Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • km 8/02 bf. 3-4
  • Jiemɔ Kristofoi Anɔkwayeli Kpo Kɛ́ Ashwie Wekunyo Ko

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Jiemɔ Kristofoi Anɔkwayeli Kpo Kɛ́ Ashwie Wekunyo Ko
  • Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ—2002
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Bɔ ni Esa akɛ Akɛ Mɔ ko ni Ashwie lɛ lɛ Aye Aha
    ‘Nyɛhia Nyɔŋmɔ Suɔmɔ Lɛ Mli’
  • Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2013
  • Tsɔsemɔ Ni Baanyɛ Awo Hejɔlɛ Yibii
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1988
  • Kasemɔ Nyɔŋmɔ Mɔbɔnalɛ Lɛ Ŋmɛnɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ—2002
km 8/02 bf. 3-4

Jiemɔ Kristofoi Anɔkwayeli Kpo Kɛ́ Ashwie Wekunyo Ko

1. Mɛɛ shihilɛ baanyɛ aka Kristofonyo ko anɔkwayeli?

1 Tsakpaa ni kã weku mli bii ateŋ lɛ baanyɛ afee nɔ ni mli wa waa. Enɛ kɛ kaa baa Kristofonyo nɔ kɛ́ ashwie gbalashihilɛ mli hefatalɔ ko, gbekɛ ko, fɔlɔ ko, loo wekunyo ko ni bɛŋkɛ lɛ kpaakpa lɛ kɛjɛ asafo lɛ mli loo ekɛɛ ekɛ asafo lɛ ebɔɔɔ dɔŋŋ lɛ. (Mat. 10:37) Te esa akɛ Kristofoi anɔkwafoi lɛ kɛ wekunyo ko ni tamɔ nɛkɛ lɛ aye aha tɛŋŋ? Ani esa akɛ srɔtofeemɔ ko aba enɛ mli kɛji akɛ mɔ lɛ kɛ wekumɛi lɛ yɛ shia kome mli? Klɛŋklɛŋ lɛ, nyɛhaa wɔsusua nɔ ni Biblia lɛ kɛɔ yɛ nɛkɛ sane nɛɛ he lɛ he, shishitoo mlai ni kɔɔ mɛi ni áshwie amɛ lɛ kɛ mɛi ni kɛɛ amɛkɛ asafo lɛ ebɔɔɔ dɔŋŋ lɛ fɛɛ he wɔkwɛa.

2. Taakɛ Biblia lɛ tsɔɔ lɛ, te esa akɛ Kristofoi kɛ mɛi ni ashwie amɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ aye aha tɛŋŋ?

2 Bɔ ni Esa ákɛ akɛ Mɛi ni Ashwie Amɛ lɛ Aye Aha: Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ famɔ haa Kristofoi akɛ amɛkɛ mɔ ni ashwie lɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ akanyiɛ loo akabɔ naanyo, akɛ: “Kɛji mɔ ko ni atsɛɔ lɛ nyɛmi lɛ ji ajwamaŋbɔlɔ loo hiɛjoolɔ loo wɔŋjalɔ loo mɔjɛlɔ loo dãatɔlɔ loo amimyelɔ lɛ, lɛ lɛ nyɛkɛ lɛ akayea nii tete. . . . Nyɛjiea mɔ fɔŋ lɛ yɛ nyɛteŋ.” (1 Kor. 5:11, 13, wɔma efã ko nɔ mi.) Yesu wiemɔi ni aŋma afɔ̃ shi yɛ Mateo 18:17 lɛ hu kɔɔ sane nɛɛ he, akɛ: “Buu [mɔ ni ashwie lɛ] lɛ tamɔ wɔŋjalɔ kɛ toohelɔ.” Mɛi ni boɔ Yesu toi lɛ le jogbaŋŋ akɛ Yudafoi ni yɔɔ nakai gbii lɛ amli lɛ kɛ Jeŋmajiaŋbii ebɔɔɔ naanyo, ni ákɛ amɛbuɔ toohelɔi akɛ mɛi ni áshwie amɛ. No hewɔ lɛ, Yesu miifã esɛɛnyiɛlɔi lɛ akɛ amɛkɛ mɛi ni áshwie amɛ lɛ akabɔ.—Kwɛmɔ The Watchtower, September 15, 1981, baafa 18-20.

3, 4. Mɛɛ naanyo ni akɛ mɛi ni ashwie amɛ kɛ mɛi ni kɛɛ amɛkɛ asafo lɛ ebɔɔɔ dɔŋŋ lɛ aaabɔ lɛ águ?

3 Enɛ tsɔɔ akɛ Kristofoi anɔkwafoi lɛ kɛ mɔ fɛɛ mɔ ni áshwie lɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ egbaaa mumɔŋ nibii ahe sane. Shi ekɔɔ saji babaoo he. Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛɔ akɛ ‘akɛ mɔ ni tamɔ nɛkɛ akaye nii tee po. (1 Kor. 5:11) No hewɔ lɛ, wɔ hu wɔkɛ mɔ ni áshwie lɛ lɛ ebɔɔɔ naanyo. Enɛ haŋ wɔfata ehe yɛ hiɛtserɛjiemɔ, kpojee, shwɛmɔ, loo shisharamɔ kɛmiiya jara nɔ, loo ni akɛ lɛ aaata shi kɛye nii yɛ shia loo niyelihe ko lɛ he.

4 Ni mɔ ni áshwie lɛ lɛ ni akɛ lɛ aaawie hu? Yɛ be mli ni Biblia lɛ etsĩii shihilɛ fɛɛ shihilɛ ni baanyɛ aba lɛ tã lɛ, 2 Yohane 10 yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnaa Yehowa jwɛŋmɔ yɛ saji ahe, akɛ: “Kɛ mɔ ko ba nyɛŋɔɔ ni ehiɛɛɛ nɛkɛ tsɔɔmɔ nɛɛ lɛ, nyɛkaherea lɛ kɛbaa nyɛwe, ni nyɛkafalaa lɛ tete.” Beni The Watchtower, ni ji September 15, 1981, baafa 25 lɛ wieɔ enɛ he lɛ, ekɛɛ akɛ: “Ŋamɔ kuku ni ji ‘Hɛloo’ ni oookɛɛ mɔ ko kɛkɛ lɛ baanyɛ afee shishijee nii ni kɛ mɔ yaa sanegbaa mli, ni ebaanyɛ etsɔ naanyobɔɔ po. Ani wɔbaasumɔ ni wɔkɛ mɔ ni áshwie lɛ lɛ aje klɛŋklɛŋ nifeemɔ nɛɛ shishi?”

5. Kɛ́ ashwie mɔ ko lɛ, mɛni ŋmɛɛɔ lɛ?

5 Yɛ anɔkwale mli lɛ, etamɔ bɔ pɛ ni nakai Buu-Mɔɔ lɛ nɔŋŋ wie yɛ baafa 31 lɛ, akɛ: ‘Anɔkwa sane lɛ ji akɛ, kɛji akɛ Kristofonyo ko ŋmɛɛ ehe eha esha ni ehe bahia ni ashwie lɛ lɛ, nibii babaoo ŋmɛɛɔ lɛ: eshidaamɔ kpakpa yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ; naanyobɔɔ kpakpa mli ŋɔɔmɔ ni ekɛ enyɛmimɛi, kɛ ewekumɛi Kristofoi náa lɛ.’

6. Ani aabi ni Kristofonyo afo tsakpaa fɛɛ ni kã ekɛ wekunyo ko ni áshwie lɛ ni yɔɔ shia kome too lɛ nɔŋŋ mli lɛ mli? Tsɔɔmɔ mli.

6 Shia Kome Mli ni Ahiɔ: Ani enɛ tsɔɔ akɛ Kristofoi ni kɛ weku lɛ mlinyo ko ni áshwie lɛ lɛ hiɔ shia kome mli lɛ baakwá lɛ kɛ wiemɔ, kɛ niyeli, kɛ amɛkɛ lɛ bɔɔ yɛ be mli ni amɛyaa nɔ amɛtsuɔ amɛ daa gbi shihilɛ mli nibii ahe nii lɛ? April 15, 1991, Buu-Mɔɔ lɛ wie yɛ eshishigbɛ niŋmaa ni yɔɔ baafa 22 lɛ akɛ: ‘Kɛji akɛ wekunyo ko ni áshwie lɛ lɛ yɛ Kristofoi ashia lɛ mli lɛ, nakai mɔ lɛ baaya nɔ afee shia lɛ mlinyo, ni ekɛ ehe baawo nitsumɔi ni yaa nɔ lɛ mli.’ No hewɔ lɛ, weku lɛ mli bii baanyɛ amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ ehe ehiaaa ni amɛjie weku lɛ mlinyo ni ashwie lɛ lɛ kɛjɛ amɛniyeli be mli loo kɛjɛ shia lɛ mli nibii krokomɛi ni amɛfeɔ daa lɛ mli. Ni kɛlɛ, amɛsumɔŋ ni amɛha mɛi ni naa lɛ anu shishi akɛ nɔ fɛɛ nɔ yɛ pɛpɛɛpɛ taakɛ eji tsutsu dani ashwie lɛ lɛ.

7. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ mumɔŋ naanyobɔɔ ni yɔɔ shia lɛ mli lɛ tsakeɔ beni áshwie weku lɛ mlinyo ko lɛ?

7 Shi, September 15, 1981 The Watchtower lɛ baafa 28 lɛ wie enɛ yɛ mɔ ni áshwie lɛ loo ekɛɛ ekɛ asafo lɛ ebɔɔɔ dɔŋŋ lɛ he akɛ: ‘Áfo tsutsu mumɔŋ tsakpãai lɛ fɛɛ mli. Enɛ ji anɔkwale yɛ ewekumɛi po he, ni mɛi ni yɔɔ weku kɔkɔrɔɔ lɛ mli lɛ fata he. Enɛ baatsɔɔ tsakemɔi yɛ mumɔŋ naanyobɔɔ ni ekolɛ eyaa nɔ yɛ shia lɛ mli lɛ mli. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛji akɛ ashwie wu lɛ, eŋa kɛ ebii lɛ naŋ he miishɛɛ akɛ eeekwɛ weku Biblia mli nikasemɔ lɛ nɔ loo ni eeenyiɛ hiɛ yɛ Biblia kanemɔ kɛ sɔlemɔ mli. Kɛji akɛ eesumɔ ni esɔle, tamɔ yɛ niyeli be mli lɛ, eyɛ hegbɛ akɛ efeɔ nakai yɛ lɛ diɛŋtsɛ eshia mli. Shi amɛbaanyɛ ni amɛ diɛŋtsɛ lɛ amɛsɔle amɛha Nyɔŋmɔ yɛ dioofeemɔ mli. (Abɛi 28:9; Lala 119:145, 146) Shi kɛji akɛ mɔ ni áshwie lɛ ni yɔɔ shia lɛ mli lɛ miisumɔ ni ehi shi yɛ be mli ni weku lɛ kaneɔ Biblia lɛ kutuu loo amɛfeɔ Biblia mli nikasemɔ lɛ hu? Mɛi krokomɛi lɛ baaŋmɛ lɛ gbɛ ni ehi jɛmɛ koni ebo sane toi kɛji akɛ ebɔŋ mɔdɛŋ akɛ eeetsɔɔ amɛ nii loo eeegba amɛ ejamɔ mli susumɔi lɛ.’

8. Mɛɛ gbɛnaa nii kã fɔlɔi Kristofoi anɔ yɛ amɛbii ni yɔɔ shia ni ashwieɔ amɛ lɛ nɔ?

8 Kɛji akɛ ashwie gbekɛ ko ni edako ni akɛ lɛ yɔɔ shia lɛ mli lɛ, gbɛnaa nii kãa fɔlɔi Kristofoi lɛ anɔ lolo akɛ amɛlɛ lɛ. November 15, 1988, The Watchtower lɛ wieɔ yɛ baafa 20 akɛ: ‘Bɔ ni amɛbaaya nɔ amɛha lɛ niyenii, hehaanɔ, kɛ wɔɔhe lɛ, nakai nɔŋŋ ehe hiaa ni amɛfã lɛ ni amɛtsɔse lɛ yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ naa. (Abɛi 6:20-22; 29:17) No hewɔ lɛ, fɔlɔi ni yɔɔ suɔmɔ lɛ baato gbɛjianɔ koni amɛkɛ lɛ akase Biblia lɛ yɛ shia, kɛji akɛ áshwie lɛ po. Ekolɛ ebaaná tsɔsemɔ mli sɛɛnamɔ kɛjɛ nii ni amɛkɛ ekome kaseɔ lɛ mli. Aloo ekolɛ amɛbaakpɛ amɛyiŋ akɛ ebaanyɛ ená weku nikasemɔ gbɛjianɔtoo lɛ mli gbɛfaŋnɔ.’—Kwɛmɔ October 1, 2001, Buu-Mɔɔ lɛ baafa 16 kɛ 17 hu.

9. Nɛgbɛ esa akɛ Kristofonyo kɛ ewekunyo ni áshwie lɛ ni akɛ lɛ bɛ shia kome lɛ mli lɛ aye sharamɔ kɛyashi?

9 Wekumɛi ni akɛ Amɛ Bɛ Shia Kome Mli: April 15, 1988 The Watchtower lɛ baafa 28 kɛɔ akɛ: ‘Shihilɛ lɛ yɛ srɔto kɛji akɛ mɔ ni áshwie lɛ loo ekɛɛ ekɛ asafo lɛ ebɔɔɔ dɔŋŋ lɛ ji wekunyo ni yɔɔ weku kɔkɔrɔɔ lɛ sɛɛ ni akɛ lɛ bɛ shia kome mli lɛ. Ebaanyɛ eba ákɛ akɛ nakai wekunyo lɛ náŋ nɔ ko feemɔ kwraa. Kɛji akɛ weku lɛ mli saji komɛi yɛ ni ebaabi ni akɛ lɛ agba he sane po lɛ, be fioo kɛkɛ akɛbaafee,’ koni ekɛ ŋwɛi famɔ akɛ ‘nyɛkɛ mɔ fɛɛ mɔ’ ni feɔ esha ni etsakeee etsui lɛ “akabɔ” lɛ akpã gbee. (1 Kor. 5:11) Esa akɛ Kristofoi anɔkwafoi lɛ abɔ mɔdɛŋ ni amɛkwa sharamɔ ni he ehiaaa ni amɛkɛ wekunyo ni tamɔ nɛkɛ lɛ aaaná, koni amɛha sharamɔ yɛ nitsumɔ mli saji ahe po afee kukuji kwraa.—Kwɛmɔ The Watchtower, ni ji September 15, 1981, lɛ baafa 29-30.

10, 11. Mɛni Kristofonyo baasusu he dani eŋmɛ wekunyo ko ni ashwie lɛ lɛ gbɛ ni ebahi shia lɛ mli?

10 Buu-Mɔɔ lɛ gbalaa wɔjwɛŋmɔ kɛyaa shihilɛ kroko ni baanyɛ ate shi lɛ nɔ: ‘Kɛji akɛ ashwie wekunyo ko ni bɛŋkɛ kpaakpa, tamɔ binuu loo fɔlɔ, ní akɛ lɛ bɛ shia kome mli, shi agbɛnɛ eesumɔ ni eku esɛɛ ebahi shia lɛ mli lɛ, no hu? Weku lɛ baanyɛ adamɔ bɔ ni shihilɛ lɛ yɔɔ lɛ nɔ akpɛ amɛyiŋ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekolɛ fɔlɔ ni ashwie lɛ lɛ he miiye loo enyɛɛɛ ekwɛ lɛ diɛŋtsɛ ehe yɛ shika gbɛfaŋ loo yɛ gbɔmɔtsoŋ dɔŋŋ. Ŋmalɛ kɛ jeŋba he gbɛnaa nii kã bii Kristofoi lɛ anɔ akɛ amɛye amɛbua lɛ. (1 Tim. 5:8) . . . Ekolɛ nɔ ni amɛfeɔ lɛ baanyɛ adamɔ nibii tamɔ fɔlɔ lɛ hiamɔ nii diɛŋtsɛ, esubaŋ kɛ bɔ ni esusuɔ mumɔŋ hilɛ-kɛhamɔ ni weku yitso lɛ yɔɔ kɛha eweku lɛ he ehaa lɛ anɔ.’—The Watchtower, September 15, 1981, baafa 28-29.

11 Kɛha gbekɛ lɛ, nakai sane lɛ nɔŋŋ yaa nɔ ekɛɔ akɛ: ‘Bei komɛi lɛ, fɔlɔi Kristofoi lɛ eŋmɛ gbekɛ ni áshwie lɛ lɛ gbɛ ni eba shia lɛ mli ekoŋŋ yɛ be mli ni ehe yeɔ yɛ gbɔmɔtsoŋ loo henumɔŋ lɛ. Shi yɛ fɛɛ mli lɛ, fɔlɔi lɛ ji mɛi ni baanyɛ aŋmɛ shihilɛ ni mɔ lɛ yɔɔ mli lɛ amɛkwɛ. Ani binuu ni ashwie lɛ lɛ kome ehi shi pɛŋ, ni agbɛnɛ enyɛɛɛ efee nakai dɔŋŋ? Aloo eesumɔ ni eku esɛɛ eba, titri lɛ akɛni shihilɛ baafee nɔ ni yɔɔ mlɛo kɛha lɛ lɛ hewɔ? Ni ejeŋba kɛ esubaŋ hu? Ani ekɛ “mãsha” baaba shia lɛ mli?—Gal. 5:9.’

12. Mɛni ji shwiemɔ he gbɛjianɔtoo lɛ mli sɛɛnamɔi komɛi?

12 Sɛɛnamɔi ni Jɛɔ Anɔkwa ni Ayeɔ Yehowa lɛ Mli Kɛbaa: Sɛɛnamɔ yɛ Ŋmalɛ naa gbɛjianɔtoo ni tsɔɔ akɛ esa akɛ ashwie efɔŋfeelɔi ni tsakeee amɛtsui lɛ, ní atsi he kɛjɛ amɛhe lɛ ni akɛbaatsu nii lɛ mli. Ebáa asafo lɛ hetsemɔ yi, ni ehaa wɔfeɔ srɔto ákɛ mɛi ni fiɔ Biblia mli jeŋba he tɛi ni nɔ kwɔlɔ lɛ asɛɛ. (1 Pet. 1:14-16) Ebuɔ wɔhe kɛjɛɔ nibii ni nyɛɔ efiteɔ jeŋba lɛ ahe. (Gal. 5:7-9) Ehaa efɔŋfeelɔ lɛ náa hegbɛ koni tsɔsemɔ ní enine eshɛ nɔ, ní baaye abua lɛ koni ewo “hejɔlɛ yibii ni ji jalɛ lɛ” he aba sɛɛnamɔ kɛha lɛ.—Heb. 12:11.

13. Mɛɛ tsakemɔ weku ko fee, ni mɛni jɛ mli ba?

13 Beni nyɛmi nuu fioo ko kɛ enyɛmi yoo nu wiemɔ ko yɛ kpokpaa nɔ kpee ko shishi lɛ, amɛyoo akɛ ehe miihia ni amɛfee tsakemɔi yɛ gbɛ ni amɛkɛ amɛnyɛ, ni ashwie lɛ afii ekpaa nɛ lɛ yeɔ haa lɛ mli. Kpee lɛ sɛɛ nɔŋŋ pɛ kɛkɛ ni nyɛmi nuu fioo lɛ tsɛ́ enyɛ, ni beni ema suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛha lɛ lɛ nɔ mi lɛ, etsɔɔ mli akɛ, amɛnyɛŋ ni amɛkɛ lɛ awie dɔŋŋ, ja ehe miihia waa diɛŋtsɛ yɛ trukaa shihilɛ ko hewɔ. Yɛ no sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, enyɛ bɔi kpeeiyaa ni ahé lɛ kɛba asafo lɛ mli ekoŋŋ yɛ be ko sɛɛ. Agbɛnɛ hu, ewu ni heee yeee lɛ bɔi nikasemɔ, ni yɛ be ni sa mli lɛ abaptisi lɛ.

14. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkɛ anɔkwayeli afi shwiemɔ gbɛjianɔtoo lɛ sɛɛ lɛ?

14 Shwiemɔ he gbɛjianɔtoo ni átsɔɔ mli yɛ Ŋmalɛi lɛ amli lɛ sɛɛfimɔ yɛ anɔkwayeli mli feɔ suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha Yehowa lɛ he nɔkwɛmɔnɔ, ni ekɛ hetoo haa mɔ ni bɔɔ Lɛ ahora lɛ. (Abɛi 27:11) Yɛ no sɛɛ lɛ, wɔbaaná nɔmimaa yɛ Yehowa nɔkpɛlɛmɔ kɛ nyɔmɔwoo he. Maŋtsɛ David ŋma yɛ Yehowa he akɛ: “Ekpɔi lɛ, mijeko amɛhe. Mɔ ni yeɔ anɔkwa lɛ, okɛ lɛ baaye yɛ anɔkwayeli mli.”—2 Sam. 22:23, 26.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje