Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita
MEI 4-10
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | KARIKANI BWAAI 36-37
“I Butingkami ba Kam na Ongora n te Mi ae I Mia”
E kaekaaki aei n te Baibara ni kangai: “Ao tarina a noria ba e tangiria riki tamaia nakoia tarina ni kabaneia; ao a ribaia, ao a aki kona n taetae raoi nako ina.” (Karikani Bwaai 37:4, BG) E bae n ota raoi te aba ni bakantangia, ma a aki wanawana tarin Ioteba ngke a a iraanako naba ngkekei te namakin ae tiritiri anne. (Taeka N Rabakau 14:30; 27:4) E a tia ni kororake ribaakin temanna iroum ngke e tabeakinaki ke ni karineaki ae te bwai ae ko tangiria? Uringa aroia tarin Ioteba. A kairaki ni bakantangia bwa a na karaoi mwakuri ake a na rangi n uringaaba iai. E riki aia katoto bwa kauringaaia Kristian, bwa a wanawana riki ngkana a “kimwareirei ma aomata aika kimwareirei.”—I-Rom 12:15.
E bon ataa ribaakina Ioteba irouia tarina. Ma e koaua bwa e karabaa ana kunnikai ae mwarairai are e rangi ni kan mairouia tarina ngke e a uakaan ma ngaiia? E bae ni kaririaki bwa e na karaoa anne. Ma uringnga bwa e tangira te kunnikai ae mwarairai anne Iakoba bwa kanikinaean akoana ao tangirana. E tangiria Ioteba bwa e na kakoroa nanon onimakinana iroun tamana ngaia are e kakaonimaki ni bwaina te kunnikai. E boni manena nakoira ana katoto. E ngae ngke e tuai man inanonano Tamara are i karawa ma e rineia n taai tabetai ana toro aika kakaonimaki ni koaua ao e akoiia. Irarikin anne, e tuangia bwa a na kaokoroia ma waaki ni babakanikawai ao mwakuri aika kammaira n te aonnaba aei. N aron ana kunnikai Ioteba ae mwarairai ae okoro, a okoro naba Kristian ni koaua n aroaroia ma aomata ake a maeka i buakoia. E kona te aroaro anne ni kauekea te bakantang ao te riribai n taai tabetai. (1 Betero 4:4) E riai te Kristian n aki kaotia bwa antai raoi ngaia ngkai e a riki bwa ana toro te Atua? E aki bwa n aron Ioteba, e aki riai ni karabaa ana kunnikai ae mwarairai.—Ruka 11:33.
“I Butingkami ba Kam na Ongora n te Mi ae I Mia”
A roko mii akanne mairoun Iehova ae te Atua. Bon taetae ni burabeti ake e nanonna iai te Atua bwa e na kabutaki nako te rongorongo are i nanona iroun Ioteba. N etina, e riai Ioteba ni karaoi baike a karaoi burabeti ni kabane ake imwina ngke a kaotii ana rongorongo te Atua ma ana motikitaeka nakoia Ana aomata aika karitei.
E taetae ma te akoi Ioteba nakoia tarina ni kangai: “I butingkami ba kam na ongora n te mi ae I mia.” A ataa nanon te mii anne tarina ao a bon aki kukurei iai naba teutana. A kaekaa ni kangai: “Ko na bon uea i aora? ao ko na bon tauu arora?” E reitaki te rongorongo ni kangai: “Ao a a manga ribaia riki i bukini mina nako, ma ana taeka.” Ngke e taekina miina are te kauoua Ioteba nakon tamana n ikotaki naba ma tarina, e a korakora riki te un. Ti wareka ae kangai: “Ao tamana e boaia, ao e taku nako ina, Tera na te mi anne ane ko mia? Ti na boni katorobubua ni bobaraki nako aontano nako im ngai ma tinam ma tarim?” Ma e teimatoa Iakoba n iaiangoa te bwai ae riki aei. E koaua bwa e kona n reitaki Iehova ma te ataeinimwaane?—Karikani Bwaai 37:6, 8, 10, 11.
