanyɛ enu nii ahe waa. Eha namɛi? Eha wɔ. Mɛɛ be? Amrɔ nɛɛ. Beni eji adesa lɛ, Yesu kɛ haomɔi kɛ nɔnyɛɛi ni adesai kɛkpeɔ lɛ eko kpe. Bei komɛi lɛ, hɔmɔ kɛ kumai yeɔ Yesu. Ni eyɛ mli akɛ eye emuu moŋ, shi etɔɔ lɛ. Esa akɛ enɛɛmɛi fɛɛ awo wɔ ekaa babaoo diɛŋtsɛ. Mɛni hewɔ? Nɔ hewɔ ji akɛ, akɛni Yesu kɛ adebɔɔ su mli tɔlɛi kpe hewɔ lɛ, ebaanyɛ enu bɔ ni bei pii lɛ wɔnuɔ he wɔhaa lɛ shishi jogbaŋŋ. Kaimɔ hu akɛ, Yesu kɛ awuŋayeli fɔŋ ni te shi yɛ ebɔfoi lɛ ateŋ lɛ hu kpe. (Marko 9:33-37; Luka 22:24) Hɛɛ, aha enijiaŋ je wui yɛ bei komɛi amli. Ani esaaa ni enɛ haa wɔ hekɛnɔfɔɔ akɛ, kɛji aha wɔnine nyɛ shi, aloo aha wɔnijiaŋ je wui lɛ ebaanu wɔ shishi? Eka shi faŋŋ akɛ wɔbaana nakai hekɛnɔfɔɔ.
Kɛ onijiaŋ je wui lɛ, mɛni obaanyɛ ofee? Ani Paulo wie akɛ esa akɛ omɛ kɛkɛ, kɛyashi o-Osɔfo Nukpa, Yesu baaye abua bo koni oye emuu yɛ jwɛŋmɔ kɛ gbɔmɔtso mli yɛ jeŋ hee lɛ mli? Dabi. Paulo wie akɛ: “Wɔnine [baashɛ] mɔbɔnalɛ nɔ ni wɔná duromɔ ni aaaye abua wɔ yɛ be ni sa mli,” ni amrɔ be nɛɛ fata nakai be lɛ he. Kɛfata he lɛ, beni Yesu ji adesa lɛ, ekɛ amanehului kɛ jaramɔ shihilɛi kpe, ni “aka lɛ yɛ nibii fɛɛ gbɛfaŋ tamɔ wɔ.” No hewɔ lɛ, kɛ wɔkɛ nɛkɛ nibii nɛɛ miikpe lɛ, efee klalo akɛ ebaadamɔ nibii ni wɔkɛkpeɔ lɛ he shishinumɔ ni eyɔɔ lɛ nɔ eye ebua wɔ. Ani enɛ gbalaaa bo kɛbɛŋkɛɛɛ lɛ?
Agbɛnɛ, kadimɔ kuku 16 lɛ. Paulo kɛɔ akɛ wɔ—ni mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ tooi krokomɛi lɛ fɛɛ fata he lɛ—baanyɛ atsi abɛŋkɛ Nyɔŋmɔ kɛ wiemɔ mli heyeli. (Yohane 10:16) Bɔfo lɛ etsɔɔɔ akɛ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ nɔ fɛɛ nɔ ni wɔsumɔɔ kɛkɛ yɛ sɔlemɔ mli, ekolɛ kɛ mlifu wiemɔi aloo wiemɔi ni bulɛ bɛ mli po. Shi moŋ, kɛtsɔ Yesu afɔleshaa lɛ kɛ egbɛhe akɛ Osɔfo Nukpa lɛ nɔ lɛ, eyɛ mli akɛ eshafeelɔi ji wɔ moŋ, shi wɔbaanyɛ wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ.
Gbɛ kroko hu ni wɔbaanyɛ wɔna sɛɛ bianɛ kɛjɛ wɔ Osɔfo Nukpa, Yesu Kristo, ŋɔɔ lɛ kɔɔ wɔhe eshai loo tɔmɔi lɛ ahe. Eka shi faŋŋ akɛ wɔkpaaa gbɛ akɛ Yesu kɛ efɔleshaa lɛ jarawalɛ lɛ fɛɛ baatsu wɔhe nii yɛ amrɔ nɛɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ mli. Kɛ ekɛtsu wɔhe nii po lɛ, wɔnaŋ naanɔ wala lolo. Ani okaiɔ sane ni yɔɔ Luka 5:18-26, ni kɔɔ nuu ko ni kã saa nɔ ni ekumɔ, ni aŋmɛɛ ekɛ esaa lɛ fɛɛ he kɛtsɔ fɔlɔ ko ni amɛgbu yɛ tsu lɛ yiteŋ lɛ mli lɛ he lɛ? Yesu kɛɛ nuu lɛ akɛ: “Nuu, aŋɔ ohe eshai lɛ afao.” Enɛ etsɔɔɔ eshai pɔtɛɛ komɛi ni efee ni no ha ekumɔ lɛ. Shi moŋ, eka shi faŋŋ akɛ etsɔɔ eshai fɛɛ ni yɔɔ nuu lɛ he, ni yɛ gbɛ ko nɔ hu lɛ, ebaanyɛ ekɔ emuu ni eyeee ni ena kɛjɛ fɔmɔ mli, ni haa helai mɔɔ lɛ lɛ he.
Yesu baanyɛ edamɔ afɔleshaa ni ekɛbaaha lɛ nɔ etere nuu lɛ he eshai kɛya, taakɛ Azazel too lɛ tereɔ Israel eshai lɛ kɛyaa yɛ Kpatamɔ Gbi lɛ nɔ lɛ. (3 Mose 16:7-10) Ni kɛlɛ, nuu ni ekumɔ nɛɛ kã he eji adesa. Ebaafee esha ekoŋŋ, ni yɛ be ko sɛɛ lɛ egbo, taakɛ esa akɛ eshafeelɔi agboi lɛ. (Romabii 5:12; 6:23) Nɔ ni Yesu wie lɛ etsɔɔɔ akɛ nuu lɛ na naanɔ wala amrɔ nɔŋŋ. Shi moŋ, ajɔɔ nuu nɛɛ kɛ eshaifaa ni ena kɛyashɛ he ko yɛ nakai beaŋ lɛ.
Agbɛnɛ susumɔ wɔshihilɛ he okwɛ. Akɛni wɔyeee emuu hewɔ lɛ, wɔtɔ̃ɔ daa gbi. (Yakobo 3:2) Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee yɛ he? Ojogbaŋŋ, wɔyɛ Osɔfo Nukpa mɔbɔnalɔ yɛ ŋwɛi, ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ enɔ wɔbɛŋkɛ Yehowa yɛ sɔlemɔ mli. Hɛɛ, taakɛ Paulo ŋma lɛ, wɔ fɛɛ wɔbaanyɛ “wɔkɛ ekaa atsi abɛŋkɛ [Nyɔŋmɔ] duromɔ sɛi lɛ, koni wɔnine ashɛ mɔbɔnalɛ nɔ, ni wɔná duromɔ ni aaaye abua wɔ yɛ be ni sa mli.” No hewɔ lɛ, eka shi faŋŋ akɛ, mɛi fɛɛ ni yɔɔ ŋmɛnɛ, ni fata tooi krokomɛi lɛ ahe lɛ, anine miishɛ sɛɛnamɔi ni yɔɔ nyam, ni henilee ni mli tse fata he lɛ nɔ kɛmiijɛ Kristo osɔfonukpa nitsumɔ lɛ mli.
Kristofoi fɛɛ ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ hiɛnɔkamɔ lɛ baanyɛ akpa sɛɛnamɔi ni yɔɔ nyam gbɛ yɛ jeŋ hee ni baa lɛ mli. Nakai beaŋ wɔ Osɔfo Nukpa ni yɔɔ ŋwɛi lɛ kɛ efɔleshaa lɛ jarawalɛ lɛ baatsu wɔhe nii kɛmɔ shi, ni no kɛ eshaifaa kwraa baaba. Ebaakpã sɛɛnamɔi wuji hu mli kɛtsɔ gbɔmɛi lɛ agbɔmɔtsoŋ kɛ mumɔŋ hewalɛnamɔ he nitsumɔ nɔ. Ni Yesu baalɛɛ Nyɔŋmɔ webii atsɔsemɔ mli waa yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ, ejaakɛ Mla lɛ tsɔɔmɔ ji gbɛnaa nii wulu ko ni kã osɔfoi lɛ anɔ yɛ Israel. (3 Mose 10:8-11; 5 Mose 24:8; 33:8, 10) No hewɔ lɛ, eyɛ mli akɛ wɔnaa Yesu osɔfoyeli nitsumɔ lɛ he sɛɛ bianɛ moŋ, shi babaoo yɛ lolo ni wɔbaana!