NIKASEMƆ 32
LALA 38 Ebaahã Ohe Awa
Gbɛi Ni Yehowa Tsɔɔ Nɔ Eyeɔ Ebuaa Wɔ Koni Wɔnyɛ Wɔfi Shi
“Ebaahã nyɛhe awa, ebaawaje nyɛ, ebaahã nyɛnaji amɔmɔ shi jogbaŋŋ.”—1 PET. 5:10.
NƆ NI WƆBAAKASE
Wɔbaana nibii ni Yehowa kɛdro wɔ koni no aye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔfi shi, kɛ bɔ ni wɔbaafee wɔná nibii nɛɛ ateŋ eko fɛɛ eko he sɛɛ jogbaŋŋ.
1. Mɛni hewɔ ehe miihia ni wɔ fɛɛ wɔfi shi lɛ? Ni namɔ baaye abua wɔ ni wɔfee nakai? (1 Petro 5:10)
WƆ FƐƐ wɔkɛ naagbai srɔtoi miikpe yɛ naagbee gbii ni mli shihilɛ wa nɛɛ amli, ni no hewɔ lɛ, shifimɔ he ehia wɔ. Wɔteŋ mɛi komɛi miiye hela ko ni ehiii tsamɔ, ni eesu wɔtsui. Wɔteŋ mɛi komɛi hu lɛ, wɔwekumɛi kɛ wɔnanemɛi ni wɔsumɔɔ amɛsane waa egboi, ni enɛ ekumɔ wɔtsui. Dani wɔteŋ mɛi komɛi hu yɛ ni wɔwekumɛi loo maŋ onukpai komɛi miite shi amɛmiiwo wɔ. (Mat. 10:18, 36, 37) Mɛɛ naagba bo hu okɛkpeɔ? Ekɔɔɔ he eko nɔ naagba ni eji lɛ, hemɔ oye akɛ, Yehowa baaye ebua bo koni onyɛ odamɔ naa.—Kanemɔ 1 Petro 5:10.
2. Kɛ́ akɛɛ mɔ ko miifi shi lɛ, te atsɔɔ tɛŋŋ?
2 Kɛ́ akɛɛ mɔ ko miifi shi lɛ, etsɔɔ akɛ mɔ lɛ kɛ naagbai miikpe, loo aawa lɛ yi, loo aaka lɛ, shi fɛɛ sɛɛ lɛ, eeya nɔ eesɔmɔ Yehowa kɛ miishɛɛ, ni eyɛ hiɛnɔkamɔ akɛ nibii baahi. Wɔnyɛŋ wɔfi shi yɛ wɔ diɛŋtsɛ wɔhewalɛ naa; ja Yehowa edro wɔ “hewalɛ ni fa kɛteke nɔ lɛ” dani wɔbaanyɛ wɔfee nakai. (2 Kor. 4:7) Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ nibii ejwɛ ni Yehowa edro wɔ ni baaye abua wɔ ni wɔfi shi. Agbɛnɛ hu, wɔbaana bɔ ni wɔbaafee wɔná nibii nɛɛ ateŋ eko fɛɛ eko he sɛɛ jogbaŋŋ.
SƆLEMƆ
3. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔwie akɛ sɔlemɔ ji naakpɛɛ nii lɛ?
3 Yehowa edro wɔ nɔ ko ni yɔɔ naakpɛɛ waa ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi, ni no ji, sɔlemɔ. Yɛ emuu ni wɔyeee lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, eto gbɛjianɔ koni wɔnyɛ wɔkɛ lɛ awie. (Heb. 4:16) Susumɔ enɛ he okwɛ: Wɔbaanyɛ wɔsɔle wɔhã Yehowa be fɛɛ be, kɛ agbɛnɛ hu, yɛ nɔ fɛɛ nɔ he. Wɔbaanyɛ wɔsɔle wɔhã lɛ yɛ wiemɔ fɛɛ wiemɔ mli, kɛ agbɛnɛ hu, yɛ he fɛɛ he. Kɛ́ awo wɔ tsuŋ jio, wɔyaje he ko ni nyɛmimɛi bɛ jio, loo wɔyɛ he kroko jio lɛ, kɛ́ wɔsɔle lɛ, ebaabo toi. (Yona 2:1, 2; Bɔf. 16:25, 26) Kɛ́ wɔhao aahu akɛ wɔleee nɔ ni wɔbaawie po lɛ, Yehowa nyɛɔ enaa nɔ ni wɔmiitao wɔwie lɛ. (Rom. 8:26, 27) Sɔlemɔ ji naakpɛɛ nii lɛɛlɛŋ!
4. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔhe wɔye akɛ, kɛ́ wɔsɔle wɔbi Yehowa ni eye ebua wɔ ni wɔfi shi lɛ, ebaabo wɔ toi lɛ?
4 Yehowa ehã wɔle yɛ e-Wiemɔ lɛ mli akɛ, “nɔ fɛɛ nɔ ni wɔbiɔ ni kɛ esuɔmɔnaa nii kpãa gbee lɛ, eboɔ wɔ toi.” (1 Yoh. 5:14) Ani wɔbaanyɛ wɔbi Yehowa ni eye ebua wɔ ni wɔfi shi? Hɛɛ! Yehowa miisumɔ ni wɔya nɔ wɔfi shi. Mɛni hewɔ wɔkɛɔ nakai? Nɔ hewɔ lɛ ji, kɛ́ wɔfi shi lɛ, wɔhãa Yehowa náa hetoo ehãa Satan Abonsam, ni ji mɔ ni wieɔ eshiɔ lɛ lɛ. (Abɛi 27:11) Agbɛnɛ hu, Biblia lɛ wieɔ akɛ Yehowa miisumɔ ni “ekɛ ehewalɛ lɛ aye abua mɛi ni kɛ amɛtsui fɛɛ ehã lɛ lɛ.” (2 Kro. 16:9) Enɛ hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔhe wɔye akɛ Yehowa miisumɔ ni eye ebua wɔ ni wɔfi shi, ni ebaahã wɔ hewalɛ lɛ ni wɔnyɛ wɔfee nakai.—Yes. 30:18; 41:10; Luka 11:13.
5. Kɛ́ wɔhao lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ sɔlemɔ yeɔ ebuaa wɔ? (Yesaia 26:3)
5 Biblia lɛ kɛɛ kɛ́ wɔkɛ hiɛdɔɔ sɔle wɔhã Yehowa yɛ wɔnaagbai ahe lɛ, ‘Nyɔŋmɔ toiŋjɔlɛ ni fe niiashishinumɔi fɛɛ lɛ baatsɔ Kristo Yesu nɔ abu wɔtsuii kɛ wɔjwɛŋmɔi ahe.’ (Fip. 4:7) Bo lɛ, susumɔ enɛ he okwɛ. Mɛi ni sɔmɔɔɔ Yehowa hu kɛ naagbai kpeɔ, ni kɛ́ eba lɛ nakai lɛ, amɛkaa nibii srɔtoi amɛkwɛɔ akɛ no baaye abua amɛ ni amɛjie amɛjwɛŋmɔ kɛje amɛnaagbai lɛ anɔ lo. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mɛi komɛi feɔ nɔ ni Blɔfo tsɛɔ lɛ meditation (mɛditeshiŋ) lɛ. Amɛmiaa amɛhiɛ amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ maa nɔ kome nɔ aahu kɛyashi amɛbaanu he akɛ amɛyitso efee huyɛɛ ni nɔ ko nɔ ko bɛ amɛjwɛŋmɔ nɔ dɔŋŋ. Shi enɛ yɛ oshãra waa, ejaakɛ kɛ́ nɔ ko nɔ ko bɛ ojwɛŋmɔ nɔ nakai lɛ, ewaaa akɛ okɛ daimonioi baabɔi sharamɔ. (Okɛto Mateo 12:43-45 lɛ he.) Kɛfata he lɛ, kɛ́ onyɛ otsɔ gbɛ ni tamɔ nɛkɛ nɔ ojie ojwɛŋmɔ kɛje onaagbai lɛ anɔ po lɛ, onáŋ Nyɔŋmɔ toiŋjɔlɛ lɛ, ni nɔ ko nɔ ko bɛ ni hãa mɔ he jɔɔ lɛ fe Nyɔŋmɔ toiŋjɔlɛ lɛ. Kɛ́ wɔsɔle wɔhã Yehowa lɛ, no hãa enaa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ efɔ̃ enɔ, ni lɛ hu ebaahã wɔná “toiŋjɔlɛ daa.” (Kanemɔ Yesaia 26:3.) Gbɛ kome ni Yehowa tsɔɔ nɔ ehãa wɔnáa toiŋjɔlɛ nɛɛ ji, eyeɔ ebuaa wɔ ni wɔkaiɔ nibii ni wɔkase yɛ e-Wiemɔ lɛ mli lɛ. Nibii nɛɛ hãa wɔkaiɔ akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ waa ni eesumɔ ni eye ebua wɔ, ni enɛ hãa wɔtsɛɔ wɔtsui wɔŋmɛɔ wɔmli.—Lala 62:1, 2.
6. Mɛɛ nibii obaanyɛ otsĩ tã yɛ osɔlemɔi amli? Ni mɛni esaaa akɛ ohiɛ kpaa nɔ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
6 Nɔ ni obaanyɛ ofee. Kɛ́ okɛ shihilɛ ko ni mli wa waa miikpe lɛ, “shɛ ojatsu lɛ ofɔ̃ Yehowa nɔ”; sɔlemɔ ohã lɛ ni ogba lɛ nɔ fɛɛ nɔ kɛ bɔ ni onuɔ he ohãa, ni obi lɛ ni eye ebua bo ni otsɛ otsui oŋmɛ omli. (Lala 55:22) Agbɛnɛ hu, bi lɛ ni edro bo hiɛshikamɔ koni ona nɔ ni obaanyɛ ofee yɛ shihilɛ lɛ he. (Abɛi 2:10, 11) Kaahã ohiɛ kpa nɔ akɛ obaada lɛ shi yɛ osɔlemɔi lɛ amli. (Fip. 4:6) Daa gbi lɛ, kwɛmɔ akɛ, mɛni Yehowa efee kɛye ebua bo koni onyɛ odamɔ onaagbai lɛ anaa, ni oda lɛ shi yɛ he. Kaahã onaagbai lɛ sũ otsui aahu akɛ, okɛ ojwɛŋmɔ eyaaa nibii pii ni Yehowa efee kɛye ebua bo momo lɛ anɔ.—Lala 16:5, 6.
Kɛ́ osɔle lɛ, okɛ Yehowa miiwie. Kɛ́ okane Biblia lɛ, ohã Yehowa kɛ bo miiwie (Kwɛmɔ kuku 6)b
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ
7. Mɛɛ gbɛ nɔ Biblia lɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi?
7 Nɔ kroko ni Yehowa edro wɔ ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi ji, e-Wiemɔ lɛ, ni ji Biblia lɛ. Saji pii yɛ Biblia lɛ mli ni hãa wɔnaa akɛ, Yehowa efee klalo akɛ ebaaye ebua wɔ. Enɛ he nɔkwɛmɔnɔ kome ji Mateo 6:8 lɛ. Jɛmɛ kɛɔ akɛ: “Nyɛ-Tsɛ lɛ le nibii ni he hiaa nyɛ dani nyɛbiɔ lɛ po.” Yesu ni wie wiemɔi nɛɛ, ni mɔ ko mɔ ko bɛ ni le Yehowa jogbaŋŋ fe lɛ. Sane nɛɛ ni ewie lɛ hãa wɔnaa akɛ, kɛ́ wɔkɛ shihilɛ ni mli wa miikpe lɛ, wɔbaanyɛ wɔhe wɔye waa akɛ, Yehowa le nɔ ni he hiaa wɔ yɛ nakai be lɛ mli, ni ebaaye ebua wɔ. Saji pii ni tamɔ nɛkɛ yɛ Biblia lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi.—Lala 94:19.
8. (a) Tsɔɔmɔ ŋaa ko ni awo yɛ Biblia lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi. (b) Mɛni baaye abua wɔ ni wɔkai ŋaawoi ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ kɛ́ ehe bahia ni wɔkpɛ wɔyiŋ yɛ sane ko he?
