Taekina Am Berita Ao Kakoroa Nanona
“Ngkana kam atonga Eng ao nanona Eng, ao ami Tiaki nanona Tiaki.”—MATAIO 5:37.
NORIA BWA TERA AM KAEKA:
Tera are e taekinna Iesu ni kaineti ma taian taetae n tuea?
E aera ngkai bon te banna ni katoto ae rianako Iesu ibukini kakoroan nanon ana taeka?
Iterani maiura raa aika ti riai ni kakororaoa iai atongan Eng ao nanona Eng?
1. Tera ae taekinna Iesu ibukin taian taetae n tuea, ao bukin tera?
N ETINA, a aki riai Kristian ni koaua n taetae n tuea. E riki aio ibukina bwa a ongeaba nakon Iesu ngke e kangai: “Ngkana kam atonga Eng ao nanona Eng.” E nanonna n aei Iesu bwa e riai te aomata ni kakoroa nanon ana taeka. E moan atonga te tua anne Iesu ngke e kangai: “Tai tuea naba teutana.” E taekina aio ni kabuakakaa anuaia aomata aika bati ake a okioki n tuea, ibukini baika kakaokoro ni katoabong n akea nanoia ni kani karaoia. Ngaia are n taekinan “taeka aika raka riki” n aron Eng ke Tiaki n akea nanona irouia, a kona aeka n aomata aikai ni kaotaraeia bwa a aki riai n onimakinaki ao a a mena i aan ana kairiri “teuare buakaka.”—Wareka Mataio 5:33-37.
2. Kabwarabwaraa bwa e aera ngkai e aki kairua te taetae n tuea n taai nako?
2 E nanonna n anne Iesu bwa e kairua karaoan taian taetae n tuea? E na kanga n riki anne? N aron ae ti reiakinna n te kaongora are mai mwaina, a a tia n taetae n tuea Iehova ae te Atua ma ana toro ae raoiroi are Aberaam n taai aika kakawaki. E kainnanoaki naba te taetae n tuea n Ana Tua te Atua ibukini kanakoraoani kangaanga tabeua. (Te Otinako 22:10, 11; Warekaia Iteraera 5:21, 22) Ngaia are e kona naba te Kristian n tuea bwa e na kaota te koaua ngkana e anga ana kaotioti n te kaboowi. Ke tao n tabetai, e kona te Kristian n taetae n tuea ibukini kani karaoan te bwai teuana ni karaui nanoia tabeman riki ke kaotani koauan ana kaotioti ibukin te kangaanga. Ni koauana, ngke e tuangaki Iesu iroun te ibonga ae rietata bwa e na tuea, ao e aki rawa ma e boni kaota te koaua nakon te Tanirim n Iutaia. (Mataio 26:63, 64) Ma e bon aki riai n tuea Iesu nakon temanna. E ngae n anne, e aki toki ni moana ana taetae n te aro ae kaokoro ibukini kani kamatataan onimakinan ana rongorongo ni kangai: “Bon te koaua raoi ae I tuangingkami.” (Ioane 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Ti na nora riki reireiara man aia katoto Iesu, Bauro ao tabeman riki ake a kakoroa nanon aia taeka ae Eng bwa Eng.
IESU—TE BANNA NI KATOTO AE RIANAKO
3. Tera are e beritanna Iesu nakon te Atua n ana tataro, ao e kanga Tamana are i karawa ni kaekaa?
3 “Akea bwa I a roko . . . bwa N na karaoa nanom te Atua.” (I-Ebera 10:7) N taekinan taeka akanne, e kaoti Iesu i matan te Atua bwa e nang karaoi bwaai ni kabane ake a taetae ni burabetinaki ibukin te Kariki are e beritanaki, n ikotaki ma ‘kaikoakani bukini waena’ iroun Tatan. (Karikani Bwaai 3:15, BG) Bon akea te aomata ae e a tia n anga nanona bwa e na aonnangaa te mwioko ae rawawata aei. E taetae Iehova mai karawa bwa e onimakina raoi Natina, e ngae ngke e aki tangira Iesu bwa e na tuea ibukini kakoroan nanon ana taeka.—Ruka 3:21, 22.
4. Tera aron Iesu ni bwaina te Eng ao nanona Eng?
4 E aki toki ni kakororaoa te bwai are e uarongorongoia Iesu n atongan ana Eng ao nanona Eng. E aki kariaia te bwai teuana bwa e na tukia mani mwiokoana are e anganna Tamana ae tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua, ao kairaia aomata ni kabane ake a katikaki iroun te Atua nakoina bwa a na riki bwa taan rimwina. (Ioane 6:44) E kabwarabwaraaki n te Baibara aroni bwainan te koaua iroun Iesu n taeka aika a rangi n ataaki aikai: “N aki ongeia bwa mwaitira ana berita te Atua, ma a bane n riki bwa te Eng rinanon teuaei.” (2 I-Korinto 1:20) Ni koauana, bon te banna ni katoto ae rianako Iesu are e kaotiota koauan te baere e beritanna nakon Tamana. Ti na manga iangoa aron te aomata temanna are e kabanea naba ana kona ni katotonga Iesu.
E KAKOROA NABA NANON ANA TAEKA BAURO
5. Tera te katoto are e kateia ibukira te abotoro Bauro?
5 “Te Uea, tera ae N na karaoia?” (Mwakuri 22:10) N taeka aika koaua aikai, e a butimwaea kairana Bauro are e ataaki ngkoa bwa Tauro ibukin neboan te Uea are Iesu, are e kaoti nakoina n te mii bwa e na katoka bwainikirinaia taan rimwini Kristo. Imwin rikin aei nakon Tauro, e nanorinano n raira nanona mani waaki ake e kakaraoi ngkoa, e bwabetitoaki ao e butimwaea mwiokoana ae okoro are e na kaotioti ibukin Iesu nakoia botannaomata. Man te tai anne, e teimatoa Bauro ni wetea Iesu bwa ana “Uea” ao ni kaboraoa aroarona ma te taeka anne ni karokoa tokini maiuna i aon te aba. (Mwakuri 22:6-16; 2 I-Korinto 4:5; 2 Timoteo 4:8) E kaokoro Bauro ma tabeman riki ake e taekinia Iesu ni kangai: “E aera ngkai kam atongai ni kangai, ‘Te Uea! te Uea!’ ma kam aki karaoi baike I taekin?” (Ruka 6:46) Eng, e kantaningaiia aomata ni kabane ake a butimwaeia bwa aia Uea bwa a na kakoroi nanon aia taeka n aron te abotoro Bauro.
6, 7. (a) Bukin tera ngke e bita ana babaire Bauro ibukin okirani Korinto, ao e aera ngke akea rian nanououaia taan tiribureia ibukin onimakinana? (b) Tera arora nakoia naake a rineaki bwa taani kairiri i buakora?
6 E ingainga Bauro ni kabutaa rongorongon te Tautaeka n Uea n te aono n Atia ao Eurobe, ike e a katei ekaretia iai aika bati ao n teimatoa n okiokiri. N taai tabetai, e nora riaina n tuea ibukin taekinan te koaua ni baike e korei. (I-Karatia 1:20) Ngke a kabuakakaa Bauro kaaini Korinto tabeman bwa e na aki onimakinaki, e a korea kaitaraani kabuakakaana ni kangai: “E kona n onimakinaki [te Atua], ao ara taetaenikawai nakoimi bon tiaki Eng, ao imwina, Tiaki.” (2 I-Korinto 1:18) N te tai are e koreaki iai anne, e a tia ni kitana Ebeto Bauro ao ni mwananga rinanoni Maketonia i aoni kawaina nako Korinto. N te moan tai, e baireia bwa e na okira Korinto imwain nakona nako Maketonia. (2 I-Korinto 1:15, 16) N aroia mataniwi aika mwamwananga ni boong aikai, a kona naba ni manga bitaki kawaia n taai tabetai. A aki kona ni karaoaki bitaki aikai ni kaineti ma karaoan oin nanoia ao ibukini baika aki kakawaki, ma tii ibukini kangaanga tabeua aika karina. Ma n aron ae riki nakoni Bauro, e bitaki mwanangana ni kawariia kaaini Korinto ibukin aia kangaanga kaain te ekaretia anne. N te aro raa?
