RONGORONGORA RIMOA
Te Birim Ibukin te Onimaki ae ai 100 te Ririki Maanna
“Titeboo ma ai boni Brother Russell ngkana e kabotauaki ma are ko a bon noria!”—Te tia mataku n te “Photo-Drama” n 1914. 1914.
E KANIKINAEAKI te ririki aei bwa kanuringan te ka-100 n ririki ibukini moani kaotan te “Photo-Drama of Creation” ae te taamnei ae karaoaki ibukini kakorakoraan onimakinan te Baibara bwa bon Ana Taeka te Atua. E boutokaaki Iehova bwa bon te tia Karikiriki n te “Photo-Drama,” n taai ake e kakoauaaki iai rikini bwaai i bon irouia, korakoran te kabuakaka ao te nanououa ae uruana aia onimaki aomata aika bati.
E aki toki Charles T. Russell are e kairiri i buakoia Taan Reirei n te Baibara n ukeri aanga aika rangi n uaana, ao ni baitii iai kabutanakoani koaua man te Baibara. A a kamani kamanenai ara boki aika rangi n anainano Taan Reirei n te Baibara i nanon tenibwi tabun te ririki. Ma ngkai, a atikaki riki nanoia n te anga ae boou ae taiani birim.
KABUTANAKOAN TE EUANGKERIO RINANONI BIRIM
A moani karaoaki taamnei aika akea katangitangia ao bwanaaia ibukia aomata n 1890. E kaotaki birimin te Aro n aia umwantabu kaain te Aro ae te Baptist i New York City ni moa man 1903. Ma e a tibwa waakinaki te tabo ni karao birim n 1912 ngke e ninikoria Russell ni moana katauraoan te “Photo-Drama.” E a ataia bwa e kona te anga n itoman anne ni kaotii riki koaua man te Baibara nakon are tii mani booki aika boreetiaki.
E aki toki ni kaotaki te “Photo-Drama” ae wanua te aoa maanna n aua mwakorona, ao ni katuruturuaki iai 96 kabwarabwara aika kimototo aika raweaki ma n taekinaki iroun te tia taetae ae rangi n ataaki ae moan te tamaroa bwanaana n te raweaki. A raonaki mwakorokoroni birim aika bati akanne ni katangitang aika tonuraoi. A katangaki bwanaa ao katangitang n taiani kuramaboon irouia taan rawerawe aika mwaatai, a kaboraoi katangitang ma taamnei aika kara ao n aki kakammwakuri ao a a manga karaoi birim aika kaineti ma karaki man te Baibara aika rangi n ataaki.
A roko angiini baika a kaotaki ni birim ao taamnei i aoni kiraati aika bati aika aki kakammwakuri mani bitineti ake a karaoi birim. A a tia taani korobanna aika rabakau i aoni Biraterebia, New York, Paris, ao London ni korei taamnei teuana imwin teuana i aoni kiraati ao birim. A karaoi naba korobanna aika rangi ni bati te tiim ni mwakuri man te Ruu ni Korotaamnei n te Betaera ao a aki toki naba n onei mwin taamnei aika aki kakammwakuri ake a uruaki. Irarikini kaboonakoani birim, a karaoi birim kaain te utu ni Betaera n uakaan ma Yonkers, i New York rinanoni kaotioti ngke a a riki bwa Aberaam, Itaaka ao te anera are e tuka Aberaam mani kareanakin natina.—Karikani Bwaai 22:9-12.
E taekinna raon Brother Russell ni mwakuri n te nuutibeeba bwa man te anga n itoman aei, a na “kan ongora aomata aika nga ma nga man te Baibara nakon are e [a tia] kakaraoaki ngkoa ibukini karikirakeaia Aaro.” A na kamoamoaa te anga ae boou anne mataniwi n Aaro bwa a kanuaaki iai aomata aika rangi ni bati aika bwatakataka ni bwaai n taamnei? Ni kaitaraan anne, a bane ni kabuakakaa te “Photo-Drama” mataniwi n Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia ao tabeman a boni mwamwanaia ke n ninikoria ni karaoi aia aanga n tukiia aomata mani matakuakinana. E koreaki te iti n te botaki teuana ae tei ibukia mataniwi n Aaro, n te tabo teuana ae boo iai te taamnei.
Ma e ngae n anne, a boni kaon taabo n taamnei aomata ibukini matakuakinan te “Photo-Drama” n akea te kanrin. N te United States ao e katoabong ni kaotaki te “Photo-Drama” ni kaawa aika 80 mwaitiia. A bati aomata aika mimi ni moan noran ‘te taamnei ae taetae.’ A boni matakuakina te man ae otinako mani bunnimoana ao te uee ni moan raurena rinanon te rawetaamnei ae bon tau maanna. E katuruturuaki wanawanan Iehova ae moan te rietata n rongorongon te rabakau n aonnaba ni boong akanne. N aron ae e taekinaki mai moana, noran Brother Russell ni kabwarabwaraa te “Photo-Drama” i nanon te birim, e a iangoia te tia mataku temanna bwa taraan te tia taetae “titeboo ma ai boni Brother Russell ngkana e kabotauaki ma are ko a bon noria!”
TE MWANEKA AE KAKAWAKI N TE ANGAREIREI MAN TE BAIBARA
E kabwarabwaraa te tia kororongorongo ao te tia rawei birim rimoa ae Tim Dirks bwa te “Photo-Drama” bon “te moani karaki ae rangi ni kakawaki are a botaki ao ni kaboraoaki iai bwanaa (aika taetaenikawai aika raweaki), te birim ae kakammwakuri ao tauraia aika rangi ni kanikani karaia. A kamanenaaki waaki tabeua aikai ni birim ake imwain te “Photo-Drama,” ma tiaki ni kabane n taini kaotana teuana, ma e karaoaki riki nakon te birim ae e anaaki ana boto n iango man te Baibara. Ao akea mai buakoni birim akanne ae roko mwaitiia taani mataku iai n te ware ae tao ruaiwa te mirion i Amerika Meang, Eurobe, Aotiteria ao Nutiran n te moan ririki are a kaotaki iai!
E moani kaotaki te “Photo-Drama” n Tianuare 11, 1914, i New York City. Itua te namwakaina imwin anne, e a roko te kabuanibwai ae karina are e ataaki imwina bwa te Moan Buaka Are Kabutaa Aonnaba. Ma a teimatoa aomata aika uanao ni katobibia te aonnaba ni bobotaki bwa a na matakuakina te “Photo-Drama,” ao ni karekea kabebetean nanoia mani mwakorokoron taamnei aika kakukurei ibukini kakabwaia aika a na reke man te Tautaeka n Uea. Bon akea kabotauani kamimin te birim ae te “Photo-Drama” ni kaotakina n 1914.
“Kanoan te birim aei bon taamnein te karikibwai ni kabane mani karikan itoi ni karokoa karotoni mimitongin Ana Tautaeka Kristo ae Maanna Tenga te Ririki.”—F. Stuart Barnes, ngke 14 ana ririki n 1914.