Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w98 1/1 bf. 6-11
  • Kaaha Onijiaŋ Miije Wui yɛ Wala He Foidamɔ Lɛ MLI!

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Kaaha Onijiaŋ Miije Wui yɛ Wala He Foidamɔ Lɛ MLI!
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • “Wɔmɔ Nii ni Wɔnu lɛ Mli ni Awa”
  • “Nyɛwiea Nyɛtsɔɔtsɔɔa Nyɛhe”
  • “Tsuishitoo Ehia Nyɛ”
  • Wɔbaanyɛ Wɔŋmɛ Wɔtsui Shi
  • Obaanyɛ Oŋmɛ Otsui Shi Kɛyashi Naagbee
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
  • Okɛ Hiɛmiamɔ Ada Foi Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2011
  • Nyɛkwɛa ni Ahia yɛ Hemɔkɛyeli ni Bɛ He
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Ni Wɔkɛ Tsuishiŋmɛɛ Aaada Foi Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
w98 1/1 bf. 6-11

Kaaha Onijiaŋ Miije Wui yɛ Wala He Foidamɔ Lɛ MLI!

“Wɔkɛ tsuishitoo ada foi ni kã wɔhiɛ lɛ.”—Hebribii 12:1.

1, 2. Mɛɛ hiɛdɔɔ saji ni eba eha Yehowa tsuji amli efili amɛ yɛ naagbee gbii nɛɛ amli?

WƆYƐ jaramɔ bei ni yɔɔ hiɛdɔɔ waa mli. Nɔ ni fe afii 80 ni eho nɛ, ni akɛ Yesu ta maŋtsɛsɛi nɔ akɛ Nyɔŋmɔ ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ nɔ Maŋtsɛ, yɛ afi 1914. “Nuntsɔ lɛ gbi lɛ” kɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ “naagbee be lɛ” je shishi yɛ nakai beaŋ. (Kpojiemɔ 1:10; Daniel 12:9) Kɛjɛ nakai beaŋ kɛbaa nɛɛ, bɔ ni Kristofoi awala he foidamɔ lɛ he hiaa hã lɛ etee hiɛ babaoo. Nyɔŋmɔ tsuji kɛ ekãa babaoo emia amɛhiɛ bɔni afee ni amɛkɛ Yehowa ŋwɛi shwiili, ni ji eŋwɛi gbɛjianɔtoo ni miinyiɛ ni anyɛɛɛ atsĩ enaa koni eha Yehowa yiŋtoi aba mli lɛ anyiɛ pɛpɛɛpɛ.—Ezekiel 1:4-28; 1 Korintobii 9:24.

2 Ani Nyɔŋmɔ webii ená miishɛɛ beni ‘amɛjoɔ foi’ kɛbɛŋkɛɔ naanɔ wala he lɛ? Hɛɛ, amɛná miishɛɛ! Amɛmli efili amɛ waa akɛ amɛna Yesu nyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi ni eshwɛ lɛ anaabuamɔ lɛ, ni amɛnáa miishɛɛ akɛ amɛna akɛ mɛi 144,000 lɛ ateŋ shwɛɛnii lɛ anaagbee naasoɔmɔ lɛ miibɛŋkɛ enaagbee kwraa. (Kpojiemɔ 7:3, 4) Kɛfata he lɛ, amɛmli efili amɛ akɛ amɛyoo akɛ Maŋtsɛ ni Yehowa ehala lɛ lɛ ekpã enikpamɔ kakla lɛ mli koni ekpa “shikpɔŋ lɛ nɔ nikpamɔ nii lɛ.” (Kpojiemɔ 14:15, 16) Ni mɛɛ nikpamɔ po eji nɛkɛ! (Mateo 9:37) Kɛbashi amrɔ nɛɛ, abua susumai ni fa fe akpekpei enumɔ naa kɛba—“asafo babaoo ni mɔ ko mɔ ko nyɛŋ akane ni jɛ jeŋmaŋ fɛɛ jeŋmaŋ kɛ akutsei kɛ maji kɛ majianɔ wiemɔi amli.” (Kpojiemɔ 7:9) Mɔ ko mɔ ko nyɛŋ atsɔɔ bɔ ni nakai asafo babaoo lɛ yi baafa aha yɛ naagbee, ejaakɛ gbɔmɔ ko nyɛɛɛ akane amɛyifalɛ.