7 Tabeua te tai imwini karaoan ana moani babaire Bauro ni menana i Ebeto, e roko irouna te rongorongo ae katabeaiangaa ibukin te iraraure ao te wene ni bure i Korinto. (1 I-Korinto 1:11; 5:1) E korea te reirei ni kairiri ae matoatoa n ana moan reta nakoia kaaini Korinto ibukini kaetan te kangaanga. Imwin anne, e a iangoia Bauro bwa n oneani mwin are e na borau mai Ebeto nako Korinto, e angania taari aia tai ni karaoa nanon ana reirei ni kairiri bwa e aonga n rangi ni kaunganano rokona irouia. E kamataataa Bauro nakoia te koaua ibukini bitakini mwanangana ngke e korea ae kangai n ana kauoua n reta: “I kaotia i matan te Atua bwa I tuai n roko i Korinto ibukina bwa I aki kani karawawataingkami, ngkana tiaki te koaua aei ao e na reke kaiu.” (2 I-Korinto 1:23) Ti aki riai ni katotongia taan tiriburea Bauro, ma ti riai ni kaotiota ara kakaitau ae korakora nakoia te koraki ake a rineaki bwa taani kairiri i aora. Ni koauana, ti wanawana ngkana ti kakairi irouni Bauro ngkai e kakairi irouni Kristo.—1 I-Korinto 11:1; I-Ebera 13:7.
KATOTO RIKI TABEUA AIKA RARAOI
8. Tera te katoto are e kaotiotia Rebeka ibukira?
8 ‘I tauraoi n iria.’ (Karikani Bwaai 24:58, BK) Akanne ana kaeka Nei Rebeka nakon tinana ao mwanena ni kaota tauraoina ni kitana mwengana n te bong anne, ao ni mwananga ma te ianena n te raroa ae raka i aon 800 te kiromita bwa e na riki bwa buun Itaaka are natin Aberaam. (Karikani Bwaai 24:50-58) Ana taeka Rebeka are Eng nanona bon Eng ao e kaotia bwa buun Itaaka ngaia ae kakaonimaki ao ni mamaaka te Atua. E mamaeka n umwanrianna ni kabane bongini maiuna bwa kaanga te ianena n te Aba ni Berita. E kakabwaiaaki neiei ibukini kakaonimakina bwa e a riki bwa temanna ana bakatibu te Kariki are beritanaki are Iesu Kristo.—I-Ebera 11:9, 13.
9. E kanga Ruta ni kakoroa nanon ana taeka?
9 “Ti na aki nako, ma ti na ira okim [nakoia] am koraki.” (Ruta 1:10, BG) A teimatoa n taekina anne Ruta ao Oreba ake kaaini Moaba nakon tinani buuia ake a a tia ni mate, are Naomi are e a tia naba ni mate buuna ngke e a oki mai Moaba ao n nako Betereem. N tokina, e a oki nako abana Oreba ngke e teimatoa Naomi ni kairoroiia bwa a na okiri oin abaia. Ma ana taeka Ruta are Tiaki nanona bon Tiaki. (Wareka Ruta 1:16, 17.) E kakaonimaki n tiku irarikin Naomi, ike e a kitana iai ana utu n aki toki ao te Aro ae kewe are i Moaba. E nanomwaaka n riki bwa te tia taromauria Iehova ae kakaonimaki ao ni kakabwaiaaki naba ngke e a riki bwa temanna mai buakoia aine aika niman ake a taekinaki n te boki ae Mataio n ana kateiriki Kristo.—Mataio 1:1, 3, 5, 6, 16.
10. E aera ngkai Itaia bon te banna ni katoto ae raoiroi ibukira?
10 “Aio ngai; kanakoai.” (Itaia 6:8, BG) Imwain taekinan aei iroun Itaia ao e nora tamaroan Iehova n te miitara, ngke e tekateka n Ana kaintokanuea i aon aia tembora tibun Iteraera. Ngke e tabe Itaia ni miiakina tamaroan te bwai are e noria, e ongo bwanaan Iehova ae kangai: “Ai antai ae N na kanakoa, ao ai antai ae na nako i bukira?” Aio te kakao nakon temanna are e na riki bwa ana tia taetae Iehova bwa e na uota ana rongorongo nakoia Ana aomata ake a aki ongeaba. E kakoroa nanon ana taeka Itaia are Eng nanona bon Eng. E a tia ni beku bwa te burabeti ae kakaonimaki n te maan ae raka i aon 46 te ririki, ike e a tataekin rongorongoni boaakia aomata n ikotaki naba ma berita aika kakukurei ae taekani manga kaokan te taromauri ae koaua.
11. (a) E aera ngkai e rangi ni kakawaki kakoroan nanon ara taeka? (b) Baikara katoto ibukini kauringara mairouia tabeman ake a aki kakoroi nanon aia taeka?
11 Bukin tera ngkai e korei katoto akana a taekinaki i eta Iehova ibukira n ana Taeka? Tera aroni kakawakini kakoroan atongan Eng ao nanona Eng iroura? Ti kauringaki n te aro ae mataata n te Baibara bwa te aomata are e “aki kakaonimaki n [ana] berita,” e na mena naba i buakoia te koraki ake “a tau ni mate.” (I-Rom 1:31, 32) Boni banna ni katoto aika buakaka mai buakoia te koraki ake a kamatataaki rongorongoia n te Baibara Barao are kaain Aikubita, Uean Iuta are Tetekia ao Anania ma Tabeire, ake a taekina Eng ma aki kakoroa nanon Eng. A bane ni karaoa ae rangi ni buakaka ao a a riki bwa banna ni katoto ibukini kauringara.—Te Otinako 9:27, 28, 34, 35; Etekiera 17:13-15, 19, 20; Mwakuri 5:1-10.
12. Tera ae na buokira ni kakoroa nanon ara taeka n taai nako?
12 Ngkai ti a maeka “ni kabaneani boong,” ti a otabwaniniaki irouia aomata ake a “aki kakaonimaki” ao “a baka n tangira te Atua ma a kabwaka ni maiuakina tangirana.” (2 Timoteo 3:1-5) Ti riai n rarawa nakon aekaki n iraorao aika buakaka akanne n aron ara konaa. N oneani mwin anne, ti riai ni katoatai ni bobotira ma te koraki ake a kakorakoraia n taai nako n atonga Eng ao nanona Eng.—I-Ebera 10:24, 25.
E KAKAWAKI AM TAETAE NI BAU N AM KATABU AE ENG
13. Tera te berita ae te kabanea ni kakawaki are e taekina iai Eng te tia rimwin Iesu Kristo?
13 Te berita ae te kabanea ni kakawaki ae kona n taekinna te aomata bon ana katabu nakon te Atua. E reke aia tai te koraki ake a kani kakeaia ao n riki bwa taan rimwin Iesu n taekina Eng n titirakinaia ibukin nanoia, n taai aika tenua aika kakawaki. (Mataio 16:24) Ngkana a maroro uoman unimwaane ma te aomata are e kan riki bwa te tia uarongorongo ae tuai bwabetitoaki, e titirakinaki ni kangai: “Ko boni kan riki naba bwa temanna Ana Tia Kakoaua Iehova?” Imwina, ngkana e noraki rikiraken te aomata anne ni bwaai n taamnei ao ni bubutii kariaiakana ibukin te bwabetito, a kona unimwaane ni maroro ma teuanne ke neienne ao n titirakinna ni kangai: “Ko a tia ni katabua maium nakon Iehova rinanon te tataro? N te kabanea n tai n te bong ni bwabetito, a titirakinaki n tatabemania nako naake a nang bwabetitoaki ni kangai: “Ibukina bwa kam onimakina ana angakarea Iesu Kristo, kam a tia n raraoma man ami bure ao ni katabui maiumi nakon Iehova bwa kam na karaoa nanona?” Ao a na kaeka te koraki aika a boou aikai i mataia taani kakoaua n atonga Eng bwa kaotani karinean aia berita bwa a na beku ibukin te Atua n aki toki.
14. Tera arora ae riai ibukin tuoakira ni katoatai?
14 E ngae ngke ko a tibwa bwabetitoaki ke ko a tia ni beku ibukin te Atua i nanon ririki aika bati, ma ko riai ni katoatai n tuoko raoi ao n titirakiniko titiraki n aron aikai: ‘Ngkana I kani kakairi iroun Iesu Kristo, I teimatoa ni kakoroa nanon au taetae ni bau ae kakawaki n au katabu ae Eng? I teimatoa n ongeaba nakon Iesu ni katean tiau i nanoni maiu ae te uarongorongo ao karekeaia taan rimwini Kristo?—Wareka 2 I-Korinto 13:5.
