Mwakoro Aua
Teuare Kaotiotaki Irouia Burabeti ni Kabane
1. Tera ae oti man rongorongon maiun Iesu imwain rokona i aon te aonnaba, ni kaineti ma ana iraorao ma Iehova?
“TE TAMA E tangira te Nati, ao E kaotioti ana makuri ni kabane nako Ina.” (Ioane 5:20) Ai kaan ra ana iraorao te Nati ma Tamana ae Iehova! Kaanin te iraorao anne e moanaki ngke e karikaki, ngaa ma ngaa te ririki imwain bungiakina bwa te aomata i aon te aonnaba. Boni ngaia Natin te Atua ae ana rikitemanna, ao tii ngaia naba ae e boni karikaki iroun Iehova, n akea te tia buokia. Bwaai ni kabane i karawa ao i aon te aba a karikaki rinanon te Nati ae te karimoa ae tatangiraki aei. (I-Korote 1:15, 16) E beku naba bwa ana Taeka te Atua, ke ana tia Taetae, ae te tia Kaotiota nanon te Atua nakoia aomata. Te Nati ae rangi n tangiraki riki iroun te Atua aei, e a riki bwa te mwaane ae Iesu Kristo.—Taeka N Rabakau 8:22-30; Ioane 1:14, 18; 12:49, 50.
2. Tera aron mwaitin taetae ni burabeti n te Baibara aika a taekina Iesu?
2 Imwain rikin Natin te Atua ae te karimoa aei bwa te aomata n te kakai, a mwaiti taetae ni burabeti ake a a kamani koreaki ibukina. Te abotoro Betero e kaotioti ni kangai nakon Korenerio: “A bane ni kaotiota Teuarei burabeti.” (Mwakuri 10:43) E rangi ni kaatuuaki taekan ana mwakuri Iesu n te Baibara n te aro ae te anera temanna e tuanga te abotoro Ioane ae kangai: “Bon ana kaotioti Iesu ae e wai mai iai te taetae ni burabeti.” (Te Kaotioti 19:10, BK) Taetae ni burabeti aikai a katereterea raoi bwa boni ngaia te Mesia. A kairiri nakon mwakuri aika kakaokoro nako ake e na karaoi ni kaineti ma kakoroan bukin ana kaantaninga te Atua. Ti riai n rangi n tabeakini bwaai aikai ni kabane ni boong aikai.
Bwaai Aika Kaotaki n Taetae ni Burabeti Aikai
3. (a) N te taetae ni burabeti are e mena ni Karikani Bwaai 3:15, antai ae e kaikonakaki n te naeta, “te aine,” ao ana ‘kariki te naeta’? (b) Bukin tera bwa ana toro Iehova a rangi ni kan ota n taekan ‘kaikoakan atun te naeta’?
3 Te moan taetae ni burabeti mai buakon aikai e taekinaki imwin te karitei are i Eten. E kangai Iehova nakon te naeta: “N na kaki te kakaiwi i marenam ma te aine aei, ao i marenan am kariki ma ana kariki: e na kaikoaka atum, ao ane ko na kaikoaka bukini waena ngkoe.” (Karikani Bwaai 3:15) Te taetae ni burabeti aei e taekinaki nakon Tatan, are ngaia are e kaikonakaki bwa te naeta. “Te aine” bon ana botaki Iehova i karawa ae kakaonimaki, ae ai aron te buu-te-aine ae kakaonimaki nakoina. Ana ‘kariki te naeta’ e nanonia anera ao aomata ni kabane ake a kaotiota aroaron Tatan ni maiuia, ao a kairiribai nakon Iehova ma Ana aomata. ‘Kaikoakan atun te naeta,’ e nanona kamaunanakoan te tia karitei ae Tatan, are e uaraoa Iehova ma ni karika te rawawata ae bati nakon te botannaomata. Ma antai ae kakannato riki mai buakon te “kariki,” are ngaia ae e na waakina kaikoakan Tatan? E bon rangi n ‘raba te baenne’ i nanon tienture aika mwaiti.—I-Rom 16:20, 25, 26.
4. E a kanga ana kateiriki Iesu ni buoka kakoauana bwa ngaia te Kariki are e a kamani beritanaki?
4 Imwin 2,000 aia ririki aomata ni mena i aon te aba, Iehova e a manga katereterei riki rongorongo tabeua i aon aei. E kaotia bwa te Kariki anne e na kaoti i buakon kanoan Aberaam. (Karikani Bwaai 22:15-18) Ma te koraki ake a na riki bwa ana bakatibu te Kariki anne, a na bon rineaki iroun te Atua. E ngae ngke Aberaam e tangira natina ae Itimaera are bungiaki iroun Nei Aka, ma e kangai Iehova: “Tiaki, ma e na bungia natim te mwane Tara; ao ko na aranna ba Itaaka: ao N na kamatoa au berita ma ngaia.” (Karikani Bwaai 17:18-21) E a kamatoaki te berita anne imwina riki, tiaki nakon ana karimoa Itaaka ae Etau, ma nakon Iakoba, are a riki mairouna barongan Iteraera aika 12. (Karikani Bwaai 28:10-14) Imwin tabeua te tai, e a kaotaki bwa e na bungiaki te Kariki i nanon te baronga ae Iuta, ao e na riki bwa kanoan Tawita.—Karikani Bwaai 49:10; 1 Rongorongo 17:3, 4, 11-14.
5. Ni moan ana mwakuri ni minita Iesu, tera ae e katereterea bwa boni ngaia te Mesia?
5 Baikara riki bwaai aika a taekinaki ake a katereterea bwa antai te Kariki? Te Baibara e taekina Betereem bwa te kaawa are e na bungiaki iai te Kariki ae beritanaki, 700 tabun te ririki imwain bungiakina. E kaotia naba bwa e a kamani maiu te Kariki “ma ngkoangkoa,” are ma ngke e karikaki i karawa. (Mika 5:2) E a kamani kaotaki naba te tai are e na kaoti iai te Mesia i aon te aba, rinanon te burabeti are Taniera. (Taniera 9:24-26) Ao ngke e kabiraki Iesu n te taamnei ae raoiroi, e roko naba bwanan te Atua mai karawa ni kaotia bwa boni ngaia Natina, ao man te tai anne are e a riki iai Iesu bwa Teuare Kabiraki iroun Iehova. (Mataio 3:16, 17) Ai mataata ra ngkanne bwa antai te Kariki! E a boni kona n taetae Biribo n akea te nanououa ni kangai: “E a reke i roura Teuare e korea taekana Mote n te Tua, ma burabeti nako, are Iesu.”—Ioane 1:45.
6. (a) N aron are taekinaki n Ruka 24:27, tera te ota ae reke irouia taan rimwin Iesu? (b) Antai kanoan ‘ana kariki te aine’ ae kakannato riki, ao tera ae nanonaki ni kaikoakan atun te naeta irouna?
6 Imwina riki a a manga ataia naba taan rimwin Iesu, ae a rangi ni mwaiti taetae ni burabeti ake a karinaki n te Baibara aika a taekina Iesu. (Ruka 24:27) E a kateretereaki bwa Iesu boni kanoan ‘ana kariki te aine’ ae kakannato riki, are boni ngaia ae e na kaikoaka atun te naeta, are nanonaki ni kamaunan Tatan. Rinanon Iesu, a nang bane ni kakoroaki bukin ana berita te Atua nakon te botannaomata, n reitaki ma bwaai ni kabane ake ti ingainga n tangiri.—2 I-Korinto 1:20.
7. Irarikin ataakin ae antai Teuare taekinaki n taian taetae ni burabeti, tera riki ae e manena ataakina?
7 Tera aron rotakira ae riai ngkai ti ataa anne? Te Baibara e karakina rongorongon te iunaki ae te I-Itiobia ae e wareki taetae ni burabeti tabeua ni kaineti ma taekan rokon te tia Kamaiu are te Mesia. E aki ota iai, ao e kangai nakon te tia uarongorongo ae Biribo: “E atonga aei te burabeti i bukin antai?” Ma e aki toki nanon te iunaki aei ngke e kaekaki ana titiraki. Ngke e a tia ni kakauongo raoi nakon ana kabwarabwara Biribo, e ataia teuaei bwa kakoroan nanon te taetae ni burabeti aei e nanonna bwa iai mwakuri ake e riai ni karaoia. E ataia bwa e riai ni babetitoaki. (Mwakuri 8:32-38; Itaia 53:3-9) Ti karaoa naba aekan anne?
8. (a) Tera are kaikonakaki n ana mwakuri Aberaam ni kataia ni kareana Itaaka? (b) E aera Iehova ngke e tuanga Aberaam bwa a na bane botannaomata ni kakabwaiaki iroun te Kariki, ao tera nanon anne ibukira n taai aikai?
8 Iangoa naba te rongorongo ae ringa te nano ae taekan Aberaam ngke e kukurei ni kareana natina are Itaaka, are tii ngaia natina ma Nei Tara. (Karikani Bwaai 22:1-18) E kaikonakaki n anne te mwakuri are e na karaoia Iehova, are e na kareana Natina ae ana rikitemanna: “E tangiriia aomata te Atua n te aro are E anga Natina ae te rikitemanna iai, ba e aonga n aki mate ane onimakinna, ma e na reke i rouna te maiu are aki toki.” (Ioane 3:16) Kioina ngkai, e anga Natina Iehova ae ana rikitemanna ibukin kakoroan bukin Ana kaantaninga, ti kona n onimakinna naba iai bwa E na bae n “anganira bwaai n akoi ni kabane” aika riai. (I-Rom 8:32) Tera ae tangiraki mairoura? N aron are e koreaki ni Karikani Bwaai 22:18, Iehova e tuanga Aberaam bwa a na kakabwaiaki botannaomata nako rinanon te Kariki, ‘kioina ngkai Aberaam e kan ongo bwanan te Atua.’ Ti riai naba ngaira n ongo iroun Iehova ao Natina: “Ane onimakina te Nati ao e reke i rouna te maiu are aki toki; ao ane aki ira nanon te Nati ao e na aki nora te maiu, ma e memena unin te Atua i aona.”—Ioane 3:36.
9. Tera ae ti na karaoia ngkana ti kani kakaitau ibukin kaantaningan te maiu are aki toki are kaukaki nakoira n ana karea Iesu?
9 Ngkana ti kani kaitau ibukin kaantaningan te maiu are aki toki are e kaukaki nakoira n ana karea Iesu, ao ti na tangiria ni karaoi bwaai ake e taekin nakoira Iehova, rinanon Iesu. Bwaai aikai a irekereke ma ara tangira nakon te Atua ao nakoia raora n aomata. (Mataio 22:37-39) Iesu e kaotia bwa tangiran Iehova iroura e na kairira bwa ti na reireinia aomata bwa a na “tou muini bai ni kabane [ake e tuangira Iesu].” (Mataio 28:19, 20, BK) Ao ti na tangiria n itangitangiri naba ma raora ni beku iroun Iehova, n te aro ae ti na kakaonimaki ni ‘bobotaki’ ma ngaiia. (Ebera 10:25; I-Karatia 6:10) Ngkana ti kakauongo nakon te Atua ao Natina, ti na aki riai n taku ngkanne bwa a tangiria bwa ti na kororaoi n arora nako. E taekinaki n Ebera 4:15 (BK) bwa ara Mataniwi n Ibonga ae Iesu, e “tauraoi n nanoangaira, ngaira aika ti mamara.” Ai bebete ra nanora iai, ao e a moamoa riki ngkana ti kawara te Atua n te tataro rinanon Kristo, ni bubutii buokara bwa ti na tokanikai i aon arora aika ti mamaara iai!—Mataio 6:12.
Onimakina Kristo
10. Bukin tera ngkai akea riki te kamaiuaki, ma tii iroun Iesu Kristo?
10 Ngke e a tia te abotoro Betero n tuangia kaain te kaboowi ae rietata n Iutaia, are e mena i Ierutarem, bwa e a kakoroaki bukin taian taetae ni burabeti man te Baibara iroun Iesu, e a manga kamatoa riki ni kangai: “Akea te kamaiu iroun temanna; ba bon akea te ara teuana i aani karawa ae a anganaki aomata, ae ti konaki ni kamaiuaki iai, ba ti te Ara aei.” (Mwakuri 4:12) Kioina ngkai bon taani bure aomata nako aika a riki mairoun Atam, e aki kona ni kamanenaki mateia bwa te kaboomwi ibukia aomata tabemwaang. Ma e boni kororaoi Iesu, ao iai manenan maiuna ibukin te karea. (Taian Areru 49:6-9; Ebera 2:9) E angan te Atua te kaboomwi ae boraoi raoi ma te maiu are kororaoi are e kabuaa Atam. (1 Timoteo 2:5, 6) E a kaukaki nakoira iai kawain karekean te maiu are aki toki n ana aonnaba ae boou te Atua.
11. Kabwarabwarai kakabwaia aika mwaiti aika a kona n reke iroura man ana karea Iesu.
11 Te kaboomwi aei e kauki nakoira kakabwaia riki tabeua, aika a kona naba n reke iroura n te tai aei. N te katoto teuana, e ngae ngkai taani bure ngaira, ma ibukin ana karea Iesu, e kona n itiaki mataniwin nanora, kioina ngkai e a kona ni kabwaraki ara bure. E aki kona n reke anne irouia I-Iteraera ngke a kareania maan n aron are e katauaki i aan te Tua Mairoun Mote. (Mwakuri 13:38, 39; Ebera 9:13, 14; 10:22) Ma ibukin karekean kabwaran ara bure, ti riai ni kakoauaa raoi aron kainnanoakin ana karea Kristo. Ma “ngkana ti taku ba akea ara bure, ao ti burebureira, ao e aki mena te koaua i nanora. Ngkana ti kaoti ara bure, ao E kakaonimaki ao E atataiaomata ni kabara ara bure, ma ni kaitiakira man te buakaka ni kabanea.”—1 Ioane 1:8, 9.
12. Bukin tera bwa te babetito n te ran bon te bwai ae kakawaki ibukin karekean mataniwin te nano ae itiaki i matan te Atua?
12 A kanga taani bure ni kaotiotia bwa a onimakina Kristo ao ana karea? Ngke a a riki bwa taan onimaki kaain te moan tienture, a kaotiota anne i mataia aomata ni kabane. N te aro raa? N aroia ni babetitoaki. Bukin tera? Ibukina bwa Iesu e tuatua bwa a na bane ni babetitoaki taan rimwina. (Mataio 28:19, 20; Mwakuri 8:12; 18:8) E na aki kerikaki mani karaoan anne te aomata are ringaki raoi nanona n te bwaintangira are e katauraoaki iroun Iehova, rinanon Iesu. E na karaoi bitaki aika riai ni maiuna, e na katabua maiuna nakon te Atua n te tataro, ao e na kaota tian katabuani maiuna n te babetito n te ran. N arona ni kaotiota ana onimaki n te aro aei, e ‘kakaaea iai mataniwin te nano ae raoiroi i matan te Atua.’—1 Betero 3:21.
13. Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti ataia bwa ti a tia ni bure, ao bukin tera?
13 E ngae ngkana ti a tia ni babetitoaki, ma e na boni bae n iai naba aroarora aika bure. Tera mwina? E kangai te abotoro Ioane: “I koroi baikai nako imi, ba kam aonga n aki bure. Ao ngkana e bure temanna, ao bon iai te Tia Tei i bukira are mena iroun te Tama, are Iesu Kristo are raoiroi: ao boni Ngaia te kareanraoi ni kabara ara bure.” (1 Ioane 2:1, 2) E nanonaki iai bwa e aki akaka aroarora ae ti karaoia, ma a na bane ni bwara ara bure ngkana ti tataro ni bubutii taekara iroun te Atua? Tiaki anne ae e nanonaki n taai nako. Kabwaran ara bure e boto i aon te raraoma ni koaua. E kona naba ni kainnanoaki te ibuobuoki mairouia Kristian aika ikawai ma ni maan riki n te ekaretia. Ti riai n ataa buakakan te bure are ti karaoia, ma n namakina te nanokawaki ni koaua, bwa ti aonga ni kona ni kekeiaki mwaaka n aki manga karaoa te bure anne. (Mwakuri 3:19; Iakobo 5:13-16) Ngkana ti karaoa anne, ti kona ngkanne n namakina buokara mairoun Iesu ao manga kaokakira nakon tangirara iroun Iehova.
14. (a) Kabwarabwaraa te anga teuana ae kakawaki ae ti a tia ni kakabwaiaki iai man ana karea Iesu. (b) Tera ae ti na karaoia ngkana iai iroura te onimaki ni koaua?
14 Ana karea Iesu e kauka te maiu are aki toki i karawa, nakoia kaain “te nanai ae uarereke,” ae te kauakoraki aika kanoan naba te kariki are e taekinaki ni Karikani Bwaai 3:15. (Ruka 12:32; I-Karatia 3:26-29) E kauka naba te kawai nakon te maiu are aki toki n te aonnaba ae te baretaiti, nakon te botannaomata ae birion ma birion mwaitiia. (Taian Areru 37:29; Te Kaotioti 20:11, 12; 21:3, 4) Te maiu are aki toki bon “ana bwai n tituaraoi te Atua . . . i nanoni Kristo Iesu are ara Uea.” (I-Rom 6:23; I-Ebeto 2:8-10) Ngkana ti onimakina te bwai n tituaraoi anne ma ni kakaitau ibukin aron karokoana nakoira, ti na bae ngkanne ni kaota nanora n aroarora. Ataakin kamimin ana mwakuri Iehova are e karaoia rinanon Iesu ni kaineti ma kakoroan bukin Nanona, ao kakawakin touan mwin mwanekan Iesu iroura, e na kairira bwa ti na moanibwaia te mwakuri ni minita ni Kristian i nanoni maiura. E na kaotaki ara onimaki ni kakorakoran nanora n tataekina rongorongon te bwai n tituaraoi ae moan te raoiroi aei ae e roko mairoun te Atua.—Mwakuri 20:24.
15. Ti a kanga ni katiteuanaki man onimakinan Iesu Kristo?
15 Ai raoiroi ra uaan te onimaki aei ao te katiteuanaki ae riki mai iai! Ti a kaania riki Iehova, Natina, ao raoraora n te ekaretia ni Kristian rinanon te onimaki aei. (1 Ioane 3:23, 24) E kairira bwa ti na kimwareirei n ataakin ae e akoi Iehova n angan Natina “te ara ae kakanato riki nakon aara ni kabane [ma e na aki riaon aran te Atua]; ba a na bane ni katorobubua bubuaniwae n aran Iesu, ake bubuaniwaeia kaaini karawa ma kaain aonaba ma kaain aantano, ao ba a na bane neewe n taku ba te Uea Iesu Kristo, ba E aonga n neboaki te Atua ae te Tama iai.”—I-Biribi 2:9-11.
Te Maroro Ibukin te Kauring
• Ngke e a kaoti te Mesia i aon te aba, bukin tera bwa e rangi ni kinaaki irouia te koraki ake a kakoauaa raoi ana Taeka te Atua?
• Baikara bwaai tabeua aika ti riai ni karaoi bwa ti aonga ni kaota ara kaitau ibukin ana karea Iesu?
• Baikara aaro tabeua ake ti a tia ni kakabwaiaki iai man ana karea Iesu? Tera buokara ae reke mai iai ngkana ti tataro nakon Iehova ni bubutii kabwaran ara bure?
[Taamnei n iteraniba 36]
Iesu e tuangia taan rimwina bwa a riai n reireinia aomata aron irakin nanon ana tua te Atua