Kaungaaki N Ana “Mwakuri Te Atua Aika Kamimi”

“Ti ongo i rouia ngkai a taekin n ara taetae nako ana makuri te Atua aika kamimi.”​—MWAKURI 2:​11.

1, 2. Tera te bwai ae kamimi are e riki i Ierutarem ni Bentekota 33 C.E.?

NGKE e a kaan tokin tain bwebweraken aroka n te ririki 33 C.E, ao e riki te bwai teuana ae kamimi nakoia mwaane ao aine ake taan rimwin Iesu Kristo ake a botaki n te auti teuana i Ierutarem. “Akea ba e a roko mai karawa tangin te neaa, ae kanga neaan te ang ae e korakora, ao e kaona te auti ike a tekateka iai. A nori baike kanga newe ake ai aron taian ai. . . . A bane ni kaonaki n te Tamnei ae e Raoiroi, ao a taetae n taetaen aba tabeua.”​—Mwakuri 2:​2-4, 15, BK.

² A ikoikotaki aomata aika mwaiti i matan te auti, ao ibuakoia bon I-Iutaia aika bungiaki i tinanikun Iuta, ao aomata ake a “kakaonimaki” ake a roko i Ierutarem bwa a na karaoa kauringaan te toa are Bentekota. A bane ni kubanako, kioina ngkai ngaiia n tatabemania nako, a bane n ongo taetaen nako abaia bwa a taetae iai taan rimwin Kristo n “taekin ana mwakuri te Atua aika kamimi.” E kanga n riki anne ngkai bon I-Kariraia ni kabane uake a taetae?​—Mwakuri 2:​5-8, 11, BK.

3. Tera te rongorongo are e taekinna te abotoro Betero nakoia te koraki ake a bane n roko n te Bentekota?

³ Temanna mai buakoia I-Kariraia akanne bon te abotoro Betero. E kabwarabwaraa teuaei bwa tabeua te wiki imwaina, ao e kamateaki Iesu Kristo irouia aomata aika buakaka. Ma e ngae n anne, e a tia ni kauta Natina te Atua man te mate. Imwina riki, e a manga kaoti Iesu nakoia taan rimwina n ikotaki naba ma Betero ao tabeman riki ake a mena naba ikekei n te tai arei. E a bon tia n rierake Iesu nako karawa tebwina te bong n nako, ao boni ngaia are e a karuoa te taamnei ae raoiroi i aoia taan rimwina. Iai nanon te bwai ae riki aei nakoia te koraki ake a karaoa kauringaan te Bentekota? Eng, bon iai. Bwa ni maten Iesu, ao e a katauraoaki iai te kawai ibukiia, ike a na kona ni karekea iai kabwaran aia bure ao n anganaki naba “te bwai n tituaraoi, are te Tamnei are Raoiroi,” ngkana a onimakinna. (Mwakuri 2:​22-​24, 32, 33, 38) Ma tera aron rotakia aomata ake a mataku n te tai arei ngke a ongo taekan “ana mwakuri te Atua aika kamimi?” Ao e na kanga te rongorongo aei ni buokira n tuoa aron ara beku nakon Iehova?

Kairaki bwa A na Mwakuri!

4. Tera ana taetae ni burabeti Ioera are e kakoroaki bukina ni Bentekota 33 C.E.?

⁴ Ngke a a tia ni kaonaki n te taamnei ae raoiroi taan rimwin Kristo, ao a aki tabwara ma a a waaki naba n tibwaa te rongorongo ae raoiroi are e na kamaiuiia aomata, ni moa mairouia te koraki ake a ikoikotaki n te ingabong anne. Aroia n uarongorongo, e a kakoroa bukin te taetae ni burabeti ae kamimi, are e koreaki wanua te tienture n nako iroun Ioera, are natin Betuera, “N na nurakina Tamneiu i aoia aomata ni kabaneia; ao a na taetae ni burabeti natimi mwaane ma natimi aine, a na miakini mii ami unimwaane, a na nori mii-ni-burabeti ami rorobuaka: ao N na nurakina naba Tamneiu i aoia tooro mwaane ma tooro aine ni boong akekei . . . imwain rokon ana bong Iehova are kakanato are kakamaku.”​—Ioera 1:1; 2:​28, 29, 31; Mwakuri 2:​17, 18, 20.

