Butimwaea Kristo ae te Uea ae Mimitong!

1, 2. Bukin tera bwa e kakaongora nakoira Taian Areru 45?

E NA buaka te uea ae mimitong ibukin te koaua ma te nanorinano ao te raoiroi ao ni mwananga bwa e na tokanikai i aoia ana kairiribai. Imwin ana kabanea n tokanikai, e a mare ma te aine ae rangi n raoiroi aroarona. E ururingaki ao ni kamoamoaaki te uea anne man te roro teuana ma teuana. Anne te boto n iango n Taian Areru 45.

² Ma e rangi ni kakaongora riki Taian Areru 45 nakon te karaki ae kakukurei motina. Iai manenani baika a taekinaki ibukira. A kaineti ma maiura ngkai, n ikotaki naba ma taai aika a na roko. Ti bia ingainga n nenera raoi te areru aei.

“E ON RAKE NANOU N TE TAEKA AE RAOIROI”

3, 4. (a) Tera “te taeka ae raoiroi” ae kaineti nakoira ao e na kanga n ringi nanora? (b) N te aro raa ae riki iai ‘ara ototo bwa taekan te uea,’ ao e kanga n riki newera bwa kaanga ana bwai te tia koroboki’?

³ Wareka Taian Areru 45:1, BG. E ringa nanon te tia areru “te taeka ae raoiroi” ao e a “on rake” nanona n taekan te uea. Te taeka n Ebera ae rairaki bwa “on rake” e nanonaki n te moantai bwa “buro rake” ke “buro.” E kairaki n aei te tia areru bwa e na onrake nanona n ingainga ao e a riki newena bwa kaanga “ana bwai te tia koroboki ae baitata.”

⁴ Ma tera arora iai? Te taeka ae raoiroi bon te rongorongo ae raoiroi ae taekan te Tautaeka n Uea iroun te Mesia ae ringa nanora. E a rangi n “raoiroi” riki rongorongon te Tautaeka n Uea n 1914. Ni moa man te tai anne, e aikoa kaineti te rongorongo nakon te Tautaeka n Uea n taai aika na roko, ma e kaineti nakon te tautaeka ni koaua ae e a tei ao ni waaki ngkai i karawa. Te “rongorongo ae raoiroi aei bon taekan te Tautaeka n Uea” ae ti tataekinna “n te aonnaba ni kabutaa bwa te bwai ni kaotioti nakoia botannaomata ni kabaneia.” (Mataio 24:14) A “on rake” nanora n rongorongon te Tautaeka n Uea? Ti tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea ma te ingaingannano? N aron te tia areru, ara ‘ototo bon taekan te uea’ ae ara Uea ae Iesu Kristo. Ti taekinna bwa e a tekateka n te kaintokanuea bwa te Uea i karawa n te Tautaeka n Uea iroun te Mesia. Irarikin anne, ti kaoingkami ni kabane taan tautaeka ao naake a tautaekanaki bwa kam na aantaeka i aan nakoana n uea. (Taian Areru 2:1, 2, 4-12) A riki newera bwa kaanga “ana bwai te tia koroboki ae baitata” n arora ni kabatiaa kamanenaan te Baibara n ara tai n uarongorongo.

‘E NURAKINAKI TE RAOIROI I NANON RIAN TE UEA’

5. (a) N aaro raa are e “tamaroa” iai Iesu? (b) E kanga n ‘nurakinaki te raoiroi i nanon rian te Uea,’ ao ti na kanga ni kakorakoraira n toua mwin ana katoto?

⁵ Wareka Taian Areru 45:2, BG. E karako n te Baibara kabwarabwaraan aron taraakin Iesu. Ngkai te aomata ae kororaoi, akea te nanououa bwa e bon “tamaroa.” E ngae n anne, e reke tamaroana ae rianako man arona ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ao arona ae eti are e aki kaingingaki. Irarikin anne, e tataekina naba rongorongon te Tautaeka n Uea Iesu ma te ‘taeka ae raoiroi.’ (Ruka 4:22; Ioane 7:46) Ti kakorakoraira n toua mwina n ara mwakuri n uarongorongo ao ni kataia ni kabonganai taeka ake a na ringi nanoia aomata?​—I-Korote 4:6.

