Onikan Bwaai Ni Kabane Bwa A Na Boou​—n Aron Are E Taetae Ni Burabetinaki

“Ao e taku Teuare e tekateka n te kaintokanuea: ‘Ao ngkai, I a oniki bai ni kabane ba a na bou.’ Ao e kangai naba: . . . taeka akanne . . . a eti ao a koaua.’”​—TE KAOTIOTI 21:5, BK.

1, 2. Bukin tera bwa a mwaiti aomata aika a kuri n eti ngkana a rawa n iangoi kanoan taai aika a na roko?

KO A TIA n iangoa ke n taekinna bwa ‘Antai ae ataa kanoan ningabong?’ Ko a ataa ngkanne bukina ae aomata a kuri n rawa ni katautaua kanoan taai aika a na roko, ke n onimakinia aomata aika a reberake ni burabetina kanoan taai aika a na roko. Bon akea irouia aomata te konaa n taekinna raoi bwa tera ae na riki tabeua te namwakaina ke te ririki ma ngkai.

² Teuana te maekatin ae te Forbes ASAP e taekina rongorongon te tai. E korea iai Robert Cringely ae te tia kaotii rongorongo i aon te TV, ae kangai: “N tokina, te tai e kamangorira ni kabaneira, ma a karawawataki riki iai aomata aika aongkoa a taekin kanoan boong aika a na roko. Katautauan kanoan taai aika a na roko, kaanga te takaakaro ae ti konaaki iai n angiin te tai. . . . Ma e ngae n anne, aomata aika aongkoa a rabakau iai a teimatoa ni baka n taekin kanoan taai aika a na roko.”

3, 4. (a) Tera te kaantaninga ae raoiroi ae bwainaki irouia aomata tabeman ibukin te mireniam ae boou? (b) Tera te kaantaninga ae riai riki ae bwainaki irouia tabeman riki ni kaineti ma taai aika a na roko?

³ Tao ko a tia n noria bwa n taraana, a mwaiti riki aomata aika a tabe n iangoi kanoan taai aika a na roko, ibukina bwa e bati n tabeakinaki te mireniam ae boou. Ni moan te ririki are nako, e taekinaki ae kangai n te maekatin ae te Maclean’s: “E ngae ngkai irouia angiia kaaini Kanata, akea kaokoron te ririki ae 2000 ma ririki nako, ma ae e kona n riki n te ririki anne bon moanakin naba iai te waaki ae boou.” Te Professor Chris Dewdney are e mena n te York University e kaota bukina ae e kona ni kaantaningaki reken ae raoiroi iai: “Te mireniam, e nanona bwa ti kona ni kaitiaki baira man te tienture are e bati te buakaka iai.”

⁴ Bon taeka aika a rannanoaki taeka aikai? Bon tii 22 te katebubua mai buakoia kaaini Kanata aika a kaeka te kakae teuana, ake a “kakoaua bwa te ririki 2000 e na karekea manga moanakin te waaki ae boou i aon te aonnaba.” Ma ni koauana, e a kuri n iteran mwaitiia aomata iai aika a “kaantaninga manga rikin te kauntaba teuana ni kabuta te aonnaba”​—ae te buaka are kabuta te aonnaba​—inanon 50 te ririki ma ngkai. E teretere ngkanne bwa angiia aomata a kakoaua bwa te mireniam ae boou e aki kona ni katoki ara kangaanga, ke n oniki bwaai bwa a na boou. E korea ae kangai Sir Michael Atiyah, are e beretitenti rimoa n te Royal Society i Buritan: “Waekoan rikin taiani bitaki . . . e nanona bwa te kauabwi ma teuana n tienture e na uotii kangaanga aika a riai ni kaitaraki, nakon te botannaomata ae bwanin. A a tia n roko iroura kangaanga aika reitaki ma rikiraken mwaitin te botannaomata, uarereken kaubwain te aonnaba, kabarekakin te enwaramenta, ao taabangakin te kainnano man akean te mwane, ao a riai ni waekoa n tabeakinaki.”

