Kateimatoaan Raun ao Itiakin te Ekaretia

A KATOA ririki ni kanenei nga ma nga aomata nakon ana auti Iehova ibukin te taromauri ae itiaki, ae e kakororaoaki iai te taetae ni burabeti n te Baibara. (Mika 4:​1, 2) Ai kakukureira butimwaeaia te koraki aikai nakon “ana ekaretia te Atua”! (Mwa. 20:28) A kakaitau ngkai a kona n raonira ni beku ibukin Iehova, ao n nora itiakin ao raun ara bwaretaiti n taamnei. Ti buokaki n taamnein te Atua ao n te reirei ni kairiri ae kawanawanaa te aba ae mena n ana Taeka, bwa ti na kateimatoa raun ao itiakin te ekaretia.​—TaiAre. 119:105; Tek. 4:6.

² Ni maiuakinani booto n reirei n te Baibara, ti a karina iai “te aroaro ae boou.” (IKoro. 3:10) Ti katinanikui kauntaeka aika uarereke ao baika ti aki boraoi n iango iai. Iangoani bwaai n aron iangoakia iroun Iehova, ti a tokanikai iai i aon ana katikitiki te aonnaba aika karekea te iraraure, ao ni katiteuanaaki ni mwakuri n te botaki n itaritari ae katobibia te aonnaba.​—Mwa. 10:​34, 35.

³ Ma iai taai ake a kona n riki iai kangaanga ake a rota te rau ao te katiteuanaaki n te ekaretia. Tera ae e karika te kangaanga? N angiin te tai ao e riki anne ibukin aki maiuakinan ana reirei ni kairiri te Baibara. Ti riai naba ngkai ni kaitaraa nanora ae aki kororaoi. Ti bane ni bubure. (1Ioa. 1:10) E kona temanna n toua te kawai ae bure ike e a uota iai te aroaro ni maiu ae aki riai ke n urua itiakin te ekaretia. Ti bae n tia ni kauna temanna n ara taetae ao n ara mwakuri aika aki iangoaki raoi, ke ti kona ni mamaara n te bwai ae e taekinna temanna ke ae e karaoia. (IRom 3:23) Ti na kangaa ni karekea te raoi n taai aika ai aron aikai?

⁴ E mutiakini baikai Iehova ma te tatangira. Iai te reirei ni kairiri n Ana Taeka ae kaineti ma te bae e na karaoaki ngkana a riki kangaanga. E tauraoi naba buokara mairouia taani kawakina te nanai aika tatangira aika unimwaane. Mani maiuakinan te reirei ni kairiri mairouia unimwaane ae boto i aon te Baibara, ti a kona ni manga kaoka ara iraorao ae kaan ma tabeman riki ao ni kateimatoa reitakira ae kaan ma Iehova. Ngkana ti anganaki te reirei ni kaetieti ke ti boaaki ibukin ara bure tabeua, ti kona n ataia raoi bwa kaetakira akanne boni kaotan tangirara iroun Tamara are i karawa.​—TaeRab. 3:​11, 12; Ebera 12:6.

KAETANI KAUNTABA AIKA UAREREKE

⁵ Iai taai aika kona n riki iai kauntaeka ke kangaanga aika uarereke i marenaia kaain te ekaretia. E riai ni waekoa ni kaetaki aei ma te itangitangiri n tari. (IEbe. 4:26; IBir. 2:​2-4; IKoro. 3:​12-14) Tao ko na noria bwa kangaanga aika riiriki aika irekereke ma reitakim ma raom ni Kristian, e kona ni kanakoraoaki ni maiuakinan ana reirei ni kairiri te abotoro Betero are kangai: “Kam na kakorakoraa te itangitangiri i marenami, ibukina bwa e rabuni buure aika rangi ni bati te tangira.” (1Bet. 4:8) E kangai te Baibara: “Ti bane n titibanako n taai aika bati.” (Iak. 3:2) Maiuakinan te Kibu ni Koora aei ae karaoani bwaai nako nakoia aomata n te aro ae ti tangiria bwa a na karaoia nakoira, ti kona iai ni kakabwarai buure ao ni mwaninga taekan unra aika uarereke.​—Mat. 6:​14, 15; 7:12.

