E Aera Bwa E Riai te Roroko i Aon te Tai?

EAKI bebete te roroko i aon te tai ke kaean raoi te tai n taai nako. Tabeua mai buakoni bwaai n tutuki ibukini kaean raoi te tai aika ti riai n tokanikai iai, bon te mwamwananga n te kawai ae raroa, tokitokini butini baao ni mwamwananga, ao katabetabe aika bati. Ma e ngae n anne, e boni kakawaki kaean raoi te tai. N te katoto, e aki toki n iangoaki te aomata ae roroko i aon te tai n te tabo ni mwakuri bwa e kakaonimaki ao e taningamarau. N te itera teuana, ibukin ririmwin temanna e a kona n rotakibuaka iai aia mwakuri tabemwaang, raoiroini baika karaoaki ao mwakuri n ibuobuoki. E kona n aki kauiai reirei tabeua ataein te reirei ngkana e ririmwi, ao e kona naba n totokoa rikiraken ana bwi. E kona n rotakibuaka aroni bwainnaorakian te aomata ngkana e rimwi nakon ana boraraoi n te onnaoraki ke n te tabo ni karaowi.

Ma n taabo tabeua, e iangoaki bwa e aki rangi ni kakawaki te roroko i aon te tai. N taabo akanne, e kona ni waekoa n riki bwa anuara te ririmwi. Ngkana ngaia anne, e rangi ni kakawaki ngkanne bwa ti na karikirakea i nanora tangirani kaean raoi te tai. Ti na buokaki n roroko i aon te tai ngkana ti ataa raoi kakawakin te roroko i aon te tai. Baikara bukina tabeua aika ti riai n roroko iai i aon te tai? Ti na kanga ni kaaitarai baika tukira n roroko i aon te tai? Ao baikara kakabwaia aika ti kona ni karekei ni kaean raoi te tai?

Iehova Bon te Atua ae Kakakoroi Bukin Ana Babaire n Taia Aika Riai

Bukina teuana ae moan te kakawaki ngkai ti kan roroko i aon te tai, bwa ti kani kakairi iroun te Atua ae ti taromauria. (I-Ebeto 5:1) E anga te katoto ae moanibaan te tamaroa Iehova n arona ni kakakoroi bukin ana babaire n taia aika riai. E aki kona ni baenikai nakon ana babaire. E ira raoi ana babaire ni kaineti ma kakororaoan ana kantaninga. N te katoto, ngke e iangoa kamaunaaia aomata ake a buakaka n te ieka Iehova, e tuanga Noa ni kangai: “Ko na boua am ake tewana n te kai ae te koba.” Ngke e a kaan tokin te tai anne, e tuangaki Noa iroun Iehova bwa e na rin n te aake ao e taku nakoina: “Ai ti itibong, ma I a kabwaka te karau i aonaba angaun te ngaina ao angaun te bong; ao N na kamaunaia mai aontano maan ni kabane aika I karaoiia.” Ngke e roko raoi taina “imwin itibong ao a mena ranin te ieka i aonaba.” (Karikani Bwaai 6:14; 7:4, 10, BG) Iangoia bwa tera are kona n riki nakon Noa ma ana utu ngke arona bwa a aki rin n te aake n te tai raoi arei. A riai n roroko i aon te tai n aron te Atua are a taromauria.

E tuangaki te baatua are Aberaam iroun Iehova 450 tabun te ririki imwin te Ieka, bwa e na riki natina te mwaane are e na riki mairouna te Kariki are beritanaki. (Karikani Bwaai 17:15-17) E taku te Atua bwa e na bungiaki Itaaka “ngkana e roko bongina n te ririki ae na roko.” Ma e riki anne? E taekinaki n te Baibara ae kangai: “E kariki Tara, ao e bungia natin Aberaam ngke e a unimwane, n te bong are e motikaki bukina ngkoa, are E taekinna te Atua nako ina.”​​—Karikani Bwaai 17:21; 21:2, BG.

A bati katoto man te Baibara aika kaotaki iai bwa e kakakoroi ana babaire te Atua n taia aika riai. (Ieremia 25:11-13; Taniera 4:20-25; 9:25) Ti tuangaki n te Baibara bwa ti na teimatoa ni kariariaa ana bong ni motikitaeka Iehova nakon taai aika a na roko. E ngae naba ngkana e taraa ni “waeremwe” n aia taratara aomata, ma a karauaki nanora bwa “e na aki baenikai.”​—Abakuka 2:3, BG.

E Kakawaki te Roroko i Aon te Tai n te Taromauri

A riai ni bane n roko mwaanen Iteraera i aon te tai ao n te tabo are e baireaki ibukin “Ana toa Iehova aika a motikaki bongia.” (Nakoaia Ibonga 23:2, 4, BG) E motiki naba taai te Atua ake a na karaoaki iai angakarea tabeua. (Te Otinako 29:38, 39; Nakoaia Ibonga 23:37, 38) E teretere n aei bwa e tangiriia ana toro te Atua bwa a na roroko i aon te tai n aia taromauri.

Ngke e anga te kaetieti ibukini kairani botaki ni Kristian te abotoro Bauro nakoia kaaini Korinto n te moan tienture ao e kaumakiia ni kangai: “A na bane bwaai ni karaoaki n te aro ae riai ma ni baireaki raoi.” (1 I-Korinto 14:40) Ibukin anne, a riai ni moanaki bobotaki ni Kristian n te tai raoi are e baireaki. E tuai ni bitaki ana iango Iehova ni kaineti ma te roroko i aon te tai. (Maraki 3:6) Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga n roroko raoi i aon te tai ni bobotaki ni Kristian aikai?

Te Tokanikai i Aon te Bwai n Tutuki Ibukin te Roroko i Aon te Tai

A a tia n noria tabeman bwa e rangi n ibuobuoki te moantaai ni babaire. (Taeka N Rabakau 21:5) N te katoto, ngkana ti na mwananga n te kawai ae raroa ao n roko n te tai ae baireaki, ti wanawana ngkana ti a boni mwananga naba n te tai ae tau tii ibukin te raroa anne? Ti aki, ma ti iangoraoi ngkana ti moantaai riki ni mwananga bwa ti aonga n aki rimwi, e ngae naba ngkana a riki ‘baika aki ataaki’ i aoni kawaira? (Te Minita 9:11) E taku te mwaane ae te kairake ae roroko i aon te tai ae Joséa: “Te bwai ae kona ni buoka temanna bwa e na roroko i aon te tai bon ataakin raoi maanin te tai ni mwananga ae kainnanoaki.”

E kona ni kainnanoaki karaoani babaire irouia tabeman bwa a na moantaai ni kitan aia tabo ni mwakuri bwa a aonga n roko ni bobotaki ni Kristian imwain te tai. Aio ae karaoia temanna te tia Kakoaua i Itiobia are e ataia bwa e na rimwi 45 te miniti nakon ana botaki n te ekaretia ibukini bibitakin ana uatei. E boraraoi ma raona ni mwakuri bwa e na moantaai n roko n onea mwina n tairiki ake e na botaki iai. Ao ibukin anne, e kukurei te tia Kakoaua aei ni mwakuri itua riki te aoa ibukin raona ni mwakuri aei.

A ueke kangaanga aika okoro ibukin te roroko i aon te tai ngkana iai ara ataei aika uarereke. N angiin te tai, e bukinaki te tina bwa bon tabena katauraoaia naati, ma a kona ao a riai n ibuobuoki kaain te utu ake tabeman. E a tia n tararuaia waniman natina n tii ngaia temanna te tina ae kaaini Mexico ae Esperanza, ake a moa aia ririki ngkai man 5-23. E kabwarabwaraa aroia ana utu ni kona n roroko i aon te tai neiei ni kangai: “A buokai natiu aine ake a ikawai riki ni katauraoia ake a uarereke riki. Ao e a reke au tai ngkanne ni katiai au mwakuri n te mwenga ao ni katauraoai imwain te tai are baireaki are ti na mwananga iai nakoni bobotaki.” E a tia te utu aei ni bairea te tai are a riai ni kitana iai mwengaia, ao anne are a bane n aantaeka iai.

Kakabwaiaam Man Rorokom i Aon te tai n Am Taromauri

Iaiangoani kakabwaia aika ti karekei n rokora ni bobotaki ni Kristian i aon te tai, a kona ni kakorakorai nanora ao ara motinnano ibukini karaoani bwaai ni kabane bwa ti aonga n roroko i aon te tai. E taku te ateiaine ae Sandra are e karikirakea anuana ae te roroko imwain te tai ni bobotaki nako: “I kani moantaai n roroko bwa e aonga n reke au tai ni kamauriia tariu ma mwaaneu, ni maroro ao n ikikina riki ma ngaiia.” Ngkana ti moantaai n roko n te Tabo n Taromauri, ti a kona ni kakabwaiaaki n ongoraean taekan nanomwaakaia ao kakaonimakia ni beku aomata ake a roko. A kona ni buokaki tarira ma mwaanera n rokora ao n ara taetae ni kakorakoraia ao ni ‘kaungaia nakon te tangira ma mwakuri aika raraoi.’​—I-Ebera 10:24, 25.

Bon iteran ara taromauri aika rangi ni kakawaki te anene ao te tataro ni kaukani botaki ni Kristian ni kabane. (Taian Areru 149:1) E kamoamoaaki Iehova n ara anene, e kauringira aroaro aika ti riai ni karikirakei, ao e kaungaira naba bwa ti na uataboa te mwakuri ni minita ma te kimwareirei. Ao tera aron te tataro ni kaukuki? N taai ake rimoa, e arana te tembora Iehova bwa ‘mwaneabana n tataro.’ (Itaia 56:7, BG) Ti ikotaki n tataro nakon Iehova ni boong aikai n ara bobotaki. E aki tii bubutiaki Iehova ana kairiri ao te taamnei ae raoiroi n te tataro ni kaukuki, ma e katauraoi naba ara iango ao nanora bwa ti aonga ni butimwaea te rongorongo ae na rinanoaki. Ti riai ni motinnanoia bwa ti na roroko n ara bobotaki i aon te tai bwa ti aonga n ooa te anene ao te tataro ni kaukuki.

E taekina bukini moantaaina n roroko ni bobotaki Nei Helen ae 23 ana ririki ni kangai: “I taku bwa aio te anga teuana ibukini kaotan tangiran Iehova irou, kioina ngkai e a tia ni katauraoi rongorongo nako ake a kabwarabwaraaki, ae nanonaki naba iai anene ao tataro ni kaukuki.” Tiaki ti riai ngkanne n iaiangoa te roroko i aon te tai n te aro naba anne? Eng ti riai, ai ngaia are ti bia kekeiaki ni karikirakea te anua ae te roroko i aon te tai n ara mwakuri nako, ao riki ni baike a irekereke ma taromaurian te Atua ae koaua.

[Kabwarabwara ae nano]

[Taamnei n iteraniba 24]

Moantaai ni katauraoi

[Taamnei n iteraniba 24]

Kamwaawai taai ibukini ‘baika a aki ataaki’

[Taamnei n iteraniba 24]

Karekei kakabwaia man te moantaai n roroko ni bobotaki