Inaaomatam n Am Koaua
Tao ko rangi n tangira inaaomatam ni kakoauai bwaai aika ko kani kakoauai. Bon anne naba aroia angiia aomata. Ngke a wawaakina inaaomataia aei, kaain te aonnaba aika onoua te birion mwaitiia a a karikirakei naba koaua aika rangi ni kamimi nako aron kaokoroia. Koaua aika kakaokoro nako aikai, a kamaiu, a kakaongora, ao a kabatiaa te kimwareirei, n aron naba are riki man bwaai aika karikaki aika kakaokoro aia kara, teia, mataia, kangkangiia, ao ai boiararaia. Ngkanne, te kaokoro aei e a boni kakukureia riki aron waakin te maiu.—Taian Areru 104:24.
MA E kainnanoaki naba te karaurau iai. Koaua tabeua a aki tii kaokoro, ma a boni karuanikai naba. N aron anne, ni moan te ka 20 n tienture, aomata tabeman a kakoauaa bwa I-Iutaia ao taian Freemason a a tia ni bairea “uruakan aia waaki botannaomata aika Kristian, ao a iangoa katean te tautaeka teuana ae e na kabuta te aonnaba, ae a na uaia n tautaeka iai.” E aanaki te koaua aei i aon te beeba teuana ae boretiaki ibukin kaotan riribakiia kaain Iutaia, ae atuna Protocols of the Learned Elders of Zion. Te beeba aei e taekinna bwa a bairea karakaan boon te angabwai n te aro ae rangi n riao, kabatiaan karaoan bwaai ni buaka, ao katean botaki aika a na taua aron angiini bitineti, bwa e aonga ni ‘kamaunaki kaubwaia Tientaire n te tai ae waekoa.’ A bukinaki naba bwa a na kaira aron te waaki n reirei bwa ‘a aonga n riki Tientaire n aroia maan aika akea aia iango,’ ao a na katea kawain te turein i aan tano ae a na tomaaki iai kaawa aika bubura, bwa a aonga unimwaanen I-Iutaia ni kona n ‘taona aia waaki kairiribai, karebwetauaa n te boom.’
Boni keewe rongorongo aikai—ao a oteaki ibukin kauekean riribakiia I-Iutaia irouia aomata. ‘Te rongorongo ae oteaki ae rangi n riaon ae riai,’ e taku Mark Jones ae te tia mwakuri n te British Museum, bwa ‘e buti mai Rutia,’ ike e a boretiaki bwa te kaongora n te nuutibeeba teuana n te ririki 1903. E noraki naba n te nuutibeeba ae The Times i London, ni Mei 8 1920. Teuana tabun te ririki imwin anne, ao te nuutibeeba ae The Times e a kaotia bwa e kewe te rongorongo anne. Ma e a tia n riki te kabuanibwai iai. E taku Jones bwa ‘e kangaanga manga totokoan keewe n aron aikai.’ Ngkana a a tia ni butimwaeaki irouia aomata, ao a kariki koaua aika mao aika kaota te kairiribai ao a rangi ni karuanikai—ao a kariki kabuanibwai aika korakora aika bati, n aron are e a tia n noraki n te ka 20 n tienture.—Taeka N Rabakau 6:16-19.
Aia Koaua Aomata ni Kaitaraa ae bon te Koaua
Ma tiaki tii keewe aika a kariki koaua aika kairua. N taai tabetai ti kona ni kairua n ara taratara i aon bwaai tabeua. Mwaitira aomata aika a a tia ni karina ni mate i nanon aia tai ni karaoa te bwai ae a taku bwa e eti? N taai tabetai ti kona ni kakoauaa te bwai teuana ibukina bwa ti boni kani kakoauaa. Te professor temanna e taku bwa taan rabakau n aonnaba “a bon tatangiri naba oin aia iango ao aia kukune.” Oin aia koaua a tutuka iangoan ae bon te koaua raoi. Ao ngkanne, a kona ni kabanea maiuia ni kataia ni boutokoi aia koaua aika kairua.—Ieremia 17:9.
E a tia naba n riki ae aron anne ni kaineti ma koaua n Aro—ao e rangi ni korakora te kaokoro iai. (1 Timoteo 4:1; 2 Timoteo 4:3, 4) Temanna, e rangi n onimakina te Atua. Are temanna, e taku bwa teuarei e bon tii “rarangaa ana onimaki man te nanobaba.” Manga temanna, e kakoauaa bwa iai taamneim ae aki-mamate ae maiu nako naba imwin matem. Ao are temanna, e taku bwa ai bon akea ngkoe ngkana ko mate. Koaua aika kauntaba n aron aikai a aki kona ni bane ni koaua raoi. Tiaki te koaua bwa ko wanawana ngkana ko kakaaea moa bwa a koaua raoi bwaai aika ko kakoauai aikai, ao ko aki tii kakoauai ibukina bwa ko bon tangiria? (Taeka N Rabakau 1:5) Ko na kanga ni karaoa anne? Te kaongora are imwin aei e na nenera te reirei aei.
[Taamnei n iteraniba 3]
Te kaongora are boreetiaki n 1921, e kaota kairuan te beeba ae te “Protocols of the Learned Elders of Zion”