Kristian Rimoa Ao Te Tua Mairoun Mote

“Bon te tia kawakinira te Tua ni karokoa kaotini Iesu Kristo.”​—I-karatia 3:24, BK.

1, 2. Baikara kakabwaia tabeua ake a reke irouia I-Iteraera ake a aantaeka n te Tua Mairoun Mote?

E ANGA taian tua Iehova nakoia I-Iteraera n 1513 B.C.E., ao e tuangiia bwa ngkana a ongeaba ni bwanana, ao e na kakabwaiaiia, ao e na reke irouia te maiu ae kakukurei ma ni karaunano.​—Te Otinako 19:5, 6.

² ‘E itiaki, e eti, ao e raoiroi’ te Tua anne, are e aranaki bwa te Tua Mairoun Mote, ke ni kauarerekeana “te Tua.” (I-Rom 7:12) E karikirakei aroaro aika raraoi n aron te akoi, te kakaonimaki, te aroaro ni maiu ae riai, ao te iraorao i marenaia aomata. (Te Otinako 23:4, 5; Nakoia Ibonga 19:14; Te Tua-Kaua 15:13-​15; 22:10, 22) A kaungaki I-Iteraera n te Tua aei bwa a na bwaina te itangitangiri i marenaia. (Nakoaia Ibonga 19:18) Irarikin naba anne, a aki kariaiakaki bwa a na iraorao ke ni karekei buuia mairouia Tientaire ake a aki mena i aan te Tua. (Te Tua-Kaua 7:3, 4) Kioina ngke e riki te Tua Mairoun Mote bwa te “roki” are e kaokoroia I-Iutaia ma Tientaire, ao e kawakinia naba ana aomata te Atua bwa a na aki kabarekaki n iango ao ni mwakuri aika kaakaraoaki irouia aika tiaki I-Iutaia.​—I-Ebeto 2:14, 15; Ioane 18:28.

3. Tera manenan te Tua, e ngae ngke akea temanna ae e kona ni kororaoi ni kawakinna?

³ Ma e ngae n anne, a aki naba kona ni kawakin raoi nanon ana Tua te Atua, te koraki ake a ataaki bwa a rangi ni kakaonimaki iai. E kaantaningaia Iehova bwa a na karaoa ae e a riaon aia konaa aomata aikai? E aki. Teuana bukina ngkai a anganaki I-Iteraera te Tua bwa a aonga ni ‘kaotaki iai buure.’ (I-Karatia 3:19, BK) Man te Tua anne are a riki iai n ataa kainnanoan te tia Kamaiu, I-Iutaia aika raraoi nanoia. A kimwareirei I-Iutaia aika kakaonimaki ngke e a roko Teuarei, bwa e a kaan kainaaomatakiia man te tautoronaki i aan te bure ao te mate!​—Ioane 1:29.

4. E a kanga n riki te Tua bwa ‘te tia kawakinira ni karokoa kaotini Kristo’?

⁴ E karaoaki te Tua Mairoun Mote bwa te babaire ae e na aki-teimaan. Ngke e kororeta te abotoro Bauro nakoia raona ni Kristian, ao e taekina te tua anne bwa ‘te tia kawakinia ni karokoa kaotini Iesu.’ (I-Karatia 3:24, BK) Te tia kakawakin n taai akekei, e iriria ataei nakon aia kuura n reirei ao ni manga oki naba ma ngaiia. Tiaki ngaia te tia reirei, ma e boni kairiia ataei nakon aia tia reirei. Ai arona naba, bwa te Tua Mairoun Mote e karaoaki bwa e na kairiia I-Iutaia aika mamaaka te Atua nakon Kristo. E berita Iesu bwa e na mena irarikia taan rimwina “ni boongi ni kabane ni karokoa tokin aonaba.” (Mataio 28:20) Ngke e a tei te ekaretia ni Kristian, ao e aki manga manena ngkanne ‘te tia kakawakin’ ae e nanonaki iai te Tua. (I-Rom 10:4; I-Karatia 3:25) Ma iai tabeman I-Iutaia aika Kristian ake a mwaarara ni karekea te ota ibukin te koaua ae kakawaki aei. Ao ibukin anne, a bon teimatoa naba n taua te Tua imwin manga-utin Iesu. Ma a ataia ake tabemwaang bwa e a aki riai ni manga tauaki te Tua. A katea iai te banna ni katoto ae raoiroi ibukira ni boong aikai. Ti na noria bwa e kanga n riki aei.

