Kakaitau Ma Nanom Ni Kabane Ibukin Aroaron Iehova

1. (a) Baikara aroaron Iehova ae e kona n iaiangoi te Kristian? (b) Ti na kanga ni kakabwaiaaki man neneran aroaron te Atua?

NGKANA ko iaiangoa Iehova, baikara aroarona aika ko uringi? A bati mai buakora aika a uringa te tangira, te kaetitaeka ae riai, te wanawana ao te mwaaka. Ma e ngae n anne, ti ataia bwa a bati aroaron Iehova aika anainano. Ni koauana, e kona ni karinanaki aroaron Iehova aika kakaokoro aika raka i aon 40, ao a a bane n tia ni maroroakinaki n ara boki. Karaua iangoia,ai boni kakawakira koaua ibukin aroaron Iehova aika anainano aika kona n reke n te ukeuke n reirei i bon iroum ke te taromauri n utu! N aaro raa aika ti kona ni kakabwaiaaki iai man te ukeuke n reirei anne? E kona karaoan anne ni kakorakoraa riki nanora ni kakaitau ibukin Tamara are i karawa. Ngkana a korakora riki nanora ni kakaitaua Iehova, ti a kaania ao ni katotongnga.​—Iotua 23:8; Taian Areru 73:28.

2. (a) Kabwarabwaraa bwa ti na kanga ni kakorakorai nanora ni kakaitau ibukin aroaron Iehova. (b) Tera ae ti na rinanona?

² Ma tera ae nanonaki n te “kakaitau” ibukin te bwai teuana? Ngkai ti na kamanena te taeka anne ikai, bon nanona raoi ataakini kakawakin te bwai teuana. E kona ni kakorakoraaki te nano ni kakaitau teutana imwin teutana. Aio kabwarabwaraana: E rikirake ni korakora tangiran te kuuka teuana ngkana ti moan aroka boina, ti karaurau ni kanna bwa ti aonga n nora raoi kangkangina ao imwina ti a kukanna i bon iroura. N aron naba anne, a kakorakoraaki nanora ni kakaitau ibukin aroaron Iehova ngkana ti a rangi n atai, ti iaiangoi, ao imwina ti a katotongnga ni maiura. (I-Ebeto 5:1) Bukin raoi katauraoan te kaongora aei ao aika uoua ake imwina bwa e na kakorakorai nanora ni kakaitau ibukin aroaron te Atua, ake ti aki iaiangoi n taai nako. Ti na rinanoi baikai ni kaongora aikai ni kabane: Tera ae nanonaki n te aroaro aei? E kanga Iehova ni kaotiotia? Ao ti na kanga ni katotonga Iehova ni kaotiota te aroaro ae okoro aei?

E KAI KAWARAKI IEHOVA

3, 4. (a) Ko na kanga ni kabwarabwaraa te aomata ae kai kawaraki? (b) E kanga Iehova ni kakoauaa nakoira bwa e kai kawaraki?

³ Ti na moanna man te aroaro ae te kai kawaraki. Ko na kanga ni kabwarabwaraa te aomata ae kai kawaraki? Tao ko na kangai: ‘Te aomata ae akoi, e tatauraoi ni maroro n taai nako, ao e aki kakamaaku kataetaeana.’ N angiin te tai, ko kona n ataia bwa tao e kai kawaraki te aomata ke e aki mani kakauongom n te bwai ae taekinna, norani kakammwakurina ao tein rabwatana ma ubuna.

