E Kakabwaiaaki te Aine ae E a Tia ni Mate Buuna ae te I-Tarebata Ibukin Ana Onimaki

E MWANOKAA ao n inga ma natina te mwaane ae ana rikitemanna, te aine ae e a tia ni mate buuna ae maiu ni kainnano. E aki kona ni kakoauaa te bwai ae noria. Teutana te tai imwain aei, e boni bwabwakoa natina ma te nanokawaki ngke e mate. Ao e a rangi ni kukurei ngkai n taraa natina ae kautaki aei ni moangare. E taku ana iruwa neiei: “Noria, e a maiu natim.”

E kaania 3,000 te ririki n nako ao e a karaoaki te kautiuti ae rangi ni kamimi aei. Ko kona ni wareka rongorongona n 1 Uea mwakoro 17. Te iruwa n ana auti neiei bon ana burabeti te Atua ae Eria. Ao antai te tina? Bon te aine ae e a tia ni mate buuna ae aki kaotaki arana ae maeka n te kaawa ae Tarebata. E riki kautakin natina bwa teuana mai buakoni baike a riki ni maiuna ae rangi ni kakorakoraa ana onimaki. Ti na karekei reireiara tabeua aika rangi ni kakawaki ngkai ti kaatuua ara maroro i aon neiei.

E NORA TE AINE AE E A TIA NI MATE BUUNA ERIA

E a tia ni motikia Iehova bwa e na roko te rongo i nanon te tai ae maan n ana tabo aia uea tibun Iteraera are buakaka ae Aaba. Imwin taekinan te rongo iroun Eria, e a karabaaki iroun te Atua mairoun Aaba ao ni kakaamwarakeaki n te aro ni kakai n te kariki ao irikon te man ae ninikiraki irouia mannikiba aika reeben. E a tuangaki Eria iroun Iehova ni kangai: “Ko na tei rake, nako Tarebata, are kawan Titon teuana, ao ko na maeka iai: noria, I a tia n tuanga te aine temanna ae e mate buna ae mena iai ba e na kakaamarakeko.”​—1 Uea 17:​1-9, BG.

Ngke e roko Eria i Tarebata, e a nora te aine ae e a tia ni mate buuna ae maiu ni kainnano n rikorikoi mwakoro ni kai. E koaua bwa aio te aine are e na kakaamwarakea te burabeti? E na kanga ni karaoa aei ngkai e rangi ni maiu ni kainnano? E ngae ngke e raraoma Eria ma e a boni moana naba ana maroro ma te aine aei. E taku: “I butiko ba ko na uota mai teutana te ran n te mangko, ba N na moi.” Ngke e nako neiei ni karekea niman teuaei, e a manga taku riki Eria: “I butiko ba ko na uota mai teutana te berena.” (1 Uea 17:10, 11, BG) Akea ana kangaanga neiei n anganakin te iruwa te moi ma e kangaanga irouna anganakina te bwerena.

E taku neiei: “Ngkai iai Iehova ae Atuam, ao bon akea au berena teuana, ba ti te abutana te baraua i nanon te baketi, ao ti teutana te bwa ae te oriwa i nanon te batoro: ao noria, I kume n tabeki aia aika uaai, ba N na rin ni karaoia ba kanau ma natiu, ba ti na kanna, ao rimwi ti na mate.” (1 Uea 17:​12, BG) Ti bia iaiangoa te bwai ae kaotaraeaki n te maroro aei.

E kinaaki Eria iroun te aine ae e a tia ni mate buuna aei bwa kaain te baronga ae Iteraera ae mamaaka te Atua. E teretere raoi aei man ana taeka aikai: “Ngkai iai Iehova ae Atuam.” E taraa n ae e ngae ngke iai ana atatai teutana ni kaineti ma Atuaia tibun Iteraera, ma e bon aki kamanena te taeka ae “Atuau” ngke e taekina Iehova. E maeka neiei i Tarebata, ae te kaawa ae ‘mena i aan’ ke e tararuaaki ni kaawani Boinike ae Titon. E boni kaainaki Tarebata irouia taan taromauria Baara. Ma e ngae n anne, e a tia Iehova n nora te bwai ae rangi n tamaroa i nanon neiei.

E ngae ngke e maeka te aine ae e a tia ni mate buuna ae te I-Tarebata aei i buakoia taan taromauri boua, ma e boni kaotiota ana onimaki. E kanakoaki Eria iroun Iehova ibukini buokan te aine aei ao te burabeti naba. Ti kona ni karekea reireiara ae rangi ni kakawaki iai.

A aki bane ni buakaka naake a maeka i Tarebata ake taan taromauria Baara. Ni kanakoan Eria iroun Iehova nakon te aine ae e a tia ni mate buuna aei, E a kaotia iai bwa e tabeakinia aomata aika akoi e ngae naba ngkana a tuai ni beku ibukina. Ni koauana, “a butimwaeaki [iroun te Atua] aomata ni kabaneia aika maakua ma ni kakaraoa ae raoiroi, mai buakoia botannaomata nako.”​—⁠Mwakuri 10:35.

Iraman aomata n am aono aika titeboo aroaroia ma te aine ae e a tia ni mate buuna ae te I-Tarebata? E ngae ngke a otabwaniniaki irouia aomata aika boutokai Aaro aika kewe, ma a bon ingainga ni kani karekea te bwai ae raoiroi riki. Tao iai aia atatai ae uarereke ibukin Iehova ke bon akea, ngaia are a kainnanoa buokaia ngkana a na butimwaea te taromauri ae itiaki. Ko ukoukoriia aeka n aomata akanne ao ni buokiia?

“KARAOA MOA TE BERENA AE UAREREKE MAIAI BA KANAU”

Karaua iangoa te bwai are e bubutii Eria nakon te aine ae e a tia ni mate buuna bwa e na karaoia. E a tibwa tia n tuangnga neiei bwa imwini karaoan teuana riki kanana ma natina ao a na kanna ao imwina a na mate. Ma e ngae n anne, tera ae taekinna Eria? “Ko na tai maku; naako karaoa aron ane ko atongnga: ma ko na karaoa moa te berena ae uarereke maiai ba kanau, ao ko na uotia mai nako iu, ao rimwi ko na karaoa kanam ma natim. Ba e kangai ana taeka Iehova ae Atuaia Iteraera, Ane e na aki kenako kanoan te baketi ni baraua, ao e na aki bane naba kanoan te batoro ni bwa, ni karokoa te bong ae E na kanakomaia te ran iai Iehova nako aon te aba.”​—1 Uea 17:​11-14. BG.

A kona ni kangai tabeman: ‘Ko manikangare, ti na anganako kabaneani kanara?’ Ma e bon aki taekina anne te aine ae e a tia ni mate buuna aei. N aki ongea uarereken ana atatai ibukin Iehova, e boni kakoauaa Eria ao e karaoa are e tuangnga. Ai boni korakorara kataakin ana onimaki neiei ao ai wanawanara n ana motinnano are e karaoia!

E bon aki kitana te aine ae maiu ni kainnano ae e a tia ni mate buuna anne te Atua. N aron are e beritanna Eria, e kabatiaaki kanan te aine aei are e karako mwaitina iroun Iehova bwa e aonga n teimatoa ni kaamwarakea Eria, natina ao ai boni ngaia ni karokoa tokin te rongo. Ni koauana, “e aki kenako kanoan te baketi ni baraua, ao e aki bane naba kanoan te batoro ni bwa, n ai aron ana taeka Iehova, are E atongnga iroun Eria.” (1 Uea 17:​16, BG; 18:1) E kona n riki te bwerena are e karaoia neienne man te burawa ao ana bwaa ane karako anne bwa kabaneani kanan te aine anne te ngke arona bwa e aki karaoa are tuangaki. Ma n oneani mwin anne, e karaoi ana mwakuri ma te onimaki, e onimakina Iehova ao e kaamwarakea moa Eria.

E reke reireiara man anne bwa e kakabwaiaia akana kaotiota aia onimaki te Atua. E na boni buokiko Iehova ngkana ko aitara ma kataakini kakaonimakim ma te nano ae eti ao kaotiotan te onimaki. E na riki bwa te tia Katauraoi Bwaai Ibukim, te tia Kamanoko, ao Raoraom bwa e aonga ni buokiko ni kaaitarai kataakim.​—⁠Te Otinako 3:​13-15.

E anaaki te reirei aei ae rongorongon te aine ae e a tia ni mate buuna n te Zion’s Watch Tower ae bwain 1898: “Ngkana arona bwa iai ana onimaki ae e riai n ongeaba iai te aine aei, ngkanne e a kamoamoaaki bwa e materaoi buokana iroun te Uea rinanon te Burabeti; ngke arona bwa e aki kaotiota ana onimaki e kona ni manga kakaaeaki te aine ae e a tia naba ni mate buuna ae ongeaba. Mangaia are bon iriani maiura aika kakaokoro kairakira iroun te Uea nakon te tabo are e na tuoa iai ara onimaki. Ngkana ti kaotiota ara onimaki ti na karekea kakabwaiaara ma ngkana ti aki, ti na boni kabuaa.”