5. Ti kona ni kunea iia rongorongon taai aika imwaira, aika a kona n onimakinaki?

⁵ Ko kona n iangoia bwa, ‘Kioina ngkai aomata a aki kona ni burabetina kanoan taai aika imwaira, e raoiroi riki bwa ti na aki mutiakin taai aika a na roko?’ Kaekan anne bon tiaki! Te koaua bwa e aki kona n eti burabetinakin kanoan taai aika a na roko irouia aomata, ma ti aki riai n taku bwa akea ae e kona ni karaoa anne. Mangaia are antai ae e kona ni karaoa anne, ao bukin tera ngkai ti riai ni kaantaningai bwaai aika raraoi, nakon taai aika a na roko? Ko kona ni kunei kaeka aika karau nano nakon titiraki aikai, inanon taeka ni burabeti aika aua. A koreaki inanon te boki ae wawarekaki riki ao e mena irouia aomata aika a mwaiti riki nakon booki ni kabane, ae te boki naba ae e taabangaki te aki ota raoi iai ao kakeaan naba bonganana—ae te boki ae te Baibara. N aki ongea bwa tera am iango ibukin te Baibara, ao e ngae ngkai ko a taneiai iai, ma ko riai n rinanon kiibu aika aua aika kakawaki aikai. A bon taekin kanoan taai aika a na roko aika rangi ni kakukurei. Irarikin anne, taeka ni burabeti aika kakawaki aikai a kabwarabwarai bwaai aika a kona n reke iroum ao irouia am koraki, nakon taai aika a na roko.

6, 7. E taetae ni burabeti n ningai Itaia, ao tera aron kakoroan bukin ana taeka ni burabeti n te aro ae kamimi?

⁶ Te moan e mena n Itaia mwakorona 65. Imwain ae ko na warekia, ao iangoi moa bwaai aika a riki ngkekei—n aron te tai are a koreaki iai rongorongo aikai, ao aron bwaai aika a riki n te tai anne. Ana burabeti te Atua ae Itaia, are e koroi taeka aikai, e maiu tebubua tabun te ririki imwain kamaunan te tautaeka n uea ae Iuta. E a roko te toki iai ngke e manga aki kamanoia I-Iutaia aika aki-kakaonimaki Iehova, ao e kariaia kuribwaiakin Ierutarem, ao uotakinakoaia kaaina bwa taenikai, irouia kaaini Baburon. E a riki anne tebubua tabun te ririki imwin burabetinakin taekana iroun Itaia.​—2 Rongorongo 36:15-21.

⁷ Ao n aron bairean bwaai rimoa bwa e aonga ni kakoroaki bukin anne, uringnga bwa ngke e kairaki iroun te Atua, Itaia e burabetina taekan aran te aomata ae tuai ni bungiaki ae te I-Botia ae Tairati, are boni ngaia are e na kabwaka Baburon. (Itaia 45:1) Tairati e kauka kawain manga okiia I-Iutaia nako abaia n 537 B.C.E. E kamimi bwa Itaia e burabetina naba taekan manga kaokaia anne, n aron ae ti warekia n te mwakoro 65. E katuui bwaai aika a kona ni kaantaningaki rekeia irouia I-Iteraera n abaia, imwin okiia.

8. Tera taai aika kakukurei ake a burabetinaki iroun Itaia, ao tera ana kibu n taeka ae kakannongora riki?

⁸ Ti wareka ae kangai n Itaia 65:17-19 (BK): “Ba I karika karawa ae e bou ma aonaba ae e bou. A na mauna baika a tia nako n aki manga uringaki. Kam na kimareirei ma ni kakatonga n aki toki, ni baika I karaoi: I karika Ierutarem ba te kawa ni kukurei ao kaaina ba te botanaomata ae e kabaia. N na kimareirei i bukini Ierutarem, N na kakatonga i bukin au botanaomata: e na aki manga ongo te aba te tang n nanokawaki.” Akea te nanououa bwa Itaia e kabwarabwarai bwaai aika raraoi riki nakon aroia I-Iutaia ngke a mena i Baburon rimoa. E burabetina te kimwareirei ao te kakatonga. Tara ngkai te kibu n taeka ae “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou.” Aio te moan tai mai buakon taai aika aua ake e kabonganaki te kibu n taeka anne n te Baibara, ao mwakoro aika aua aikai, a kona n roota aron bwaai aika a na riki nakoira n taai aika imwaira, ao a kona naba ni kaotii kanoaia.

