Kateimatoaa Te Kakaonimaki Ni Koaua N Te Nano Ae Katiteuanaki

“N na nakonako n am koaua: Katiteuana nanou ba e na maka aram.”​—TAIAN ARERU 86:11.

1, 2. (a) Ni kaineti ma Taian Areru 86:2, 11, tera ae e kona ni buokira n teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova n aki ongei kataaki ke kariri? (b) Ningai te tai ae ti riai iai ni karikirakea te kakaonimaki ni koaua ae nako mai nanora?

BUKIN tera ngkai a teimatoa ni kakaonimaki Kristian tabeman i nanon ririki aika bati, n aki ongei kabureakiia ke karawawataia, ma rimwi riki a manga mwane n te mataai ni kanibwaibwai? Kaekaan te titiraki anne e bon irekereke ma nanora ni koaua. N te ka-86 n Areru ao e irekereke te bwai ae te kakaonimaki ni koaua ma te nano ae katiteuanaki; ae nanonaki iai nanom ni kabane, ae te nano ae e aki bwenaua. E tataro ni kangai te tia areru are Tawita: “Kawakina tamneiu; ba I tangiriko: Ngkoe ae Atuau, kamaiua am toro ae onimakiniko.” Ao e a manga tataro riki ni kangai Tawita: “Iehova, Ko na kotea kawaim nako iu; N na nakonako n am koaua: Katiteuana nanou ba e na maka aram.”​—Taian Areru 86:2, 11.

² E kona naba ni kai kerikaki ara kakaonimaki ni koaua nakon te Atua ae koaua ni baika ti raraomaeakin ao aika a tangiri nanora, ngkana ti aki onimakina raoi Iehova ma nanora ni kabane. A kabotauaki baika e tangiri te nano ma boom aika a karabaaki i aan te kawai ae ti toua. E ngae ngke ti teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova i aani kangaanga aika korakora, ma ti boni kona naba ni mwane bwa konan ana kainikabwaru Tatan. Ai kakawakira ngkanne karikirakean te kakaonimaki ni koaua ae nako mai nanora nakon Iehova ngkai, imwain rokoni kataaki ke kariri nakoira! E taku te Baibara: “Kabatia riki kawakinan nanom nakoni kawakinani bwaai ni kabane.” (Taeka N Rabakau 4:23) Ti kona n reiakin reirei aika kakawaki ni kaineti ma aei man rongorongon te burabeti are e kamwanangaki mai Iuta iroun Iehova nakon Uean Iteraera are Ieroboam.

“N na Anganiko Au Bai n Tangira”

3. Tera aron Ieroboam ni kaineti ma te motikitaeka are e taekinna ana burabeti te Atua?

³ Iangoa te bwai ae riki aei. E a tibwa tia n taekina te rongorongo ae rawawata ana aomata te Atua nakon te Uea are Ieroboam, are ngaia are e karaoa taromaurian te kao te teei n te tautaeka n uea ni baronga ake tebwina ake mai meang ae Iteraera. E ura unin te uea ao e tua nakoia mwaane bwa a na taua te tia uarongorongo arei. Ma e memena Iehova iroun ana toro. N te tai ae waekoa ao e a tii karina naba ni bwatakataka baina are e aroria nako ibukin unna, ao e tabwenaua te baonikarea are kabonganaki ibukin te taromauri ae kewe. Ma e a tii bitaki naba aron Ieroboam. E onnonia ana aomata te Atua ni kangai: “I butiko ba ko na ononia Iehova ae Atuam, ao ko na tataro i bukiu, ba e na manga oki ni maiu baiu.” Ao e tataro te burabeti ao e a manga maiu bain te uea.​—1 Uea 13:1-6.

4. (a) E aera ngkai e a riki ana bwaintangira te uea bwa kataan ana kakaonimaki ni koaua te burabeti? (b) Tera ana kaeka te burabeti iai?

⁴ Ao e taku Ieroboam nakon ana aomata te Atua ae koaua: “Ko na irai nakon au auti ba ko na amarake, ao N na anganiko au bai n tangira.” (1 Uea 13:7, BK) Tera ae e a riai ni karaoia ngkai te burabeti? E riai bwa e na butimwaea ana akoi te uea imwin taekinan te rongorongo ni kabuakaka nakoina? (Taian Areru 119:113) Ke tao e na totokoa ana kakao te uea, e ngae ngke e a rangi taraa n raraoma te uea n ana bure? E rangi ni kaubwai Ieroboam ao e kona n anga bwaai n tituaraoi aika rangi ni bobuaka nakoia raoraona. Ngkana arona bwa ana burabeti te Atua aei e kaikoa i nanona te mataai ni kanibwaibwai, ao ngkanne e na kona n riki ana bwaintangira te uea bwa te bwai ni kariri ae korakora nakoina. Ma e ngae n anne, ao e tua Iehova nakon te burabeti aei ni kangai: “Ko na aki amarake, ao ko na aki moi n te ran, ao ko na aki oki n te kawai are ko nako mai iai.” Mangaia are e kaeka te burabeti aio ma bwanaana ae matoa ni kangai: “Ngkana tao ko anganai iteran am auti, ao I aki rin iai ma ngkoe, ao N na aki amarake ma ni moi n te ran n te tabo aei.” Ao e kitana Beta-era te burabeti aei n te kawai teaina. (1 Uea 13:8-10) Tera reireiara ae reke man ana motinnano te burabeti aei ni kaineti ma te kakaonimaki ni koaua ae nako mai nanora?​—I-Rom 15:4.

“A na Rau Nanora”

5. E kanga ni kauntaba te mataai ni kanibwaibwai ma te kakaonimaki ni koaua?

⁵ Tao e na kona n taraa n ae akea kauntaban te mataai ni kanibwaibwai ma te kakaonimaki ni koaua, ma bon iai. Te koaua bwa ti bon onimakina ana berita Iehova are e na boni katauraoi baika ti kainnanoi? (Mataio 6:33; Ebera 13:5) N oneani mwin ae ti na kakorakoraira n uaiakini bwaikorakin te maiu aei aika ti aki kona ni kabooi ake aongkoa a na karakaa riki mweeraoira, ti kona ngkanne ni maiu n akeani baikai? (Wareka I-Biribi 4:11-13.) Ti a kaririaki bwa ti na kaaki ara beku ibukin te Atua tii ibukini karekeani baika ti tangiri ngkai naba? E moanibwai ni maiura te beku ma te kakaonimaki ni koaua iroun Iehova? Ara kaeka a na rangi ni boto i aon arora bwa ti beku iroun te Atua ma nanora ni koaua ke ti aki. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Bon te bwai ni kareke bwaai ae ababaki tangiran te Atua ma te nano ae rau: ba ti aki ua bwai nako aon te aba, ba ti aki kona te ua-bwai mai aon te aba; ma ngkana iai karara ma karabara, ao a na rau nanora iai.”​—1 Timoteo 6:6-8.

6. Baikara baika ti kona n anganaki aika aongkoa bwaai n tangira, ao tera ae e na kona ni buokira n iaiangoi bwa ti na butimwaei ke ti na aki?

⁶ N te katoto, ngkana tao e a kabirirakeira naba ara tia kamwakuri, ike e a rangi n raoiroi riki iai boora ao a mwaiti iai naba kakabwaia riki tabeua. Ke tao ti a ataia bwa e na bati riki kaubwaira ngkana ti mwaing nakon te aba teuana itinanikun abara ke tao i bon i aon abara. N te moantai, tao a kona n taraa n ae baikai ni bane bon taiani kakabwaia mairoun Iehova. Ma ti aki riai ngkanne n tuoira bwa tera bukini karaoaia iroura imwain ae ti na karaoa ara motinnano? Te titiraki ae rangi ni kakawaki ae ti na iaiangoia e kangai: “E na kanga au motinnano aei n rota au itoman ma Iehova?”

7. E aera ngkai e kakawaki kakakin tangiran te mataai ni kanibwaibwai?

⁷ E aki toki ana waaki Tatan ni kauekea te mataai ni kanibwaibwai. (Wareka 1 Ioane 2:15, 16.) Tian te Riaboro, e na kabuakaka nanora. Mangaia are, ti riai n taratara raoi bwa ti na kinai ao ni kaaki mai nanora tangiran te mataai ni kanibwaibwai. (Te Kaotioti 3:15-17) E rangi ni bebete iroun Iesu totokoan ana bwaintangira Tatan aika tautaeka ni bane n te aonnaba aio. (Mataio 4:8-10) E kauring ni kangai: “Tarataraingkami, ao kawakiningkami man te mataai ni kanibwaibwai ni bane: ba tiaki maiun te aomata maitin ana bwai nako.” (Ruka 12:15) E na buokira te kakaonimaki ni koaua n onimakina Iehova ao tiaki boni ngaira.

E ‘Mwamwanaki’ Iroun te Burabeti ae E a Kara

8. E kanga n tuoaki ana kakaonimaki ni koaua ana burabeti te Atua arei?

⁸ A na bon nakoraoi bwaai ni bane ngke arona bwa e bon reitanako kawaina n okira abana ana burabeti te Atua arei. Ma akea bwa e a tii karina naba n aitara ma te kataaki teuana. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “E maeka te burabeti temanna ae unimwane i Beta-era; ao e roko i rouna natina temanna, ao e tuangnga” makuri ni kabane ake a a tia n riki n te bong anne. Ngke e ongo anne te unimwaane arei, ao e tua kabaean ana kaintoka i aon te aati bwa e na rimwin ana burabeti te Atua. E aki rangi ni maan ao e a ooa naba te burabeti arei ngke e tekateka i aan te aroka ae bubura, ao e taku nakoina: “Ko na irai nakon au auti, ao ko na amarake iai.” Ngke e totokoa te kakao anne ana aomata te Atua ae koaua aei, e a manga kaeka te unimwaane arei ni kangai: “Bon te burabeti naba ngai n ai arom; ao e taetae te anera temanna nako iu n ana taeka Iehova, ao e kangai, ko na kairia n oki ma ngaia nakon am auti, ba e na amarake ma ni moi n te ran.” Ma e taekinaki n te Baibara ae kangai: “E kewe nako ina.”​—1 Uea 13:11-18.

9. Tera are e taekinna te Baibara ibukia aomata aika kewekewe aikai, ao antai naba aika a kona n uruanaki aia itoman?

⁹ Ti aki ataia bwa bukin tera ngkai e karaoa aei te burabeti are e a kara arei ma e boni kewe. Tao e a tia ngkoa n riki te unimwaane aei bwa ana burabeti Iehova ae kakaonimaki. Ma n te tai aei, e a mwamwanaa raona. E rangi ni kabuakakaa te aeka n aroaro anne te Baibara. (Wareka Taeka N Rabakau 3:32.) Aomata aika kewekewe aikai a aki tii uruana aia itoman ma Iehova ma bon aia itoman naba raoia.

“E Rikaki ma” te Unimwaane

10. Tera aron ana burabeti te Atua nakon ana kakao te unimwaane arei, ao tera mwina?

¹⁰ E riai te burabeti are mai Iuta arei ni kaman ataa ana taeka n rabakau ni kamwane te burabeti are e a unimwaane arei. E kona n titirakinna i bon irouna ni kangai, ‘E aera bwa e kanakoa ana anera nakon temanna riki Iehova bwa e na uotii kaetieti aika boou ibukiu?’ E kona naba te burabeti aei ni butiia Iehova bwa e na kaota raoi te kairiri ae riai, ma e aki kaotaki n te Baibara bwa anne ae e karaoia. Ma n onean mwin anne, “E rikaki ma [te unimwaane arei], ao e amarake n ana auti, ao e moi n te ran.” E bon aki kukurei Iehova n anne. Ngke e a okirikaki nako Iuta te burabeti are e mwamwanaki arei, ao e a kaitiboo naba ma te raian ao man tiringaki irouna. Ai kananokawakira aron tokin ana mwakuri ni burabeti!​—1 Uea 13:19-25.a

11. Tera te katoto ae tamaroa are e kateia Aiia?

¹¹ N te itera are teuana ao te burabeti are Aiia, are e kanakoaki bwa e na kabira Ieroboam bwa te uea, e teimatoa ni kakaonimaki ni karokoa ae e a kara. Ngke e a kara Aiia ao a kaa matana, ao e kamwanangaa buuna Ieroboam nakon Aiia bwa e na kaongoa aorakin natina te mwane. E ninikoria Aiia n taetae ni burabetinna bwa e na boni mate natin Ieroboam. (1 Uea 14:1-18) Ibuakoni kakabwaiakin Aiia aika bati, ao iai naba ana rongorongo ake a mwakoro n Ana Taeka te Atua ae kairaki koreana iroun taamneina. N te aro raa? Rimwi riki ao a kabonganaki ana rongorongo iroun te ibonga are Etira bwa aan ana koroboki.​—2 Rongorongo 9:29.

12-14. (a) Tera te reirei ae ti kona ni karekea man rongorongon rimoa ake a irekereke ma te burabeti are e ataei riki? (b) Kabwarabwaraa bwa e aera ngkai ko riai n taratara raoi ao n tataroakin reirei man te Baibara ake ko anganaki irouia unimwaane.

¹² E aki kaotaki n te Baibara bwa e aera te burabeti are e ataei riki arei, ngke e aki moa tataroa ana kairiri Iehova imwain are e rikaaki n amwarake ao ni moi ma te unimwaane arei. Te koaua bwa baike e taekin te unimwaane arei boni ngaia baike e kan ongoraei? Tera te reirei nakoira n anne? Ti riai n onimakina raoi ana kaetieti nako Iehova aika etiruru. Ao ti riai ni kakorakoraira n tou mwiia nako, n aki ongeia bwa tera ae e na riki.

¹³ Tabeman ngkana a reireiaki, a tii ongoraeakin naba baike a tangiri ma a aki butimwaea te reirei ni kabane. N te katoto, tao e anganaki temanna te tia uarongorongo ana mwakuri ae e na taraa ni kauarerekea ana tai ma ana utu ao n ana mwakuri n te ekaretia. E na bae ni butiia te unimwaane temanna ana reirei ni kauring ni kaineti ma aei. E kona te unimwaane arei ni moan taekinna bwa akea riaina ngaia n tuanga te tari arei arona ae riai ni kaineti ma boutokan ana utu. Ma imwina ao e a manga rinanoi kangaanga tabeua ake a irekereke ma ana onimaki ngkana e butimwaea te mwakuri are e anganaki. E na tera aron te tari arei, e na tii ururing ana moantaeka te unimwaane arei, ke e na mutiakin riki ana kabwarabwara ake imwina? E bon riai te tari arei ni motinnanoia bwa tera ae te kabanea n tamaroa ibukina n te onimaki.

¹⁴ Iangoa te itera teuana ae kona naba n riki. Tao temanna te tari aine e titirakina te unimwaane temanna bwa e kona ni kitana moa buuna ae tiaki kaain te onimaki ke e aki. E na boni bae ni kabwarabwaraa te unimwaane anne bwa e a bon nakoina karaoan ana motinnano bwa e na kitanna ke e na aki. Ma imwina e a manga boni kaoti nakoina ana kaetieti te Baibara ni kaineti ma anne. (1 I-Korinto 7:10-16) Te koaua bwa e na boni mwannanoi baike e taekin te unimwaane te tari aine arei? Ke tao e a kaman tia ni motika nanona bwa e na kitana buuna? E boni wanawana riki ngkana e tataroakin reirei man te Baibara ao n iaiangoi raoi n taini karaoan ana motinnano.

Bwaina te Nanorinano

15. Tera ae ti kona n reiakinna man te kairua are e karaoia ana burabeti te Atua?

¹⁵ Tera riki ae ti kona n reiakinna man te kairua are e karaoia te burabeti are mai Iuta? E taekinaki ae kangai n Taeka N Rabakau 3:5: “Ko na onimakina Iehova n nanom ni kabanea, ao tai mwiokoa oin am ataibwai.” E aki teimatoa n onimakina Iehova te burabeti are mai Iuta arei n aron are e karaoia n te moantai, ma n te tai aei, e a mwiokoa oin ana ataibwai. Man ana bure anne e a kabuaa iai maiuna ao arana ae raoiroi i matan te Atua. Ai korakorara ngkanne kakawakini bwainan te nanorinano ao te kakaonimaki ni koaua ni beku iroun Iehova n aron ae oti ni baike a riki nakoina!

16, 17. Tera ae e na kona ni buokira n teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova?

¹⁶ Ti kona naba ni burebureaki ni baika e tangiri nanora. “Moan te mamamana riki te aba te nano nakoni bwai ni kabane, ao e kakaiaki aorakina.” (Ieremia 17:9) Ngkana ti kan teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova, ti riai n teimatoa ni kakorakoraira ni kaaki mai nanora aroaro ni kawai aika tangiran te kainikatonga ao onimakinara i bon iroura. Ao ti na karina te aroaro ae boou, “are karaoaki ba aron te Atua n te raoiroi ao n te itiaki are riki man te [kakaonimaki ni] koaua.”​—Wareka I-Ebeto 4:22-24.

¹⁷ E koreaki ae kangai n Taeka N Rabakau 11:2: “E mena te rabakau irouia akana nanorinano.” Onimakinan Iehova ma te nanorinano e buokira n totokoi karaoani buure aika kakaiaki. N te katoto, e kona te bwarannano n rotabuaka arora ni karaoa ara motinnano. (Taeka N Rabakau 24:10) Ti na boni bae n rikirake n nimamate n itera tabeua n ara beku iroun te Atua, ao ni moanna n namakinna bwa e a bati are ti a tia ni karaoia n ririki aika nako, ma ai manga aia tai ngkanne tabeman ni waakina nako te uota anne. Ke tao ti a manga kani karekea te “maiu ae bwabwainaki” irouia angiia aomata. Ma e ngae n anne, a na boni kawakinaki nanora ngkana ‘ti kakorakoraira’ ao n ‘aki toki ni kakorakoraira n ana mwakuri te Uea.’​—Ruka 13:24; 1 I-Korinto 15:58.

18. Tera ae ti kona ni karaoia ngkana ti a aki ataia bwa tera te motinnano ae ti na karaoia?

¹⁸ N taai tabetai, ti kainnanoa karaoani motinnano aika matoatoa, ao e kangaanga n ota te bwai ae ti na karaoia iai. Ti na kaririaki n oin ara iango bwa ti na karaoi n oin ara ataibwai? Ngkana ti kaaitara ma aeka ni kangaanga aikai, ti wanawana riki ngkana ti butiia Iehova bwa e na buokira. E koreaki ae kangai n Iakobo 1:5: “Ngkana akea ana rabakau temanna i buakomi, ao e na butiia te Atua, ae tituaraoi n angangania aomata ni kabaneia.” E na anganira Tamara are i karawa taamneina ae raoiroi bwa ti aonga ni kona ni karaoi motinnano aika raraoi.​—Wareka Ruka 11:9, 13.

Motinnanoia Bwa Ko na Teimatoa ni Kakaonimaki ni Koaua

19, 20. Tera ae ti riai ni motinnanoia bwa ti na karaoia?

¹⁹ E korakora kataakia ana toro te Atua aika kakaonimaki ni koaua n ririki aika karuanikai ake imwini kerikakin Toromon man te taromauri ae itiaki. E koaua bwa a mwaiti aika a kakeaa aia onimaki n aaro aika kakaokoro. Ma irarikin anne, bon iai naba tabeman ake a teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova.

²⁰ Ti aki toki ni kaaitara ma karaoan rinerine ao motinnano aika a kataa ara kakaonimaki ni koaua ni katoa bong. Ngaira naba ti boni kona ni kaota koauan ara kakaonimaki. Ti bia teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ngkai a katiteuanaki nanora, n onimakinan raoi ae e na boni kakabwaiaia akana kakaonimaki ni koaua nakoina.​—2 Tamuera 22:26.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• E aera bwa ti riai ni kaaki mai nanora te mataai ni kanibwaibwai?

• Tera ae e na kona ni buokira n teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova?

• E na kanga ni buokira te nanorinano ni kona n teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon te Atua?