⁶ Ngkana ko ataia bwa ko kauna temanna n am taeka ke n am mwakuri, ko riai ni biririmoa ni karekea te raoi ma ngaia. Uringnga are e rotaki naba iai am iraorao ma Iehova. E anga te reirei ni kairiri Iesu nakoia taan rimwina ni kangai: “Ngkana ko uota am karea nakon te baonikarea, ao ko uringa ae iai tangin nanon tarim iroum, ao katuka am karea i matan te baonikarea ao naako moa raoiakina tarim, ao imwina ko na oki n anga am karea.” (Mat. 5:​23, 24) E bae n iai te aki ota teutana. Ngkana e riki anne, maroroakina te kangaanga. Te mamaroro i marenaia kaain te ekaretia ni kabane, e kona n tuki rikin taian aki ota ao ni katoki kangaanga aika kona n riki ngkai ti aki kororaoi.

KATAURAOAN REIREI NI KAIRIRI AIKA KAINNANOAKI MAN TE BAIBARA

⁷ N tabetai, a kona mataniwi n nora riain te anga te reirei ni kairiri ibukini kaetan ana iango temanna. E aki bebete aei n taai nako. E korea ae kangai te abotoro Bauro nakoia Kristian ake i Karatia: “Taari, e ngae ngkana e toua te mwaneka ae kairua te aomata n akea ataakina irouna, ma ngkami aika Kristian aika kam ikawai n te onimaki, kam na kataia ni kaeta te aomata anne n te nano ae nimamannei.”​—IKar. 6:1.

⁸ Tararuaan te nanai irouia mataniwi, a kona ni kamanoa iai te ekaretia mani baika kona ni karuanikaia te onimaki ao n tuki rikirakeni kangaanga aika bubura. A kekeiaki unimwaane ni kaboraoa aia beku n te ekaretia ma ana berita Iehova rinanon Itaia are kangai: “E na riki temanna ma temanna bwa kaanga ai aron te tabo ni katantan man te ang, ao te tabo ni kamanomano man te karau ae korakora, kaanga ai aroni karaanga n ran n te aba ae akea te ran iai, kaanga ai aron nuun te bwaa ae totoakaei n te aba ae mwauteretere.”​—Ita. 32:2.

MAMATAUKIROIA AIKA A NAKONAKO N TE ARO AE AKI RIAI

⁹ E anga te kauring te abotoro Bauro ibukia te koraki ake a kona n rotaki kaain te ekaretia n aia mwakuri. E taku Bauro: “Ti anganingkami taiani kaetieti . . . bwa kam na kararoaingkami mairouia taari ni kabane ake a nakonako n te aro ae aki riai ao tiaki n te aro ae boraoi ma kaetieti ake kam karekei mairoura.” E kamataataa te taeka anne ni korean ae kangai: “Ngkana iai temanna ae aki ongeaba nakon ara taeka rinanon te reta aei, ao mamataukiroa te aomata anne, ao katoka te iraorao ma ngaia bwa e aonga ni maamaa. Ao tai iangoia bwa te tia kairiribai, ma teimatoa n reireinna ngkai te tari ngaia.”​—2Tet. 3:​6, 14, 15.

¹⁰ N tabetai, e kona temanna ae aki kakaraoa te bure ae kona ni kabaneaki iai, ni kaota aki mutiakinan ana kaetieti te Atua ibukia Kristian. E nanonaki n aei mwakuri n aron te taningaroti ae riao, te tiribure, ke te aki kakaitiaki. E ‘reberake n roko ni baike a aki kaineti nakoina.’ (2Tet. 3:11) Ke tao ngaia te aomata ae iangoa aonikaiaia tabemwaang ke te aomata ae kakakukureia ni kaakibotu aika aki riai. Te aroaro ae aki riai bon te aroaro ae kakaiaki ae kona ni katarabuakaa te ekaretia, ao e kona naba n rotiia Kristian tabemwaang.

¹¹ A na kataia moa unimwaane ni buoka te aomata ae bwaina te aroaro ae aki riai, n aroia n anganna ana reirei ni kairiri te Baibara. Ma ngkana e teimatoa te tia bure n aki mutiakin ana boto n reirei te Baibara n aki ongea okiokin reireiana, a kona unimwaane ni baireia bwa a nang anga te kabwarabwara ni kauring i aon te baei nakoia kaain te ekaretia. Ngkana a na anga te kabwarabwara ni kauring i aon aei unimwaane, a wanawana ngkana a taraia moa bwa e bon rangi ni kakaiaki ao n urui aroia tabemwaang ke e aki. E na anga te reirei ni kairiri ae uaana te tia kabwarabwara ni kaineti ma te aroaro ae aki riai, ma e na aki taekina aran te aomata anne. Ibukin anne, naake a ataa raoi te baere e taekinaki, a riai n rawa n reitaki ma te aeka n aomata anne, e ngae ngke a na bon teimatoa n ikoikotaki ni kaineti ma te onimaki, ao “n reireinna ngkai te tari ngaia.”

¹² Te kantaninga bwa man aroia Kristian aika kakaonimaki n tei n nene, e na buoka te aomata anne bwa e na maamaa n ana mwakuri ao ni kairia bwa e na bitii arona. Ngkana e kakoauaaki raoi bwa e a kitan ana mwakuri aika aki riai te aomata, e a aki riai ngkanne ni mamataukiroaki.

KAETANI BUURE AIKA KAKAIAKI

¹³ Tauraoira n tarariaoi baika kaun ao ni kabwarai buure, tiaki nanona bwa ti aki rotaki n te bure are karaoaki, ao ti kariaia rikina. A aki riai ni bane n taraaki buure bwa irian te aki kororaoi. A aki naba riai n tarariaoaki buure aika rawawata. (NakIbo. 19:17; TaiAre. 141:5) E ataaki n te berita n Tua bwa iai buure tabeua aika kakaiaki riki nakon ake tabeua, ao tii te arona naba ma are n te babaire ni Kristian.​—1Ioa. 5:​16, 17.

¹⁴ E kaotii aanga Iesu ibukini kaetani kangaanga aika kakaiaki ake a kona n ueke i marenaia raao ni Kristian. Nori mwaneka ake e taekin ni kangai: “Ngkana e bure tarim, [1] naako ao kaota ana bure nakoina n tii ngkoe ma ngaia. Ngkana e ongo iroum, ao ko kaoka iai tarim nakon te kawai ae eti. Ma ngkana e aki ongo, [2] kaai n airi ma temanna ke uoman i rarikim, n te aro are e na kona ni kaetaki bwaai nako n aia kaotioti taani kakoaua aika uoman ke teniman. Ma ngkana e aki ongo irouia, [3] taetae nakon te ekaretia. Ngkana e aki ongo naba iroun te ekaretia, ao ko na taraia bwa kaain te aonnaba ke te tia rikoa te taekiti.”​—Mat. 18:​15-17.

¹⁵ N iangoan te kaikonaki are e anga imwina Iesu ni Mataio 18:​23-35, e oti iai bwa teuana naba te bure ae rinanoaki ni Mataio 18:​15-17 e irekereke ma te mwane ke te bwai, n aron aki kabwaraan te taarau ke te mwakuri ni babakanikawai. Ke te bure anne bon te uarao, ike e a rangi n taekanabuaka iai temanna.

¹⁶ Ngkana ko kakoauaa bwa iai kaain te ekaretia ae e karaoa teuana mai buakoni buure akanne nakoim, tai ienikuri moa ni kawariia unimwaane ni butiia bwa a na kataetaea te tari anne ibukim. N aron ana reirei ni kairiri Iesu, maroro moa ma ane iai unim irouna. Kataia raoiakina te kangaanga tii ngkami uoman ao n aki karina iai temanna. Ururingnga are e aki kangai Iesu ‘naako tii teuana te tai ao kaota ana bure.’ Ngaia are ngkana e aki butimwaea ae e boni bure te aomata anne ao e aki kabwaraa ana bure, tao e raoiroi ngkana ko a manga nakoina imwina. Ngkana e kona n raoiakinaki te kangaanga n aei, e na boni kakaitau te tia bure ngkai ko aki kaongoia tabemwaang ana bure, ke ni kabuakakaa nakoia kaain te ekaretia. Ko na boni “kaoka iai tarim nakon te kawai ae eti.”

¹⁷ Ngkana e butimwaea mwin ana bure te tia bure, e ukera kabwaraan ana bure, ao ni karaoa mwin ana bure, e aki kainnanoaki ngkanne bwa e na manga uotakirake te bure anne. E ngae ngkana e kakaiaki te bure, e kona n raoiakinaki te aeka ni bure aei irouia naake a irekereke iai.

¹⁸ Ngkana ko aki kona ni kaoka tarim nakon te kawai ae eti, man arom ni kaota ana bure nakoina “n tii ngkoe ma ngaia,” ko kona ni karaoa ngkanne ae e taku Iesu aei, “kaai n airi ma temanna ke uoman,” ao maroro riki ma tarim. E riai naba n titeboo tiaia ma ngkoe naake ko airi ma ngaiia, ae kaokan tarim nakon te kawai ae eti. Ngkana e angaraoi, kairiia naake a nora te bwai ae riki, ma ngkana akea, ko kona n rinea temanna ke uoman aika a na kakoaua n ami maroro. Tao naaka a a tia naba ni bobo ma te kangaanga aei, ao a a tia ni kona ni kunea bwa te oi ni bure te baere e riki ke tiaki. Unimwaane ake a rineaki bwa taani kakoaua, a bon aki tei ibukin te ekaretia, kioina ngkai a tuai ni mwiokoaki iroun te rabwata n unimwaane n te itera aei.

¹⁹ Ngkana e tuai man eti te kangaanga anne imwini kakorakora aika okioki, n arom ni kawaria moa tii ngkoe, ao ni manga kawaria ma temanna ke uoman riki ni maroro ma ngaia ao ko namakinna ae ko aki kona n tarariaoia, ko riai ngkanne n ribootina te kangaanga anne nakoia mataniwi n te ekaretia. Uringnga are tiaia boni kateimatoaan raun ao itiakin te ekaretia. Ngkana ko tia ni kawariia unimwaane, katikua i nanoni baia ao onimakina Iehova. Bon tai kariaia naba anuan te aomata temanna bwa e na kamamaarako ke ni kabuaa kimwareireim n am beku ibukin Iehova.​—TaiAre. 119:165.

²⁰ A na nenera te kangaanga anne taani kawakina te nanai. Ngkana e a teretere raoi bwa e boni bure kakaiaki te aomata anne nakoim, ao e rawa n raira nanona ao ni karaoi bitaki, a riai ngkanne mataniwi n te komete ni kabanea te tia bure anne man te ekaretia. A boni kamanoa iai te nanai ao a kateimatoa itiakin te ekaretia.​—Mat. 18:17.