9. A kanga n reitaki I-Iutaia rimoa ma kakoroan bukin Itaia 65:17-19, teuana?

⁹ Moan kakoroan bukin Itaia 65:17-19 e reitaki ma I-Iutaia rimoa ake a okira abaia ma ni manga katea te taromauri ae itiaki iai, n aron are e burabetinna Itaia. (Etira 1:1-4; 3:1-4) Ko bon ataia bwa a okira abaia i aon te aonnaba aei, ao tiaki i aon te buraneti teuana n te iuniweeti. Ataakin anne e na buokira n noria bwa tera ae nanonaki iroun Itaia ngke e taekin karawa ae boou ao aonnaba ae boou. Ti aki kainnanoa kakarabakauakinan taeka ni burabeti aikai n aron are a karaoia tabeman, ke tao taetae ni burabeti aika a mabubu tao mairoun Nostradamus ke burabeti tabeman riki. Te Baibara e boni katereterea are e nanonna Itaia.

10. Tera otara ae riai i aon te “aonaba” ae e bou ae taetae ni burabetinaki iroun Itaia?

¹⁰ N te Baibara, te taeka ae “aonaba” e aki tii nanona ara buraneti aei n taai nako. N aron anne, Taian Areru 96:1 (BK) e kangai: “Anenea Iawe, aonaba ni bane!” Ti ataia bwa ara buraneti aei—ae tanona ao marawana aika abwabwaki—e aki kona n anene. Bon aomata aika a anene. Eng, Taian Areru 96:1 e taekinia aomata aika a mena i aon te aonnaba.a Ma Itaia 65:17 e taekin naba “karawa ae e bou.” Ngkana te “aonaba” e nanona te botannaomata ae boou i abaia I-Iutaia, ao tera ae nanonaki ni “karawa ae e bou”?

11. Tera ae koteaki n te kibu n taeka ae “karawa ae e bou”?

¹¹ E taekina ae kangai te Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, are katauraoaki iroun M’Clintock ao Strong: “Ngke e kaotaki taamnein te miitara ni burabeti, karawa e nanona . . . aia botaki taan tautaeka ni kabane . . . aika a mena i aoia ao a tautaekania aia aomata, n aron naba karawa ae boni karawa e a mena i eta ao e a tautaeka i aon te aonnaba.” Ao ni kaineti ma te kibu n taeka ae “karawa ma aonaba,” e kabwarabwara te Cyclopædia bwa ‘n te taetae ni burabeti, te kibu n taeka anne e taekina aron kakaokoron nakoaia aomata, n aroia n tautaeka. Karawa, bon taekan te mwaaka n tautaeka, ao aonnaba, bon taekaia aomata aika mangori, aika aomata aika a tautaekanaki irouia tooka.’

12. A kanga I-Iutaia rimoa n namakina “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou”?

¹² Ngke a okira abaia I-Iutaia, a karekea te bwai ae kona n taekinaki bwa te waaki ae boou. Bon iai te rabwata ae boou ae tautaeka. Bon te kowana Terubabera, ae kanoan te Uea are Tawita, ao Iotua bon te ibonga ae rietata. (Akai 1:1, 12; 2:21; Tekaria 6:11) Uakanne a riki bwa te “karawa ae e bou.” E mena i aon tera? Te “karawa ae e bou” e mena i aon “te aonaba ae e bou,” ae taekan te botannaomata ae kaitiakaki ae e a tia n okira abana ibukin manga katean Ierutarem ao ana tembora are e taromauriaki Iehova iai. Mangaia are n te aro aei, bon iai karawa ma aonnaba aika boou ni kakoroan bukin taeka aikai irouia I-Iutaia n te tai arei.

13, 14. (a) E ngaa riki te kibu are e kabonganaki iai te kibu n taeka ae “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” ae ti riai n rinanona? (b) Bukin tera bwa e kakannongora riki ana taeka ni burabeti Betero n te tai aei?

¹³ Ma taraia bwa e kawa n aki tau otam iai. Te kabwarabwara aei bon tiaki tii kaetan ana taeka te Baibara, ke tii tarakin aron bwaai aika a riki rimoa. Ko kona n nora anne ngkana ko a manga taraa riki kabonganan te kibu n taeka ae “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” teuana. Ni 2 Betero mwakorona 3, ko na nora te kibu n taeka aei, ao ko na noria bwa e a reitaki ma taai aika a mena imwaira.