Ngkana ti aitara ma kataaki tabeua, ti riai n ukera ana kairiri te Atua man Ana Taeka ao ara boki aika aanaki n te Baibara. Imwina, ti riai ni kaboraoi maiura ma ana kairiri Iehova n aki ongea kangaangani butimwaeana. Ti na boni kakabwaiaaki ngkana ti kaboraoa maiura ma te taeka n rabakau aei: “Ko na onimakina Iehova n nanom ni kabanea, Ao tai mwiokoa oin am ataibwai: Ko na ataia n nakonakom ni kabane, Ao E na kaeti kawaim.”​—⁠Taeka N Rabakau 3:​5, 6, BG.

‘KO ROKO IROU BA KO NA KAMATEA NATIU!’

E nangi manga kataaki naba ana onimaki te aine ae e a tia ni mate buuna aei. E taekinaki ae kangai n te rongorongo man te Baibara: “Ao i mwini baikekei ao e aoraki natin te aine arei, are ana auti te auti; ao e bati ni kakaiaki aorakina, n te aro ae akea nikiran te ikeike i nanona.” E kakaaea bukin rikin te kabuanibwai aei te tina aei, ao e taetae ma te nanokawaki nakon Eria ni kangai: “Tera au bwai i roum, ngkoe ae ana aomata te Atua? Ko roko irou ba ko na kaururingai n au bure, ma ni kamatea natiu!” (1 Uea 17:​17, 18, BG) Tera ae nanonaki n taeka akana kammaraki akanne?

E uringa ana bure te aine aei ae tabeaianga iai mataniwin nanona? E iangoia neiei bwa maten natina boni katuuaaeana iroun te Atua, ao Eria bon ana tia uarongorongo te Atua ibukin te mate? Ti aki tuangaki anne n te Baibara, ma e teretere raoi te reirei teuana mai iai aei: E aki bukina te Atua ni baika aki raoiroi te aine ae e a tia ni mate buuna aei.

E bae n rangi n uruaki nanon te burabeti ae Eria ni maten natin te aine aei ao n ana iango naba neiei are e reke uruakin nanona ma nanokawakina n rokon teuanne. Imwin uotakirakean te teinimwaane are e aikoa ikeike nakon ruun te auti i eta iroun Eria, e a wewete ni kangai: “Iehova ae Atuau, Ko karekea naba kain te aine ae e mate buna ae I maeka i rouna, ni kamatea natina?” E aki kona moan te iango are e na kabuakakaaki aran te Atua te burabeti aei, ngkana E na kariaia bwa e na taonaki ni karawawata riki tabeua te aine ae akoi ma ni mwamwannano aei. Ngaia are e onnon Eria ni kangai: “Iehova ae Atuau, I butiko ba Ko na kaoka tamnein te tei aei nako nanona.”​—⁠1 Uea 17:​20, 21, BG.

“NORIA, E A MAIU NATIM”

E boni kakauongo Iehova. E a tia te aine ae e a tia ni mate buuna ni kakaamwarakea ana burabeti te Atua ao ni kaotiota naba ana onimaki. Ni koauana, e aki katoka rikirakeni kakaiakin aorakin te teinimwaane te Atua bwa e ataia ae iai te kautiuti are te moan are e koreaki n te Baibara, ae e na karaoaki are e na karekea aia kantaninga rooro aika a na roko. Ngke e onnon Eria nakon Iehova ao E a kaoka maiun te ataei. Iangoa moa kimwareirein te aine ae e a tia ni mate buuna ngke e kangai Eria: “Noria, e a maiu natim”! E taku te aine aei nakon Eria: “I ataiko ngkai n aei ba ana aomata te Atua ngkoe, ao ba te koaua ana taeka Iehova ane i nanoni wim.”​—⁠1 Uea 17:​22-24, BG.

E a toki rongorongon te aine aei n 1 Uea mwakoro 17. Ma n iangoan ana taeka ae kaungaunga Iesu ibukina, tao e riki neiei bwa ana toro Iehova ae kakaonimaki n ana bong ni maiu ni kabane. (Ruka 4:​25, 26) E reke reireiara man rongorongona bwa e kakabwaiaia te Atua te koraki aika kakaraoi mwakuri aika raraoi nakoia ana toro. (Mataio 25:​34-40) E kaotaki naba iai bwa e katauraoi bwaai ibukia akana kakaonimaki te Atua, e ngae naba n taai ni kangaanga aika kakaiaki. (Mataio 6:​25-34) Iai naba te bwai ni kakoaua n te rongorongo aei ibukin nanon ao ana konabwai Iehova ni kautiia maate. (Mwakuri 24:15) Ni koauana, aikai bukina aika rangi n raraoi ngkai ti riai n ururinga te aine ae e a tia ni mate buuna ae te I-Tarebata.