KARAOANI BABAIRE IBUKINI BUURE AIKA KAKAIAKI

²¹ Iai buure tabeua aika kakaiaki n aron te wene ni bure, te wene ni kimoa, mwaane aika wene ni bure ma raoia ni mwaane ao aine ma raoia n aine, te kabuakaka, te tannako man te koaua, taromauriani bouannanti, ao buure riki aika kakaiaki naba n aron akanne, a boni kainnanoa ae bati riki nakon tii butimwaean am kabwarabure iroun ane ko bure nakoina. (1Kor. 6:​9, 10; IKar. 5:​19-21) Ibukina bwa e kona n rotakibuaka aia onimaki ao aroaroia ni maiu ae itiaki kaain te ekaretia, a riai n ribootinaki aeka ni bure aika kakaiaki aikai nakoia unimwaane, ao a na bairei aroia. (1Kor. 5:6; Iak. 5:​14, 15) A kona taari n tatabemania nako ni kawariia unimwaane ni kaotii oin aia bure ke n ribootina te bwai ae a ataia ibukin aia bure tabeman riki. (NakIbo. 5:1; Iak. 5:16) N aki ongeia bwa tera aroia unimwaane ni moan ongo taekan ana bure ae kakaiaki te tia Kakoaua ae e a tia ni bwabetitoaki, ma e na karaoaki moa te kakaae i aona irouia uoman unimwaane. Ngkana e noraki koauan te ribooti ao iai te bwai ni kakoaua ae oti iai bwa e karaoaki te bure ae kakaiaki, ao te rabwata n unimwaane e na katea te komete ni kaboowi n te ekaretia ae kaainaki irouia unimwaane aika a na aki kee i aan teniman ibukini bairean te kangaanga anne.

²² A tararuaa raoi te nanai unimwaane, n aroia ni kamanoa mani baika kona n uruana aia onimaki kaaina. A kakorakoraia naba ni kabongana Ana Taeka te Atua ma te rabakau, n reireina iai ane e mamaara ao ni manga kamarurunga ana onimaki. (Iuta 21-23) E boraoi aei ma te kaetieti are e anganaki Timoteo iroun te abotoro Bauro are korea ae kangai: “I tua nakoim i matan te Atua ao Kristo Iesu are katauaki bwa e na motiki taekaia akana maiu ma akana mate, . . . Kaetiia aomata, boaiia, ao kaungaia ma te taotaonakinnano ni kabane ao te rabakau n angareirei.” (2Tim. 4:​1, 2) E bae ni kainnanoa te tai ae maan karaoan anne, ma bon aei iterani mwiokoaia unimwaane ae matoatoa. A kakaitau kaain te ekaretia ibukin aia kakorakora ao a iangoiia bwa a “tau ni kabatiaaki karineaia.”​—1Tim. 5:17.

²³ N taai ake e kakoauaaki iai bwa e boni karaoaki te bure, e kakawaki irouia mataniwi kaokani marurungin ana onimaki te tia bure. Ngkana e raira raoi nanona ao a kona ni buokia unimwaane, ao e na riki aroia ni boaia ngkana tii ngaiia ke i mataia aomata ake a riki bwa taani kakoaua n te boowi anne, bwa te reirei ni kaetieti nakoina ao reireiaia naba te koraki ake a noria. (2Tam. 12:13; 1Tim. 5:20) N taai ake e boaaki iai te aomata, ao e na iai moa mwioko aika a na tauaki mairouna. Mangaia are e a kona ni buokaki iai te tia bure bwa e na “kaetietii kawaini” waena. (Ebera 12:13) N te tai ae riai, e na manga kariaiakaki ni karaoi baike a tauaki mairouna, ngkana e noraki marurungin ana onimaki.

KATANOATAAN TE BOAAKI

²⁴ Ngkana e noria te komete ni kaboowi n te ekaretia bwa e raira nanona te tia bure, ma e a ataaki te kangaanga anne n te ekaretia ke tao n te aono are e maeka iai, ke ngkana a riai Kristian n tarataraiia mairoun te tia bure ae e a raira nanona aei, e riai ngkanne ni kanakoaki te katanoata ae uarereke i aon aei n tain te Botaki ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita. E riai ni warekaki ni kangai: “[Aran te aomata] e a tia ni boaaki.”