¹⁴ Te abotoro Betero e korea ana reta 500 tabun te ririki imwin okiia I-Iutaia nako abaia. Betero, ae temanna mai buakoia ana abotoro Iesu, e koro reta nakoia taan rimwin Kristo, ae ngaia “te Uea” ae taekinaki ni 2 Betero 3:2. N te kibu 4, Betero e taekina ‘rokon Iesu ae taekinaki,’ ae te bwai ae karika te taetae ni burabeti aei bwa te bwai ae kakawaki ibukin taai aikai. A mwaiti koaua aika a kaotia bwa man te Moan Buaka are Kabuta te Aonnaba ni karokoa ngkai, Iesu e a tia ni mena ma aomata n te aro ae e a reke irouna te mwaaka n Tautaeka, n ana Tautaeka n Uea te Atua i karawa. (Te Kaotioti 6:1-8; 11:15, 18) E riki n rangi ni kakawaki nanon aei, ibukin te bwai teuana riki are e taetae ni burabetinaki iroun Betero n te mwakoro aei.

15. Tera aron kakoroan bukin ana taeka ni burabeti Betero ibukin “karawa ae e bou”?

¹⁵ Ti wareka ae kangai ni 2 Betero 3:13 (BK): “Ma ti kariaa koroni bukin ana taeka te Atua, ba karawa ae e bou ma aonaba ae e bou, ike e na maeka iai te raoiroi.” Tao ko a tia n ataia bwa Iesu are e mena i karawa, boni ngaia te tia Tautaeka ae kakannato riki ni “karawa ae e bou.” (Ruka 1:32, 33) Ma e ngae n anne, kiibu tabeua riki n te Baibara a kaotia bwa e aki tautaeka n tii ngaia. Iesu, e beritanna bwa abotoro ao tabeman riki aika ai aroia, a na reke naba nneia i karawa. N te boki ae Ebera, te abotoro Bauro e kabwarabwaraia aomata aikai bwa “a weteaki mai karawa.” Ao e taku Iesu bwa kaain te koraki aikai a na tekateka ma ngaia i aon kaintokanuea i karawa. (Ebera 3:1; Mataio 19:28; Ruka 22:28-30; Ioane 14:2, 3) E mataata bwa bon iai aomata tabemwaang riki aika a na tautaeka ma Iesu bwa kaain naba karawa ae boou. Mangaia are tera are e nanonna raoi Betero n te kibu n taeka ae “aonaba ae e bou”?

16. Tera “aonaba ae e bou” ae bon iai naba ngkai?

¹⁶ N aron ae noraki ni kakoroan bukina rimoa—ae taekan manga okiia I-Iutaia nako abaia—kakoroan bukin 2 Betero 3:13 ae ngkai, e a reitaki ma aomata aika a aantaeka nakon tautaekanakiia iroun te karawa ae boou. Ko kona n noriia aomata aika mirion ma mirion mwaitiia ngkai, aika a kukurei n aantaeka nakon te tautaeka aei. A kakabwaiaki man ana waaki n reireinia aomata, ao man keiakinan iran nanon ana tua aika a kuneaki n te Baibara. (Itaia 54:13) Te koraki aikai a riki bwa aan “aonaba ae e bou” n te aro ae a riki bwa kaain te botannaomata teuana ae katobibia te aonnaba, ae kaainaki irouia aomata man aaba nako, ae a kakaokoro aia taetae ao aia reeti, aika a boonanoia ni mwakuri ngkai a aantaeka iroun te Uea ae tautaeka ngkai, ae Iesu Kristo. Te koaua ae kakawaki teuana, ae ko kona naba ni kaaina te botannaomata aei!—Mika 4:1-4.

17, 18. A kanga taeka man 2 Betero 3:13 ni kaungai nanora bwa ti na iaiangoi taai aika imwaira?

¹⁷ Tai taku bwa bon tii ngaia anne tokin otara iai, ao akea riki otara i aon bwaai aika a na riki nakon taai aika imwaira. Bwa ni koauana, ngkana ko neneri kiibu ake irarikin 2 Betero mwakorona 3, ko na nori iai bwaai aika kaota te bitaki ae korakora ae i aoni kawaina n roko. Ni kibuna 5 ao 6, Betero e korea taekan te Ieka are n ana bong Noa, are te Ieka are e kamauna te aonnaba ae buakaka are ngkekei. N te kibu 7, Betero e taekinna bwa “taiani karawa aika iai ngkai ma aonaba,” aika taekan taian tautaeka ao aomata aika mwaiti, a kaikoaki imwain “te bongi ni kaeti ma ni kamateia aomata aika aki tangira te Atua.” Taeka aikai a kamatoa ae te kibu n taeka ae “taiani karawa aika iai ngkai ma aonaba,” e aki taekina karawa ao aonnaba ni koaua, ma a taekinia aomata ao aia tautaeka.