5. A taetae ni burabeti n te aro raa Kristian ake n te moan tienture? (Nora te kabwarabwara are i nano.)

⁵ E nanonaki iai bwa te Atua e nang kateirakea te roro teuana ae kaainaki irouia burabeti aika mwaane ao aine n aroia Tawita, Ioera, ao Tebora, ao e na kabonganaiia bwa a nang taetae ni burabetini kanoan taai aika a na roko? Tiaki ngaia anne. A na bon taetae ni burabeti naati-mwaane ma naati-aine, ao tooro-mwaane ma tooro-aine aika Kristian n te aro are a na kakorakoraaki iroun taamnein Iehova bwa a na katanoatai taekani ‘mwakuri aika kamimi’ ake e a tia ni karaoi Iehova, ao aika e na boni karaoi naba. Ao n te aro anne, a nang riki iai bwa taan taetae ibukin Teuare Moan te Rietata.a Ma, tera aroia aomata akekei n te bwai are e riki?​—Ebera 1:​1, 2.

6. Ngke a a tia n ongo aomata n ana maroro Betero, tera are e kaungaaki nanoia aomata aika mwaiti bwa a na karaoia?

⁶ Imwin ongoraaia aomata n ana kabwarabwara Betero, a mwaiti ibuakoia aika a kaungaaki nanoia bwa a na mwakuri. A “kaki i nanoia ana taeka” ao “a babetitoaki, ao a ikotaki nako ia n te bongi naba arei tao teninga te aomata.” (Mwakuri 2:​41) E a kaman reke irouia aan te atatai man te Baibara kioina ngke bon I-Iutaia ngaiia ao iai naba ibuakoia ake a rairaki nakon te Aro n Iutaia. E reitaki te atatai anne ma te onimaki are e reke irouia man te bwai are a ongoraaia iroun Betero, ao a kairaki iai bwa a na bwabetitoaki “n aran te Tama ao te Nati ao te Tamnei ae e Raoiroi.” (Mataio 28:​19, BK) Imwin bwabetitoaia “a botumwaka n reirei irouia taan tuatua.” Ao ni bon te tai naba anne, a moana karaoan te mwakuri ni minita n tibwatibwaa nako aia onimaki are boou arei nakoia aomata. E boni koaua, bwa a “katoa bong ni bobotaki n te nano ae ti teuana i nanon te Temboro . . . , a neboneboa te Atua, ao a tatangiraki irouia te koraki.” Ao e oti mwin tataekinan te rongorongo aei bwa “[Iehova] E ikotia ma ngaiia n te bong ae koraki akana a tabe ni kamaiuaki.” (Mwakuri 2:​42, 46, 47, BK) A waekoa n tei ekaretia ni Kristian n aaba aika mwaiti ike a maeka iai taan onimaki aikai. Akea te nanououa bwa te rikirake ae waekoa aei n taabo tabeua, e bon riki man ingaingan nanoia n tataekina te “rongorongo ae raoiroi” ngke a a okiri nako aia tabo​—I-Korote 1:​23.

E Mwaaka Ana Taeka te Atua

7. (a) Tera te bwai ae e katiki nanoia aomata nakon ana botaki Iehova ni boong aikai? (b) Tera te rikirake ae ko taku bwa e kona n riki n am tabo ao ni katobibia te aonnaba? (Nora te kabwarabwara ae i nano.)

⁷ Tera aroia aomata ake a kan riki bwa ana toro te Atua ni boong aikai? A riai naba n reirei n ana Taeka te Atua ma te karaurau. Ni karaoan aei, a ataia iai bwa Iehova bon te Atua ae “atataiaomata, ae akoi, ae iremwe n un, ao e bati te nanoanga ma te koaua” irouna. (Te Otinako 34:6; Mwakuri 13:48) A reireinaki taekan ana mwakuri n akoi Iehova ngke e katauraoa te kawai ni kamaiu rinanon ana karea ni kaboomwi Iesu Kristo, are e kawaawaea raraana ibukin kaitiakaia man aia bure ni kabane. (1 Ioane 1:7) A rangi ni kukurei n ataa ana kaantaninga te Atua ibukin “manga-utiia akana raoiroi ao akana aki raoiroi.” (Mwakuri 24:15) A kaonaki nanoia n tangiran teuare Nibwan ‘mwakuri aika kamimi’ aikai, ao a kairaki bwa a na tataekin koaua aika rangi ni kakawaki aikai. Imwin anne a a katabui maiuiia, ma ni bwabetitoaki bwa ana toro te Atua, ao a teimatoa n “riki rake n atakin te Atua.”b​—I-Korote 1:​10b; 2 I-Korinto 5:​14.