3. Esa akɛ wɔná miishɛɛ mumɔ be fɛɛ be, yɛ mɛɛ gbɛtsii nii fɛɛ sɛɛ?

3 Eji anɔkwale akɛ, Satan bɔɔ mɔdɛŋ ni etɔ̃tɔ̃ wɔnaji loo ni eha wɔfee shɔ̃ɔ beni wɔjoɔ foi waa yɛ foidamɔ lɛ mli lɛ. (Kpojiemɔ 12:17) Ni ebɛ mlɛo akɛ aaaya nɔ amia hiɛ yɛ foidamɔ lɛ mli kɛtsɔmɔ tai, hɔmɔ, tsɛŋemɔ helai, kɛ amanehului krokomɛi fɛɛ ni kadiɔ naagbee be lɛ amli. (Mateo 24:3-9; Luka 21:11; 2 Timoteo 3:1-5) Shi kɛlɛ, wɔtsuii tumɔɔ kɛ miishɛɛ beni foidamɔ lɛ naagbee bɛŋkɛɔ lɛ. Wɔbɔɔ mɔdɛŋ akɛ wɔɔjie mumɔ ni Paulo wo enanemɛi Kristofoi ni hi shi yɛ egbii lɛ amli lɛ hewalɛ ni amɛná lɛ kpo: “Nyɛmii ashɛa yɛ Nuntsɔ lɛ mli daa! misaa miikɛɛ: Nyɛmii ashɛa!”—Filipibii 4:4.

4. Mɛɛ mumɔ Filipi Kristofoi lɛ jie lɛ kpo?

4 Ŋwanejee ko bɛ he akɛ Kristofoi ni Paulo ŋma nakai wiemɔi lɛ eyaha amɛ lɛ miiná miishɛɛ yɛ amɛ hemɔkɛyeli lɛ mli, ejaakɛ Paulo kɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛyaa nɔ nyɛmii ashɛa yɛ Nuntsɔ lɛ mli.” (Filipibii 3:1, NW) Filipibii lɛ ji asafo ko ni jieɔ mlihilɛ kɛ suɔmɔ kpo, ni amɛsɔmɔɔ kɛ ekãa kɛ mɔdɛŋbɔɔ. (Filipibii 1:3-5; 4:10, 14-20) Shi jeee klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli Kristofoi lɛ fɛɛ yɔɔ nakai mumɔ lɛ eko. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yudafoi Kristofoi ni Paulo ŋma Hebribii awolo lɛ eyaha amɛ lɛ ateŋ mɛi komɛi ashihilɛ bafee tsuiyeli kɛha lɛ.

“Wɔmɔ Nii ni Wɔnu lɛ Mli ni Awa”

5. (a) Mɛɛ mumɔ Hebri Kristofoi lɛ ná beni ato klɛŋklɛŋ Kristofoi asafo lɛ shishi lɛ? (b) Tsɔɔmɔ mumɔ ni Hebri Kristofoi lɛ ekomɛi ná aaafee afi 60 Ŋ.B.

5 Heloonaa Yudafoi kɛ mɛi ni etsake kɛba Yuda jamɔ mli lɛ fee klɛŋklɛŋ Kristofoi asafo ni aná yɛ jeŋ yinɔsane mli lɛ, ni ato shishi yɛ Yerusalem yɛ afi 33 Ŋ.B. Mɛɛ mumɔ nɛkɛ hi shi yɛ mli? Bɔfoi lɛ Asaji awolo lɛ shishijee gbɛ yitsei lɛ akanemɔ baaha ole ekãa kɛ miishɛɛ ni hi shi yɛ mli, beni ekɛ yiwaa po kpeɔ lɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 2:44-47; 4:32-34; 5:41; 6:7) Shi, beni afii nyɔŋmai abɔ lɛ hoɔ kɛyaa lɛ, nibii batsake, ni eka shi faŋŋ akɛ Yudafoi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi pii fee shɔ̃ɔ yɛ wala he foidamɔ lɛ mli. Wolo ko wieɔ amɛshihilɛ, taakɛ eyɔɔ aaafee afi 60 Ŋ.B. mli lɛ he akɛ: “Shihilɛ ni tsɔɔ gbedeefeemɔ kɛ tɔlɛ, gbɛkpamɔi ni baaa mli, hiɛnɔkamɔi ni atsi ato sɛɛ, hiɛ ni kãa he akɛ ayeŋ omanye, kɛ hemɔkɛyeli ni bɛ yɛ daa gbi shihilɛ mli saji amli. Kristofoi ji amɛ moŋ shi amɛná hiɛsɔɔ bibioo pɛ yɛ amɛtsɛmɔ lɛ he anunyam lɛ he.” Te aaafee tɛŋŋ ni Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ aaabote shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli? Paulo wolo ni eŋma eyaha Hebribii lɛ (ni eŋma aaafee afi 61 Ŋ.B.) lɛ fãi komɛi ahesusumɔ yeɔ ebuaa wɔ koni wɔha nakai sanebimɔ lɛ hetoo. Saji ahesusumɔ ni tamɔ nɛkɛ baaye abua wɔ fɛɛ ŋmɛnɛ koni wɔjo mumɔŋ gbɔjɔmɔ shihilɛ ni tamɔ nakai ni wɔɔbote mli lɛ naa foi.