⁴ E na kanga ni kaotia Iehova bwa e kai kawaraki? E ngae ngke Iehova bon te tia Karikiriki ae moan te mwaaka are e karika te iuniweeti ae moan te bubura, ma e karaui nanora bwa e tauraoi ao n ingainga ni kan ongoraei ao ni kaekai ara tataro. (Wareka Taian Areru 145:18; Itaia 30:​18, 19.) Ti kona n taetae ma te Atua n te maan, te tai ke te tabo ae ti tangiria. Ti kona ni kawaria n te tai are ti tangiria iai, ngkai ti ataia bwa e na bon aki ngurengure ngkana ti karaoa anne. (Taian Areru 65:2; Iakobo 1:5 ) E kabwarabwaraaki Iehova n te Baibara n te aro are ti a namakinna iai bwa e kai kawaraki. N te katoto, e koreia te tia areru ae Tawita bwa “a memena matan Iehova “ i aora ao e ‘tautauira n ataina.’ (Taian Areru 34:15; 63:​8, BG) E kabotauaki Iehova iroun te burabeti ae Itaia ma te tia kawakintiibu ni kangai: “E na botiia tiibu aika ataei ni baina, ao E na uotiia ni babakoiia i nanoni banibanna.” (Itaia 40:​11, BG) Karaua iangoia! E tangiria Iehova bwa ti na kaanira ma ngaia n aroni kaanin te tiibu ae ataei ae bwabwakoaki ni mwanokan te tia kawakintiibu ae tatangira. Ai boni kai kawarakira Tamara aei! Tera arora ni katotonga Iehova ni kaineti ma aei?

TE AROARO AE RANGI NI KAKAWAKI

5. E aera ngkai e kakawaki bwa a na kai kawaraki unimwaane n te ekaretia?

⁵ N taai aika tibwa nako ao a titirakinaki taani Kakoaua aika ingainga nanoia ake a maeka n aaba aika bubura aika kakaokoro ni kangai, “Tera aroaron te unimwaane n te ekaretia ae rangi ni kakawaki iroumi?” A kaeka ni kangai aomata aika bati ake a rangi n rotaki nanoia: “A na riai ni kai kawaraki.” Ni koauana, a riai Kristian n tatabemania nako ni karikirakea te aroaro anne ma nanoia ni kabane, ma e a kakawaki riki irouia unimwaane n te ekaretia bwa a na kai kawaraki. (Itaia 32:​1, 2) E taku te tari te aine temanna ngke e kaota bukin namakinan ae e kakawaki te aroaro anne irouna: “Ti kona ni kakabwaiaaki man aroaron te unimwaane aika raraoi ake tabeua riki, ngkana e kai kawaraki.” A boni koaua taeka aikai. Ma e na kanga te aomata ni kai kawaraki?

6. Tera te kawai ae kakawaki ibukini kaotan ae ko kai kawaraki?

⁶ Te kawai ae kakawaki ibukini kaotan ae ko kai kawaraki, boni kaotiotan am tangira ni koaua nakoia aomata nako. Ngkana e tabeakinia aomata te unimwaane ao e tauraoi n anga ngaia ibukia, a na bae n nora te aroaro aei irouna taari n ikotaki naba ma rooro n rikirake. (Mareko 10:​13-16) E taku Carlos ae 12 ana ririki: “I matakuakinia unimwaane n te mwaneaba ni moangare ao n akoi, ao I mataai n aroia anne.” Ni koauana, e aki tau te unimwaane bwa e na tii taekina ae e kai kawaraki, ma e riai ni kaotiotia ni maiuna. (1 Ioane 3:18) E na kanga ni karaoa anne?

7. E aera bwa e aki toki n ueke te maroro ni bwainakin ara badge ni bwabwaro, ao tera reireiara iai?

⁷ Iangoa te kabotau aei. N taai aika tibwa nako, ao e kiba n te wanikiba te tari te mwaane temanna n okira mwengana imwini kaean te bwabwaro n te aba teuana, ao e teimatoa ni bwaina ana badge. Ngke e nora ana badge te tari aei te touati n te wanikiba ma taeka aikai i aona, “E Bia Roko Am Tautaeka n Uea”! ao e taku nakon te tari aei, “Eng, e bia roko, ti riai ni maroroakina riki aei.” Imwin anne, a a maroro ao e a kukurei ni butimwaea ara maekatin te touati aei. A bati mai buakora aika a a tia n aitara naba ma te aro aei. Ma e aera ngkai e aki toki n ueke te maroro n noran ara badge ni bwabwaro? Ibukina bwa a kairaki aomata iai bwa a na kiriuriu nanoia ni kan ataa te tabo ae ti na nako iai ao e kaotaki naba iai bwa ti tauraoi ni maroro ma ngaiia ibukin ara koaua. N aron naba anne, a tangiria unimwaane n te ekaretia bwa a na anga naba te kanikina nakoia raoia n onimaki ae a na tuangaki iai aei: “Ko kona ni kawarai.” Baikara tabeua mai buakoni kanikina akanne?

8. A na kanga unimwaane n te ekaretia ni kaota tabeakinaia raoi aomata, ao tera aron rotakia iai kaain te ekaretia?

⁸ Tao a kakaokoro katei n te aba teuana ma teuana, ma n angiin te tai ngkana ti wingare nakoia taari, ti kamauriia, ti inga ma ngaiia, ti a boni kaotia iai bwa ti tangiriia. Antai ae riai ni biririmoa ni karaoa aei? Nora te katoto are e karaoia Iesu. E ribootinna Mataio bwa ngke e botaki Iesu ma taan rimwina, ‘e kawariia ao e taetae nakoia.’ (Mataio 28:18 ) N aron naba anne, a biririmoa ni boong aikai unimwaane n te ekaretia ni kawariia raao n te onimaki ao ni kataetaeia. E na kanga n rotaki te ekaretia n anne? E taku temanna te bwaiania ae 88 ana ririki: “E korakora tangiraia unimwaane man aroia ni wingare ao aia taeka ni kaungaunga nakoiu ngke I rin n te Tabo n Taromauri.” E raonna te tari te aine riki temanna ae kakaonimaki ni kangai: “E kona n taraaki anne bwa te mwakuri ae uarereke, ma ngkana e butimwaeai te unimwaane n te botaki ma te wingare, e rangi n rotaki iai nanou.”

A KAI KAWARAKI AO N TAURAOI N IBUOBUOKI

9, 10. (a) Tera te katoto ae tamaroa ae kateia Iehova? (b) A na kanga unimwaane n te ekaretia n tatauraoi n ibuobuoki?

⁹ E teretere raoi bwa ti aki kona ni kawaraki ngkana ti aki tauraoi n ibuobuoki. E katea te katoto ae tamaroa Iehova n aei. “E bon aki raroa mairoura n tatabemanira nako.” (Mwakuri 17:27) Te anga teuana are a karaoia unimwaane n te ekaretia bwa a aonga n tauraoi ni kawaraki, boni mani kamwawaan aia tai imwain ao imwini bobotaki ni Kristian, bwa a aonga ni maroro ma taari aika ataei ao kaara. E taku temanna te tari te mwaane ae te bwaiania: “Ngkana e titirakinai te unimwaane bwa I uara ao imwina e kakauongo n au kaeka, I a namakinna bwa I tabeakinaki.” E taku temanna te tari te aine ae e a tia ni beku ibukin Iehova n te maan ae kaania 50 te ririki: “Ngkana a maroro ma ngai unimwaane n te ekaretia imwin te botaki i nanon tabeua te tai, I a namakinna ae I rangi ni kakawaki irouia.”

¹⁰ E mataata bwa bon iai riki tabeia taani kawakin tiibu aika Kristian aika a riai ni karaoi. Mangaia are tiaia n taai ni bobotaki ae moanibwai irouia, bon tabeakinaia tiibu.

E AKI INANONANO IEHOVA

11, 12. (a) Tera ae irekereke ma te aki inanonano? (b) E kanga ni kaotaki n te Baibara bwa e aki inanonano Iehova?