Te Ota ae Boou n te Koaua ni Kristian

5. Baikara kaetieti ake e karekei Betero man ana miitara, ao bukin tera bwa e kubanrou iai?

⁵ E kamimi ana miitara te abotoro ni Kristian ae Betero are e reke irouna n 36 C.E. E roko te bwana mai karawa n te tai anne ao e tuangnga bwa e na tiringi ao ni kangi maan-ni-kiba ao maanin aon te aba ake a kamwara i aan te Tua. E kuba iai Betero! E bon “tuai ni kana te bwai teuana ae aki itiaki ke ae kamwara.” Ma e tuangaki n te bwana arei ni kangai: “Ane E kaitiakia te Atua, ao tai atongnga ngkoe ba e aki itiaki.” (Mwakuri 10:9-15) E butimwaea te taeka anne Betero, ao e aki kamatoa n taua te Tua. Aei are e a kairia bwa e na nora te bwai ae kamimi ni kaineti ma ana kaantaninga te Atua.

6, 7. Tera ae e kaira Betero bwa e na ataia bwa e a kona ngkai n uarongorongo nakoia Tientaire, ao baikara riki bwaai tabeua aika e atai?

⁶ Aei te bwai ae e riki. A roko teniman mwaane nakon te auti are e mena iai Betero, bwa a na butiia bwa e na airi ma ngaiia nakon ana auti Korenerio, ae te Tientaire ae mamaaka te Atua ao e tuai ni korotobibiaki. E karinia mwaane aikai Betero n ana auti ao e akoiia. Ibukina bwa e a tia n reke otana n nanon te miitara arei, ao e airi ma mwaane akekei n te bong are imwina nakon ana auti Korenerio. Ikekei are e a kaotiota iai taekan Iesu Kristo Betero. E taku n te tai anne Betero: “I bon ataia raoi ngkai ba akea okoroia aomata iroun te Atua, ma e kukurei irouia aomata nako mani botanaomata nako, ngkana a makua ma ni karaoa ae e raoiroi.” Tiaki tii Korenerio ae e onimakina Iesu, ma bon ana koraki naba ma raoraona ni kaan, “ao e ruo te Tamnei ae e Raoiroi i aoia aomata ni kabaneia ake a ongora n ana taeka [te Atua].” Ngke e ataia Betero bwa bon Iehova are e boutokai bwaai ake a karaoaki, ao e tua “ba a na babetitoaki n arani Iesu Kristo.”​—Mwakuri 10:17-​48, BK.

⁷ Tera ae e kaira Betero bwa e na iangoia bwa a kona ngkai n riki Tientaire ake a aki mena i aan te Tua Mairoun Mote, bwa taan rimwin Iesu Kristo? Te ota ni kaineti ma bwaai n taamnei. Kioina ngkai e a tia te Atua ni kaota ana akoi nakoia Tientaire aika aki-korotobibiaki ngke e kabwaroa taamneina nako aoia, ao e ataia Betero bwa a tau ni bwabetitoaki. E a ataia naba Betero n te tai anne, bwa e aki kaantaningaia Kristian aika Tientaire te Atua, bwa a na taua te Tua Mairoun Mote, bwa a aonga n tau ibukin te bwabetito. Ngke arona bwa ko maiu n te tai arei, ko na tauraoi ni bita am iango n aron are e karaoia Betero?

Tabeman A Teimatoa ni Kakairi Iroun te tia ‘Kawakinia’

8. Tera okoron aia iango Kristian ake a maeka i Ierutarem ma ana iango Betero ni kaineti ma te korotobibi, ao bukin tera?