6. Mɛni ji sɔrɔtofeemɔi komɛi ni yɔɔ jamɔ ni yɔɔ Mose Mla lɛ shishi, kɛ jamɔ ni damɔ Yesu Kristo mli hemɔkɛyeli nɔ lɛ mli?

6 Hebri Kristofoi lɛ jɛ Yuda jamɔ, ni ji gbɛjianɔtoo ko ni kɛɔ akɛ eboɔ Mla ni Yehowa kɛha kɛtsɔ Mose nɔ lɛ toi lɛ mli. Etamɔ nɔ ni Yudafoi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi pii tee nɔ amɛkɛ amɛhe kpɛtɛ Mla lɛ he, ekolɛ akɛni ehi shi afii ohai abɔ akɛ gbɛ pɛ ni atsɔɔ nɔ abɛŋkɛɔ Yehowa, ni eji jamɔ gbɛjianɔtoo ko ni yɔɔ fɛo waa, ni yɔɔ osɔfoi akuu, afɔlei ni ashãa daa, kɛ esɔlemɔtsu ni yɔɔ Yerusalem, ni ehe gbɛi yɛ jeŋ fɛɛ lɛ hewɔ. Shi esoro Kristojamɔ. Ebiɔ mumɔŋ ninaa, tamɔ Mose, mɔ ni “nyɔmɔwoo [ni yɔɔ wɔsɛɛ] lɛ ekwɛɔ,” ní “emɔ mɔ ni anaaa lɛ lɛ mli tamɔ nɔ ni eena lɛ” lɛ nɔ lɛ eko. (Hebribii 11:26, 27) Eka shi faŋŋ akɛ Yudafoi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi pii bɛ mumɔŋ ninaa nɛɛ. Yɛ nɔ najiaŋ ni amɛaada foi lɛ akɛ mɛi ni yiŋtoo loo oti ko mã amɛhiɛ lɛ, amɛmiitsutsɔ moŋ yɛ foidamɔ lɛ mli.

7. Gbɛjianɔtoo ni wɔje mli lɛ baanyɛ asa bɔ ni wɔjoɔ foi yɛ wala he foidamɔ lɛ mli wɔhaa lɛ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

7 Ani shihilɛ ni tamɔ nakai yɛ ŋmɛnɛ? Ojogbaŋŋ, shihilɛ ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ tamɔɔɔ nakai pɛpɛɛpɛ. Shi kɛlɛ, Kristofoi baa kɛjɛɔ nibii agbɛjianɔtoo ko ni shwãa waa diɛŋtsɛ mli. Je lɛ kɛ hegbɛi komɛi ni miishɛɛ yɔɔ mli haa, shi yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ, ekɛ gbɛnaa nii ni tamɔ jatsui shwieɔ mɛi anɔ. Kɛfata he lɛ, wɔteŋ mɛi pii yɛ shikpɔji anɔ héi ni yiŋkɔshikɔshifeemɔ su egbɛ eshwã waa yɛ, kɛ héi ni gbɔmɛi jieɔ pɛsɛmkunya, mi-klɛŋklɛŋ su kpo yɛ amɛnifeemɔi amli. Kɛ́ wɔŋmɛ gbɛ ni gbɛjianɔtoo ni tamɔ nɛkɛ ná wɔnɔ hewalɛ lɛ, no lɛ ‘wɔtsui hiŋmɛii’ anɔ baafee kusuu yɛ gbɛ ni waaa kwraa nɔ. (Efesobii 1:18) Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔjo foi jogbaŋŋ yɛ wala he foidamɔ lɛ mli, kɛji wɔnyɛɛɛ wɔyoo he ni wɔyaa lɛ dɔŋŋ yɛ faŋŋ mli?

8. Mɛni ji gbɛ̀i komɛi anɔ ni Kristojamɔ nɔ kwɔ fe jamɔ ni yɔɔ Mla lɛ shishi lɛ yɛ?

8 Bɔni afee ni ekanya Yudafoi Kristofoi lɛ, Paulo kai amɛ yɛ bɔ ni Kristofoi agbɛjianɔtoo lɛ nɔ kwɔ fe Mose Mla lɛ he. Eji anɔkwale akɛ, beni heloonaa Israel maŋ lɛ ji Yehowa webii ni yɔɔ Mla lɛ shishi lɛ, Yehowa kɛ lɛ wie kɛtsɔ gbalɔi ni ekɛ mumɔ tsirɛ amɛ lɛ anɔ. Shi, taakɛ Paulo kɛɛ lɛ, ŋmɛnɛ lɛ, “ebi lɛ naa ekɛ wɔ [wieɔ] yɛ, mɔ ni eŋɔ lɛ eto nibii fɛɛ yelɔ lɛ, mɔ nɔ hu ni etsɔ efee jeŋ bei lɛ.” (Hebribii 1:2) Agbɛnɛ hu, Yesu nɔ kwɔ fe maŋtsɛmɛi fɛɛ ni jɛ David seshi lɛ mli, ni ji ‘enanemɛi’ lɛ. Enɔ kwɔ fe ŋwɛibɔfoi lɛ po.—Hebribii 1:5, 6, 9.

