Ko Ataia?
A kanga ni karaoaki anga bwaintangira ibukin te tembora n ana tai Iesu?
E kawakinaki nnen te mwane i nanon te tembora n aia Aia Oo Aine. E taekinaki ae kangai n te boki ae The Temple—Its Ministry and Services: “E katobibiaki ni kamanin te tembora ao irarikin oona nneni mwaane aika tebwi ma tenua mwaitiia ke ‘bwaai ni katangi buu’ ake a karinaki iai bwaintangira.”
A aranaki nneni mwaane akanne bwa taiani buu ibukina bwa a wariki mai eta ao n raababa botoia. A koreaki i aoia n tatabeua nako aeka n anganano aika kaokoro ao mwaane ake a anaaki mai iai, a kawakinaki ibukini kamanenaaia ni baika okoro. E mena Iesu n Aia Oo Aine ngke e tarataraia aomata aika bati n anga bwaintangira n ikotaki naba ma te aine ae kainnano ae e a tia ni mate buuna.—Ruka 21:1, 2.
A kawakinaki nneni mwaane aika uoua ibukin ana taekiti te tembora bwa teuana ibukin te ririki anne ao teuana ibukin te ririki ae nako. Nneni mwaane ake te ka-3 nakon ka-7 bon ibukini boon taian taobe, bitin, kaai, te kaboiarara, ao baika bati ake a karaoaki man te koora ake a anganano iai aomata. Ngkana e tia ni kaokoroa boon te karea ae raka riki nakon are katauaki te tia angakarea, ngkanne e na kabwakaa nikirana i nanon teuana mai buakon nneni mwane ake tabeua.. Te nneni mwane are te ka-8 bon ibukini mwaane aika nikiran te angakarea ni kabwarabure. A kawakinaki mwaane aika nikiran te angakarea ni kabwara buakaka, angakarea ibukia mannikiba, angakarea mairouia te baronga n Natiraite ao aia angakarea rebera i nanon te ka-9 nakon te ka-12 ni nneni mwane. Te nneni mwane are te ka-13 bon ibukini bwaintangira aika nako man te nano.
A eti raoi korean rongorongon rimoa iroun te tia korea te Baibara ae Ruka?
E korea te Euangkerio Ruka are e taekinaki iai arana n ikotaki naba ma aia Mwakuri Abotoro. E taekinna Ruka bwa e “karaui ni barongai bwaai ni kabane mai moana n te aro ae eti raoi” ma a nanououa tabeman taan rabakau n ana rongorongo ni baike a riki. (Ruka 1:3) Ngaia are a eti raoi ana rongorongo?
E korei rongorongon rimoa aika koaua Ruka n te aro ae kimototo ake a kona ni kakoauaaki. N te katoto, e kabonganai taeka aika aki rangi ni mataata ni kaineti ma nakoa aika bati ibukia taani kairiri n te tautaeka n Rom n aron nakoa aika ana tautia te uea ke taani moti ake a kabonganaaki i aoni Biribi. I aon Tetaronike, e kabonganaaki kowana ke taan tautaekana te kaawa. I aon Ebeto e kabongana taani babaire ke taan tautaeka ni bairean tooa ao takaakaro. (Mwakuri 16:20, Kingdom Interlinear; 17:6; 19:31) E aranaki Erote Antibati iroun Ruka bwa te kowana ke natin te tia tautaeka n te aono ao Terekio Baurati bwa te mataniwi i Kubero.—Mwakuri 13:1, 7.
E kakawaki kaetan aran taian nakoa iroun Ruka ibukina bwa ngkana e a bitaki te tia tautaeka n aonon Rom, e riai naba ni bitaki nakoana are e mwiokoaki iai. E ngae n anne, e taku te tia Rabakau i aon te Baibara ae Bruce Metzger: “Tabeua te tai imwina ao a kakoauaaki aeka n rongorongo ake ni Mwakuri bwa a eti tii ni kaineti ma te tabo ao te tai are a nanououa iai.” E aranaki Ruka iroun te tia rabakau ae William Ramsay bwa “te tia korea rongorongon rimoa ae rangi n mwaatai ao a eti raoi ana rongorongo.”