Mwakoro Tebwi Ma Teuana
‘Kateimatoaa Moanibwaian te
Tautaeka n Uea i Nanoni Maium’
1. (a) Bukin tera bwa Iesu e kaumakia taan ongora bwa a na moanibwaia te Tautaeka n Uea? (b) Tera te titiraki ae ti riai n iangoia?
E KAUMAKIA taan ongora Iesu n ana kabwarabwara are e karaoia i Kariraia 1,900 tabun te ririki n nako, ni kangai: “Ukera moa Uean te Atua ma te raoiroi ae e tangiria.” Tera bukina ngkai e rangi ni kaumakaki karaoan anne? Tiaki te koaua bwa e kiriaria anganakin Kristo te mwaaka n Tautaeka? Eng, ma Iehova e na kabongana te Tautaeka n Uea iroun te Mesia bwa e na kakoauaa iai riaina n tautaeka i aoni bwaai ni kabane, ma ni kakoroa bukin ana kaantaninga ibukin te aonnaba. Aomata ake a ota n aron kakawakin baikai a na moanibwaia te Tautaeka n Uea i nanoni maiuia. E kakawaki anne n te moan tienture, ma ai kakawaki ra riki ibukira n taai aikai, ngkai e a tia ni kaueaki Kristo! Ti riai n iangoa te titiraki aei: E noraki n anuani maiuu bwa I moanibwaia ana Tautaeka n Uea te Atua?—Mataio 6:33, BK.
2. Baikara bwaai aika a ingainga n uaiakini, angiia aomata?
2 Iai mirion ma mirion mwaitiia aomata ni katobibia te aonnaba ni boong aikai, aika a tabe ni moanibwaia te Tautaeka n Uea. A boutokoa te Tautaeka n Uea ngkai a kabotoi maiuia i aon karaoan nanon Iehova, ao man tia ni katabui maiuia nakoina. Ma n te itera are teuana, angiia aomata a tabeakin riki bwain te maiu aei. Aomata a uaiakina kabatiaan te mwane ao kaubwaia, ao bwaai aika a tangiri aika a kona ni kabooaki n te mwane. Ke a kakorakoraiia ni karekei nakoa aika bubura. Aroaroia ni maiu e a kaotiota tabeakinan riki nanoia, bwain te maiu aei, ao ai te kakukurei. A mwinibwaia iai te Atua, ao a mwaiti aika aki kakoauaa naba.—Mataio 6:31, 32.
3. (a) Aeka ni kaubwai raa ake e kaungai iai nanoia taan rimwina Iesu bwa a na ukoukoria, ao bukin tera? (b) Bukin tera bwa ti aki riai n rangi n raraoma ibukin kainnanora n te itera n rabwata?
3 E anga te reirei Iesu nakoia taan rimwina ae kangai: “Tai kaikoi ami kaubai i aon te aba,” bwa a aki kona n teimatoa n aki toki. “Ma,” e a manga taku, “kam na kaikoi ami kaubai i karawa,” rinanon te beku iroun Iehova. Iesu e kaumakia taan rimwina bwa a na ‘karaoiroa’ mataia n te aro ae a kabotoi aia iango i aon karaoan nanon te Atua, ma ni kakorakoraia iai. E tuangiia ni kangai: “Kam aki kona n toro iroun te Atua ngkana kam toronaki n te kani kaubai.” Tera aron kainnanora n te itera n rabwata n aron kanara, kunnikaira, ao katanara? E kangai Iesu: “Tai iango n raraoma.” E kaira aia iango nakoia mannikiba ake a bane ni kakaamwarakeaki iroun te Atua. E kaungai nanoia taan rimwina Iesu bwa a na karekei reireiaia man taian uee, aika kaanga a kunnikaiaki ke a katamaroaki iroun te Atua. Tiaki te koaua bwa a kakawaki riki ana toro Iehova aika aomata aika wanawana, nakon baikai? “Ukera moa Uean te Atua ma te raoiroi ae e tangiria,” e taku Iesu, “ao a na reke naba baikanne [aika kainnanoaki] ni kabane iroumi.” (Mataio 6:19-34, BK) E oti n anuani maium bwa ko kakoauaa anne?
Tai Kariaia Karibwaan te Koaua Ibukin te Tautaeka n Uea
4. Tera ae e kona n riki ngkana te aomata e moanibwaia riki bwain te maiu aei?
4 Ti riai n tabeakina karekean bwain te maiu aei aika kainnanoaki iroura ao ara utu. Ma e kona n ruanikai te aomata ae e kabatiaa iaiangoan bwain te maiu aei. Te aomata e kona n taku bwa e kakoauaa te Tautaeka n Uea, ma e na karibwaaki kakoauana i nanona, ngkana e moanibwai riki bwaai tabeua. (Mataio 13:18-22) N aron anne, e titirakina Iesu temanna te tia tautaeka ae te rorobuaka ae kaubwai ni kangai: “Tera te bwai ae N na karaoia ba e aonga n reke i rou te maiu are aki toki iai?” E raoiroi aroaroni maiun teuaei ao e kakaraoa naba ae raoiroi nakoia aomata tabemwaang, ma e korakora irouna tangiran kaubwaina. E aki kona n raure nako ma kaubwaina bwa e aonga n riki bwa te tia rimwin Kristo. Mangaia are e a katibanakoa ana tai are e na kona n rineaki iai bwa e na mena ma Kristo n te Tautaeka n Uea i karawa. E taku Iesu n te tai anne: “Ai roko maki ra akana kaubwai n uean te Atua!”—Mareko 10:17-23.
5. (a) Baikara bwaai ake e kaunga nanon Timoteo iai Bauro bwa e na rauaki, ao bukin tera? (b) E a kanga Tatan ni kabongana “tangiran te mane” bwa te bwai ni kamwane ae karuanikai?
5 Tabeua te ririki imwina, te abotoro Bauro e koroboki nakon Timoteo are e mena i Ebeto, ae te kaawa ni bitineti ae a rangi ni kaubwai kaaina. E kauringnga Bauro ni kangai: “Akea uotara ngke ti roko i aon te aba, ao e na akea naba uotara ngkana ti a kitanna. Ma ngaia ae ngkana a reke karara ma karabaara, ao a riai n rau naba nanora iai.” Ti riai ni mwakuri ibukin karekean “karara ma karabaara” ibukira ma ara utu. Ma e kauring Bauro ni kangai: “Ngkana iai akana a kani kaubai, ao a reke n te kaririaki, a mane ba a nanobaba ni mataiakini baika a bubuaka, ao a baka iai i nanon te kanganga ma te kabuanibai.” E nanowanawana Tatan ao e kona moa ni kaririia aomata ni baika uarereke. Ma e kona n taorimwiaki n te katikitiki ae korakora riki, ae tao karikirakeara n ara mwakuri, ke te nakoa teuana ae e bubura riki boora iai, ae e na bon anai ara tai ake ti a tia ni kataui ibukin bwaai n taamnei. Ngkana ti aki taratara raoi, “tangiran te mane” e kona ni karibwai baika a kakawaki riki, aika bwain te Tautaeka n Uea. E kangai Bauro: “A tia n reke iai temangina, ao a maninga nako ni kitana te onimaki, ao a karawawataia ni maraki aika a bati.”—1 Timoteo 6:7-10, BK.
6. (a) Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga n aki mwane n te kanibwaibwai? (b) Tera ae ti kona n onimakinna, e ngae ngkai e a korakora te kangaanga ibukin te kataumwane n te aonnaba aei?
6 Bauro e tangira tarina ni Kristian ae Timoteo, ngaia are e kaungaa nanona ni kangai: “Kararoako ma baikanne,” ao “Ko na wakina te buaka ae e raoiroi, ae ana buaka te onimaki.” (1 Timoteo 6:11, 12, BK) Ti riai ni kakorakoraira bwa ti aonga n aki rekenako n te kanibwaibwai ae wawaakinaki irouia kaain te aonnaba. E na bon aki mwanuokina taekara Iehova ngkana ti kakorakoraira ni karaoa ae boraoi ma ara onimaki. E na taraia bwa a na reke baike ti kainnanoi, n aki ongea bobuakan bwaai ao taabangakin aki-taun te mwakuri. E koroboki Bauro ni kangai: “Kawakiningkami ba a na aki karibwaaki maiumi n te kani manemane, ma a na rau nanomi ni baika a reke iroumi. Ba e a tia ni kangai te Atua: ‘N na aki kaki taekam, N na aki kitaniko.’ Mangaia ae ti aki nanououa n atonga ae e kangai: ‘Bon te Uea te tia buokai, N na aki maku. Tera ae e na karaoia te aomata nakoiu?’” (Ebera 13:5, 6, BK) Ao e korea aio te Uea are Tawita: “Bon te tei ngai ngkoa, ao I a kara ngkai; ma I tuai men nora te aomata ae raoiroi ae kitanaki, ma natina aika bububuti te amarake.”—Taian Areru 37:25.
A Karaoa te Banna ni Katoto Taan Rimwin Iesu ake Rimoa
7. Baikara kaetieti ni kaineti ma tataekinan te rongorongo are e anga Iesu nakoia taan rimwina, ao bukin tera bwa a raraoi?
7 E kanakoia ana abotoro Iesu nakoia tibun Iteraera imwin anganakiia te kataneiai ae tau, bwa a na tataekina te rongorongo ae raoiroi ma ni katanoataa ae kangai: “E a kan roko uean te Atua.” Ai kakukurei ra te rongorongo aei! E mena ibuakoia Iesu Kristo ae te Uea ae te Mesia. Kioina ngkai a beku iroun te Atua abotoro, Iesu e kaumakiia bwa a na aki nanououa n aron tabeakinaia iroun te Atua. Mangaia are e taku: “Tai uota te bwai teuana i bukin ami mananga, ao tai ua oko, ao tai ua buua, ao tai ua berena, ao tai ua mane; ao tai kauoua ami kabaraki. Ao ngkana kam rin i nanon te auti teuana, ao kam na maeka iai, ao kam na nako naba maiai.” (Mataio 10:5-10; Ruka 9:1-6) E na taraia raoi Iehova bwa e na karekeaki kainnanoia irouia raoia aika I-Iteraera, ake te koraki ake a akoakoia iruwa.
8. (a) Bukin tera bwa e anga kaetieti aika boou Iesu ni kaineti ma tataekinan te rongorongo, tabeua te tai imwain matena? (b) Tera are a riai n teimatoa ni moanibwaia taan rimwin Iesu?
8 Ma tabeua te tai imwain maten Iesu, e kaongoia ana abotoro bwa n te tai ae na roko, e nang bitaki aroia ni waakina aia mwakuri. A nang aki bati n akoaki irouia aomata ibukin riribakin aia mwakuri irouia mataniwin Iteraera. E na aki maan naba imwin anne, ao a nang uota rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia Tientaire. A riai ngkanne, n uota “te buua-ni-mane” ao “te buua-n-amarake.” Ma e ngae n anne, a riai ni moanibwaia ana Tautaeka n Uea Iehova ma ana raoiroi, n aki nanououa bwa te Atua e na kakabwaiaa aia kekeiaki ibukin karekean kanaia ao karabaaia.—Ruka 22:35-37.
9. E a kanga Bauro ni moanibwaia te Tautaeka n Uea i nanoni maiuna e ngae ngke e tabeakina naba kainnanona ni bwain te maiu aei, ao tera te reirei ae e anga ni kaineti ma aio?
9 Te abotoro Bauro e karaoa te banna ni katoto ae raoiroi ni kaineti ma kakaraoan nanon ana reirei Iesu. E moanibwaia naba kakaraoan te mwakuri ni minita Bauro. (Mwakuri 20:24, 25) Ngke e tataekina te rongorongo n te tabo teuana, e tabeakina naba kainnanona n te itera n rabwata, n arona ni karaoi uumwa n rianna aika kunnikai. E aki kaantaningaia aomata tabeman bwa a na karekea maiuna. (Mwakuri 18:1-4; 1 I-Tetaronike 2:9) Ma e butimwaei bwaintangira ma te kakaitau ake e anganaki n ikotaki ma akoana mairouia aomata ake a kaotiota aia tangira iai. (Mwakuri 16:15, 34; I-Biribi 4:15-17) Bauro e aki tuangia Kristian bwa a na katinanikui tabeia n aia utu, ma e kaungai nanoia bwa a na tabeakinia kaain aia utu, n ikotaki naba ma te uarongorongo. E reireinia bwa a na mwamwakuri, a na tangiria aia utu, ao a na tibwai aia bwai ma aomata tabeman. (I-Ebeto 4:28; 2 I-Tetaronike 3:7-12) E kaumakiia bwa a na onimakina te Atua ao tiaki kaubwaia, ma ni kabonganai maiuia n te aro ae a kaotia iai bwa a atai baika kakawaki riki. N aron ae kaotaki n ana reirei Iesu, e nanonaki iai moanibwaian ana Tautaeka n Uea te Atua ma ana raoiroi.—I-Biribi 1:9-11.
Kateimatoaa Moanibwaian te Tautaeka n Uea i Nanoni Maium
10. Tera ae nanonaki n ukoukoran moa te Tautaeka n Uea?
10 Mwaitira ara tai ae ti kabongana ibukin tataekinan rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia aomata? E a bon nakon ara konabwai ao korakoran ara kakaitau. Uringnga bwa e aki kangai Iesu, ‘Ukoukora te Tautaeka n Uea ni mwawan tabem.’ E ataa kakawakin te Tautaeka n Uea, ngaia are e katereterea nanon Tamana ni kangai: “Ukoukora uean te Atua.” (Ruka 12:31) E ngae ngke angiina i buakora a riai ni mwakuri ibukin maiuia ma aia utu, ma ngkana ti onimaki, ti na moanibwaia te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea are e anganira te Atua. Irarikin anne, ti na tabeakina naba uotara ni kaineti ma ara utu.—1 Timoteo 5:8.
11. (a) E a kanga Iesu ni kaotia bwa e na kakaokoro nako mwaitin aia mwakuri aomata ake a na kona ni karaoi n tataekinan rongorongon te Tautaeka n Uea? (b) Baikara bwaai ake a kona n rota aron mwaitin aia mwakuri aomata?
11 Tabeman i buakora a kona ni kabanea te tai ae bati riki nakoia ake tabeman, n tataekina euangkerion te Tautaeka n Uea. Ma e kaotia Iesu n ana kaikonaki ae taekan taian tano, bwa a na uaa te koraki ake titeboo nanoia ma te tano ae raoiroi. E na mwaitira uaaia? A kakaokoro nako aroaroia aomata, ao aia konabwai iai e kaineti nakon roroia, marurungiia, ao tabeia n aia utu. Ma a na bon uaa ngkana a iangoia bwa e kakawaki euangkerion te Tautaeka n Uea.—Mataio 13:23.
12. Tera te tia ae irekereke ma bwaai n taamnei ake a kaungaki riki iai rooro-n-rikirake bwa a na uaiakin?
12 E raoiroi ngkana ti katei tiara ake a na buokira ni kabatiaa riki ara ibuobuoki n te mwakuri ni minita ibukin te Tautaeka n Uea. A riai rooro-n-rikirake n iangoa raoi ana katoto ae moan te raoiroi Timoteo, ae te ataeinimwaane ae te Kristian ae e ingainga nanona iai. (I-Biribi 2:19-22) Iai te bwai ae raoiroi riki ibukiia, nakon ae a na moana karaoan te mwakuri ni minita ni kabwanina aia tai iai, ngkana e a bane aia reirei? A kona naba ni kakabwaia te koraki ake a ikawai riki ngkana a katei tiia n taamnei.
13. (a) Antai ae e bairea mwaitin ara mwakuri ae ti kona ni karaoia ibukin te Tautaeka n Uea? (b) Tera ae ti kaotiotia ngkana ti moanibwaia te Tautaeka n Uea?
13 Ti na aki tiribureia aomata aika ti taku bwa a kona ni kabatiaa riki aia beku. Ma te onimaki e na kairira bwa ti na katamaroaa moa arora ni beku iroun te Atua, bwa ti aonga n anganna ara kabanea ni konaa. (I-Rom 14:10-12; I-Karatia 6:4, 5) N aron ae kaotaki ni kaineti ma Iobi, e taku Tatan bwa ti tabeakina riki kaubwaira, mweeraoira, ao oin nanora, ao ti beku iroun te Atua ibukina bwa ti kaantaninga karekean te kakabwaia mai iai. Ma ngkana ti moanibwaia te Tautaeka n Uea, ao ti buokanibwai iai ni kaotiota ae te Riaboro bon te tia kewe. Ti kaotia iai bwa ti moanibwaia riki ara beku ibukin te Atua. Ti kaotiotia n ara taeka ao ara mwakuri, bwa e korakora tangiran Iehova iroura, ti boutokoa riain ana tautaeka i aon bwaai ni kabane, ao ti tangiriia raora n aomata.—Iobi 1:9-11; 2:4, 5; Taeka N Rabakau 27:11.
14. (a) Bukin tera bwa e na nakoraoi riki te mwakuri ni minita ngkana iai te kaetieti ibukin kabonganan te tai? (b) Tera aron korakoran aia ibuobuoki taani Kakoaua aika mwaiti nakon te mwakuri ni minita?
14 Te kaetieti ibukin kabonganan ara tai, e na buokira ni kamateraoa ara tai n te aro ae a na bati riki mwakuri ake ti kona ni karaoi. E a tia Iehova ni ‘bairea tain’ kakoroan bukin ana kaantaninga. (Te Otinako 9:5; Mareko 1:15) E raoiroi iran te mwakuri ni minita n te taina ke n taai riki tabeua aika baireaki ni katoa wiki. Ngaa ma ngaa mwaitiia Ana Tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba ake a a tia n riki bwa auxiliary bwaiania, aika a kabanea tao uoua te aoa ni katoa bong n tataekinan te euangkerio. Ngaa ma ngaa riki, a karaoa te mwakuri ni bwaiania ni kabwanina aia tai iai, ao a kabanea uoua ao te iterana tabun te aoa ni katoa bong n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea. Special bwaiania ao mitinare a kabanea riki te tai ae bati n te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea. Ti kona naba ni kareketai n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia aomata nako aika kan ongora, n te tai ae aki-baireaki. (Ioane 4:7-15) Ti riai ni kan anga ara kabanea ni kona n te mwakuri anne, bwa e taetae ni burabetina ae kangai Iesu: “Ane e na tataekinaki euangkerion uean te Atua aei i aonaba ni bane ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia; ao ngkanne e na roko naba iai te toki.”—Mataio 24:14; I-Ebeto 5:15-17.
15. N am iango, bukin tera bwa e raoiroi te reirei are n te 1 I-Korinto 15:58 ni kaineti ma ara mwakuri ni minita?
15 Ana Tia Kakoaua Iehova a katiteuanaki ni kakaraoa te beku ae rine aei ni katobibia te aonnaba, n aki ongeia bwa kaain te aba raa ngaiia. A maiuakina ana reirei te Baibara ae kairaki koreana iroun te Atua, ae kangai: “Kam na teimatoa, ao kam na nene, ao kam na tai toki ni kakorakoraingkami n ana makuri te Uea ni kamaiti, ngkai kam ata ami makuri ba e aki matebuaka iroun te Uea.”—1 I-Korinto 15:58.
Te Maroro Ibukin te Kauring
• Tera ae riai ni mwinibwaiaki, n aron are e katereterea Iesu ngke e taku bwa ti na teimatoa n “ukera moa Uean te Atua?”
• Tera ae ti riai n iangoia ni kaineti ma karekean bwaai aika kainnanoaki iroura ao ara utu, n te itera n rabwata? Tera te ibuobuoki ae e na anganira te Atua?
• Baikara aaro aika ti kona ni beku iai ibukin te Tautaeka n Uea?
[Taamnei n iteraniba 107]
Ana Tia Kakoaua Iehova ni boong aikai a tataekina te euangkerio n aaba nako, imwain rokon te toki