9. Taakɛ Yudafoi Kristofoi ni hi shi yɛ Paulo gbii lɛ amli lɛ ji lɛ, mɛni hewɔ ehe hiaa ni “wɔmɔ nii” ni Yehowa wieɔ “lɛ mli ni awa” lɛ?

9 No hewɔ lɛ, Paulo wo Yudafoi Kristofoi lɛ ŋaa akɛ: “Esa akɛ wɔmɔ nii ni wɔnu lɛ mli ni awa, koni wɔkakpalaŋ kɛjɛ he be ko.” (Hebribii 2:1) Eyɛ mli akɛ Kristo he saji ni amɛbale lɛ ji jɔɔmɔ ni yɔɔ naakpɛɛ moŋ, shi babaoo he miihia. Ehe miihia ni amɛbo Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ toi jogbaŋŋ koni amɛwuu amɛshi hewalɛ ni Yudafoi ajeŋ ni ebɔle amɛ lɛ náa yɛ amɛnɔ lɛ. Wɔ hu ehe miihia ni “wɔmɔ nii” ni Yehowa wieɔ “lɛ mli ni awa,” yɛ lakamɔ wiemɔi ni wɔnuɔ kɛjɛɔ je nɛɛ mli be fɛɛ be lɛ hewɔ. Enɛ tsɔɔ nikasemɔ sui kpakpai ni wɔɔná kɛ Biblia kanemɔ he gbɛjianɔtoo kpakpa ni wɔɔhiɛ mli daa. Taakɛ Paulo wie yɛ sɛɛ mli yɛ ewolo ni eŋma eyaha Hebribii lɛ mli lɛ, etsɔɔ kpeei ni wɔɔya daa hu kɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ ni wɔɔjaje wɔtsɔɔ mɛi krokomɛi. (Hebribii 10:23-25) Nifeemɔ ni tamɔ nɛkɛ baaye abua wɔ ni wɔhiɛ ahi wɔhe nɔ yɛ mumɔŋ, koni wɔhiɛ akakpa wɔhiɛnɔkamɔ ni yɔɔ nyam lɛ nɔ. Kɛ wɔha Yehowa susumɔi yi wɔjwɛŋmɔi amli obɔbɔ lɛ, nɔ ko bɛ ni je nɛɛ baanyɛ afee wɔ ni ekɛye wɔnɔ loo ní eha wɔfee mɛi ni eŋmɛɛɛ pɛpɛɛpɛ.—Lala 1:1-3; Abɛi 3:1-6.

“Nyɛwiea Nyɛtsɔɔtsɔɔa Nyɛhe”

10. (a) Mɛni baanyɛ aba mɔ ko ni mɔɔɔ Yehowa Wiemɔ lɛ mli ni awa lɛ nɔ? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ ‘wɔwie wɔtsɔɔtsɔɔ wɔhe’?

10 Kɛ wɔhaaa wɔjwɛŋmɔ ahi mumɔŋ nibii anɔ jogbaŋŋ lɛ, no lɛ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ baafee nɔ ni bɛ pɔtɛɛ kɛha wɔ. Enɛ ba mli yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli po beni asafoi lɛ amli bii lɛ fɛɛ ji Kristofoi ni afɔ amɛ mu, ní bɔfoi lɛ ateŋ mɛi komɛi yɔɔ wala mli lolo lɛ. Paulo bɔ Hebribii lɛ kɔkɔ akɛ: “Nyɛkwɛa ni ahia, anyɛmimɛi, koni nyɛteŋ mɔ ko akahi tsui fɔŋ ni heee yeee ni ekpale kɛjɛ Nyɔŋmɔ, hiɛkalɔ lɛ, he; shi moŋ nyɛwiea nyɛtsɔɔtsɔɔa nyɛhe gbi fɛɛ gbi ni atsɛɔ lɛ ŋmɛnɛ lɛ, koni akɛ esha shishiumɔ lɛ akawaje nyɛteŋ mɔ ko.” (Hebribii 3:12, 13) Paulo wiemɔi ni ji “nyɛkwɛa ni ahia” lɛ mãa bɔ ni ehe hiaa ni wɔhiɛ ahi wɔhe nɔ lɛ nɔ mi. Oshara miihe aba! Ekolɛ hemɔkɛyeli ni bɛ—“esha”—baanyɛ aje shishi yɛ wɔtsuii amli, ni wɔbaanyɛ wɔtsi wɔhe kɛjɛ Nyɔŋmɔ he moŋ fe ni wɔɔbɛŋkɛ lɛ. (Yakobo 4:8) Paulo kaiɔ wɔ ni ‘wɔwie wɔtsɔɔtsɔɔ wɔhe.’ Miishɛɛ ni yɔɔ nyɛmimɛi anaanyobɔɔ mli lɛ he miihia wɔ. “Mɔ ni etse ehe lɛ, akɔnɔ nii etaoɔ, ni etseɔ nɔ ni hi hã lɛ fɛɛ hiɛ atua.” (Abɛi 18:1) Bɔ ni naanyobɔɔ nɛɛ he hiaa lɛ tsirɛɔ Kristofoi ŋmɛnɛ koni amɛya asafoŋ kpeei, kpeei bibii kɛ kpeei wuji daa.

11, 12. Mɛni hewɔ esaaa ni Kristojamɔ mli shishijee tsɔɔmɔi ni wɔle lɛ kɛkɛ haa wɔtsui nyɔɔ wɔmli lɛ?

11 Sɛɛ mli lɛ, Paulo kɛ ŋaawoo ni he yɔɔ sɛɛnamɔ waa nɛɛ hu ha yɛ ewolo lɛ mli akɛ: “Nyɛ ni kulɛ esa akɛ nyɛtsɔmɔ tsɔɔlɔi moŋ yɛ be lɛ naa lɛ, ehia akɛ atsɔɔ nyɛ Nyɔŋmɔ wiemɔi lɛ amli shishijee nibii lɛ ekoŋŋ, ni nyɛtsɔmɔ mɛi ni fufɔ ehia amɛ, ni jeee niyenii kpakpa. . . . Mɛi ni edara lɛ anɔ ji niyenii kpakpa, mɛi ni fɔ ni amɛfɔɔ feemɔ lɛ eha amɛhenumɔ nii lɛ ele ekpakpa kɛ efɔŋ mlikpamɔ.” (Hebribii 5:12-14) Eka shi faŋŋ akɛ, Yudafoi Kristofoi lɛ ekomɛi eyaaa hiɛ yɛ shishinumɔ gbɛfaŋ. Amɛfee shɔ̃ɔ akɛ amɛaakpɛlɛ lakpɛmɔ babaoo ni ba yɛ Mla lɛ kɛ ketiafoo he lɛ nɔ. (Bɔfoi lɛ Asaji 15:27-29; Galatabii 2:11-14; 6:12, 13) Ekolɛ amɛteŋ mɛi komɛi buɔ blema kusum nifeemɔi komɛi tamɔ daa otsi Hejɔɔmɔ Gbi kɛ daa afi Kpatamɔ Gbi krɔŋkrɔŋ lɛ waa lolo.—Kolosebii 2:16, 17; Hebribii 9:1-14.

12 No hewɔ lɛ, Paulo kɛɛ akɛ: “Nyɛhaa wɔfɔ̃ɔa Kristo shishijee saji lɛ ahe wiemɔ, ni wɔfoŋ kɛya dalɛ mli.” (Hebribii 6:1) Foijee kakadaŋŋ mli foidalɔ ni kwɛɔ eniyeli jogbaŋŋ lɛ, baanyɛ amia ehiɛ jogbaŋŋ yɛ foijee kakadaŋŋ ni yɔɔ tɔlɛ lɛ mli. Nakai nɔŋŋ hu Kristofonyo ni haa ejwɛŋmɔ hiɔ mumɔŋ niyenii ni eyeɔ lɛ nɔ jogbaŋŋ—ni ehãaa efee ‘shishijee tsɔɔmɔi’ lɛ pɛ lɛ—baanyɛ eya nɔ jogbaŋŋ yɛ foidamɔ lɛ mli ní eyagbe naa. (Okɛto 2 Timoteo 4:7 he.) Enɛ tsɔɔ miishɛɛ ni eeená yɛ anɔkwale lɛ “lɛɛmɔ kɛ kɛlɛ kɛ mlikwɔlɛ kɛ nɔkwɔlɛ” he, koni no ahã eya hiɛ kɛshɛ dalɛ mli.—Efesobii 3:18.

“Tsuishitoo Ehia Nyɛ”

13. Hebri Kristofoi lɛ jie amɛhemɔkɛyeli lɛ kpo yɛ bei ni eho lɛ amli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

13 Yudafoi Kristofoi lɛ damɔ shi shiŋŋ, yɛ be ni nyiɛ Pentekoste afi 33 Ŋ.B. sɛɛ nɔŋŋ lɛ mli shitee-kɛ-woo ni naa wa lɛ fɛɛ sɛɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 8:1) Ekolɛ enɛ ji nɔ ni yɔɔ Paulo jwɛŋmɔ mli beni eŋma akɛ: “Nyɛkaia klɛŋklɛŋ gbii lɛ, beni la tso yɛ nyɛnɔ lɛ, bɔ ni nyɛmia nyɛhiɛ yɛ amanehului ata babaoo mli [lɛ].” (Hebribii 10:32) Nɛkɛ hiɛmiamɔ yɛ anɔkwayeli mli nɛɛ jie suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛha Nyɔŋmɔ lɛ kpo, ni eha amɛ wiemɔ mli heyeli yɛ ehiɛ. (1 Yohane 4:17) Paulo wo amɛ ŋaa koni amɛkashɛ nakai heyeli lɛ amɛfɔ̃ yɛ hemɔkɛyeli ni amɛbɛ hewɔ. Ewo amɛ hewalɛ akɛ: “Tsuishitoo ehia nyɛ, koni, beni nyɛfee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ, nyɛnine ashɛ shiwoo lɛ nɔ. Ejaakɛ ‘fioo kɛkɛ eshwɛ ni mɔ ni baa lɛ aaaba, ni etsɛŋ kwraa.’ ”—Hebribii 10:35-37.

14. Mɛɛ anɔkwa saji esa akɛ eye ebua wɔ ni wɔŋmɛ wɔtsui shi kɛji wɔkɛ afii babaoo po esɔmɔ Yehowa?

14 Shi te ekɔɔ wɔ hu wɔhe tɛŋŋ ŋmɛnɛ? Wɔteŋ mɛi pii ná ekãa waa beni wɔbale Kristofoi anɔkwale lɛ klɛŋklɛŋ kwraa lɛ. Ani wɔyɛ nakai ekãa lɛ lolo? Aloo ani ‘wɔŋmɛɛ wɔ klɛŋklɛŋ suɔmɔ lɛ he’? (Kpojiemɔ 2:4) Ani wɔhe ejɔ, ekolɛ wɔnijiaŋ eje wui fioo loo etɔ wɔ kɛ Harmagedon mɛ̃ɛ? Shi, mɛɛ fioo ni osusu enɛ he okwɛ. Anɔkwale lɛ yɛ naakpɛɛ tamɔ bɔ ni eji be ko lɛ pɛpɛɛpɛ. Yesu kã he eji wɔ ŋwɛi Maŋtsɛ lolo. Wɔhiɛ kã nɔ lolo akɛ wɔbaaná naanɔ wala yɛ paradeiso shikpɔŋ nɔ, ni wɔhiɛ wɔkɛ Yehowa teŋ wekukpaa lɛ mli lolo. Ni ohiɛ akakpa nɔ kɔkɔɔkɔ akɛ: “Mɔ ni baa lɛ aaaba, ni etsɛŋ kwraa.”

15. Taakɛ Yesu fee lɛ, Kristofoi komɛi eŋmɛ amɛtsui shi yɛ yiwaa ni naa wa shishi yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

15 No hewɔ lɛ, Paulo wiemɔi ni aŋma yɛ Hebribii 12:1, 2 lɛ sa jogbaŋŋ, akɛ: “Nyɛhaa wɔkɛ jatsu fɛɛ jatsu aŋmɛa shi, kɛ esha [hemɔkɛyeli ni bɛ] ni ebɔle wɔhe kpula lɛ, ni wɔkɛ tsuishitoo ada foi ni kã wɔhiɛ lɛ, ni wɔkwɛ hemɔkɛyeli shishijelɔ kɛ naagbelɔ ni ji Yesu lɛ, mɔ ni nyamɔ ni kã ehiɛ lɛ hewɔ lɛ emia ehiɛ yɛ sɛŋmɔtso lɛ he amanehulu lɛ mli, ni ebuuu hiɛgbele lɛ, ni ekɛyata shi yɛ Nyɔŋmɔ maŋtsɛsɛi lɛ ninejurɔ nɔ lɛ.” Nibii babaoo yɛ ni Nyɔŋmɔ tsuji eŋmɛ amɛtsui shi yɛ mli yɛ nɛkɛ naagbee gbii nɛɛ amli. Taakɛ Yesu, mɔ ni ye anɔkwa aahu kɛtee piŋmɔ gbele mli lɛ fee lɛ, wɔnyɛmimɛi hii kɛ yei lɛ ateŋ mɛi komɛi kɛ anɔkwayeli emia amɛhiɛ yɛ yiwaa ni naa wa fe fɛɛ shishi—tsuŋwoo nsarai, piŋmɔ, kabonaatoo, kɛ gbele tete po mli. (1 Petro 2:21) Ani wɔtsui yimɔɔɔ obɔbɔ kɛ suɔmɔ kɛha amɛ kɛji wɔsusu amɛ emuuyeli mlihiɛmɔ lɛ he?

16, 17. (a) Mɛɛ kaai Kristofoi babaoo kɛkpeɔ yɛ amɛhemɔkɛyeli lɛ he? (b) Mɛni kɛ́ wɔkai lɛ ebaaye ebua wɔ ni wɔya nɔ wɔjo foi yɛ wala he foidamɔ lɛ mli?

16 Shi kɛlɛ, Paulo wiemɔi ni tsa nɔ lɛ kɔɔ mɛi babaoo he, akɛ: “Nyɛnáko nyɛgbee hiɛ kɛyashi lájee mli yɛ nyɛkɛ esha tawuu lɛ mli.” (Hebribii 12:4) Shi yɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, anɔkwale gbɛ lɛ bɛ mlɛo kɛha wɔteŋ mɔ ko kwraa yɛ gbɛjianɔtoo nɛɛ mli. Mɛi komɛi yɛ ni ‘naasha wiemɔi ni eshafeelɔi wieɔ’ yɛ heloonaa nitsumɔhe loo yɛ skul lɛ eha amɛnijiaŋ eje wui, ni amɛmiaa amɛhiɛ yɛ hefɛoyeli shishi loo amɛteɔ shi amɛwoɔ nɔnyɛɛ ni akɛbaa amɛnɔ koni amɛfee esha lɛ. (Hebribii 12:3) Kaa ni mli wa waa efite mɛi komɛi afai shi ni amɛtswa akɛ amɛaahiɛ Nyɔŋmɔ tɛi ni nɔ kwɔlɔ lɛ amli lɛ. (Hebribii 13:4, 5) Hemɔkɛyeli kwalɔi ená mɛi fioo ko ni boɔ amɛ lakamɔ wiemɔi ni tamɔ ebɔɔ lɛ atoi lɛ amumɔŋ pɛpɛɛpɛ-ŋmɛɛ nɔ hewalɛ. (Hebribii 13:9) Nyɛmimɛi ateŋ naagbai eha mɛi krokomɛi elaaje amɛmiishɛɛ. Bɔ ni amãa shwɛmɔ kɛ hiɛtserɛjiemɔ nifeemɔi anɔ mi fe nine lɛ egbɔjɔ Kristofoi komɛi. Ni mɛi pii nuɔ he akɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ mli shihilɛ mli naagbai lɛ nyɛɔ amɛnɔ.

17 Eji anɔkwale akɛ, shihilɛi nɛɛ eko kwraa efeee ‘hiɛ ni agbeeɔ kɛyashiɔ lájee mli.’ Ni amɛteŋ ekomɛi yɛ ni ekolɛ ekɔɔ yiŋkpɛi ni ejaaa ni wɔ diɛŋtsɛ wɔfeɔ lɛ ahe. Shi nomɛi fɛɛ kɛ kaa baa wɔhemɔkɛyeli lɛ nɔ. No hewɔ ni esa akɛ wɔkwɛ Yesu tsuishiŋmɛɛ he nɔkwɛmɔnɔ ni yɔɔ nyam lɛ be fɛɛ be lɛ. Eba akɛ wɔhiɛ kpaŋ bɔ ni wɔhiɛnɔkamɔ lɛ yɔɔ naakpɛɛ lɛ nɔ kɔkɔɔkɔ. Eba akɛ wɔŋmɛŋ nɔmimaa ni wɔyɔɔ akɛ Yehowa “[ji] mɛi ni taoɔ esɛɛ gbɛ lɛ anyɔmɔwolɔ” hu lɛ he kɔkɔɔkɔ. (Hebribii 11:6) Ni no lɛ, wɔbaaná mumɔŋ hewalɛ ni wɔkɛya nɔ wɔjo foi yɛ wala he foidamɔ lɛ mli.

Wɔbaanyɛ Wɔŋmɛ Wɔtsui Shi

18, 19. Mɛɛ yinɔsane mli nibii ni ba tsɔɔ akɛ Hebri Kristofoi ni hi Yerusalem lɛ bo Paulo ŋaawoo ni jɛ mumɔŋ lɛ toi?