NGKANA E A BAIREAKI BWA E NA KABANEAKI

²⁵ N tabetai ao e kona ni matoatoa nanon te tia bure ao e rawa ni butimwaea te ibuobuoki are anganaki. Tao a aki noraki ana “mwakuri aika boraoi ma te rairannano” n te tai are boowiaki iai taekana. (Mwa. 26:20) Tera ngkanne aron anne? N aekaki akanne ao e riai ni kabaneaki man te ekaretia te tia bure ae aki raira nanona, ao ni katokaki reitakina ma ana aomata Iehova aika itiaki. Katokan ana waaki ni kariri n te ekaretia, e a kamanoaki iai itiakin te onimaki ao kateimatoaan itiakin aran te ekaretia. (TuaKau. 21:​20, 21; 22:​23, 24) Ngke e a ataa aroaron temanna n te ekaretia i Korinto ae kanuka te abotoro Bauro, ao e a kaumakiia unimwaane bwa a na “anganako teuanne nakon Tatan . . . , bwa e aonga ni kawakinaki aia iango kaain te ekaretia.” (1Kor. 5:​5, 11-13) E taekina naba Bauro kabaneakia te koraki ake a karitei nakon te koaua n te moan tienture.​—1Tim. 1:20.

²⁶ Ngkana e motikaki bwa e a riai ni kabaneaki te tia bure ae aki raira nanona, e riai te komete ni kaboowi n te ekaretia ni kaongoa te aomata anne te babaire, ao ni kamataataa man te Baibara bukin te kabaneaki. N te tai are e kaongoaki iai te tia bure taekan te babaire, e na tuangnga te komete aei ae ngkana e kakoauaa bwa e kairua te moti are karaoaki ao e kan tangitang ibukin te moti, e riai ni kororeta ao ni kamataataa bukin ana mangatang. E na anganaki itiua te bong ibukini karaoan aei, man te tai are e kaongoaki iai te moti. Ngkana e roko te reta n tangitang, e riai te rabwata n unimwaane n reitaki ma te mataniwi n te aono ae uarereke, bwa e na rineiia unimwaane aika tau n te komete ibukin te mangatang ibukini manga ongoraean te keiti anne. A na kabanea aia konaa ni manga ongoraea te tangitang anne i nanon teuana te wiki imwin rokon te reta. Ngkana iai te tangitang ao e riai n taonaki te katanoata ibukin te kabaneaki. Man te tai anne, e nang aki moa kariaiakaki te tia bukinaki n anga ana kaeka ao n tataro n tain te taromauri, ao a na anaaki mairouna mwioko riki tabeua.

²⁷ Butimwaean te tangitang boni kaotan te akoi nakon te tia bukinaki ao ongoraeakinan riki aki raun nanona. Ngaia are ngkana e aki kaoti te tia bure n tain ongoraean ana tangitang, e na katanoataaki ngkanne kabaneakina imwini kataani karekean te reitaki ma ngaia.

²⁸ Ngkana e aki kan tangitang te tia bure, e na kabwarabwaraa nakoina te komete ni kaboowi n te ekaretia riain te rairannano ao mwaneka naba ake e riai ni karaoi ibukini manga kaokana n taina ae riai. E kona n ibuobuoki ao ni kaotiotaki te akoi ni karaoan aei, ao e riai ni karaoaki ma kantaningaan ae e na bitii arona ao n te tai ae riai, e na manga tau n okira ana botaki Iehova.​—2Kor. 2:​6, 7.

KATANOATAAN TE KABANEAKI

²⁹ Ngkana e noraki riaini kabaneakin te tia bure ae aki raira nanona, e na katanoataaki n te aro ae kimototo ni kangai: “[Aran te aomata] ai tiaki ngkai Ana Tia Kakoaua Iehova.” A na kauringaki iai naake a kakaonimaki n te ekaretia bwa a na katoka aia iraorao ma te aomata anne. (1Kor. 5:11)

TE AOMATA AE KERIKAAKI I BON IROUNA MAN TE EKARETIA

³⁰ Te taeka ae “kerikaaki i bon irouna” e kaineti ma ana mwakuri te tia Kakoaua ae e a tia ni bwabetitoaki, ni kakeaa aroarona ni Kristian ao n taekinna bwa e aki kan ataaki ke ni kinaaki bwa temanna Ana Tia Kakoaua Iehova. Ke e kona n oti n ana mwakuri bwa e a aki kani kaaina te ekaretia ni Kristian, n arona ni kaaina te botaki teuana ae a uaiakin tiia aika bobuaka ma ana reirei te Baibara, ao ni mena i aan ana motikitaeka Iehova ae te Atua.​—Ita. 2:4; TeKao. 19:​17-21.

³¹ E korea ae kangai te abotoro Ioane ibukia te koraki ake a kakeaa aia onimaki ni Kristian n ana tai: “A mena i buakora ngkoa ma a a otinako mairoura bwa ai tiaki raora, bwa ngke arona bwa raora, ao a na teimatoa n tiku iroura.”​—1Ioa. 2:19.

³² Ngkana e kerikaaki i bon irouna te aomata, ao e bon rangi ni kaokoro taraakina i matan Iehova ma te Kristian ae mamaara n te onimaki are e a aki uarongorongo. E kona te aomata ni mamaara n te onimaki ibukina bwa e aki katoatai n ukeuke man Ana Taeka te Atua. Ke tao iai ana kangaanga ae e rinanona ke e bwainikirinaki ao e a bua ingaingana n ana beku ibukin Iehova. A na teimatoa unimwaane ao taari n te ekaretia n anga te ibuobuoki ae kainnanoaki ibukini buokan te Kristian ae mamaara n te onimaki.​—IRom 15:1; 1Tet. 5:14; Ebera 12:12.

³³ Ni kaitaraan anne, ngkana e a boni baireia te Kristian bwa e nang kerikaaki i bon irouna, e riai ni katanoataaki n te aro ae kimototo nakoia kaain te ekaretia ni kangai: “[Aran te aomata] ai tiaki ngkai Ana Tia Kakoaua Iehova.” E na karaoaki nakoina aron ae karaoaki nakon te aomata ae kabaneaki.

TE MANGA KAOKAKI NAKON TE EKARETIA

³⁴ E kona ni kaokaki nakon te ekaretia te aomata are kabaneaki ke te aomata are boni kerikaaki i bon irouna, ngkana e kaotia raoi n ana mwakuri bwa e a raira nanona ao e a maan n tia ni kitan ana waaki aika bure. E kaotia bwa e kani karekea ana iraorao ma Iehova. A taratara raoi unimwaane ni kariaia te tai ae tau, bwa tao namwakaina aika bati, teuana te ririki, ke e nako riki, ni kaineti ma te bure are e karaoaki, ike e na kaotia iai te aomata bwa e bon raira raoi nanona. Ngkana e roko iroun te rabwata n unimwaane te reta ni bubutii ibukin te kan oki nakon te ekaretia, e na maroro ma te aomata anne te komete ae kateaki bwa e na rinanon ana bubutii ibukini kaokana. A na iangoi ana “mwakuri [te tia bure] aika boraoi ma te rairannano” te komete aei ao ni baireia bwa e a riai ni kaokaki ke e tuai.​—Mwa. 26:20.

³⁵ Ngkana e kabaneaki man te ekaretia teuana te aomata are bubutii kaokana, e na kaitiboo ma te aomata anne te komete ae kateaki n te aba anne bwa e na rinanon ana bubutii. Ngkana a a kakoauaa kaain te komete anne bwa e a riai ni kaokaki, a na kanakoa aia rongorongo nakon te rabwata n unimwaane n te ekaretia are e moan rinanoa ana kangaanga te aomata anne. A na kaai ni mwakuri komete aikai bwa a aonga n reke rongorongo ni kabane aika kainnanoaki ibukini karaoan te babaire ae eti. Ma e na baireaki kaokan te aomata iroun te komete are kateaki n te ekaretia are moan rinanoa ana kangaanga.

KATANOATAANI KAOKAN TEMANNA NAKON TE EKARETIA

³⁶ Ngkana e a kakoauaaki iroun te komete are kateaki bwa e na rinanon ana bubutii te aomata are kabaneaki ke e kerikaaki i bon irouna, bwa e a bon raira raoi nanona, ao e a riai ni kaokaki nakon te ekaretia, e na katanoataaki kaokana n te ekaretia are moan rinanoaki iai ana kangaanga. Ngkana e a mena te aomata anne n te ekaretia teuana, e na katanoataaki naba iai. E na warekaki ni kangai: “[Aran te aomata] ai manga Ana Tia Kakoaua Iehova ngkai.”

