“Te Atua Bon Te Tangira”
“Ane akea te tangira i rouna, ao e aki ata te Atua, ba te Atua bon te tangira.”—1 IOANE 4:8.
1-3. (a) Tera ana taeka te Baibara ibukin aroaron Iehova ae te tangira, ao e okoro n te aro raa te taeka aei? (b) Bukin tera bwa e kona n taekinaki n te Baibara ae “te Atua bon te tangira”?
AKEA kabotauan tamaroan aroaron Iehova ni kabane, a kororaoi, ao a riinga te nano. Ma, aroarona ae anai nano riki mai buakon akanne, bon te tangira. Akea riki te bwai teuana ae korakora ni kaanira ma Iehova irarikin ana tangira. Moan te kakukurei ngkai te tangira bon aroarona ae kakaotiotia riki. Ti kanga n ataa aei?
2 E taekina te tangira te Baibara ni kaota okorona ma aroaron te Atua ake tabeua riki aika kakawaki. E aki taekinna te Baibara bwa te Atua bon te mwaaka, ke te kaetitaeka, ke te rabakau, ma e taekinna bwa iai irouna aroaro aikai, ao boni ngaia nibwan bwaai aika tenua aikai. Ma, e taekinaki ae nano riki ibukin te tangira n te 1 Ioane 4:8, (BK) ni kangai: “Te Atua bon te tangira.” Eng, bon te Atua ae tatangira Iehova. Bon anne anuana ke aroarona. Ma ti kona naba n iangoia n te aro aei: E kairaki Iehova bwa e na karaoi ana mwakuri nako man mwaakana. A kairaki ana mwakuri man aroarona ni kaetitaeka ao n rabakauna. Ma e ngae n anne, ao ana tangira Iehova ae boto i aon te riai, e kairia bwa e na karaoa are tangiria. E aki toki ni kaotiotaki ana tangira n arona ni kamanenai aroarona ake tabeua riki.
3 E aki toki n taekinaki bwa Iehova bon te tangira. Mangaia are, ngkana ti kan reiakina te tangira, ti riai ngkanne n reiakina taekan Iehova. Ti na neneri ngkai tabeua aroaron ana tangira Iehova aika akea kabotauaia.
Te Mwakuri n Tangira ae te Kabanea ni Korakora
4, 5. (a) Tera te mwakuri n tangira ae te kabanea ni korakora mai buakon rongorongon rimoa ni kabane? (b) Bukin tera bwa ti kona n taekinna bwa a katiteuanaki Iehova ma Natina n te tangira are e a kaman reke i marenaia ae te kabanea ni korakora?
4 E a tia ni kaotiota ana tangira Iehova n aaro aika mwaiti, ma iai riki teuana ae rianako arona mai buakoia. Ao tera? Bon arona ni kanakoa Natina bwa e na kaaitara ma te rawawata ao ni mate ibukira. Ti kona n taekinna bwa bon aio te mwakuri n tangira ae te kabanea ni korakora ibuakon rongorongo ake rimoa ni kabane. Bukin tera bwa ti kona n taekina aei?
5 E taekinaki Iesu n te Baibara bwa “te moa ni bung i buakoni baika karikaki ni bane.” (I-Korote 1:15) Iangoa aron aei, e a kaman karika Natina Iehova imwain karikan rabwatan te iuniweeti. Maan raa, ngkanne aia tai ni bobotaki te Tama ao te Nati? A katautaua taan rabakau tabeman bwa ai bon 13 te birion ngkai ririkin maanin te iuniweeti. E ngae ngkana tao e eti te katautau anne, ma e na bon aki tau naba te maan aei ibukin katautauan abwakin maiun ana moan Nati Iehova! Tera ae e kaakaraoia i nanon ririki akanne? E mwamwakuri ma te kimwareirei te Nati n aron “te tia makuri ae rabakau,” i rarikin Tamana. (Taeka N Rabakau 8:30; Ioane 1:3) E uaia ni mwakuri Iehova ma Natina ni kariki bwaai ni kabane. Ai kukurei ra ngaiia n aia tai ni bobotaki! Antai mai buakora ae e kona n ataa raoi korakoran te itoman are e a tia n reke i marenaia i nanon te tai ae rangi ni maan aei? Ni koauana, a a tia ni katiteuanaki Iehova ae te Atua ao Natina n te tangira are e a kaman reke i marenaia, ae te kabanea ni korakora.
6. E kanga Iehova ni kaota nanona ngke e bwabetitoaki Natina?
6 Ma e ngae n anne, e kanakoa Natina Iehova nako aon te aba bwa e na bungiaki ao n riki n aomata. E oti man karaoan aei bwa e a tia n reke ana itoman Iehova ae kaan ma Natina ae tatangiraki aei i karawa. E tarataraa Iesu mai karawa ma te kukurei i nanon ana tai n ikawairake i aon te aba ni karokoa e a riki bwa te mwaane ae kororaoi. Ngke e a koro 30 ana ririki Iesu, ao e a bwabetitoaki. E taetae mai karawa te Tama n te tai anne ni kangai: “Aei natiu ae e tatangiraki, ae e bane nanou irouna.” (Mataio 3:17, BK) E bon rangi ni kukurei Tamana kioina ngke e kakaonimaki ni karaoi bwaai ni kabane ake a taetae ni burabetinaki ibukina!—Ioane 5:36; 17:4.