6. E kanga te Atua ni kakabwaiaa Iesu “n aki toki”?

⁶ Ibukina bwa e kabanea nanona Iesu n tangira Iehova, e a kakabwaiaaki n ana tai ni mwakuri ni minita i aon te aba ao n anganaki kaniwangana imwini matena bwa te karea. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Ngke e a ataia [Iesu] bwa e a riki bwa aroia aomata, ao e kananorinanoa ao e ongeaba ni kataua matena, eng, ae te mate i aon te kai ni kammaraki. Aei bukina ae e a karietataaki iai iroun te Atua nakon te nakoa ae rietata riki ao e akoaki naba n anganaki te ara ae kakannato riki nakon aara nako, bwa a aonga ni bane bubuaniwae ni katorobubua n aran Iesu, ake bubuaniwaeia kaaini karawa, kaain aon te aba, ao kaain aantano, ao a riai ni bane aomata ni kaotiotia bwa te Uea Iesu Kristo, bwa e aonga n neboaki iai te Atua ae te Tama.” (I-Biribi 2:8-11) E kakabwaiaaki n “aki toki” Iesu iroun Iehova rinanoni kautana nakon te aki mamate.​—I-Rom 6:9.

E RIANAKO RIKI TE UEA I AOIA ‘RAONA’

7. N aaro raa are e rianako riki Iesu i aoia ‘raona’ ni kabirakina iroun te Atua?

⁷ Wareka Taian Areru 45:6, 7, BG. E kabiraki Iesu iroun Iehova bwa te Uea n te Tautaeka n Uea iroun te Mesia ibukin rianakon karaoan te raoiroi ao ribaan te bwai ae kona ni kakeaa iai karinean Tamana. E rianako riki kabiran Iesu “ni bwan te kimareirei” i aoia ‘raona’ aika ueea n te baronga ae Iuta man ana utu Tawita. N te aro raa? Te moan, e boni kabiraki Iesu iroun Iehova. Te kauoua, E kabiria Iehova bwa e na riki bwa te Uea ao te Ibonga ae Rietata. (Taian Areru 2:2; Ebera 5:5, 6) Te katenua, e aki kabiraki Iesu n te bwaa ma e kabiraki n te taamnei ae raoiroi ao ueana tiaki i aon te aba ma boni mai karawa.

8. E kanga ni kona n taekinaki ae ‘ana kaintokanuea Iesu bon te Atua’ ao e aera bwa ti kakoauaa raoi bwa e raoiroi ueana?

⁸ E kaueaa Natina Iehova bwa te Uea i karawa n te Tautaeka n Uea iroun te Mesia n 1914. “Ana kainuea te raoiroi ana kainuea [ueana]” ngaia are e kakoauaaki ana kairiri bwa e raoiroi ao e aki inanonano. E tamaroa ana kairiri kioina ngkai ‘bon ana kaintokanuea te Atua.’ Ae nanona bwa Iehova bon aan ueana. Irarikin anne, bon “akea tokin” ana kaintokanuea Iesu. Ko aki ngkanne kakatonga ngkai ko beku ibukin Iehova i aan te Uea ae mwaaka are rineaki iroun te Atua?

E A ‘KABAEA ANA KABAANG’ TE UEA

9, 10. (a) N ningai are e kabaea iai ana kabaang Kristo, ao e kanga ni kabongana ngkekei naba? (b) E na kanga Kristo ni kabongana ana kabaang i mwina riki?

⁹ Wareka Taian Areru 45:3, BG. E tua Iehova nakon ana Uea bwa e na ‘kabaea ana kabaang i rarikini babatina’ ike e a kariaia Iesu bwa e na kateirakea te buaka ni kaaitaraia aomata ni kabane ake a karitei nakon riain te Atua n tautaeka ao ni karaoa Ana motikitaeka i aoia. (Taian Areru 110:2) Ibukina bwa Kristo bon te Uea ae te tia Buaka ae aki kona n noraki, e a taekinaki iai bwa boni ‘ngaia ae mwaaka.’ E kabaea ana kabaang n 1914 ao e tokanikai i aon Tatan ma ana taimonio ao e a karenakoia mai karawa nako aon te aba.​—Te Kaotioti 12:7-9.

¹⁰ Ai tibwa anne moan tokan te Uea i aon te aoti n tokanikai. E riai ni “bon tokanikai.” (Te Kaotioti 6:2) A na teimatoa ni karaoaki ana motikitaeka Iehova ibukin ana waaki ni kabane Tatan i aon te aba ao e riai ni kamaunaaki ma ana taimonio. Te moani kamaunaaki boni Baburon ae Kakannato ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba. Bon ana kantaninga Iehova bwa e na kabonganaia taan tautaeka ni kamauna te “kabekaau” ae buakaka aei. (Te Kaotioti 17:16, 17) Imwina, e na kamaunaaki ana botaki n tautaeka Tatan iroun te Uea ae te tia Buaka. E na bon tokanikai Kristo are e aranaki naba bwa “aneran te kinono” ni kabaean Tatan ma ana taimonio n te kinono. (Te Kaotioti 9:1, 11; 20:1-3) Ti na rinanoi ngkai baika riki aika kakukurei aika a taetae ni burabetinaki n Taian Areru 45.

E BUAKA TE UEA “IBUKIN TE KOAUA”

11. E kanga Kristo ni buaka “ibukin te koaua”?

¹¹ Wareka Taian Areru 45:4, BG. E aki buaka te Uea ae te tia Buaka ao n tokanikai bwa e aonga n tautaekan aaba ao n taui aroia aomata. Ma iai bukina aika raraoi ngkai e buaka n te buaka ae raoiroi. E na buaka “ibukin te koaua ma te nimamanei ma te raoiroi.” Te koaua ae rangi ni kakawaki ae riai ni boutokaaki, boni mwaakan Iehova n tautaeka i aoni bwaai ni kabane. E kaitaraaki rian Iehova n tautaeka iroun Tatan n ana karitei. E a tia te koaua ae kakawaki anne ni kananououaia taimonio ao aomata man te tai anne ni karokoa ngkai. E a roko ngkai ana tai te Uea ae kabiraki iroun Iehova bwa e na buaka ni kaota koauan riain Iehova n tautaeka ae akea tokina.

12. N te aro raa ae e buaka iai te Uea ‘ibukin te nimamannei’?

¹² E mwananga naba te Uea bwa e na buaka ‘ibukin te nimamannei.’ E a tia ni katea te katoto ae rianako ibukin te nimamannei ao te kakaonimaki ni koaua nakon riain Tamana n tautaeka, ngkai bon Natin te Atua ae ana rikitemanna. (Itaia 50:4, 5; Ioane 5:19) A riai ni bane naake a kakaonimaki ni koaua nakon te Uea n toua mwin ana katoto ao n aantaeka ma te nimamannei nakon riain Iehova n tautaeka i aoni bwaai ni kabane. Bon tii naake a karaoa anne aika a na kariaiakaki ni maeka n te waaki ae boou i aon te aba are e beritanna te Atua.​—Tekaria 14:16, 17.