KEITI AIKA IREKEREKE MA ATAEI AKE A A TIA NI BWABETITOAKI

³⁷ A riai ni kaongoaki unimwaane taekan te bure ae kakaiaki ae karaoaki iroun te ataei ae e a tia ni bwabetitoaki. Ngkana a rinanon ana bure aika kakaiaki te ataei unimwaane, e tamaroa riki ngkana a iri naba ana karo te ataei anne. A na kan ibuobuoki kaaro ma kaain te komete aei, n aroia n aki kataia ni kamanoa natiia man te reirei ni kaetieti. N aroia kaain te komete aei n reireinia taani bure aika ikawai, a nanomwaaka naba n reireina te tia bure ae te ataei ao ni kaoka ana iango. Ma ngkana e aki raira nanona te ataei, e riai ni kabaneaki.

NGKANA A KARAOA TE BURE TAAN UARONGORONGO AIKA TUAI NI BWABETITOAKI

³⁸ Tera ae e riai ni karaoaki ngkana a karaoa te bure ae kakaiaki taan uarongorongo aika tuai ni bwabetitoaki? Ibukina bwa a tuai n riki bwa taani Kakoaua aika bwabetitoaki, a aki kona ni kabaneaki. Ma tao a aki ota raoi n ana kaetieti te Baibara, ao a kona ni buokaki n te reirei ni kairiri ae kaotiotaki iai te akoi bwa a na “kaetietii kawaini” waeia.​—Ebera 12:13.

³⁹ Ngkana e aki raira nanona te tia uarongorongo ae te tia bure aei imwini marorona ma unimwaane aika uoman ao imwini kataana naba ni buokaki, e riai ni katanoataaki n te ekaretia. E na katanoataaki n te aro ae kimototo ni kangai: “[Aran te aomata] ai tiaki ngkai te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki.” E na taraaki ngkanne te tia bure anne irouia kaain te ekaretia bwa kaain te aonnaba. E ngae ngkana e aki kabaneaki te tia bure, ma a riai Kristian n taratara raoi ni kaineti ma aia reitaki ma ngaia. (1Kor. 15:33) E na aki butimwaeaki ana ribooti ibukin te mwakuri ni minita.

⁴⁰ Imwina riki ao te aomata are tuai ni bwabetitoaki are e kakerikaakaki man te uarongorongo, e kona ni manga kan riki kaua bwa te tia uarongorongo. Ngkana e riki anne, a na kawaria uoman unimwaane ao n tuoa rikirakena n te onimaki. Ngkana e a manga tau, e na katanoataaki n te aro ae kimototo ni kangai: “[Aran te aomata] ai manga te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki ngkai.”

E KAKABWAIAA TE TAROMAURI AE RAU AO N ITIAKI IEHOVA

⁴¹ A kona naake a kaaina ana ekaretia te Atua ni boong aikai ni bane ni kimwareirei ni baika bati aika kaineti ma aia onimaki, ake e angangania ana aomata Iehova. E boni karikiuaa ara tawaana n te onimaki, ao a reke iroura ranin te koaua aika bati aika kakamaiu. Ti karekea naba ana kamanomano Iehova rinanon te babaire i aan ana kairiri Kristo. (TaiAre. 23; Ita. 32:​1, 2) Maekara n te Bwaretaiti n taamnei ni kabaneani boong aika karuanikai aikai, ti a namakina iai ae ti mano raoi.

⁴² Ni kateimatoaan raun ao itiakin te ekaretia, ti a kona n teimatoa iai ni kabutaanako ootan te koaua ibukin te Tautaeka n Uea. (Mat. 5:16; Iak. 3:18) Ibukin ana kakabwaia Iehova, ti na boni karekea te kimwareirei n noraia aomata aika bati riki ake a karekea ataakin Iehova, ao ni beku ma ngaira ni karaoan nanona.