8 Ŋaawoi kpakpai pii yɛ Biblia lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Kɛ́ wɔkɛ shihilɛ ni mli wa ko kpe lɛ, ŋaawoi nɛɛ baanyɛ aye abua wɔ ni wɔkpɛ yiŋ kpakpai koni wɔnyɛ wɔdamɔ naa. (Abɛi 2:6, 7) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Biblia lɛ woɔ wɔ ŋaa ni wɔkaye wɔtsui yɛ wɔ́ he kɔkɔɔkɔ, ejaakɛ gbi fɛɛ gbi kɛ emli naagbai. (Mat. 6:34) Kɛ́ wɔkaneɔ Biblia lɛ daa gbi ni wɔjwɛŋɔ nɔ ni wɔkane lɛ nɔ lɛ, no lɛ, kɛ́ ehe bahia ni wɔkpɛ wɔyiŋ yɛ sane ko he, loo wɔkɛ naagba ko kpe lɛ, ewaŋ tsɔ kɛhãŋ wɔ akɛ wɔbaakai ŋaawoo ko yɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ.
9. Kɛ́ wɔhe be wɔkane bɔ ni Yehowa ye ebua etsuji ni hi shi yɛ blema lɛ he sane lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ no baaye abua wɔ?
9 Biblia lɛ gbaa wɔ mɛi komɛi ni hi shi yɛ blema lɛ ahe sane. Mɛi nɛɛ tamɔ wɔ nɔŋŋ, shi amɛkɛ amɛhiɛ fɔ̃ Yehowa nɔ, ni eye ebua amɛ. (Heb. 11:32-34; Yak. 5:17) Kɛ́ wɔhe be wɔkane bɔ ni Yehowa ye ebua amɛ lɛ he sane ni wɔjwɛŋ nɔ lɛ, hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ akɛ ebaaye ebua wɔ hu lɛ mli baawa. Wɔbaana lɛɛlɛŋ akɛ, Yehowa ji “wɔbobaahe kɛ wɔhewalɛ, Mɔ ni yeɔ ebuaa wɔ oya yɛ haomɔ beiaŋ.” (Lala 46:1) Agbɛnɛ hu, kɛ́ wɔsusu nibii ni amɛfee kɛtsɔɔ akɛ amɛheɔ Yehowa nɔ amɛyeɔ lɛ he, ni wɔkwɛ bɔ ni amɛtee nɔ amɛsɔmɔ lɛ yɛ shihilɛi ni mli wawai amli lɛ, no baawo wɔ hewalɛ ni wɔkase amɛ.—Yak. 5:10, 11.
10. Mɛni obaanyɛ ofee koni oná Biblia lɛ he sɛɛ jogbaŋŋ?
10 Nɔ ni obaanyɛ ofee. Kanemɔ Biblia lɛ daa, ni kɛ́ ona ŋmalɛ ko ni taa otsuiŋ waa lɛ, ŋmaa ofɔ̃ shi. Mɛi pii ena akɛ, kɛ́ amɛkane daa gbi ŋmalɛ lɛ leebi lɛ, eyeɔ ebuaa amɛ waa, ejaakɛ ehãa amɛnáa Biblia mli sane ko ni amɛbaasusu he gbi muu lɛ fɛɛ. Enɛ ji nɔ ni ye ebua nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Mariea lɛ be ni epapa kɛ emami fɛɛ ná kansa lɛ. Hela lɛ hã amɛgbɔjɔ fiofio kɛyashi amɛgboi. Mɛni ye ebua Marie ni enyɛ efi shi be ni ekwɛɔ amɛ lɛ? Ewie akɛ: “Daa leebi lɛ, mikaneɔ gbi lɛ ŋmalɛ lɛ yɛ Ŋmalɛi Lɛ Amli Ni Wɔɔkwɛ Daa wolo lɛ mli ni mijwɛŋɔ nɔ. Enɛ ni mifee lɛ ye ebua mi ni mikɛ mijwɛŋmɔ ma Yehowa kɛ nibii kpakpai ni nɔ bɛ ni etsɔɔ wɔ yɛ e-Wiemɔ lɛ mli lɛ anɔ, moŋ fe ni mikɛ mijwɛŋmɔ baama minaagbai lɛ anɔ.”—Lala 61:2.
WƆNYƐMIMƐI KRISTOFOI LƐ
11. Kɛ́ wɔkwɛ bɔ ni wɔnyɛmimɛi lɛ fiɔ shi yɛ naagbai ni amɛkɛkpeɔ lɛ amli lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ no woɔ wɔ hewalɛ?
11 Yehowa edro wɔ nyɛmimɛi Kristofoi yɛ jeŋ fɛɛ koni amɛye amɛbua wɔ ni wɔfi shi. Wɔle akɛ, naagbai ni wɔkɛkpeɔ lɛ, ‘nomɛi nɔŋŋ wɔnyɛmimɛi asafo muu lɛ fɛɛ ni yɔɔ je lɛ mli lɛ hu kɛkpeɔ,’ ni amɛmiifi shi. Enɛ woɔ wɔ hewalɛ waa. (1 Pet. 5:9) Anɔkwa, nyɛmimɛi komɛi yɛ ni kɛ naagbai ni wɔkɛkpeɔ lɛ nɔŋŋ eko ekpe ni amɛnyɛ amɛfi shi. Enɛ hãa wɔnaa akɛ, wɔ hu wɔbaanyɛ wɔfi shi!—Bɔf. 14:22.
12. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ baanyɛ aye abua wɔ? Ni mɛɛ gbɛ nɔ wɔ hu wɔbaanyɛ wɔye wɔbua amɛ? (2 Korintobii 1:3, 4)
12 Wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ baanyɛ atsɔ amɛwiemɔ kɛ amɛnifeemɔ nɔ amɛwo wɔ hewalɛ ni wɔya nɔ wɔfi shi. Nyɛmimɛi komɛi fee nakai amɛhã bɔfo Paulo. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni atsĩ enaa yɛ shĩa ni ahãaa eya he ko he ko lɛ, nyɛmimɛi komɛi shɛje emii, amɛwo lɛ hewalɛ, ni amɛfee nibii krokomɛi kɛye amɛbua lɛ. Paulo tsĩ nyɛmimɛi nɛɛ agbɛ́i tã yɛ woji ni eŋmala lɛ ekomɛi amli ni eda amɛ shi. (Fip. 2:25, 29, 30; Kol. 4:10, 11) Ŋmɛnɛ hu lɛ, wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ baanyɛ afee nɔ ko ni tamɔ nakai amɛhã wɔ. Kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe lɛ, amɛbaanyɛ amɛshɛje wɔmii ni amɛye amɛbua wɔ ni wɔfi shi; ni wɔ hu wɔbaanyɛ wɔfee nakai nɔŋŋ kɛye wɔbua amɛ kɛ́ amɛkɛ naagbai kpe.—Kanemɔ 2 Korintobii 1:3, 4.
13. Mɛni ye ebua Maya ni enyɛ efi shi?
13 Be ni nyɛmi yoo ko ni yɔɔ Russia ni atsɛɔ lɛ Maya lɛ kɛ naagba ko kpe lɛ, nyɛmimɛi lɛ ye amɛbua lɛ waa. Yɛ 2020 lɛ, polisifoi ba eshĩa lɛ trukaa ni amɛbagbɛlɛ enibii amli. No sɛɛ lɛ, akɛ lɛ tee saneyelihe akɛni egbaa mɛi nibii ni eheɔ eyeɔ lɛ hewɔ. Maya wie akɛ: “Bɔ ni nibii tee lɛ lɛ gbala mimli waa, ni ehã mihao, ni miye awerɛho. Shi nyɛmimɛi lɛ tswa mi, ni amɛŋmala mi woji kɛ tɛs mɛseji. Amɛwo mi hewalɛ waa, ni amɛhã mina akɛ amɛsumɔɔ mi. Mile momo akɛ nyɛmimɛi lɛ sumɔɔ mi, ejaakɛ Yehowa efee wɔ ekome akɛ weku. Shi nɔ ni amɛfee lɛ hã mina faŋŋ akɛ amɛsumɔɔ mi lɛɛlɛŋ.”
14. Kɛ́ wɔmiitao wɔnyɛmimɛi lɛ anyɛ aye abua wɔ lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
14 Nɔ ni obaanyɛ ofee. Kɛ́ okɛ naagbai miikpe lɛ, kaatse ohe kɛje onyɛmimɛi lɛ ahe; yaa nɔ okɛ amɛ ashãra. Agbɛnɛ hu, kaashashao shi kwraa akɛ obaabi yelikɛbuamɔ kɛjɛ asafoŋ onukpai lɛ adɛŋ. Amɛtamɔ “teemɔhe be ni kɔɔyɔɔ miitswa” kɛ “abobaahe be ni nugbɔ miinɛ.” (Yes. 32:2) Kaimɔ akɛ, onyɛmimɛi Kristofoi lɛ hu miifi shi yɛ kai srɔtoi ni amɛkɛkpeɔ lɛ amli. Kɛ́ ofee nɔ ni obaanyɛ kɛye obua amɛteŋ mɔ ko lɛ, obaaná miishɛɛ, ni no baaye abua bo ni ofi shi.—Bɔf. 20:35.
Kaatse ohe kɛje onyɛmimɛi Kristofoi lɛ ahe (Kwɛmɔ kuku 14)c
WƆHIƐNƆKAMƆ LƐ
15. Mɛɛ gbɛ nɔ hiɛnɔkamɔ ni Yesu yɔɔ lɛ ye ebua lɛ? (Hebribii 12:2) Ni mɛɛ gbɛ nɔ wɔ hu wɔhiɛnɔkamɔ lɛ baanyɛ aye abua wɔ?
15 Hiɛnɔkamɔ ni wɔyɔɔ akɛ nibii ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee lɛ baaba mli lɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔfiɔ shi. (Rom. 15:13) Kɛ́ obaakai lɛ, no nɔŋŋ ye ebua Yesu. Nɔ ni etsɔ mli gbi ni agbe lɛ lɛ naa wa fe kai fɛɛ ni ekɛkpe be ni eyɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, shi enyɛ edamɔ naa, ejaakɛ ekɛ ejwɛŋmɔ ma ehiɛnɔkamɔ lɛ nɔ. (Kanemɔ Hebribii 12:2.) Yesu le akɛ, kɛ́ eye anɔkwa kɛtee gbele mli lɛ, no baahã atse Yehowa gbɛ́i lɛ he. Agbɛnɛ hu, ebaaná hegbɛ eya ŋwɛi ni eyafata e-Tsɛ lɛ he ekoŋŋ, ni wɔsɛɛ lɛ, ebaatsɔ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ nɔ Maŋtsɛ, ni ekɛ enyɛmimɛi ni afɔ amɛ mu lɛ baaye shikpɔŋ lɛ nɔ. Wɔ hu, hiɛnɔkamɔ ni wɔyɔɔ akɛ wɔbaahi shi kɛya naanɔ yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee lɛ mli lɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnyɛɔ wɔdamɔɔ naagbai ni wɔkɛkpeɔ yɛ Satan jeŋ fɔŋ nɛɛ mli lɛ anaa.
16. Mɛɛ gbɛ nɔ hiɛnɔkamɔ ni nyɛmi yoo ko yɔɔ lɛ ye ebua lɛ ni enyɛ efi shi? Ni mɛni okaseɔ yɛ nɔ ni ewie lɛ mli?
16 Hiɛnɔkamɔ ni nyɛmi yoo ko ni yɔɔ Russia ni atsɛɔ lɛ Anna lɛ yɔɔ akɛ jeŋ hee lɛ baaba lɛ, ye ebua lɛ be ni amɔ ewu ni ayawo lɛ tsuŋ be ni ayeko esane lɛ. Anna wie akɛ: “Mifɔɔ sɔlemɔ yɛ mihiɛnɔkamɔ lɛ he, ni mijwɛŋɔ nibii kpakpai ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ lɛ ahe. Enɛ yeɔ ebuaa mi ni minijiaŋ ejeee wui. Mile akɛ, naagbai nɛɛ asɛɛ baafo kɛ̃, ni nibii kpakpai ni Yehowa ewo he shi lɛ baaba. Ebaakpãtã ehenyɛlɔi fɛɛ ahiɛ, ni ebaajɔɔ wɔ.”
17. Mɛni kɛ́ wɔfee lɛ, no baatsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ wɔhiɛnɔkamɔ lɛ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
17 Nɔ ni obaanyɛ ofee. Hemɔ be ni osusu nibii kpakpai ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ wɔsɛɛ lɛ ahe. Feemɔ ohe mfoniri ni okɛ onanemɛi kɛ owekumɛi yɛ jeŋ hee lɛ mli ni nyɛná miishɛɛ. Enɛ baaye abua bo ni ona akɛ, naagbai ni okɛkpeɔ amrɔ nɛɛ ji ‘be fioo ko nɔ, ni amɛtsiii.’ (2 Kor. 4:17) Agbɛnɛ hu, gbaa mɛi nibii ni Nyɔŋmɔ ewo shi akɛ ebaafee lɛ. Mɛi nɛɛ anii yɛ mɔbɔ waa. Amɛkɛ naagbai pii miikpe tamɔ wɔ nɔŋŋ, shi amɛbɛ hiɛnɔkamɔ kpakpa ko, ejaakɛ amɛleee nibii ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ lɛ. Kɛ́ ogba amɛ Maŋtsɛyeli lɛ kɛ nibii ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ lɛ ahe sane fioo ko po lɛ, no baanyɛ ahã amɛná he miishɛɛ akɛ amɛle pii amɛfata he.
Hemɔ be ni osusu nibii kpakpai ni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã wɔ lɛ ahe (Kwɛmɔ kuku 17)d
18. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔhe wɔye akɛ Yehowa shiwoi lɛ baaba mli?
18 Hiob kɛ naagbai pii kpe, shi enyɛ efi shi ni eye Yehowa anɔkwa. Sɛɛ mli lɛ, ekɛɛ Yehowa akɛ: “Agbɛnɛ, miná mile akɛ onyɛɔ nɔ fɛɛ nɔ ofeɔ, ni nɔ ko nɔ ko bɛ ni oto oyiŋ akɛ obaafee ní onyɛŋ ofee.” (Hiob 42:2) Hiob kase akɛ, kɛ́ Yehowa to eyiŋ akɛ ebaafee nɔ ko lɛ, no lɛ, ashĩ abele ashĩ akwɛ̃ lɛ, ebaafee. Enɛ ni wɔle lɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔyaa nɔ wɔfiɔ shi. Hã wɔkɛ nɔkwɛmɔnɔ ko atsɔɔ mli. Ŋɔɔ lɛ akɛ, yoo ko ni bɛ hewalɛ kwraa lɛ yana datrɛfoi srɔtoi, shi amɛnyɛɛɛ amɛtsa lɛ. Sɛɛ mli lɛ, eyana datrɛfonyo ko ni he esa waa, ni datrɛfonyo nɛɛ hã ele nɔ tuuntu ni feɔ lɛ lɛ kɛ tsofa ni baanyɛ atsa lɛ. Te yoo lɛ baanu he ehã tɛŋŋ? Eyɛ mli akɛ kpaako abaabɔi lɛ tsofahãmɔ, ni ebaahe be dani ehe baawa lɛ moŋ, shi etsui baanyɔ emli ni ebaaná miishɛɛ, ejaakɛ ana nɔ ni feɔ lɛ lɛ. Amrɔ nɛɛ, ebaanyɛ efi shi, ejaakɛ ená hiɛnɔkamɔ akɛ, ehela lɛ baahi. Nakai nɔŋŋ wɔ hu wɔle akɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, Paradeiso lɛ baaba, ni enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔyaa nɔ wɔfiɔ shi.
19. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔfi shi?
19 Nikasemɔ nɛɛ ehã wɔna nibii ejwɛ ni Yehowa edro wɔ ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔfi shi. Nomɛi ji: sɔlemɔ, e-Wiemɔ lɛ, wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ, kɛ wɔhiɛnɔkamɔ lɛ. Kɛ́ wɔfee nɔ fɛɛ nɔ ni esa akɛ wɔfee koni wɔná nibii nɛɛ ahe sɛɛ jogbaŋŋ lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔdamɔ naagba fɛɛ naagba ni wɔkɛbaakpe lɛ naa, kɛyashi Yehowa baajie jeŋ fɔŋ nɛɛ kɛ emli naagbai lɛ fɛɛ kɛya.—Fip. 4:13.
LALA 33 Shɛ Ojatsu Lɛ Ofɔ̃ Yehowa Nɔ
a Atsake gbɛ́i lɛ ekomɛi yɛ nikasemɔ nɛɛ mli.
b NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Nyɛmi nuu ko ni eda yɛ afii amli lɛ miifi shi.
c NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Nyɛmi nuu ko ni eda yɛ afii amli lɛ miifi shi.
d NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Nyɛmi nuu ko ni eda yɛ afii amli lɛ miifi shi.