8-10. (a) E kanga rongorongon temanna te aine ae te Kristian ni kaota koauan ae e “mwaaka” ana Taeka te Atua? (b) Tera reireiam ae reke man te rongorongo aei ibukin aroaron Iehova nakoia ana toro? (Te Otinako 4:​12)

⁸ E nano te atatai are e reke irouia ana toro te Atua man reiakinaia n te Baibara. A ringaki nanoia n te atatai aei, n te aro are e a bitii aia iango, ao e a reke bwa irian maiuia. (Ebera 4:​12) N aron te katoto teuana, iai temanna te aine ae arana Camille ae mwakuri n te tabo are a tararuaaki iai kaara. Temanna mai buakoia kaara ake e tararuaiia, bon Martha, ae ngaia temanna Ana Tia Kakoaua Iehova. Kioina ngkai e bon rangi n kakaiaki aorakin ana iango Martha, e kainnanoa ngkanne tataraakina ao kairirana n taai nako. E kainnanoa kauringakina amwarakena ao oongan naba kanana. Ma e ngae n anne, bon iai te bwai ae e a tia n rangi n rota ana iango Martha are e teimatoa n tiku ngkai n ana ururing, ao ti na noria bwa tera.

⁹ N te bong teuana, ao e a nora Camille n tang Martha ibukin rawawatan nanona are e taonaki iai. E kawara Camille Martha ma n rabwatia ao e kairia bwa e na reiakina te Baibara ma ngaia. Ma e koaua bwa te aomata ae iai aorakin ana iango n aron Martha, e kona naba ni kaira te reirei man te Baibara? Eng, e boni konaa! E ngae ngke e rangi ni korakora buan ana ururing, ma e bon aki kona ni mwanuokina Atuana ae kamimi; ao e bon tuai naba ni mwanuokini koaua aika rangi ni kakawaki ake e a tia n reiakini man te Baibara. I nanon aia tai n reirei, ao Martha e tuanga Camille bwa e na wareki barakirabe nako, ao n nori kiibu ake a kaotaki iai, e na wareki naba titiraki ake i nano ao ni kaekai. E waaki nako aroia aei i nanon tabeua te tai, ao e ngae ngke iai aorakin Martha, ma e rikirake ana atatai Camille man te Baibara. E ataia Martha bwa e kainnanoa te bobotaki ma aomata ake a kan toro iroun te Atua, neie Camille. Ibukin anne, e a anganna te bwakaereti ao te kauniwae bwa e aonga n reke onean Camille ae taraaraoi n ana moantai n ira te botaki n te Mwaneaba n Uea.

¹⁰ E rotaki nanon Camille n aron Martha ni kaotiota tangiraia aomata, ana banna ni katoto, ao n ana koaua ae matoatoa i aona. E reitia naba ma n taku bwa te bwai are e kataia n reireinna Martha man te Baibara, boni moanibaan te kakawaki, kioina ngkai e a tia ni mwanuokini angiin bwaai Martha, ma e bon aki mwanuokini bwaai ake e a tia n reiakini man te Baibara. Rimwi riki, ngke e a manga kamwaingaki Camille nakon te tabo teuana ibukin tararuaaia naba kaara, ao e a tibwa roko te namakin irouna ae e a riai ni karaoa nanon te bwai are e a tia n reireinaki iai. N ana moantai are e angaraoi iai, e nako ni kaea te botaki n te Mwaneaba n Uea, ao e bwaina te bwakaereti ma te kauniwae are e anganna ngkoa Martha, ao ikanne are e a tuatua naba iai bwa e kan reirei n te Baibara. E noraki rikiraken Camille, ao e a bwabetitoaki.

Kaungaaki Nakon Maiuakinan Ana Kaetieti Iehova

11. I rarikin ingaingara n tataekinan te rongorongo, ti na kanga ni kaotiotia bwa a a tia ni kaungaaki nanora n rongorongon te Tautaeka n Uea?

¹¹ I nanoni boong aikai, ao e a raka i aon onoua te mirion mwaitiia taani Kakoaua ibukin Iehova, ake a tataekina “rongorongon te Tautaeka n Uea” ni katobibia te aonnaba n aron Martha ao ai manga Camille. (Mataio 24:14; 28:​19, 20) A kaungaaki bwa a na taekina “ana mwakuri te Atua aika kamimi,” n ai aroia naba Kristian ake n te moan tienture. A rangi ni kukurei ngkai e a reke kabwaiaia ae te uouota te ara ae Iehova, ao ngkai e a tia naba ni karuoa taamneina i aoia. Mangaia are, a kabanei korakoraia “n nakonako n te aro ae tau ma nanon te Uea ae e na karika te kukurei i Rouna ni bwaai ni kabane,” ma ni maiuakin ana kaetieti n taai nako. Irarikin kakaraoan bwaai aikai, ti riai naba ni karinei ana kaetieti te Atua n aron kunnikaira ao arora ni katamaroai rabwatara.​—I-Korote 1:​10a; Tito 2:​10.

12. Tera te reirei ae kaineti ma aron kunnikaira ao katamaroaan rabwatara ae ti kona ni kunea n te 1 Timoteo 2:​9, 10?

¹² Eng, e a bon tia Iehova n anganira kaetieti ni kaineti ma aron taraakira. E kaotii ana kaetieti te Atua tabeua te abotoro Bauro ni kaineti ma aei. “I tangiriia naba aine ba a na kunnikaiia n te kunnikai ae riai, ma te mata n aki kan taraki, ma te wanawana; ao a na tai katamaroaia n iranatuia aika biraki, ma te koora, ke moomi, ke n te kunnikai ae e bati boona; ma a na katamaroaia ni makuri aika raraoi, n te aro ae riai irouia aine aika a taku ba a tangira te Atua.”c Tera reireiara man taeka aikai?​—1 Timoteo 2:​9, 10.

13. (a) Tera ae nanonaki n “te kunnikai ae riai”? (b) Bukin tera ngkai ti kona n taekinna bwa a aki kangaanga touan mwin ana kaetieti Iehova?

¹³ E oti n ana taeka Bauro bwa a riai Kristian ni “kunnikaiia n te kunnikai ae riai.” A na taraia bwa a na aki baareka, a na aki mangaongao ke n taraabuaka. A kona ni karaoa ae boraoi ma aei aomata ni kabane ao n ikotaki naba ma aomata aika kainnano, ngkana a na kateimatoaa taraan aia kunnikai bwa e na itiaki ao n taraaraoi. N aron te katoto teuana, ni katoa ririki i aon Amerika Maiaki ao a aki toki n ririanna taani Kakoaua n te raroa ae korongangaa te maire rinanon te buakonikai, ao imwina a a manga toka n te waa i nanon iraua ma iraua te aoa ibukin kaean te bwabwaro. I nanon tain te mwananga ao e boni kona ni bwaka temanna i nanon te karaanga ke e reke rabin kunnikaina n te mwaanga ni kai ao n raeuaaki. Mangaia are ngkana a a roko aomata aikai n te tabo are e na boo iai te bwabwaro, ao e a bon rangi ni mangaongao aron taraaia. Ngaia are a a manga karekea aia tai ni kanim bwatinin aia kunnikai, n onei aia katikitiki, ao n uaati ma ni katirai aia kunnikai ake a na bwaini n tain te bwabwaro. A karinea kaoakiia ni kunnikaia aika taraaraoi kioina ngkai a na amwarake n ana taibora Iehova.

14. (a) Tera ae nanonaki n ae ti na kunnikainira “ma te mata n aki kan taraki ma te wanawana”? (b) Tera ae irekereke ma arora ni kunnikainira ‘n ai aroia aomata aika a tataekina karinean te Atua’?

¹⁴ Ma irarikin anne ao e karaua ni kamataataa Bauro bwa ti riai ni kunnikainira “ma te mata n aki kan taraki, ma te wanawana.” E nanonaki iai bwa ti na aki taraa ni kainikatonga, ni kamimi, ni kabwakabwaka, ke ni kaotii bwain rabwatara aika a aki riai n oti, ke n rangi ni kakairi ni kukune aika boou ni kaineti ma te kunnikai. I rarikin naba anne, ti bon riai ni kunnikainira n te aro ae kaotiotaki iai ‘karinean te Atua.’ Tiaki ngkanne anganaki ikai te bwai are ti riai n iaiangoia n taai nako? Bon tiaki tii taekan bwainakin te kunnikai ae riai ngkana ti kaakaei botakin te ekaretia, ao imwina ti a manga boni karaoi mwakuri tabeua riki n aki akaka n tabetai. Kioina ngkai boni Kristian ao minita ngaira n taai nako, e riai ngkanne, bwa taraakira e na teimatoa ni kaotiota te karinerine ao te onimakinaki. Ti a boni kaman ataia naba bwa kunnikaira ni mwakuri ao n reirei e na boraoi ma te bwai are ti na karaoia. Ma e ngae n anne, ao ti bon riai naba ni kunnikainira ma te mata n aki kan taraki ma te wanawana. Ngkana ti teimatoa ni kaotiota onimakinan te Atua n arora ni kunnikainira, ti na bon aki kerikaki ngkanne man te uarongorongo ke ni maamaa, ibukina bwa a taraaraoi kunnikaira.​—1 Betero 3:​15.

‘Kam na Tai Tangira Aon te Aba’

15, 16. (a) Bukin tera ngkai e kakawaki bwa ti na aki-katotongia kaain te aonnaba aei n aroia ni kunnikainiia ao ni katamaroaiia? (1 Ioane 5:​19) (b) Tera bukina ae riai ae ti na kararoaira iai man kunnikai ao bwaai ni katamaroa aika tatangiraki irouia kaain te aonnaba?

¹⁵ Te reirei are e koreaki n te 1 Ioane 2:​15, 16 e anga naba te kairiri ibukin aron kunnikaira ae ti kona n rineia ao aron katamaroaakira. Ti wareka iai ae kangai, “Kam na tai tangira aon te aba, ao tai tangiri naba bwain aon te aba. Ngkana e tangira aon te aba te aomata, ao e aki mena tangiran te Tama i nanona; Ba bwaai ni kabane aika mena i aon te aba, ae ana kaibabaru te rabata, ma aia kaibabaru maata, ma kainikatongan te maiu aei, a aki riki mairoun te Tama, ma a riki mai aon te aba.”

¹⁶ Ai rokoraoi ra te reirei anne! N te roro are e a korakora riki iai te kaririaki mairouia ara tabonroro, ti riai n aki kariaia aomata bwa a na bairea aron kunnikaira ke aron katamaroaakira. A a bon rikirake ni bubuaka aekakin kunnikai ao katamaroa ake a kakabonganaki n ririki aika tibwa nako. A aki naba kona n onimakinaki bwakuaku ao taani bitineti ibukin karaoan te katoto ae kona naba n iraki irouia Kristian. Aio bukina naba ae ti riai n taraia n taai nako bwa ti na “tai katotonga katein aonteaba aei” ngkana ti na maiuakina ana kaetieti te Atua, ao n te aro anne e na “kamoamoaki, ni bai ni kabane, te reirei ae taekan te Atua ae ara Tia Kamaiu.”​I​—Rom 12:2; Tito 2:​10, BK.

17. (a) Baikara titiraki aika ti riai n iaiangoi ngkana ti kabooi kunnikaira ke ngkana ti rinea te aeka ni waewae teuana? (b) Bukin tera ngkai a riai atuun utu nako ni mwamwannanoa aron taraakiia kaain aia utu?

¹⁷ Imwain ae ti kabooa te kunnikai teuana, ti wanawana ngkana ti titirakinira moa ni kangai: ‘Bukin tera bwa e anaaki nanou nakon te aeka ni waewae aei? Ibukina bwa e nonoraki i aon te tia kamataku ae rangi ni kinaaki temanna ae I tatangiria? E bwabwainaki irouia kaain te kaeng ni burakiako ke te kurubu teuana ae boutokaa te nano ni karitei?’ Ti riai moa ni karaua n tirotiroa raoi te kunnikai. Ngkana tao te kunnikai ke te kamumun, tera aron mwaraina? Tera aroni koreana? E taraaraoi man tau ao n aki kamatauninga, ke e rangi ni koonono, n te aro are e a terenako iai bwain te rabwata are e aki riai n ootara, ke a rangi ni kabwakabwaka ke e mata-baareka? Manga titirakiniko ni kangai, ‘Ngkana I bwaina te kunnikai aei, e na riki bwa te bwai ni kabwakabwaka nakoia tabeman?’ (2 I-Korinto 6:​3, 4) Bukin tera bwa ti riai ni mwannanoa aei? Ibukina bwa e kangai te Baibara, “Ba e aki irira oin nanona Kristo.” (I-Rom 15:​3, BK) A riai atuun utu ni Kristian ni mwannanoa aron taraakia kaain aia utu. Ibukin karinean te Atua are a taromauria, a riai mataniwin nako utu ni waekoa n anga te kaetieti ae matoatoa ao n tatangira n te tai are a nora iai riaina.​—Iakobo 3:​13.

18. Tera ae e kairiko bwa ko na tarataraa raoi aroni kunnikaim ao katamaroaam?

¹⁸ Te rongorongo are ti tataekinna e roko mairoun Iehova are boni ngaia te banna ni katoto ae rangi ni mimitong ao e tabu. (Itaia 6:3) E kaumakira te Baibara bwa ti na kakairi irouna “n ai aroia ataei aika tangiraki.” (I-Ebeto 5:1) Arora ni kunnikainira ao ni katamaaroaira, e kona n irekereke ma karaoiroan ke kabuakakan Tamara are i karawa. Akea te nanououa bwa ti boni kani kakukureia nanona!​—Taeka N Rabakau 27:11.

19. Baikara kakabwaia aika a reke man katanoataan “ana mwakuri te Atua aika kamimi” nakoia aomata tabemwaang?

¹⁹ Tera aron am namakin ibukin “ana mwakuri te Atua aika kamimi” aika ko a tia n reiakin? N etina, ai kakabwaia ra ngaira ngkai e a reke te koaua iroura! A a bane ni kabwaraaki ara bure, ibukina bwa ti onimakina raraan Iesu Kristo. (Mwakuri 2:​38) Ao uaan anne, ti a inaaomata n taetae i matan te Atua. Ti aki maaka naba te mate n aron ae a namakinna te koraki ake akea aia kaantaninga. N onean mwin anne, e reke iroura ana taeka ni karaunano Iesu ae n te bong teuana “a na bane iai n ongo bwanana aomata ake a mena i nanon ruaia ni mate, ao a na oti nako.” (Ioane 5:​28, 29) E a tia n akoira Iehova ngke e kaotii bwaai aikai ni kabane nakoira. I rarikin naba anne, e a tia ni kabwaroa taamneina i aora. Mangaia are, ara kakaaitau ibukin bwaaintangira aika raraoi aikai, a na kairira bwa ti na karinei ana kaetieti aika kakawaki, ti na kamoamoaa ma te ingaingannano, ao ti na katanoatai ‘mwakuri aika kamimi’ nakoia aomata.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Baikara ‘mwakuri aika kamimi’ ake a ongo aomata ni Bentekota 33 C.E., ao tera aroia iai?

• E kanga te aomata temanna n riki bwa te tia rimwin Iesu Kristo, ao tera ae nanonaki n anne?

• Bukin tera ngkai e kakawaki ibukira bwa ti na taratarai raoi aron ara kunnikai ao katamaroaakira?

• Baikara bwaai aika riai n iaiangoaki ngkana e karaoaki te babaire bwa burara te kunnikai ao aeka ni waewae raa aika raraoi?

[Taamnei n iteraniba 13]

E katanoataa Betero bwa e a tia ni kautaki Iesu man te mate

[Taamnei n iteraniba 15]

Ko kakaotiota te aroaro ae riai nakon te Atua are ko taromauriia?

[Taamnei n iteraniba 16]

A riai kaaro aika Kristian ni mwamwannanoa aron taraakia kaain aia utu