¹⁸ Imwin anne, Betero e kabwarabwara bwa ana bong Iehova ae i aoni kawaina n roko, e na uota te kaitiaki ae korakora, ae na kauka te kawai ibukin karawa ae boou ao aonnaba ae boou ae taekinaki n te kibu 13. Taraa motikan te kibu anne—ae “ike e na maeka iai te raoiroi.” Tiaki te koaua bwa e kaotaki iai bwa a riai n riki bitaki aika korakora aika raraoi? Tiaki te koaua bwa e kaota aron bwaai aika boou aika a na roko, ae te tai are aomata a na namakina te kukurei ae korakora riki nakon ae a namakinna ni maiuia n taai aikai? Ngkana ko kona n ota n anne, ao ko a tia ngkanne ni karekea te ota i aon taetae ni burabeti n te Baibara ae te ota ae e a tii reke irouia aomata tabeman.

19. Tera bwaai aika a taekinaki ni bokin Te Kaotioti aika a kotea “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou,” aika a na roko rimwi?

¹⁹ Ma ti na waaki nako. Ti a tia n nora aron kabonganan te kibu n taeka ae “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” ae mena n Itaia mwakorona 65, ao 2 Betero mwakorona 3. Raira am Baibara ngkai nakon Te Kaotioti mwakorona 21, are e kabonganaki naba iai te kibu n taeka aei. E na ibuobuoki naba ataakin bwaai aika a reitaki ma te mwakoro anne. Uoua te mwakoro mai imwain te mwakoro aei, are Te Kaotioti mwakorona 19, ti noria iai bannan te buaka teuana ae kakamaaku—ae tiaki te buaka imarenaia botannaomata aika a kairiribai. N te itera teuana, bon iai teuare Ana “Taeka” te Atua. Tao ko ataa te nakoa aei bwa nakoan Iesu Kristo. (Ioane 1:1, 14, BK) E mena i karawa, ao te miitara aei e kaotia ma ana taanga ni buaka i karawa. A buakana antai? Te mwakoro aei e taekinia “uea,” “mataniwi n tanga,” ao aomata aika kakaokoro nako kakannatoia, aika “mangori ke ni kakanato.” Te buaka aei e reitaki ma ana bong Iehova ae i aoni kawaina n roko, ae e na kamaunaki te buakaka iai. (2 I-Tetaronike 1:6-10) Imwin anne, Te Kaotioti mwakorona 20 e moan taekina kabaeakin “te naeta ni kawai, are te Riaboro are Tatan.” Rongorongo aikai a kauka aron rinanoakin Te Kaotioti mwakorona 21 (BK).

20. Tera te bitaki ae korakora ae kaotaki rokona n Te Kaotioti 21:1?

²⁰ E moan taekin taeka aika kamaiu aikai te abotoro Ioane: “I nora karawa ae e bou ma aonaba ae e bou, ba e mauna karawa ni kawai ma aonaba ni kawai, ao akea riki marawa.” Ibukin rongorongo ake ti a tia n nori n Itaia mwakorona 65 ao 2 Betero mwakorona 3, ti kona ni kakoaua bwa e aki nanonaki iai kamaunan karawa ao ara buraneti ae ti maeka i aona ae iai naba marawana. N aron ae kaotaki ni mwakoro ake mai imwaina, a na bon taekaki nako aomata aika buakaka ao aia tautaeka, n ikotaki naba ma aia tia tautaeka ae aki nonoraki ae Tatan. Eng, te berita ae taekinaki ikai, bon taekan te waaki ae boou ae iai irekerekena ma kaain te aonnaba.

21, 22. Baikara kakabwaia ake e kakoaua Ioane bwa a na reke iroura, ao tera ae nanonaki ni kaoan rannimata?