Ioteba bon tiaki ana moan ke ana kabanea n toro Iehova are e tuangaki bwa e na manga taekina te taetae ni burabeti are e na kakoauaaki bwa e aki kukurei te aba iai ao ni kairiri naba nakon te bwainikirinaki. Iesu bon te kabanea ni kakannato mai buakoia taan tataekina te aeka n rongorongo anne ao e tuangia taan rimwina ni kangai: “Ngkana a bwainikirinai ao ane a na bwainikiriningkami naba.” (Ioane 15:20) A kona Kristian aika kakaokoro nako aia ririki n reiakina ae bati riki man ana onimaki ao ninikorian te roro n rikirake ae Ioteba.
Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
it-1 678
Etom
(Etom) [Uraura], Tibun Etom.
Etom bon aran Etau riki teuana, are bwebween Iakoba. (KB 36:1) E aranaki n anne ngke e kaboonakoa rinena ni karimoa ibukin te tuubu ae uraura. (KB 25:30-34) Ngke e bungiaki Etau ao e meamea buraen rabwatana (KB 25:25), ao e taabangaki te kara aei n te aba are e maeka iai ma kanoana imwina riki.
it-1 561-562
Te Mwioko Ibukin Tararuaan Temanna ke te Bwai Teuana
Ngkana e taekinna te tia kawakintiibu ke te tia kawakinia maan bwa e na tararuaiia ke ni kawakinia tiibu ke maan, e a kaotia i aan te tua bwa e butimwaea bukinana ibukin tararuaaia maan akanne. E kamatoaa ana boraraoi ma te tia bwaibwai bwa a na kakaamwarakeaki ao a na aki iraeaki, bwa mwina e na kaboomwi iai. Ma e kona ni kainaomataaki mani bukinana ngkana e riki te bwai teuana ae riaon ana konaa, n aron tiringaia irouia maan aika tiritiri. Ma ngkana e na aki bukinaki iai, e riai n uota te bwai ni kakoaua nakon te tia bwaibwai, tao n te katoto, rabwatan te man ae raebitiaki. Ngkana e tuoa te bwai ni kakoaua anne te tia bwaibwai, e kona ni motikia bwa e aki bure te tia tararua ni kaineti ma mwiokoana.
E kaineti naba te boto n reirei anne ma te tibwanga ae ko anganaki ao te reitaki n te utu. N te katoto, e katauaki i aan te tua te mwaane ae te karimoa bwa e na riki bwa te tia tararuaiia tarina ma mwaanena aika uarereke. Ngaia are ti kona n ota n tabeaiangan Reuben ngkai te karimoa ngaia ibukini maiun Ioteba n aron ae taekinaki ni Karikani Bwaai 37:18-30, ngke a taetae tarina ake tabeman ibukin tiringana. “E taku: ‘Ti na aki anaa maiuna.’ . . . ‘Tai katuturaraa. . . . ao tai kaikoakia.’ E iangoia bwa e na kamaiua mairouia bwa e aonga ni kaokia nakon tamana.” Ngke e a ataia Reuben bwa ai akea Ioteba, e a korakora rawawatana ao “e a raeuai kunnikaina” ao e takarua ni kangai: “Ai akea te teinimwaane! Ao ngai—ai tera ae N nang karaoia?” E ataia ae e na boni bukinaki ni buan Ioteba. Ibukin rawaia tarina ni bukinaki iai, a a karaoa te bwai teuana ni kaotia bwa aongkoa e tiringaki Ioteba n te man ni kaakang. A kateboa n raraan te kooti ana kunnikai Ioteba are kakawaaki. Ao a angan Iakoba are tamaia ae te baatua ao te tia moti, ike e a kainaomataaki iai Reuben mani bukinana. N noran te bwai ni kakoaua are a uotia tarina, e a kakoauaa Iakoba bwa e bon tiringaki Ioteba.—KB 37:31-33.
MEI 11-17
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | KARIKANI BWAAI 38-39
“N na Iranna Iai ni Karaoa te Bure ae Ababaki Aei?”
“Ao e kairaki rio Ioteba nako Aikubita; ao Botiba, ae ana mataniwi Barao temanna, ae mataniwin te atu ni buaka, ae te I-Aikubita, e kaboa mai nanoni baiia tibun Itimaera, ake a kairia rio nako iai.” (Karikani Bwaai 39:1, BG) Ti buokaki n taeka tabeua akanne n te rongorongo man te Baibara, bwa ti na iangoa aroni bwainrangin te rorobuaka anne ngke e a manga kabooakinako. Ai boni kaboonakoan te bwai teuaei! Ti kona n iangoa Ioteba n ririmwin ana toka ae boou ae te I-Aikubita ae te mataniwi temanna n ana auti Barao, ngke a rinanoni kawain te kaawa are a ibetutu iai aomata ma aia bwai ni boobwai i aoni kawaia naba ni kawara mwengan Ioteba ae boou.
Ai boni mwengau aei! E rangi ni kaokoro anne ma te bwai ae kona n aranna Ioteba bwa mwengana. E a tia ni kaikawaaki n te utu ae aki toki ni mwamwananga man te tabo teuana ma teuana ma ni maeka n umwanrianna ao ni kawakin naba aia nanai n tiibu. Ma n te tabo aei ao a maeka aomata akanne aika I-Aikubita aika kaubwai, n aroni Botiba are e maeka n auti aika beeniaki ma ni katikimata. A ribootinna taan rabakau ni bwain aantano bwa a taatangira te maiu ni kaubwai kaain Aikubita rimoa, onnaroka aika ooaki ni kaai aika nuunikai ao neei ibukin rikiraken aroka aika maunei, kiebu ao aroka riki tabeua aika maiu n te ran. A tei n onoti tabeua auti i nanon onnaroka ma katawanang ibukin te kaukiang, kamamana aika rietata ibukin te ang, ruuia aika bati n ikotaki naba ma ruu n amwarake aika bubura ma aia ruu aia toro.
“N na Iranna Iai ni Karaoa te Bure ae Ababaki Aei?”
E karako ara atatai ibukin aia tabo ni kaikaini kaain Aikubita n taai akekei. A a tia taan rabakau ni bwain aontano ni kunei maeran nako taabo akanne, aika ai aron kateitei aika bubura mani matoatoa ma matawariki ao taabo ni kaikain. Imwina, e kabwarabwaraa te tabo anne Ioteba ma te taeka ae nanona raoi “te mwanono” ae te tabo ae rotongitong ao akea te bwai ae na kariaaki mai iai. (Karikani Bwaai 40:15, NW; nora te kabwarabwara mai nano) Ti reiakinna n te boki ae Taian Areru bwa e a manga rinanon te kammarakaki riki Ioteba n aron aei: “A kabaeaki waena n te taurekereke, e mwaenaki roroana n te biti.” (Taian Areru 105:17, 18, BK) N taai tabetai, a kabaeaki baia buure mai akuia n te taurekereke irouia kaain Aikubita ao tabeman a mwaenaki roroaia n te biti. Ai boni karawawatakira Ioteba ngke e a ribuakaaki n te aro ae korakora ao bon akea te bwai ae riai karawawataana iai!
Ma ae kananokawaki riki, e aki riki aei n te tai ae kimototo. E taekinaki rongorongon Ioteba bwa “e memena iai i nanon te auti ni kaikain.” E tiku n te tabo ae buakaka anne i nanon ririki ma ririki! Ao e aki ataia bwa e na kona ni manga kaotinakoaki ke e na aki. E kangaa n teimatoa n aki bwara nanona ao n aki nanokawaki, ni moanakini boong akana a rangi ni kananokawaki akanne i nanoni wiki ao namwakaina?
E reke te kaeka ae karaui nanora man te rongorongo aei: “E memena Iehova iroun Ioteba, ao E kaota te atataiaomata nako ina.” (Karikani Bwaai 39:21, BG) Akea oon te auti ni kaikain, taurekereke ao karabuuti aika rotongitong ake a na kona n tuka rokon ana tangira ni koaua Iehova nakoia ana toro. (I-Rom 8:38, 39) Ti kona n iangoa bunran nanon Ioteba nakon Tamana are i karawa ae tangiraki irouna n ana tataro, ibukin rotakina n te maraki ae korakora ao imwina e a reke te aeka n raunnano ao ni mweraoi anne are e tii kona n anga “te Atua ae te tia anga te kabebetenano n aekana nako.” (2 I-Korinto 1:3, 4; I-Biribi 4:6, 7) Tera riki are e karaoia Iehova ibukin Ioteba? Ti warekia bwa e teimatoa n angan Ioteba “te . . . akoaki i matan te tia kawakina te auti ni kaikain.”
“N na Iranna Iai ni Karaoa te Bure ae Ababaki Aei?”
E reke te kaeka ae karaui nanora man te rongorongo aei: “E memena Iehova iroun Ioteba, ao E kaota te atataiaomata nako ina.” (Karikani Bwaai 39:21, BG) Akea oon te auti ni kaikain, taurekereke ao karabuuti aika rotongitong ake a na kona n tuka rokon ana tangira ni koaua Iehova nakoia ana toro. (I-Rom 8:38, 39) Ti kona n iangoa bunran nanon Ioteba nakon Tamana are i karawa ae tangiraki irouna n ana tataro, ibukin rotakina n te maraki ae korakora ao imwina e a reke te aeka n raunnano ao ni mweraoi anne are e tii kona n anga “te Atua ae te tia anga te kabebetenano n aekana nako.” (2 I-Korinto 1:3, 4; I-Biribi 4:6, 7) Tera riki are e karaoia Iehova ibukin Ioteba? Ti warekia bwa e teimatoa n angan Ioteba “te . . . akoaki i matan te tia kawakina te auti ni kaikain.”
Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
it-2 555
Onan
(Oʹnan) [e nako man te taeka ae nanona “moani korakorana; te korakora ae bati”].
Bon natin Iuta te mwaane ae ana kauoman mairoun natin Tua ae te aine ae tibuni Kanaan. (KB 38:2-4; 1Ro 2:3) Imwini kamatean ana karimoa Onan ae Era iroun Iehova ibukin ana mwakuri ae aki raoiroi, e a tuangaki Onan iroun Iuta bwa e na mare ma Tama are buun tarina are Era are e a tia ni mate. Ngkana e riki natina te mwaane, e na aki riki bwa te moan nati n ana utu Onan, ao e na anganaki te tibwa ni karimoa bwa te tia bwaibwai imwin Era, ma ngkana akea te tia bwaibwai imwin Era, e na bon reke iroun Onan te tibwanga anne. Ngaia are ngke e a wene n taanga Onan ma Tama, e “kakatiinakoa ana tari nako aontano.” Karaoan aei iroun Onan tiaki nanona bwa e kumekumea ana bwai ni kakariki, bwa e taekinaki n te rongorongo bwa ngke “e wene n taanga ma buun tarina” e boni katiinakoa ana tari nako tinaniku. N taraana bon te “katibanako” are e karaoia Onan ike e a aki roko iai ana tari iroun Tama. Ibukin aki ongeaban Onan iroun tamana, nanona ni kanibwaibwai, ao ana bure ni kaitaraa ana babaire te Atua ibukin te mare, e a kamateaki iroun Iehova ao akea naba natina. E aki kamateaki ibukini kumekumean ana bwai ni kakariki.—KB 38:6-10; 46:12; NI 26:19.
w04 15/1 30 ¶4-5
Titiraki Mairouia Taani Wareware
E karaoa ae kairua Iuta ngke e aki anga natina are Tiera bwa buun Tama n aron are e beritanna. E wene n taanga naba ma te aine ae e iangoia bwa ainen te tembora ae kakabooaki. Te mwakuri aei e boni kaitaraa ana kantaninga te Atua, are e tii kona ni karaoaki te wene n taanga irouia taanga ni mare. (Karikani Bwaai 2:24) Ma ni koauana, bon tiaki te kabekaau are e wene n taanga ma ngaia Iuta. Ngke e karaoa anne, e a onea mwin iai natina are Tiera n iein ma eirikina n akea ataakina irouna, ao e a riki natina ae aki iangoaki bwa te natintamwa.
Te baere e karaoia Tama bon tiaki te aroaro ae aki riai. A aki iangoaki natina mwaane aika bwebwee bwa naati aika reke man te wene ni bure. Ngke e mare Boati ae kaaini Betereem ma eirikina ae Ruta ae kaaini Moaba, a taetae ni kamoamoaa natin Tama are Bereti unimwaaneni Betereem ni kangai nakoni Boati: “E bia riki kanoam bwa ai aroni kanoani Bereti, are e bungia Tama bwa natin Iuta, rinanon te kanoa ane e na anganiko Iehova rinanon te ateiaine aei.” (Ruta 4:12) E rin naba arani Bereti i buakoia ana bakatibu Iesu Kristo.—Mataio 1:1-3; Ruka 3:23-33.
MEI 18-24
“Bon Ana Bai te Atua Kabaran Nanoni Mi?”
E a tia te tia taraa niman te uea ni mwaninga taekan Ioteba ma e aki karaoa anne Iehova. N te tairiki teuana, E karokoi nakoni Barao mii ake e teimatoa n ururingi. Te moan, e nori kaao aika itiman aika raraoi ao aika bubura n aerake man te Karaanga ae te Naire ao a rimwiaki ni kaao aika bubuaka taraaia ake a ngengenri. A kanaki kaao ake a bubura irouia aika ngengenri. Imwina, e a manga mii bwa e nori amwin uita ni bwebwerake aika itiua aika bubura ake a on. Ma e a manga nori itiua riki amwini uita aika bwebwerake aika rai n te angi mainiku ake a kabwauti amwi n uita aika bubura ake a on. Ngke e a ingabong, e uti ma tabeaiangana ae korakora ni miina ngaia are e a weteia ni kabane taan rabakau ma ana ibonga aika taan tabunea bwa a na kabwarai nanoia. Ma a bane ni kabwaka. (Karikani Bwaai 41:1-8) E ngae ngke tao akea te bwai ae a kona n taekinna nakanne ke tao a roko ma iango aika kakaokoro aika kauntaba, ma ti aki ataia. N aki ongei iango akanne, e a un iai Barao ao e a rangi ni kan ataa nanon te mii aei ae kangaanga ataakina.
N tokina, e a tibwa uringaki Ioteba iroun te tia taraa niman te uea! E rangi n rawawata nanon te toro aei ao e a tuanga Barao taekan te rorobuaka ae rianako arona n te karabuuti, are e kabwaraa nanoni miina ma te tia umum n te aro ae eti. E tua Barao ngkekei naba kaotinakoan Ioteba man te karabuuti.—Karikani Bwaai 41:9-13.
“Bon Ana Bai te Atua Kabaran Nanoni Mi?”
E tangiraki iroun Iehova aomata aika nanorinano ao ni kakaonimaki. Maroaka are E anga te kaeka nakon Ioteba are a aki ataia mwaane aika wanawana ao ibonga! E kabwarabwaraa Ioteba bwa titeboo nanoni miini Barao aika uoua. Mani kaokiokan te rongorongo, e a kaotia Iehova bwa e riai ni “kamatoaki” te baei bwa e na boni koro bukina. A tei kaao aika bubura ao uita aika raraoi ibukin ririki ni mari aika itiua i aon Aikubita. Ao a tei kaao aika ngengenri ao uita aika rai ibukin ririki n rongo aika itiua ake a na kaoti imwin ririki ni mari. E na buta te aba n te rongo.—Karikani Bwaai 41:25-32, BG.
“Bon Ana Bai te Atua Kabaran Nanoni Mi?
Bon te aomata ae raoiroi Barao bwa e kawakina ana berita. E kunnikaiaki Ioteba ngkekei naba n rinen aika raraoi. E anganna Barao mwaena te koora, ana mwamwa ibukin nakoana, aia kaa ni buaka ueea ao mwaakana ni mwananga rinanon te aba ni waakina kanoan ana babaire. (Karikani Bwaai 41:42-44) E mwaing Ioteba man te karabuuti nakon te baareti tii i nanon teuana te bong. E uti bwa te bure ae mangori ao e a tii riki naba bwa ana kauomani Barao. Ai mataatara kaotakin raoi onimakinan te Atua ae Iehova iroun Ioteba! E nori Iehova ribuaka ni kabane ake e karawawataaki iai ana toro i nanon ririki aika bati. E buokia ni kangaanga akanne n taina ao n angana ae riai. E aki tii iaiangoi Iehova kaetani kairua ake a karaoaki nakon Ioteba, ma e kateimatoaia naba tibun Iteraera nakon taai aika na roko. Ti na nora aron anne n te kaongora teuana imwin teuana n te tai ae na roko.
Ko Ataia?
Bukin tera ngke e korobuai Ioteba imwain teina i matani Barao?
E taekinaki ni Karikani Bwaai bwa e kanaanako Barao bwa e na weteaki te bure ae te Ebera ae Ioteba ao ni kairaki nakoina ibukini kabwaraan nanoni miina are e rangi n tabeaianga iai. N te tai aei ao e riki Ioteba bwa te bure i nanon ririki aika bati, ngaia are e a karekea ana tai ni korobuai ngke e a kawaekoaaki irouni Barao. (Karikani Bwaai 39:20-23; 41:1, 14) E oti bwa e taneiai te tia kororongorongo ma katein Aikubita n taekinan te rongorongo ae taraa n aki kakawaki aei.
Kamwaraian te buai bon te katei ae a taneiai iai kaain rimoa aika bati n ikotaki naba ma Ebera. Ni kaitaraan anne, e taekinaki ae kangai n te McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature: “Kaain Aikubita ngkoa bon te natannaomata aika kaain te aono ni Mainiku ake a aki tataneiai ni kamwarairai buaia.”
E koaua bwa e nanonaki iai tii te buai? E taekinna te maekatin ae Biblical Archaeology Review bwa n aia bobotaki kaain Aikubita ni kaineti ma aia katei, ao e tangiraki te aomata bwa e na katauraoia imwaini kawarani Barao, ai aron ae na rinnako n te tembora. N te rongorongo aei, ao e boni koroira Ioteba ao n imana buraen rabwatana.
Kaotiotii Aroaro Aika Raraoi Ngkai Ana Minita te Atua Ngaira
14 N taai ake a karakinaki n te Baibara ao a kataia kaaro n taraia raoi bwa a na reireiaki natiia baika riai ni mwengaia. Iangoa te aro ae riai are a kaotiotia i marenaia Aberaam ao natina are Itaaka ni Karikani Bwaai 22:7. E oti naba iroun Ioteba mwin reiakinana raoi irouia ana karo. Ngke e kabureaki, e bwaina naba te riai nakoia raona ni bure. (Karikani Bwaai 40:8, 14) E oti naba man ana taeka nakoni Barao bwa e a tia n reiakina te aroaro ae riai ni kaineti ma te kakarabakau nakoia aomata aika kakannato.—Karikani Bwaai 41:16, 33, 34.
MEI 25-31
“I Onea Mwin te Atua?”
Tera aron Ioteba? E boni kinaia tarina! E oki rikaaki ana ururing nakoni uarerekena ngke e noriia n te tai anne bwa a a katorobubua ni bobaraaki i matana. E taekinaki n te rongorongo bwa ‘e uringi mina Ioteba’ are e kamiiaki iai iroun Iehova ngke te roro n rikirake ngaia are e a kaman taekinaki iai bwa a na katorobubua ni bobaraaki i matana n aron ae e riki raoi ngkai! (Karikani Bwaai 37:2, 5-9; 42:7, 9, BG) Tera ae e na karaoia Ioteba? E na butimwaeiia? E na karekei kaia?
“I Onea Mwin te Atua?”
Ko bae n tuai ni kakaraoa aei. Ma e ngae n anne, e taabangaki n te aonnaba ni boong aikai te itabarara ao te iraraure i nanon taian utu. Ngkana ti kaaitara ma kangaanga akanne, ti bae n ira nanora ae aki kororaoi ni karaoa are ti kani karaoia. Ti wanawana riki ngkana ti katotonga Ioteba ao ni kataia n iangoia bwa tera ae tangiria te Atua bwa ti na kanakoraoa iai te kangaanga. (Taeka N Rabakau 14:12) Uringnga are e kakawaki karekean te rau ma kaain ara utu, ma e kakawaki riki karekean te rau i marenara ma Iehova ao Natina.—Mataio 10:37.
“I Onea Mwin te Atua?”
E katauraoi kataaki Ioteba bwa e aonga ni kaotaraeaki iai baike i nanoia tarina. E moana karaoan aei ngke e taetae n aki akaka nakoia, rinanon te tia raitaeka ni bukinia bwa taan tutuo ngaiia. Ibukini kamanoaia man te bukibuki aei, a a taekina taekan aia utu n ikotaki naba ma taekan tariia ae te bina are e tiku imwia ni mwengaia. E kataia ni karabaa kukureina Ioteba. E boni maiu tarina? E a ataa ngkai te bae e na karaoia Ioteba. E taku: “Kam na kataki n te aro aei,” ao imwina e tuangia bwa e riai n nora tariia arei. Imwin tabeua te tai, e a kariaia bwa a na oki rikaaki nakoni mwengaia bwa a na anaa tariia arei, tii ngkana e kukurei temanna mai buakoia n tiku bwa te bure imwia.—Karikani Bwaai 42:9-20, BG.
it-2 108 4¶
Ioteba
Ni kaineti ma baika riki aikai, a a moanna tarin Ioteba n iangoia bwa tao ai boni katuuaaeaia iroun te Atua ngke a kaboonakoa Ioteba bwa te toro n ririki ake mai mwaina. A bon taekina te baere a karaoia ae kairua i matan tariia are a aki kinaa. Ngke e ongo Ioteba aia taeka n raraoma tarina, e rangi n rotaki iai ao e kitania ao n tang. Ngke e oki ao e a tua bwa e na kabaeaki Timeon ni karokoa te tai are a na manga oki iai ma tariia are te bina.—KB 42:21-24.
Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
it-2 795
Reuben
E oti bwa iai aroaro aika raoiroi iroun Reuben ngke e tua nakoia tarina ake ruaman bwa a na karenakoa Ioteba n te mwanibwa ae akea te ran iai n oneani mwin ae a na tiringnga, bwa e iangoia bwa e na karabaa n oki ao ni kaotinakoa Ioteba man te mwanibwa. (KB 37:18-30) Tao 20 tabun te ririki imwina ngke a iangoia taari aikai bwa a aranaki bwa taani karaba n tutuo i Aikubita ibukin aia mwakuri n ribuaka nakon Ioteba, e a kauringia tarina Reuben bwa e aki irekereke ma aia babaire ibukin tiringan Ioteba. (KB 42:9-14, 21, 22) Ngke e a manga aki kariaia Iakoba bwa e na iriia tarina Beniamin ni kauouani mwanangaia nako Aikubita, e tauraoi Reuben ni kabureia natina mwaane ake uoman ibukini kamatoaan ana berita, ngke e taekina aei: “Ko kona ni kamateia . . . ngkana I aki kaoka Beniamin nakoim.”—KB 42:37.
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Karikani Bwaai—II
43:32—Bukin tera bwa e rangi n ribaaki te amwarake ma kaain Ebera irouia kaain Aikubita? Bon ibukin raoi te kairiribai n taian Aro ke ibukin te inanonano i marenaia reeti nako. A riribaia naba taani kawakin tiibu kaain Aikubita. (Karikani Bwaai 46:34) Bukin tera? Ibukina bwa a rangi ni mangori taani kawakin tiibu n te aroaro ni maiu i aon Aikubita. Ke e kona naba n ae ngkana e a kauarerekeaki te aba are e na katauaki ibukin te ununiki, a na riribai ngkanne kaain Aikubita nakoia te koraki ake a na kakaaei nneia aia man.