18 Te Yudafoi Kristofoi lɛ fee amɛnii yɛ Paulo wolo lɛ he amɛha tɛŋŋ? Beni aŋma Hebribii awolo lɛ sɛɛ aaafee afii ekpaa lɛ, Yudea wuu ta ko. Yɛ afi 66 Ŋ.B. lɛ, Roma asraafoi lɛ bawo Yerusalem he ka, ni amɛha Yesu wiemɔi nɛɛ ba mli, akɛ: “Kɛ́ nyɛna akɛ abɔ nsara awo Yerusalem he lɛ, belɛ nyɛnaa nyɛlea akɛ efitemɔ lɛ eshɛ.” (Luka 21:20) Shi kɛlɛ, yɛ Kristofoi ni baahi Yerusalem yɛ nakai beaŋ lɛ asɛɛnamɔ hewɔ lɛ, Yesu wie akɛ: “No mli lɛ mɛi ni yɔɔ Yudea lɛ ajo foi aya gɔji lɛ anɔ, ni mɛi ni yɔɔ maŋ lɛŋ lɛ aje kpo, ni mɛi ni yɔɔ akrowai akaba maŋ.” (Luka 21:21) Enɛ hewɔ lɛ, ta ni amɛkɛ Roma wuu lɛ kɛ kaa ko ba: Ani nakai Yudafoi Kristofoi lɛ baashi Yerusalem, ni ji Yuda jamɔ shikwɛ̃ɛhe kɛ he ni sɔlemɔtsu fɛfɛo lɛ yɔɔ lɛ?

19 Trukaa, yɛ yiŋtoo ko ni aleee hewɔ lɛ, Romabii lɛ gbala amɛhe shi. Ekolɛ, Yudafoi Nyɔŋmɔ jalɔi lɛ bu enɛ akɛ odaseyeli ni tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ miibu amɛ maŋtiase krɔŋkrɔŋ lɛ he. Shi Kristofoi lɛ hu? Yinɔsane kɛɔ wɔ akɛ amɛjo foi. Kɛkɛ ni, yɛ afi 70 Ŋ.B. lɛ, Romabii lɛ ku amɛsɛɛ amɛba ekoŋŋ ni amɛbakpata Yerusalem hiɛ kwraa kɛ gbɔmɛi ahiɛkpatamɔ ni yɔɔ gbeyei. “Yehowa gbi” lɛ ni Yoel gba efɔ̃ shi lɛ eba Yerusalem nɔ. Shi no mli lɛ Kristofoi anɔkwafoi lɛ bɛ maŋ lɛ mli. ‘Ahere amɛyiwala.’—Yoel 3:3-5; Bɔfoi lɛ Asaji 2:16-21.

20. Esa akɛ “Yehowa gbi” lɛ ni wɔle akɛ ebɛŋkɛ lɛ atsirɛ wɔ yɛ mɛɛ gbɛ̀i anɔ?

20 Ŋmɛnɛ, wɔle akɛ etsɛŋ ni “Yehowa gbi” kpeteŋkpele kroko hu baasa nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ fɛɛ he. (Yoel 4:12-14) Wɔleee beni nakai gbi lɛ baaba. Shi Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ maa nɔ mi kɛhaa wɔ akɛ ebaaba! Yehowa kɛɔ akɛ ekpeŋ sɛɛ. (Habakuk 2:3; 2 Petro 3:9, 10) No hewɔ lɛ, nyɛhaa ‘wɔmɔa nii ni wɔnu lɛ mli ni awaa.’ Tsi ohe kɛjɛ hemɔkɛyeli ni bɛ, ni ji “esha ni ebɔle wɔhe kpula” lɛ he. Tswaa ofai shi akɛ obaaŋmɛ otsui shi aahu bei abɔ fɛɛ ni ebaaye. Kaimɔ akɛ, Yehowa ŋwɛi gbɛjianɔtoo kpeteŋkpele ni tamɔ shwiili lɛ miinyiɛ. Ebaatsu eyiŋtoo he nii. No hewɔ lɛ eba akɛ wɔ fɛɛ wɔɔya nɔ wɔda foi lɛ, ni wɔnijiaŋ akaje wui yɛ wala he foidamɔ lɛ mli!

Ani Okaiɔ?

◻ Mɛɛ ŋaawoo ni Paulo kɛha Filipibii lɛ toiboo baaye ebua wɔ ni wɔmia wɔhiɛ yɛ wala he foidamɔ lɛ mli?

◻ Mɛni baaye abua wɔ ni wɔwuu wɔshi je lɛ su ni ekɛgbala wɔjwɛŋmɔ lɛ?

◻ Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔye wɔbua wɔhe koni wɔmia wɔhiɛ yɛ foidamɔ lɛ mli?

◻ Mɛni ji nibii komɛi ni baanyɛ aha Kristofonyo afee shɔ̃ɔ?

◻ Yesu nɔkwɛmɔnɔ lɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔŋmɛ wɔtsui shi yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 8, 9]

Taakɛ foidalɔi ji lɛ, esaaa ni Kristofoi haa nɔ ko kwraa gbalaa amɛjwɛŋmɔ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Nɔ ko kwraa nyɛŋ atsĩ Yehowa ŋwɛi shwiili kpeteŋkpele lɛ gbɛ ni ekanyɛ etsu Nyɔŋmɔ yiŋtoo he nii

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje