Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w99 4/15 bf. 3
  • Afii Enyiɛ Wɔbaanyɛ Wɔkɛhi Shi?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Afii Enyiɛ Wɔbaanyɛ Wɔkɛhi Shi?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Ani Mɛi Ni Hi Shi Yɛ Blema Lɛ Hi Shi Be Kakadaŋŋ Lɛɛlɛŋ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2011
  • Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2010
  • Mɛi Ni Egbɔlɔ Lɛ—Amɛhe Yɛ Sɛɛnamɔ Kɛha Oblahii Kɛ Oblayei
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Nyɔŋmɔ Tsɛ Lɛ “Yoo Ablade”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2017
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
w99 4/15 bf. 3

Afii Enyiɛ Wɔbaanyɛ Wɔkɛhi Shi?

Akɛni gbɔmɛi pii kɛ afii babaoo miihi shi hewɔ lɛ, eha mɛi babaoo miibi akɛ, ‘Afii enyiɛ wɔbaanyɛ wɔkɛhi shi?’

TAAKƐ The New Encyclopædia Britannica (1995) lɛ tsɔɔ lɛ, be ko ni eho lɛ akpɛlɛɔ nɔ akɛ Pierre Joubert ji mɔ ni tsɛ waa fe fɛɛ yɛ shihilɛ mli. Egbo yɛ afi 1814 beni eye afii 113. Eji anɔkwale akɛ awieɔ mɛi krokomɛi ahe akɛ amɛkɛ afii pii ehi shi moŋ, shi aheee afii abɔ ni amɛye ni aŋma afɔ̃ shi lɛ ayeee. Shi kɛlɛ, akɔntaa ni abu jogbaŋŋ lɛ etsɔɔ akɛ gbɔmɛi babaoo hi shi afii pii fe Pierre Joubert.

Afɔ́ Jeanne Louise Calment February 21, 1875 yɛ Arles, France wuoyibokagbɛ. Abale lɛ waa diɛŋtsɛ​—⁠beni egbo August 4, 1997​—⁠beni eye fe afii 122 sɛɛ lɛ. Yɛ 1986 mli lɛ, Shigechiyo Izumi ni yɔɔ Japan lɛ gbo beni eye afii 120. Guinness Book of Records 1999 lɛ ŋma Sarah Knauss ni eye afii 118 lɛ gbɛi ewo mli akɛ mɔ ko ni etsɛ fe fɛɛ yɛ be mli ni aŋmaa lɛ. Afɔ́ lɛ September 24, 1880, yɛ Pennsylvania, U.S.A. Beni Marie-Louise Febronie Meilleur ni hi shi yɛ Quebec, Canada lɛ, gbo 1998, beni eye afii 118 lɛ, no mli lɛ eye Sarah onukpa gbii 26.

Lɛɛlɛŋ, gbɔmɛi ni egbɔlɔ waa lɛ ayifalɛ etee ŋwɛi waa. Abu akɔntaa akɛ, mɛi ni baaye afii oha yɛ afi oha ni baa lɛ klɛŋklɛŋ mlijaa mli lɛ ayifalɛ baayashɛ akpekpei 2.2! Nakai nɔŋŋ gbɔmɛi ni eye afii 80 kɛ nɔ ni fe nakai lɛ ayifalɛ tee hiɛ kɛjɛ akpekpei 26.7 yɛ 1970 kɛyashɛ akpekpei 66 yɛ 1998 mli. Oha mlijaa 147 nɔyaa nɛ, kɛ́ akɛto oha mlijaa 60 nɔyaa ni ba kɛha jeŋ muu fɛɛ yifalɛ lɛ.

Ni jeee akɛ gbɔmɛi kɛ afii babaoo miihi shi kɛkɛ. Gbɔmɛi pii miifee nibii hu ni mɛi babaoo ni eye afii 20 nyɛɛɛ afee. Yɛ 1990 mli lɛ, John Kelley ni eye afii 82 lɛ gbe foidamɔ kakadaŋŋ ko​—⁠kilomitai 42.195 kɛ mitai 42,195 foidamɔ naa​—⁠yɛ ŋmɛlɛtswai enumɔ kɛ minitii enumɔ mli. Yɛ 1991 mli lɛ, Mavis Lindgren ni ji nanakaŋsowa ni eye afii 84 lɛ kɛ ŋmɛlɛtswai kpawo kɛ minitii nɛɛhu gbe foidamɔ ni jɛkɛmɔ tamɔ nakai nɔŋŋ hu naa. Ni nyɛsɛɛ nɛɛ nɔŋŋ lɛ, nuu ko ni eye afii 91 gbe New York City Marathon (New York City Foidamɔ Kakadaŋŋ) lɛ naa!

Enɛ etsɔɔɔ akɛ mɛi ni egbɔlɔ ni hi shi yɛ blema lɛ nyɛɛɛ amɛkɛ amɛhewalɛ afee naakpɛɛ nibii. Beni Biblia mli blematsɛ Abraham eye afii 99 lɛ “esha foi” ekɛ egbɔi lɛ yakpe. Beni Kaleb eye afii 85 lɛ, ekɛɛ akɛ: “Bɔ ni mihewalɛ yɔɔ no be lɛ mli [afii 45 ni eho nɛ] lɛ, nakai nɔŋŋ eyɔɔ ŋmɛnɛ nɛɛ yɛ tawuu mli jio, yɛ yaa kɛ baa mli jio.” Ni Biblia lɛ wie yɛ Mose he beni eye afii 120 lɛ he akɛ, “ehiŋmɛii anɔ efeko lɛ tuutuu, ni ehewalɛ nɔ gbɔko.”​—1 Mose 18:2; Yoshua 14:​10, 11; 5 Mose 34:⁠7.

Yesu Kristo wie klɛŋklɛŋ nuu, Adam, kɛ adeka kpɛlɔ, Noa he akɛ amɛ ji mɛi ni sa kadimɔ waa yɛ yinɔsane mli. (Mateo 19:​4-6; 24:37-​39) Mose Klɛŋklɛŋ Wolo lɛ kɛɔ akɛ Adam ye afii 930, ni Noa ye afii 950. (1 Mose 5:5; 9:​29) Ani gbɔmɛi kɛ afii pii ni tamɔ nakai ehi shi pɛŋ? Ani wɔbaanyɛ wɔhi shi afii pii ni fa nakai, ekolɛ kɛya naanɔ po? Ofainɛ kwɛmɔ nibii ni yeɔ he odase lɛ yɛ sane ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje