TEI NI MOA N RAOIROI NI KAREKEI RAOI NANOMI
“[E] aki totoki ni kakorakora i bukimi n ana tataro, ba kam aonga n tei ni moa n raoiroi ma ni kareke raoi nanomi, n nanon te Atua ni kabanea.”—I-KOROTE 4:12.
1, 2. (a) Tera aroaroia Kristian ake a maiu n te moan tienture are e ataaki irouia aomata aika tiaki Kristian? (b) E a kanga te boki ae I-Korote ni kaota te tangira ni koaua?
TAAN rimwin Iesu a rangi n tabeakinia raoraoia n taromauri ake tabeman. Tertullian (are te tia koroi booki are e maiu n te kauoua ao te katenua n tienture C.E.), e taekina aroia n akoia ataei ake akea aia karo, akana a kainnano n akea aia bwai, ao kaara. Kamwakuran aia tangira n aaro aikai, e bon anai nanoia aomata ake tiaki Kristian n te aro ae tabeman mai buakoia a taekinia Kristian ni kangai, ‘Ani bon tara ngkanne aroaroia n i tangitangiri imarenaia.’
2 N aron anne te boki ae I-Korote, e kaota aron tangiraia ao tabeakinaia taari aika mwaane ma aine ake a mena i Korote, iroun Bauro ma raona ae Ebabera. E korea ae kangai Bauro nakoia: Ebabera e “aki totoki ni kakorakora i bukimi n ana tataro, ba kam aonga n tei ni moa n raoiroi ma ni kareke raoi nanomi, n nanon te Atua ni kabanea.” Inanon 2001, Ana Tia Kakoaua Iehova a na kabonganai taeka aikai aika a anaaki man I-Korote 4:12 bwa aia kibu ibukin te ririki: “Tei ni moa n raoiroi ma ni kareke raoi nanomi, n nanon te Atua ni kabanea.”
3. Baikara bwaai aika uoua ake a tataroakinaki iroun Ebabera?
3 Ko kona n noria bwa uoua iteran ana tataro Ebabera ibukia taari ake a tangiraki irouna: (1) ae a na “tei ni moa n raoiroi” ao (2) a na tei ma ni ‘kareke raoi nanoia n nanon te Atua ni kabanea.’ Rongorongo aikai a karinaki n te Baibara ibukin buokara. Mangaia are titirakiniko bwa ‘Tera ae I riai ni karaoia bwa I aonga n tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanou n nanon te Atua ni kabanea? Ao ngkana I a tabe ni karaoa anne, ao tera mwiina?’ Ti na noria.
Kekeiaki Mwaaka n “Tei ni Moa n Raoiroi”
4. A riai “ni moa n raoiroi” n te aro raa, kaaini Korote?
4 E ingainga nanon Ebabera n tangiria bwa tarina ao mwaanena n taamnei ake i Korote, a na “tei ni moa n raoiroi.” Te kibu n taeka ae e kabongana Bauro ikai ae rairaki bwa “moa n raoiroi,” e kona n nanona te kororaoi, te ikawai raoi, ke te wanawana. (Mataio 19:21; Ebera 5:14; Iakobo 1:4, 25) Ko boni bae n ataia bwa e ngae ngkana e a tia ni babetitoaki temanna ma n riki bwa te tia Kakoaua ibukin Iehova, ma e aki nanonaki iai bwa te aomata anne e a bon ikawai raoi n te aro ni Kristian. E koroboki Bauro nakoia I-Ebeto ake a mena i maeaon Korote, bwa taani kawakina te nanai ao taan reirei a bia buokiia kaain te ekaretia ‘ni kabane bwa a na roko n te onimaki ae ti teuana, ma atakin Natin te Atua naba, n riki bwa aomata aika ikawai, ae ai aron onrakeni Kristo.’ Ni kiibu tabeua riki, Bauro e kaungai nanoia Kristian bwa a na “ikawai nakon te atatai.”—I-Ebeto 4:8-13; 1 I-Korinto 14:20.
5. Ti na kanga ni kona ni karekea bwa tiara ae kakawaki, te tei ni moa n raoiroi?
5 Ngkana iai kaaini Korote tabeman ake a tuai n ikawai raoi n te onimaki ke a tuai ni wanawana iai, ao e riai bwa a na uaiakina anne bwa tiaia. Tiaki te koaua bwa boni ngaia naba ae e riai n uaiakinaki n taai aikai? Ngkana ti a maan n tia ni babetitoaki ke tao ti a bon tibwa tia naba ni babetitoaki inanon ririki aika nako, ma e noraki iroura bwa ti a tia n rikirake riki n aron wanawanara ao ara kaantaninga? Ti bwaina te karaurau moa n iangoi reirei man te Baibara imwain ae ti karaoi motinnano? Inanoni maiura, a rikirake riki kakawakin bwaai aika a reitaki ma te Atua ao ana mwakuri te ekaretia ke e aki akaka karaoan bwaai aikai iroura? Ti aki kona moa n rinanon aaro ni kabane ake ti kona iai ni kaota aron rikirakera bwa ti aonga ni moa n raoiroi iai, ma ti na tii iangoi katoto aika uoua.
6. Tera te itera teuana ae te aomata e kona n rikirake riki iai n arona ni moa n raoiroi, n aron Iehova?
6 Te moani katoto: Iangoia bwa ti ikawai n te tabo ae e korakora iai riribakia aomata ake a kaokoro aia reeti, abaia, ke aia Aro. Ti ataia ngkai bwa e aki inanonano te Atua, ao ti aki riai n inanonano naba. (Mwakuri 10:14, 15, 34, 35) N ara ekaretia ke n ara aono, bon iai aomata ake e kaokoro aroia n itera aikai, ma ti bon iraorao naba ma ngaiia. Ma e ngae n anne, iai iroura namakinan ae a aki rangi n raoiroi nakai, ke ti nanououa irouia n itera tabeua? Ke iai iroura te aroaro ae te tauraoi n taai nako n un ma n iangoi bwaai aika buakaka ngkana temanna man te koraki arei e karaoa te kairua ae uarereke ke e bure teutana nakoira? Titirakiniko ni kangai, ‘I riai ni kekeiaki riki ni karekea raoi nanon te Atua irou ae te aki inanonano?’
7. Te riki ni moa n raoiroi iroun te Kristian e kona naba n nanona tarakia aomata tabemwaang n te aro ra?
7 Te kauoua ni katoto: N aron are e taekinaki n I-Biribi 2:3, ti na “tai karaoa te bwai teuana ni kakarabakau ma ni kainikatonga, ma [ti] na nanorinano n atongia [raora] bwa aongkoa a raoiroi riki nako [ira].” Tera aron rikirakera n te itera aei? Bon iai itera ake a mamaara iai aomata n tatabemania nako ao itera ake a korakora iai. Ngkana iai ngkoa iroura te aroaro ae ti kai nori bwaai ake a mamaara iai aomata, ao te koaua bwa ti a tia ni karikirakeira ngkai, n aron ae ti nang aki manga kaantaningaia aomata bwa a riai ni kaan ma te ‘kororaoi’ ni bwaai ni kabane? (Iakobo 3:2) Ti a taneiai riki ngkai n nori—ma ni kani kakaei—aaro ike a na rietata riki iai nakoira, aomata tabemwaang? ‘I kakoauaa bwa e bwaati riki te tari-te-aine aei nakoiu n aron kaotan te taotaonakin nano.’ ‘Te aomata arei e kaota te onimaki n te aro ae e korakora riki nakoiu.’ ‘Ni koauana, e mwaatai riki nakoiu n anga reirei.’ ‘E bwaati riki neierei nakoiu n taona unna.’ Tao iai tabeman kaaini Korote rimoa ake a riai n rikirake riki n itera aikai. Tera arora iai?
8, 9. (a) N te aro raa are Ebabera e tataro ibukia kaaini Korote bwa a na “tei” ni moa n raoiroi? (b) ‘Te tei ni moa n raoiroi’ e nanona tera ni kaineti ma taai aika a na roko?
8 E tataro Ebabera bwa kaaini Korote a na “tei ma ni moa n raoiroi.” E teretere bwa Ebabera e tataro nakon te Atua bwa kaaini Korote a na “tei” ke n teimatoa n aroia ae moan te raoiroi, ngkai Kristian aika a ikawai raoi n te onimaki ngaiia.
9 Ti aki kona n iangoia bwa aomata ni kabane ake a riki ni Kristian ma n ikawai iai, a na bae ni bane n teimatoa n aroia anne. E taku Iesu bwa temanna mai buakoia natin te Atua aika anera, “e aki tei n te koaua.” (Ioane 8:44) Ao Bauro e kauringia kaaini Korinto taekaia tabeman ake a beku iroun Iehova inanon taai tabeua, ma a manga kerikaki mai iai. E reireinia tarina ake a kairaki n te taamnei ni kangai: “Ane taku ba e tei ao e na tarataraia ba e kawa ni bwaka.” (1 I-Korinto 10:12) E a kakorakoraki iai kakawakin te tataro anne, ae te bubutii bwa kaaini Korote a na “tei ma ni moa n raoiroi.” (Ara bwai manreireiti.) Ngkana a riki ni moan raoiroi ke a ikawai raoi, ao a riai naba n teimatoa n aroia anne, n aki kerikaki, ke ni kua, ke ni manga beti nako. (Ebera 2:1; 3:12; 6:6; 10:39; 12:25) Mangaia are a na “moa n raoiroi” n te bong are a tuoaki iai ma n anganaki te kabanea ni kariaia.—2 I-Korinto 5:10; 1 Betero 2:12.
10, 11. (a) Tera te katoto are e karaoia ibukira Ebabera ni kaineti ma te tataro? (b) N aron are e karaoia Ebabera, tera am motinnano ae ko kani karaoia?
10 Ti a tia ni maroroakina aron kakawakin mwanewean araia aomata tabeman n ara tataro, katereterean ara bubutii nakon Iehova bwa e na buokia, e na kabebetei nanoia, ma n angania te taamnei ae raoiroi. Boni ngaia anne aron ana tataro Ebabera ibukia kaaini Korote. Ti boni kona—ao n etina, ti riai—ni kunea te reirei ibuakon taeka aikai ae kakawaki ibukin bwaai ake ti na manewei n ara tataro nakon Iehova ibon ibukira. Bon akea te nanououa bwa ti riai ni bubutii te ibuobuoki mairoun Iehova bwa ti aonga n “tei ni moa n raoiroi.” Ko karaoa anne?
11 Bukin tera bwa ko aki taekina arom nakoina n am tataro? Taetae nikawai ma te Atua ibukin arom are ko a tia n rikirake iai ni kaea te aro ae ko na “moa n raoiroi,” bwa ko na riki n ikawai ma ni wanawana raoi. Bubutiia bwa e na buokiko bwa ko na nori aaro ike ko riai n rikirake riki iai n te itera n taamnei. (Taian Areru 17:3; 139:23, 24) Akea te nanououa bwa bon iai bwaai tabeua ake ko na kainnanoa riki buokam iai. Ao ngkanne, e aki riai ni bwara nanom iai, ma butiia te Atua ni katereterea raoi bwa ko tangira buokam mairouna bwa ko aonga n rikirake riki. Kaokioka karaoan aei. N etina, bukin tera bwa ko aki motika nanom bwa inanon te wiki aei, ko na tataroakinna raoi ni bubutii bwa ko na “tei ma ni moa n raoiroi.” (Ara bwai manreireiti.) Ao bairea kabatiaan karaoan aio ngkai ko a iaiangoa te kibu ibukin te ririki. Ngkana ko tataro, ao katuua riki taekan aroarom tabeua aika a kona ni kairiko bwa ko na kerikaki man te beku iroun te Atua, ao arom n tuka rikin anne.—I-Ebeto 6:11, 13, 14, 18.
Tataro ni Bubutii bwa Ko na Karekea Raoi Nanom
12. Tera riki bukina are kaaini Korote a riai ni ‘karekea raoi nanoia’?
12 E tataro naba Ebabera ibukin te bwai teuana ae moan te kainnanoaki ibukin norakia kaaini Korote bwa a na tei ma ni kariaiakaki imatan te Atua. Ao e kakawaki naba ibukira ngkai. Tera te bwai anne? E tataro Ebabera ni bubutii bwa a na tei ma ni ‘kareke raoi nanoia n nanon te Atua ni kabanea.’ A otabwaniniaki n reirei aika bwaoua ao iango n aomata aika a kona n uruana te onimaki, ae tabeua mai buakoia ake a mwamwana te aba n taraa ni boraoi ma te aro n taromauri ae koaua. N aron anne, a imanonoaki bwa a na kawakini boong n toa aika kaokoro, n taian amwarake, ke n taian aki-mamatam, n aron are e riai ni karaoaki n te taromauri n Iutaia. Taan reirei ni kewe a katuua taekaia anera, ake taamnei ake a mwaaka ake a kabonganaki ibukin nikiran te Tua iroun Mote. Iangoia bwa tao ko a kaitara ma kariri aikai! A kakaokoro nako iango ake a kauntaba.—I-Karatia 3:19; I-Korote 2:8, 16-18.
13. Ataakin te koaua raa ae e kona ni buokia kaaini Korote rimoa, ao ti na kanga naba ngaira ni buokaki iai?
13 E kaitara anne Bauro ngke e kamataata kakawakin ana mwakuri Iesu Kristo. “Ma ngaia aei, ngkai kam a tia n anganaki Kristo Iesu are te Uea, ao kam na nakonako naba i nanona, ni kaneneaki wakaami, ma ni kateaki i nanona, ma ni kateimatoaki n te onimaki n te aro are kam reireiaki iai.” Eng, a riai (kaaini Korote ao ngaira naba) n nanona raoi kakoauan kakawakin ana mwakuri Kristo n ana kaantaninga te Atua ao inanoni maiura. E kabwarabwara ni kangai Bauro: “Ba e maeka i nanona onraken te Atua ni kabanea n te aro n rabata, ao kam a tia ni kaonaki i Rouna, are atuia uea ni kabaneia ma ake a korakora.”—I-Korote 2:6-10.
14. Bukin tera ngkai aia kaantaninga kaaini Korote bon te bwai ae koaua irouia?
14 Kaaini Korote bon Kristian ake a kabiraki n te taamnei. Bon iai aia kaantaninga ae kaokoro ae taekan te maiu i karawa, ao e rangi n riai bwa a na katuua aia iango i aon te kaantaninga aei. (I-Korote 1:5) Bon “nanon te Atua” bwa a na nanona raoi koauan aia kaantaninga. Iai ibuakoia ake a riai n nanououa n aron aia kaantaninga aei? Bon akea! E kaokoro ngkanne ni boong aikai, irouia ake a anganaki te kaantaninga mairoun te Atua ibukin te maiu n te baretaiti i aon te aonnaba? E aki! Te kaantaninga ae koaua naba aei bon “nanon te Atua.” Ngkai, ko na iangoi titiraki aikai: Tera aron matoan am kaantaninga ngkai ko kekeiakina aron kaainakin te “koraki ae uanao” are e na kamaiuaki man te “rawawata are korakora”? (Te Kaotioti 7:9, 14) Bon “nanom” naba ae ko a tia ni kakoauaa, ae kanoan naba “nanon te Atua ni kabanea”?
15. Bauro e katereterei reirei raa ake a taekina naba te kaantaninga?
15 Ngkana ti taekina te “kaantaninga,” ti aki iangoa te bwai ae e tangiraki ae aki mataata raoi, ae kaanga te mii. Ti kona n nora aei man reirei tabeua ake a kaotaki iroun Bauro nakoia kaain Rom rimoa. N reirei akanne, bwaai ni kabane ake a taekinaki, a bon reitaki ma ake a taekinaki imwiia. Tara te tabo ike Bauro e karina iai te taeka ae “kaantaninga” ibuakon ana kakarabakau: “Ti kimareirei naba n taian rawawata; ngkai ti ata te rawawata ba e karika taotaonan te nano; ao taotaonan te nano e karika te kataki; ao te kataki e karika te kaantaninga: ao te kaantaninga e aki kamaamaaea te aba; ba e nurakinaki tangirara iroun te Atua i nanora iroun te Tamnei are Raoiroi are ti anganaki.”—I-Rom 5:3-5.
16. Tera te kaantaninga ae e reke iroum ngke ko moan reiakinaki te koaua man te Baibara?
16 Ngke a moan taekina rongorongon te Baibara nakoim Ana Tia Kakoaua Iehova, tao e bae n anaaki nanom n te koaua teuana, n taekaia maate, ke te manga-uti. Ibukia aomata aika mwaiti, te koaua ae boou irouia ae kakawaki riki, bon te atatai man te Baibara ae a kona ni maiu n aki toki n te baretaiti i aon te aonnaba. Kauringa arom ngkoa ngke ko moan ongora te reirei aei. Ai raoiroira te kaantaninga aei—ae e nang aki manga noraki te aoraki ao te kara, ao ko a kona ni maiu nako naba bwa ko aonga ni kukurei n uaan am mwakuri, ao e nang reke naba te raoi ma maan! (Te Minita 9:5, 10; Itaia 65:17-25; Ioane 5:28, 29; Te Kaotioti 21:3, 4) Ko a karekea iroum te kaantaninga ae moanibaan te raoiroi aei!
17, 18. (a) A kanga reirei ake a taekinaki iroun Bauro ni kairiri naba nakon te kaantaninga? (b) Te aeka ni kaantaninga raa ae nanonaki n I-Rom 5:4, 5, ao iai iroum aekakin anne?
17 Imwin tabeua te tai, tao ko na kaitara naba ma te kairiribai ke te bainikirinaki. (Mataio 10:34-39; 24:9) N taai ake a tibwa nako, n aaba tabeua, a kuribwaiaki naba mwengaia taani Kakoaua, ke a kairoroaki bwa a na birinako mai iai. Tabeman a batiboaki, e anaaki aia booki aika a kabwarabwara te Baibara, ke e taekinaki rongorongoia ae kewe, irouia botaki ni kanako rongorongo. N aki ongea bwa te aeka ni bainikirinaki raa ae ko a tia ni kaitara ma ngaai, ma n aron are e taekinaki n I-Rom 5:3, ko na kimwareirei n taian rawawata, ao e na reke uaana ae raoiroi. Ao n aron naba are e koreia Bauro, te karawawataki e karika te nanomwaaka inanom. Ao te nanomwaaka e karika taraakim bwa ko a kataaki ma n tau. Ko ataia bwa ko boni karaoa ae eti ngkana ko karaoa nanon te Atua, mangaia are ko namakina akoam irouna. N aron ana taeka Bauro, ko namakinna bwa ko “kataki.” E reitia nako Bauro n taekinna bwa “te kataki e karika te kaantaninga.” Tao e tara ni kamimi anne. Bukin tera ngkai e a tibwa karina te taeka ae “kaantaninga” Bauro imwin bwaai tabeua? Tiaki te koaua bwa e a kaman reke am kaantaninga ngke ko moan ongora te euangkerio?
18 E teretere ikai bwa Bauro e aki taekina arora ngke ti moan kakaantaninga reken te maiu ae kororaoi. E raka riki are e nanonna iai; e nano riki, ao e rangi n roota te nano. Ngkana ti nanomwaaka ma ni kakaonimaki, ao ti ataia iai bwa ti akoaki iroun te Atua, ao iai naba uaana bwa e na kakorakoraki ma ni kabuburaki riki ara moan kaantaninga. Ara kaantaninga ae e a koaua riki ngkai, e rangi ni matoatoa, ao ti a bon nanonna raoi. Te kaantaninga ae korakora aei e a raneanea riki. E kaon nanora ma n rin raoi iai. “Ao te kaantaninga e aki kamaamaaea te aba; ba e nurakinaki tangirara iroun te Atua i nanora, iroun te Tamnei are Raoiroi are ti anganaki.”
19. Ko na kanga n taekina am kaantaninga, ngkana ko tataro ni katoa tai?
19 Bon ana tataro ni bubutii Ebabera bwa tarina ao mwanena n te onimaki ake i Korote a na teimatoa n ringaki nanoia ni kakoauan bwaai ake a mena imwaia, ma ni ‘kareke raoi nanoia n nanon te Atua ni kabanea.’ Ti bia bane ni kawara te Atua n aron anne ni maroroakini taekan ara kaantaninga ma ngaia. N am tataro ake ko karaoi ibon iroum, ao taekina naba am kaantaninga ibukin te aonnaba ae boou. Kaota aron ingaingan nanom ibukin rokona, nakon Iehova, ao onimakinna raoi bwa e na bon roko. Butiia bwa e na buokiko ni karababa ma ni kakorakora riki am onimaki iai. Katotonga aron Ebabera ngke e tataro bwa kaaini Korote a na ‘karekea raoi nanoia n nanon te Atua ni kabanea.’ Kaokioka karaoan anne.
20. Bukin tera ngkai a aki riai ni bwara nanora ngkana iai tabeman ake a kerikaki man te aro ni Kristian?
20 E aki riai n tabetabe nanom ao e na aki bwara nanom n te koaua ae a aki bane aomata n tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanoia iai. A kona ni bwaka tabeman, a kona n anaaki nanoia ni bwaai tabeua, ke a kona n toki nanoia. Anne ae e riki naba nakoia te koraki ake a kaan riki ma Iesu, ake ana abotoro. Ma ngke e a aki kakaonimaki Iuta, a kerikaki ke a bwara nanoia iai abotoro ake tabeman? A aki! Betero e kamanena ana taeka Taian Areru 109:8 ni kaotia bwa e na iai temanna ae e na onea mwin Iuta. E rineaki oneani mwina, ao ana aomata te Atua aika kakaonimaki a bon waakina nako mwiokoaia ae tataekinan te rongorongo. (Mwakuri 1:15-26) A matoatoa nanoia bwa a na tei ni moa n raoiroi ma ni matoatoa n aia koaua.
21, 22. N te aro raa are e na ataaki arom n tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanom?
21 Ko kona ni kakoauaa bwa e na bon ataaki raoi arom n tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanom n nanon te Atua ni kabanea. E na noraki ma n tangiraki. Iroun antai?
22 Tarim n onimaki aika mwaane ao aine ake a tangiriko a na nora arom anne. E ngae ngkai angiia aomata a na aki taekinna ae a noriko, ma e na riki aekakin raoi are e kabwarabwaraki n 1 I-Tetaronike 1:2-6: “Ti aki toki ni katituaraoa te Atua i bukimi ni kabaneingkami, n atongkami n ara tataro; ngkai ti aki toki n ururinga ami makuri ae bwain te onimaki ma ami makuri ae korakora ae bwain te tangira, ao nanomwakami n ami kaantaninga i nanon ara Uea are Iesu Kristo, i matan te Atua ae Tamara. Ba . . . e aki roko ara euangkerio i roumi n ti te taetae, ma e roko naba n te mwaka, ao iroun te Tamnei are Raoiroi, ao n te aki-nanokokoraki ae bati. . . . Ao kam riki ba taani kakairi i roura ma te Uea.” Kristian aika kakaonimaki ake a raoraoniko a na nanona naba te nano aei ngkana a noriko n ‘tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanom n nanon te Atua ni kabanea.’—I-Korote 1:23.
23. Inanon te ririki aei, ao tera ae ko riai ni kamatoa nanom nako iai?
23 Bon akea te nanououa bwa Tamam are i karawa e na tarataraiko ma ni kukurei iroum. Ko riai ni kakoauaa raoi anne. Bukin tera? Ibukina bwa ko a tei ni moa n raoiroi ao ko a nanona raoi kakoauan “nanon te Atua ni kabanea.” (Ara bwai man reireiti.) E koroboki Bauro ni kaungai nanoia kaaini Korote bwa a na nakonako n “te aro ae tau ma nanon te Uea ae e na karika te kukurei i Rouna ni bwaai ni kabane.” (I-Korote 1:10) Eng, aomata aika aki-kororaoi a boni kona ni kakukureia raoi nanon te Atua. Tarim aika mwaane ao aine ake i Korote rimoa a boni karaoa naba anne. Kristian aika raoraom ngkai a tabe naba ni karaoa anne. Mangaia are ngkoe naba ko boni kona ni karaoia! Mangaia are inanon te ririki aei, e bia kakoauaki n am tataro ni katoa bong ao n anuani maium, bwa ko nanomatoa ni kan ‘tei ni moa n raoiroi ma ni karekea raoi nanom n nanon te Atua ni kabanea.’
Ko Uringnga?
• Tera ae e reitaki ma te ‘tei ni moa n raoiroi’ iroum?
• Baikara aroarom tabeua ake ko riai naba ni mwaneweia n am tataro?
• N aron are e nanonaki n I-Rom 5:4, 5, ko kani karekea te aeka ni kaantaninga raa?
• Tera te tia ae ko kaungaki n te reirei aei bwa ko na uaiakinna ibukin te ririki ae imwaira aei?
[Taamnei n iteraniba 28]
E tataroakinia tarina Ebabera bwa a na tei ni moa n raoiroi, ma ni kakoauaa raoi Kristo ao aia kaantaninga
[Taamnei n iteraniba 31]
Am kaantaninga ae koaua ao matoatoan nanom iai, e a reke naba nakoia te koraki aika mirion ma mirion mwaitiia