⁸ E nako Ierutarem Betero imwin kitanan ana auti Korenerio irouna. E a tia n roko te rongorongo irouia kaain te ekaretia ikekei ibukin taekaia Tientaire aika aki-korotobibiaki, ake “a kaki i nanoia ana taeka te Atua,” ao tabeman mai buakoia taan rimwin Kristo aika I-Iutaia, a aki kukurei iai. (Mwakuri 11:1-3) E ngae ngke a kariaiakaki Tientaire n riki bwa taan rimwin Iesu, ma “te koraki ake kaain te korotobibi,” a imanono n taku bwa aomata aika tiaki I-Iutaia, a riai n taua te Tua bwa a aonga ni kamaiuaki. Ma, e aki kakauntaekaki taekan te korotobibi n taabo ake a bati iai Tientaire ao a karako iai I-Iutaia aika Kristian. A teimatoa iango aika uoua aikai, i nanon 13 te ririki. (1 I-Korinto 1:10) Ai korakora ra kataakia Kristian rimoa ao ai moara ra riki Tientaire ake a maeka n taabo aika a bati iai I-Iutaia!

9. Bukin tera bwa e kakawaki bwa e na kaetaki te kauntaeka ni kaineti ma te korotobibi?

⁹ E roko ni korakorana te kauntaeka anne n 49 C.E., ngke a a roko Kristian mai Ierutarem i Turia are i Antioka, ae te tabo ae e tataekina iai te rongorongo Bauro. A moana tataekinan are Tientaire ake a rairaki a riai ni korotobibiaki ni kaineti ma te Tua. E a riki te kauntaeka ae korakora i marenaia te koraki aei ma Bauro ao Barenaba! Ngke arona bwa e aki raoiakinaki te kauntaeka arei, ao e na bae ni kabwakaki aia onimaki tabeman Kristian tao mai buakoia I-Iutaia ke mai buakoia Tientaire. Mangaia are e karaoaki te babaire ike e a kamwanangaki iai Bauro ao tabeman riki n nako Ierutarem, bwa a na butiia kaain te rabwata n tautaeka ibukia Kristian, bwa a na kaeta te kauntaeka arei.​—Mwakuri 15:1, 2, 24.

Te Kauntaeka ao Imwina te Bonnano!

10. Baikara bwaai tabeua ake a iangoi moa kaain te rabwata n tautaeka imwain karaoan aia motinnano ni kaineti ma aroia Tientaire?

¹⁰ Ngke e boo te botaki, ao tabeman a a kauntaeka ni boutokaa te korotobibi, ao tabeman a kaitaraa. N te bong anne, ao e aki karaoaki te moti ni kaineti ma irakin nanoia te koraki ake a korakora n aia eti. Imwin te kauntaeka ae korakora ao te abotoro Betero ma Bauro, a kaotii kanikina ake e a tia ni karaoi Iehova nakoia te koraki aika aki-korotobibiaki. A kabwarabwaraa bwa e a tia te Atua ni kabwaroa taamneina ae raoiroi i aoia Tientaire aika aki-korotobibiaki. Ai aron ae a titiraki ni kangai: ‘E kona te ekaretia ni Kristian ni kakeaa bongaia te koraki ake e a tia n rineia te Atua?’ E a manga wareka te kibu teuana man te Baibara te tia rimwin Kristo are Iakobo, are a buokaki iai aomata ni kabane ake a roko bwa a na ataa raoi nanon Iehova ni kaineti ma te kauntaeka anne.​—Mwakuri 15:4-​17.

11. Tera te bwai ae e aki kairekerekeaki ma karaoan te motinnano ni kaineti ma te korotobibi, ao tera ae e kaotia bwa e kakabwaiaki te moti aei iroun Iehova?

¹¹ A bane aomata n te tai arei n taningaa ana moti te rabwata n tautaeka. E koaua bwa kaain te rabwata aei, a na kukurei n te korotobibi ibukina bwa iai raraaia n I-Iutaia? Tiaki ngaia anne. Mwaane aika kakaonimaki aikai, a kamatoai nanoia bwa a na ira are e taku te Baibara ma ni butimwaea ana kairiri taamnein te Atua. Imwin ongoraeakinan taeka ni kakoaua aika kakawaki, ao a nano-teuana kaain te rabwata n tautaeka n te moti are a aki kainnanoa te korotobibi Tientaire aika Kristian, ao akea naba riain tauan te Tua Mairoun Mote. Ngke a ongo taari taekan te moti aei, ao a kimwareirei iai, ao ikai are e a moanna naba te ekaretia ni “kabatiaki kaaiia n te bong ae koraki.” Ai kakabwaia ra Kristian akekei ake a aantaeka nakon ana kairiri te Atua ae mataata, ngke a kaekaki aia titiraki ni kabane man te Baibara! (Mwakuri 15:19-​23, 28, 29; 16:1-5) Ma iai te titiraki teuana ae kakawaki, ae tuai ni kaekaki.

Tera Aroia Kristian Aika I-Iutaia?

12. Tera te titiraki ae e tuai ni kaekaki?

¹² E a tia te rabwata n tautaeka ni kamataataa bwa akea kainnanoakin te korotobibi irouia Kristian aika Tientaire. Ma tera aroia Kristian aika I-Iutaia? E aki raoi bane ni kaekaki te titiraki anne, n ana moti te rabwata n tautaeka.

13. Bukin tera bwa e kairua imanonoan ae e reke te kamaiu man karaoan nanon te Tua Mairoun Mote?

¹³ Tabeman Kristian aika I-Iutaia ake a “bati n tangira te Tua” a korotobibia natiia ao a taua te Tua. (Mwakuri 21:20) A rangi n riao tabeman iai, ao a imanono n taku bwa a riai I-Iutaia aika Kristian n taua te Tua bwa a aonga ni kamaiuaki. A rangi ni kairua iai. Bwa a na kanga Kristian ni kareana te man ibukin kabwaraan aia bure? A aikoa manena karea akanne imwin ana karea Kristo. Tera aron te Tua are e taku bwa a aki riai I-Iutaia n iraorao ma Tientaire? E na bon rangi ni kangaanga irouia Kristian aika ingainga nanoia n uarongorongo, bwa a na kaakaraoi tuua aikai ao ni karaoa naba nanon te mwioko are a na reireia Tientaire ni kabane baike e a tia n tua karaoakiia Iesu. (Mataio 28:19, 20; Mwakuri 1:8; 10:28)a Akea te bwai ni kakoaua ae e kaotia bwa e maroroakinaki taekan aei n aia botaki kaain te rabwata n tautaeka arei. Ma e ngae n anne, e bon reke naba buokan te ekaretia iai.

14. Tera te bwai ni kairiri ni kaineti ma te Tua are e katauraoaki n ana reta Bauro aika kairaki koreaia?

¹⁴ E roko te ibuobuoki iai tiaki n te reta mairoun te rabwata n tautaeka, ma ni bon reeta ake a koreaki irouia abotoro n ana ibuobuoki te taamnei. N te katoto, te abotoro Bauro e kanakoa te rongorongo ae riinga te nano nakoia I-Iutaia ao Tientaire ake a maeka i Rom. E kabwarabwaraa n ana reta nakoia bwa te I-Iutaia ni koaua, bon “te I Iutaia n te nano, ao e korotobibiaki i nanona, n ai aron ana tua te Tamnei.” (I-Rom 2:28, 29, BK) N ana reta naba anne, e kabongana iai te kabotau are e kakoauaa bwa a aikoa manga mena i aan te Tua Kristian. E kaotia bwa e aki kona ni mareaki te aine ae tii temanna ma uoman mwaane n te tai teuana. Ma ngkana e mate buuna, ao e kainaaomataki ni manga mare. E kaineta te kabotau anne Bauro nakoia Kristian aika kabiraki, ni kaotia iai bwa a aki kona ni mena i aan te Tua Mairoun Mote ao n riki naba bwa ana bwai Kristo. A na riai ni “mate naba nakon te Tua” bwa a aonga ni katiteuanaki ma Kristo.​—I-Rom 7:1-5.