¹¹ Te aki inanonano bon aroaron Iehova riki teuana ae rangi n anainano. Tera ae nanonaki n te aki inanonano? E bon irekereke ma kaboraoan tangiraia aomata, te kainaomataaki ke akean te inanonano. Iai uoua baika kakawaki ni bwainan te aki inanonano bwa te aroaro ao mwakuriana. E aera bwa a kaai ni kainnanoaki baikai? Ngkana ti tangiria bwa ti na aki bwaina te inanonano, ti riai moa ni kakoauaa bwa e na akea te inanonano nakoia aomata ni kabane. Te taeka ae “aki inanonano” n te Koroboki ni Kristian ae Tabu n te Taetae ni Kuriiti, e nanonaki iai te aomata ae akea “okoroia aomata” irouna ao e boraoi tangiran temanna ma temanna. (Mwakuri 10:34; Te Baibara ni Katorika) Ngaia are te aomata ae aki inanonano, e na aki karaoa ae raoiroi riki nakoia aomata tabeman ibukin taraakia ke kaubwaia, ma bon ibukin aroaroia.

¹² Bon te banna ni katoto ae moan te tamaroa Iehova ibukin te aki inanonano. E taekinaki n Ana Taeka bwa e “aki inanonano” ao e “aki rinorinoi mataia aomata.” (Wareka Mwakuri 10:​34, 35; Te Tua-Kaua 10:​17, BG.) E kaotaki anne n te bwai are riki n ana bong Mote.

13, 14. (a) Tera ae riki nakoia natin Terobeata ake aine aika niman? (b) E kanga ni kaotiota te aki inanonano Iehova?

¹³ Imwain raoi rinia tibun Iteraera n te Aba ni Berita, e a riki te kangaanga nakoia natin Terobeata aine aika niman ake a tuai n iein. Tera aia kangaanga? A ataia aine aikai bwa titeboo aia utu ma utuia nako tibun Iteraera, ao a na anganaki naba te mwakoro n aba man aban tamaia. (Warekaia Iteraera 26:​52-55) Ma e ngae n anne, e a bon tia ni mate tamaia are Terobeata man te baronga ae Manate. Ni kaineti ma te katei, e na tibwaaki te aba nakoia natin Terobeata aika mwaane, ma bon tii aine natin teuaei. (Warekaia Iteraera 26:33) Ngkai akea te nati te mwaane n te utu aei are e na anganaki te aba, e riai ngkanne bwa a na anganaki aia koraki abaia kaain te utu aei ao a nang tiku naati aine aikai n akea tibwangaia?

¹⁴ A kawara Mote aine aika niman aikai ao n titirakinna ni kangai: “Bukin tera ngkae e na uotaki nako aran tamara mai buakon ana utu, ngkai akea natina te mwane?” A onnon ni kangai: “Anganira abara i buakoia tarin tamara.” E koaua bwa e kaekaia Mote ni kangai: ‘Akea ae kona ni bita te tua’? E bon aki ma e “uota kaotan taekan aroia nako matan Iehova.” (Warekaia Iteraera 27: 2-5, BG) Tera ana kaeka Iehova? E tuanga Mote ni kangai: “E eti aia taeka natin Terobeata ake aine: ko na bon angania tibangaia ae te aba i buakoia tarin tamaia; ao ko na kaburea aban tamaia nako ia.” E karaoa ae bati riki Iehova. E tuanga Mote bwa e na karina aei n te Tua ngke e kangai: “Ngkana tao e mate te aomata temanna, ao ngkana tao akea natina te mwane, ao kam na kaburea abana nakon natina ane te aine.” (Warekaia Iteraera 27: 6-8, BG; Iotua 17: 1-6) Ao mai mwin te tai anne, a a bane ni kamanoaki aine ake tibun Iteraera aika a aitara ma te kangaanga ae aekan anne.

15. (a) Tera aron Iehova nakoia ana aomata n ikotaki naba ma ake akea ae e na buokiia? (b) Baikara rongorongo riki tabeua man te Baibara ae kaotaki iai bwa e aki inanonano Iehova?

¹⁵ Bon te babaire ae kaotaki iai te akoi ao te aki inanonano! E tabeakinia ma ni karineia aine aika akea korakoraia aikai Iehova, n aron naba are e karaoia nakoia tibun Iteraera ake a bati riki baika raraoi ake a reke nakoia. (Taian Areru 68:5) Bon tii aio teuana mai buakon rongorongo aika bati n te Baibara ae kaotiotaki iai te koaua ae karaunano aei: E aki inanonano Iehova ni baika e karaoi nakoia ana toro ni kabane.​— 1 Tamuera 16:​1-13; Mwakuri 10:​30-35, 44-48.

TI KONA NI KATOTONGA IEHOVA

16. Ti na kanga ni karikirakea ao ni kateimatoa te aki inanonano?

¹⁶ Ti na kanga ni katotonga Iehova n aki inanonano? Uringnga are uoua irian te aki inanonano. Ti kona n akoia aomata nako tii ngkana ti aki inanonano. Ni koauana, ti bane ni kan iaiangoira bwa ti karaababai nako ara tangira ao n aki inanonano. Ma ko bae ni kakoauaa, ae e aki bebete n taai nako tuoan ara namakin n te aro ae eti. Ngaia are tera ae ti na karaoia bwa ti aonga n ataira ae ti aki inanonano? Eng, ngke e rangi ni kan ataia Iesu bwa tera ae a taekinna aomata ibukina, e titirakinia raoraona ake e onimakinia ni kangai: “Antai Natin te aomata ae a taku te koraki?” (Mataio 16:​13, 14) E aera ko aki katotonga Iesu ni karaoa anne? Ko kona n titirakinia raoraom tabeman ake ko onimakinia bwa a na taekina te koaua ibukim bwa tao a iangoiko bwa ko inanonano ke ko aki. Ngkana a taekinna bwa n taraana ao iai teutana iroum te nano n reeti, te inanonano n rineaia raoraom ke ni kaubwain te aomata, tera ngkanne ae ko riai ni karaoia? Tataro ma nanom nakon Iehova ibukin am namakin, ao bubutiia bwa e na buokiko ni bitii aroarom ni kabane bwa e aonga ni kaotiotaki iai arona n aki inanonano.​—Mataio 7:7; I-Korote 3: 10, 11.

17. N aaro raa ake ti kona n aki inanonano iai nakoia aomata?

¹⁷ Ti kaotiota nanora ni kani katotonga Iehova n aki inanonano n te ekaretia ni Kristian rinanoni karaoani mwakuri aika ti karineia iai taari ni kabane ao ni kaotiota naba te atataiaomata. N te katoto, ngkana ti na kaotiota te akoi, ti kani kaoia raora n te onimaki ni kabane aika kakaokoro, n ikotaki naba ma ake a kaokoro aroaroia ma ngaira ao ai uana naba ma aika maiu ni kainnano, aika akea tamaia ke aine aika mate buuia. (Wareka I-Karatia 2:10; Iakobo 1:27.) Irarikin anne, ti aki inanonano n ara mwakuri n uarongorongoa te Tautaeka n Uea, bwa ti tibwaa te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata ni kabane n aki ongei kakaokoron aroaroia, n ikotaki naba ma ianena. Ti bon rangi ni kukurei ngkai iai iroura booki aika aanaki man te Baibara n taetae aika tao 600 mwaitiia. Bon aei te bwai ni kakoaua ae teretere raoi ibukin te aki inanonano!

18. Ko na kanga ni kaotiota am kakaitau nakon Iehova ibukin arona ni kai kawaraki ao n aki inanonano?

¹⁸ Ni koauana, ngkana ti kabatiai ara tai n iaiangoa aron Iehova ae rangi ni kai kawaraki ao n aki inanonano, e a kakorakoraaki iai nanora ni kakaitau nakoina. Ibukin anne, ti riai ni kaungaaki bwa ti na katotonga aroarona ma nanora ni kabane, ni baika ti karaoi nakoia raora n te onimaki ao te koraki ake ti uarongorongo nakoia.