13. E na kanga Kristo ni buaka ‘ibukin te raoiroi?

¹³ E buaka naba Kristo ‘ibukin te raoiroi.’ Te raoiroi are e boutokaia te Uea bon te “raoiroi i matan te Atua” ae ana kaetieti Iehova ibukin ae e eti ao ae e bure. (I-Rom 3:21; Te Tua-Kaua 32:4) E taetae ni burabetinaki te Uea ae Iesu Kristo iroun Itaia ni kangai: “Iai te uea temanna ae e na tautaeka ma te eti.” (Itaia 32:1, BK) E na karokoa ana tautaeka Iesu n te “aonnaba ae boou” ao “karawa ae boou” ake a beritanaki ike “e na mena iai te raoiroi.” (2 Betero 3:13) A riai ni kaboraoi maiuia ma ana kaetieti Iehova aomata nako aika a na maeka n te waaki ae boou anne.​—Itaia 11:1-5.

E KAKORORAOI “BAIKA KAKAMAKU” TE UEA

14. E na kanga baini Kristo are te angaatai ni kakororaoi “baika kakamaku”? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

¹⁴ E kabaea ana kabaang i rarikini babatina te Uea ngke e buaka. (Taian Areru 45:3) Ma e a roko te tai are e nang taua ana kabaang n angaataina ao ni kamanena. E taetae ni burabetinna te tia areru ni kangai: “E na reireiko ataim baika kakamaku.” (Taian Areru 45:4, BG) Ngkana e na buaka Iesu Kristo ni karaoi ana motikitaeka Iehova n Aremaketon, e na boni kakororaoi “baika kakamaku” nakoia naake a riribaia. Ti bon aki ataia bwa tera are e na kabongana ni kamauna iai ana waaki Tatan. Ma e na riki anne n te aro ae rangi ni kakamaaku i aoia kaain te aonnaba aika rawa ni mutiakin ana taeka ni kauring te Atua, ibukin te aantaeka nakon ana tautaeka te Uea. (Wareka Taian Areru 2:11, 12.) Ni kaineti ma ana taetae ni burabeti Iesu ibukin tain te toki, e taekinna bwa a na “tong ibukini kororakeni maakuia ma kantaningaani baika a na riki n te aonnaba ni kabutaa, bwa a nang kaeieieaki baika korakora i karawa.” E reitia n taku: “A na nora Natin te aomata n roko n te nang ma te mwaaka ao te mimitong ae korakora.”​—Ruka 21:26, 27.

15, 16. Antai aika a na kaaina “te taanga ni buaka” are e irira Kristo ni buaka?

¹⁵ E taekinaki rokon te Uea “ma te mwaaka ao te mimitong ae korakora” ibukini karaoan te motikitaeka n te boki ae Te Kaotioti ni kangai: “I nora karawa bwa e uki, ao akea bwa I a nora te aoti ae mainaina. Ao aran teuare toka i aona, Kakaonimaki ao Koaua, ao e momotikitaeka ma ni buaka n te raoiroi. Ao e rimwiaki irouia te taanga ni buaka ake i karawa aika toka i aoia aoti aika mainaina, ao a kunnikaiaki n te rinen ae raoiroi ae mainaina ae itiaki. Ao e otinako mai wina te kabaang ae abwabwaki ae kakang, ae e na oreiia iai botannaomata, ao e na kaiririia n aron te tia kawakintiibu ae iai okona ae te biti. E toutoua naba te nne ni kamanti kureebe are nnen te un are unin te Atua ae Moan te Mwaaka.”​—Te Kaotioti 19:11, 14, 15.

¹⁶ Antai ngkanne raoni Kristo ni buaka aika a na kaaina te “taanga ni buaka” i karawa ake a iriria ni buaka? E raonaki Iesu irouia “ana anera” ngke e moani kabaea ana kabaang irarikini babatina bwa e na tewenakoia Tatan ma ana taimonio mai karawa. (Te Kaotioti 12:7-9) E a taraa n eti iangoan ae a na raonaki ana taanga ni buaka te Kristo irouia anera aika tabu n te buaka ae Aremaketon. Iai riki kaain ana taanga ni buaka? E beritana aei Iesu ibukia tarina aika kabiraki: “Ane tokanikai ma ni kakairi n au mwakuri ni karokoa te toki, ao N na anganna te mwaaka n tautaeka i aoia botannaomata, n arou naba ae I anganaki te mwaaka mairoun Tamau, ao ane e na kaiririia aomata n aron te tia kawakintiibu ae iai okona ae te biti, n te aro are a na maerikiriki n aroni mwangko aika taano.” (Te Kaotioti 2:26, 27) Ngaia are a na kaainaki naba ana taanga ni buaka Kristo ake i karawa irouia tarina aika kabiraki ake a a tia ni karekei kaniwangaia i karawa n te tai anne. A na mena naba i rarikina raona ni kairiri ake a kabiraki ngkana e a kakororaoi “baika kakamaku” n ana tai n tararuaia natannaomata ma okona ae te biti.