15. Iterani maiura raa ae kakawaki iai kakoroan atongan Eng ao nanona Eng?
15 Ngkana ti kani kaotia bwa ti kakoroa nanon ara taetae ni bau n ara katabu, e nanonaki iai bwa ti riai ni kakaonimaki naba nakoni baika kakawaki riki tabeua. N te katoto: Ko a tia ni mare? Ngkana ko a tia, teimatoa ni kaota karinean am taetae ni bau are ko na tangira raom ni mare ao n nabeakinna. Ko a tia n tiainaa te boraraoi n te karikirake, ke ni kanoaa te booma ibukini mwiokoam n am beku ibukin Iehova? Ngkana ko a tia, teimatoa ni kakoroi nanoni baike ko motinnanoi ao am berita. Ko a tia ni butimwaea kaoam bwa ko na amwarake ma temanna ae e aki bati ni kaubwai? Ngkana ko a tia, tai kakeaa bongana ngkana iai kaoam riki teuana iroun ae bati riki ana bwai. Ke ko a tia ni berita nakon temanna ae ko kawaria n am tai n uarongorongo man te auti teuana ma teuana bwa ko na manga okiria ibukini buokana ni bwaai n taamnei? Ni koauana, kakoroa nanon atongan Eng ao nanona Eng, ao e na kakabwaiaa am mwakuri ni minita Iehova.—Wareka Ruka 16:10.
KAKABWAIAARA MAIROUN ARA IBONGA AE RIETATA AO ARA UEA
16. Tera ae ti na karaoia ngkana ti kabwaka ni kakoroi nanon ara taeka?
16 E taekinaki n te Baibara bwa ngkai aomata ngaira aika ti aki kororaoi “ti bane n titibanako n taai aika bati,” ai moarara riki ni kamanenaan newera. (Iakobo 3:2) Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti a ataia bwa ti kabwaka ni kakoroa nanon ara taeka? Bon te babaire ae nanoanga ana Tua te Atua nakoia tibun Iteraera ibukin ane e kabwaka n “taetae . . . n te aro ae e aki wanawana ni matanriana.” (Nakoaia Ibonga 5:4-7, 11, BG) Bon iai naba te babaire ae tatangira ibukia Kristian ake a karaoa te bure anne. Ma ngkana ti kaota ara bure anne nakon Iehova, e na nanoangaira ni kabwarai ara bure rinanon ana mwakuri ara Ibonga ae Rietata are Iesu Kristo. (1 Ioane 2:1, 2) Ti riai ni kaotiotii uaa aika kaota rairan nanora n arora n aki manga karaoi buure akanne, ao ni kabanea ara kona ni kabwarai ara bure nakoia ake a maraki n ara taetaenikawai n te aro ae aki wanawana, ngkana ti kani kateimatoa akoara mairoun te Atua. (Taeka N Rabakau 6:2, 3) Ni koauana, imwaini karaoan ara berita e rangi ni kakawaki bwa ti na iaiangoi raoi baike ti taku bwa ti na aki kona ni kakoroi nanoia.—Wareka Te Minita 5:2.
17, 18. Tera te kantaninga ae kakukurei ae mena imwaia naake a kakorakoraia ni kabane ni kakororaoa atongan Eng ao nanona Eng?
17 Ai kakukureira te kantaninga ae mena imwaia taan taromauria Iehova ni kabane, ake a teimatoa ni kakorakoraia ni kakororaoa atongan Eng ao nanona Eng! Ma ibukia taani kabiraki ake 144,000 mwaitiia, a na karekea te aki mamate i karawa ike a na ibuokanibwai iai ma Iesu n ana Tautaeka n Uea “ao a na tautaeka ma ngaia bwa ueea i nanon ririki ake tenga n ririki.” (Te Kaotioti 20:6) Ao ibukia ngkanne aomata aika mirion ma mirion ake a aki kona ni warekaki mwaitiia, a na kakabwaiaaki n Ana Tautaeka n Uea Kristo ngkana e a tautaekana te aonnaba ae bwaretaiti. Ikanne are a a buokaki iai ni karekea kororaoin rabwataia ao aia iango.—Te Kaotioti 21:3-5.
18 Ngkana ti noraki ni kakaonimaki ni karokoa te kabanea ni kataaki are n tokin ana Tautaeka Iesu ae Manna Tenga te Ririki, ti na bon onimakini aia taeka aomata nako. (Te Kaotioti 20:7-10) A na kakororaoaki ni kabane taeka aika Eng ae nanona Eng, ao Tiaki bwa bon Tiaki. A nangi bane ni kakairi aomata iroun Tamara ae kororaoi are i karawa ae Iehova “ae Atuan te koaua.”—Taian Areru 31:5, NW.
[Taamnei n iteraniba 29]
E kakororaoa ana berita Iesu nakon Tamana mani bwabetitoana ni karokoa matena
[Taamnei n iteraniba 31]
Ko kakoroa nanon am taetae ni bau ae kakawaki n am katabu ae Eng?