²¹ E a kakoauaki anne nakoira ngkai ti rinanon te taetae ni burabeti ae kamimi aei. Motikan te kibu 3 e taekina te tai are e na mena ma aomata te Atua, n te aro ae e na tabeakinia ao ni buokia aomata aika a kakaraoa nanona. (Etekiera 43:7) E reitia nako Ioane ni kibuna 4, 5 ni kangai: “E na kaoi rannimataia ni kabane [Iehova]. E na akea riki te mate; e na akea riki te nanokawaki ma te tang ma te maraki, ba e a mauna te waki ni kawai. Ao e taku Teuare e tekateka n te kaintokanuea: ‘Ao ngkai, I a oniki bai ni kabane ba a na bou.’ Ao e kangai naba: ‘Koroi taeka akanne, ba a eti ao a koaua.’” Ai kamaiu ra te taetae ni burabeti aei!

²² Karaua n iangoa ae burabetinaki n te Baibara ikai. ‘E na kaoi rannimata ni kabane te Atua.’ E aki kona n nanonaki iai rannimata aika riai, aika a teboki matara aika kakawaki, ao e aki kona n taekin rannimata ni kakatonga. Bwa rannimata ake a na kaoaki iroun te Atua bon rannimata ake a karikaki n te maraki, te rawawata n nano, te nanokawaki ae korakora, te maneang, te ikoaki, ao te maraki korakora. Ti na kanga ni kona ni koaua raoi iai? Te taetae ni burabeti ae kamimi aei e reita aron te Atua ni kaoi rannimata ma akean te ‘mate, te nanokawaki, te tang ao te maraki.’—Ioane 11:35.

23. Tokin aaro ra aika a kakoauaki n ana taeka ni burabeti Ioane?

²³ Tiaki te koaua bwa e kakoauaki iai tian kamaunan te kaentia, te boo, ao te mate? Antai ibuakora ae e a tia ni bua temanna ae tangiraki iroura n te aoraki ke te kabuanibwai? E berita ikai te Atua bwa e na akea riki te mate, are e kaotia bwa ataei ake a na bungiaki n te tai arei a na aki kaantaninga ikawairakeia ni karokoa ae a kara—ao n tokina, te mate. E nanonaki n te taetae ni burabeti aei bwa akea riki te aoraki n aron te mwamwaninga ae reke man te Alzheimer’s, aorakin te rii ae reke man te osteoporosis, taiani bia, aorakin te mata ao taian rea—aika aoraki aika a rereke irouia kaara.

24. A na kanga “karawa ae e bou ma aonaba ae bou” n riki bwa te kakabwaia, ao tera riki ae ti na maroroakinna ngkai?

²⁴ Ko na boni kakoaua bwa e na kerikaki te nanokawaki ao te tang ngkana e kamaunaki te mate, te kara, ao taian aoraki. Ma tera aron te kainnano ae korakora, karaoan ae buakaka nakoia ataei, ao te riribai ae boto i aon kaokoron aron te aomata ke kunna? Ngkana a na reiti nako bwaai aikai—aika a taabangaki ni boong aikai—ao ti aki kona n raure nako man te nanokawaki ao te tang. Mangaia are te maiu i aan “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” e na aki kabuakakaki ni bwaai aika a karika te nanokawaki, aika ngkai. Ai korakorara te bitaki iai! Ma ti a tibwa rinanon tenua mai buakon aua kabonganan te kibu n taeka ae “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” n te Baibara. E kabonganaki riki teuana te tai n te aro ae reitaki ma bwaai aika ti a a tia n neneri, ao ae e katereterea bwa iai bukina ae ti na kariaa te tai ao te aro ae te Atua e na kakoroa bukin ana berita ae e na “oniki bai ni kabane ba a na bou.” Te kaongora are imwin aei e tabeakina te taetae ni burabeti anne, ao nanona ni kaineti ma kakukureiara.

[Kabwarabwara ae nano]

Tera Am Ururing?

• Tera taai aika tenua ike te Baibara e burabetina rokon “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou”?

• A kanga I-Iutaia rimoa n reitaki ma kakoroan bukin “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou”?

• Tera te ota i aon kakoroan bukin “karawa ae e bou ma aonaba ae e bou” are e taekinaki iroun Betero?

• Tera aron Te Kaotioti mwakorona 21 ni kairira nakon te kukurei n taai aika a na roko?

[Taamnei n iteraniba 10]

N aron are e taetae ni burabetinaki iroun Iehova, Tairati e kauka aron manga okiia I-Iutaia nako abaia n 537 B.C.E.