E NA BON TOKANIKAI TE UEA

17. (a) E tei ibukin tera te aoti ae mainaina are e toka Kristo i aona? (b) E tei ibukin tera te kabaang ao te kainikatebe?

¹⁷ Wareka Taian Areru 45:5, BG. E toka te Uea i aon te aoti ae mainaina are e tei ibukin te buaka ae itiaki ao n raoiroi n ana taratara Iehova. (Te Kaotioti 6:2; 19:11) Irarikin te kabaang, e uota naba te kainikatebe. Ti wareka ae kangai: “Akea bwa I a nora te aoti ae mainaina, ao iai ana kainikatebe teuare toka i aona, ao e anganaki te baunuea, ao e mwananga bwa e na bon tokanikai.” E nanonaki n te kabaang ao te kainikatebe bwaai ake e na kabonganai Kristo ni motiki taekaia iai naake a riribaia.

18. E na kanga ni kakoauaaki bwa a “kakang” kanoan ana “kainikatebe” Kristo?

¹⁸ E taetae ni burabetinna te tia areru ni kamanenaan te taeka ni kario bwa ‘a kakang kanoan ana kainikatebe te Uea, a ewari nanoia taan ribaia’ ao ‘a bwaka botannaomata i aana.’ E na kabutaa te aonnaba te mwakuri ni katuturaraa aei. E taetae ni burabetinna Ieremia ni kangai: “A na mena akana kamateaki iroun Iehova mai tabon aonaba te tabona n toki i tabon aonaba te tabona n te bong arei.” (Ieremia 25:33, BG) Titeboo anne ma te taetae ni burabeti teuana ae kangai: “I nora te anera riki temanna ae tei n taai, ao e takarua n te bwanaa ae korakora ao e taku nakoia mannikiba ni kabane aika kibakiba i nukani karawa: ‘Banemai ikotaki nakon ana baka n amwarake te Atua, bwa kam na kang irikoia ueea ao irikoia mataniwi n te taanga ni buaka ao irikoia aomata aika korakora ao irikoia aoti ao irikoia taan toka i aoia, ao irikoia aomata ni kabane, aika inaomata ao aika tooro ao aika mangori ao aika kakannato.’”​—Te Kaotioti 19:17, 18.

19. E na kanga Kristo “ni buti raoi” ao ni bon tokanikai?

¹⁹ Imwini kamaunaan ana waaki Tatan i aon te aba, “e na toka n te kaa ni mimitong” Kristo “ni buti raoi [ke “tokanikai,” NW].” (Taian Areru 45:4, BG) E na bon tokanikai ni kabaean Tatan ma ana taimonio n te kinono n te Tautaeka ae Tenga te Ririki Maanna ni kabane. (Te Kaotioti 20:2, 3) Ngkai kaanga a a mate te Riaboro ma ana anera, a nang kainaomataaki aomata ao ni kona ni maiu i aan ana kairiri aia Uea ae tokanikai ao ni mimitong. Imwain noran te aonnaba irouia n onikaki teutana imwin teutana nakon te bwaretaiti, iai riki bukina teuana ae a na kimwareirei iai ma aia Uea ao raona i karawa. E na rinanoaki te bwai ae riki ae kakukurei anne n te kaongora ae imwina.