Te Mwaarara n Ota

15, 16. Bukin tera bwa e mwaarara otaia i aon te Tua tabeman Kristian aika I-Iutaia, ao tera are e oti iai ni kaineti ma riain te teimatoa n tantani n te aro n taamnei?

¹⁵ E aki kona ni kakeweaki ana kabwarabwara Bauro ni kaineti ma te Tua. Ma a aera tabeman Kristian aika I-Iutaia ngke a aki ota iai? Bukina teuana bwa e aki tau otaia ni kaineti ma bwaai n taamnei. N te katoto, a kakeai bongan amwarake n taamnei aika matoatoa. (Ebera 5:11-​14) A aki bati naba n roroko ni bobotaki ni Kristian. (Ebera 10:23-​25) Bukina riki teuana ngkai iai tabeman aika a aki ota iai, e a boni kaineti ma aron te Tua. E kabotoaki te Tua i aon bwaai aika kona n noraki, n namakinaki, ke n ringaki, n aron te tembora ao te waaki n ibonga. E bebete riki iroun temanna ae e mamaara ni kaineti ma tangiran bwaai n taamnei, bwa e na ira nanon te Tua, nakon are e na maiuakin nanon kaetieti aika nano ni kaineti ma te waaki ni Kristian, aika a kabotoaki i aon baika a aki noraki.​—2 I-Korinto 4:18.

¹⁶ Teuana naba bukina ngkai a ingainga nanoia aomata aika a taku bwa Kristian ngaiia n taua te Tua, e kabwarabwaraki n ana reta Bauro nakoia I-Karatia. E kabwarabwaraa bwa aomata aikai a kan taraaki bwa a rine, ao aongkoa a kaaina te Aro ae e mwaiti kaaina. A tauraoi ni kakeaa bongan aia kaetieti ni kabane bwa a aonga n tangiraki irouia aomata. A rawa n tei n okoro ma aomata. A nano riki n te akoaki mairouia aomata nakon karekean te akoaki mairoun te Atua.​—I-Karatia 6:12.

17. N ningai ae e kamatataaki iai te ota ae kaineti ma irakin nanon te Tua?

¹⁷ E reke otaia ni kaineti ma te Tua, Kristian aika wanawana ake a kamatebwaia raoi ana koroboki Bauro ao aia koroboki riki tabeman, aika a kairaki koreaia. Ma n te ririki 70 C.E., ao e a tibwa reke te ota i aon te Tua Mairoun Mote irouia Kristian aika I-Iutaia ni kabane. E riki anne ngke e kariaia te Atua bwa e na kamaunaki Ierutarem ma ana tembora ao koroboki aika kaineti ma te waaki n ibonga. Ibukin anne, a aki kona aomata n ira nanon te Tua n itera aika kakaokoro nako.

Maiuakinan te Reirei aei ni Boong Aikai

18, 19. (a) Baikara aroaro aika ti riai ni bwain, ao tera ae ti riai ni kararoa bwa ti aonga n teimatoa ni marurung n te aro n taamnei? (b) Tera reireiara ae reke man ana katoto Bauro ni kaineti ma irakin te kairiri mairouia taari aika a mwiokoaki? (Nora te bwaoki ae e mena n te iteraniba 20.)

¹⁸ Imwin iangoan bwaai aika a a tia n riki rimoa, ao ko kona n iangoa ae kangai: ‘Ngke arona bwa I maiu n te tai arei, ao tera arou ae N na karaoia ngke e a tabe ni kaotaki nanon te Atua nakoiu teutana imwin teuana? N na kamatoa n taua nanon te Tua? Ke N na taotaona nanou ni karokoa ae e roko raoi te ota ae eti? Ao ngkana e roko te ota, N na boni boutokaia ma nanou ni kabane?’

¹⁹ Ni koauana, ti aki kona raoi n ataia bwa tera arora ngke arona bwa ti maiu n taai akekei. Ma ti kona n titirakinira ni kangai: ‘Tera arou ni kaineti ma kamatataan te ota man te Baibara ae kakaotaki ni boong aikai? (Mataio 24:45) Ngkana I anganaki te kairiri man te Baibara, I kataia ni maiuakinna, n aki tii karaoi nanon taeka ni kabane ake iai ma n aantaeka naba nakon ae e nanonaki raoi iai? (1 I-Korinto 14:20) I taotaona nanou n tataningaa kaekan au titiraki mairoun Iehova, e ngae ngke a taraa n iremwe rokoia?’ E kakawaki bwa ti na kabonganai raoi marike n taamnei aika tauraoi ngkai, bwa “ti kawa ni beti rio.” (Ebera 2:1) Ti bia kakauongo raoi nakon ana kairiri Iehova are e katauraoia rinanon ana Taeka, taamneina, ao ana botaki i aon te aba. Ngkana ti karaoa anne, ao e na kakabwaiaira Iehova n anganira te maiu ae kakukurei ao ni karaunano.

[Kabwarabwara ae nano]

Tera Am Kaeka?

• E kanga n riki te Tua Mairoun Mote bwa ‘te tia kawakinira ni karokoa kaotini Kristo’?

• Ko na kanga ni kabwarabwaraa aroaroia “te koraki ake kaain te korotobibi” ao Betero, ibukin bitakin te ota ni kaineti ma te koaua?

• Tera reireiam ibukin te anga are e kabongana Iehova ni kaota iai te koaua ni boong aikai?

[Te bwaoki/Taamnei n iteraniba 20]

E Nanorinano Bauro ni Kaitaraa Kataakina ma te Kakaonimaki

E roko raoi Bauro i Ierutarem n 56 C.E. imwin ana mwakuri ni mitinare ae uaana. E a kaman tauraoi kataakina imwaina. E a tia n roko te rongorongo irouia kaain te ekaretia ikekei, are e a tia n aki kamanenaki te Tua. A raraoma unimwaane n ana tataetae Bauro ni kaineti ma te Tua, bwa a kaawa ni manga kamamaaraki iai Kristian aika I-Iutaia ake a a tibwa rairaki, ao a na kona naba n taku bwa akea karinean ana babaire Iehova irouia Kristian. Iai aman Kristian aika I-Iutaia n te ekaretia arei, ake a a tia n taetae ni bau bwa a na riki bwa taian Natiraite. Ao a riai n nakon te tembora bwa a na kabanea riki aia mwakuri ni kaineti ma kakororaoan nanon aia taetae ni bau.

E tuangaki Bauro irouia unimwaane bwa e na iriia mwaane ake aman nakon te tembora ao n tabeakina aia kabane mwane. E a tia Bauro ni kairaki bwa e na korei reeta aika uoua ni kabwarabwaraa iai taekan te Tua are e aki kainnanoaki ibukin te kamaiuaki. Ma e tabeakin naba mataniwin nanoia aomata tabemwaang. E a tia ni kaman korea ae kangai: “I riki n ai aron ae i aan te Tua nakoia aika mena i aan te Tua, ba N na anai nanoia aika mena i aan te Tua.” (1 I-Korinto 9:20-​23) E ngae ngke e aki kona ni kerikaki man iran nanon te kaetieti ae kakawaki ae nako man te Baibara, ma e namakinna Bauro bwa e kona n ira nanon aia bubutii unimwaane. (Mwakuri 21:15-​26) E aki bure karaoan arei. Te babaire ni kaineti ma te taetae ni bau e aki riaon ana taeka te Baibara, ao e a tia ni kabonganaki te tembora arei ibukin te taromauri ae itiaki, ma tiaki ibukin taromauriaia bouannanti. E karaoa butiiana Bauro bwa e aonga n aki kamamaaraa temanna. (1 I-Korinto 8:13) Akea te nanououa bwa e kainnanoaki Bauro bwa e na nanorinano iai, ao ti rangi ni karinea ngkai e karaoa anne.