7, 8. (a) Tera are e riai n nanomwaaka iai Iesu n Nitian 14, 33 C.E., ao tera aron rotakin Tamana are i karawa iai? (b) Bukin tera ngke e kariaia Natina Iehova bwa e na maraki ma ni mate?
7 Ma tera ngkanne aron ana namakin Iehova n Nitian 14, 33 C.E., ngke e a kamwaneaki Iesu ao n atikaki irouia aomata aika a bono nanoia? Ao ngke e bwainingareaki, e bawareaki, ao n timoinaki? Ngke e kataereaki ao e a babangaki nukana iai? Ngke a boobitiaki baina ma waena nakon te boua ao ni katineaki iai, ao ngke a bwainingareia ma n taetaebuakaia aomata? Tera aron ana namakin Tamana ngke e a tang nakoina Natina ma marakina ae korakora? Tera ana namakin Iehova ngke e a mate Iesu are boni ngaia ae moani karikaki n te moan tai ao ngke ai akea Natina ae tangiraki irouna?—Mataio 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:26, 38-44, 46; Ioane 19:1.
8 Kioina ngkai bon iai ana namakin Iehova, e a bon tia naba ngkanne n namakina te maraki ni maten Natina, ae ti aki kona ni kabwarabwaraa arona. Ma te bwai ae e kona n taekinaki, bon aron Iehova ni kona ni kataua rikin aei. Bukin tera ngke e kariaia te Tama bwa e na kaitaraa te aeka ni maraki ae ai aron aei? E kaota bukina ae kamimi Iehova nakoira n Ioane 3:16, ae kibun te Baibara ae rangi ni kakawaki ae atongaki bwa te Euangkerio ae uarereke. E taekinaki iai ae kangai: “E tangiriia aomata te Atua n te aro are E anga Natina ae te riki-temanna iai, ba e aonga n aki mate ane onimakinna, ma e na reke i rouna te maiu are aki toki.” Mangaia are e kairaki aroaron te Atua ae riai n te tangira. Akea te tangira ae korakora riki ae e a tia ni kaotiotaki n aron aei mai imwaina.
Aron Iehova ni Karau Nanora Ibukin Ana Tangira
9. Tera ae e tangiria Tatan bwa ti na kakoauaa n aron taraakira iroun Iehova, ma tera ana taeka Iehova are e a tia ni karau nanora iai?
9 Ma e ngae n anne, ao iai te titiraki ae kakawaki ae reke mai iai ae kangai: E bon tangirira te Atua? A kona ni kakoauaa tabeman bwa e tangiria aomata ni kabane te Atua n aron ae taekinaki n Ioane 3:16. Ma ni koauana a kona naba ni kangai, ‘e bon aki kona n tangirai te Atua n tii ngai.’ Ni koauana, e tangirira Tatan te Riaboro bwa ti na kakoauaa ae e aki tangirira te Atua ao tiaki kakawaki naba irouna. N te itera are teuana, e ngae ngke tao ti iangoia bwa ti aki tangiraki ke akea uaara irouna ma e karau nanora Iehova n taku bwa a kakawaki irouna ana toro n tatabemania nako.
10, 11. E kanga ana kaikonaki Iesu ibukin te tibwaro ni kaotia bwa ti boni kakawaki i matan Iehova?
10 N te katoto, iangoi ana taeka Iesu ake a koreaki ni Mataio 10:29-31, (BK). E taku Iesu, ni kaineti ma kaikonakan kakawakiia taan rimwina: “A kaboaki uoman mannikiba aika a uarereke aika tibaro n teuana te tianti, ma e aki baka temanna te tibaro i aontano n aki ataki iroun Tamami. Ao ngkami, a bane ni warekaki naba iranatumi. Ma ngaia ae tai maku: Kam kakawaki riki nakoia tibaro aika a bati.” Iangoia bwa tera nanon taeka aikai irouia aomata ake a ongora iroun Iesu n te moan tienture.
11 Ni boong ake e maiu iai ngkoa Iesu, ao te tibwaro bon te man ae te kabanea ni boraoi are kaakabooaki nako bwa te amwarake. E kona ni kabooaki uoman te tibwaro n teuana te tianti. Ma e a manga taku Iesu rimwi riki n aron ane e taekinaki n Ruka 12:6, 7 (BK), bwa ngkana e kabanea uoua te tianti te aomata ni bobwai iai, ao e na aki karekea aman te tibwaro, ma bon niman. E taraa n akea boon are karakaki. Tao taraakin maan aikai irouia aomata bon akea manenaia, ma tera aron taraakia iroun te tia Karikibwai? E taku Iesu: “Bon akea temanna te tibaro [n ikotaki naba ma are e karakaki] ae e manuokinaki iroun te Atua.” Man ataakin aei, ao ti a kona iai n oota n te bwai are e kataia ni kaotaa Iesu. Kioina ngkai e kakawaki temanna te tibwaro iroun Iehova, a na mwaiti raa riki ngkanne kakawakin te aomata irouna! E taekinna naba Iesu bwa e atai arora ni kabane Iehova. Ni koauana, a ataaki mwaitin iranatura!
12. Bukin tera ngkai ti kona ni kakoauaa bwa e boni koaua Iesu ngke e taekina ae a kona ni warekaki iranatura?
12 Tao a kona n taku tabeman bwa e karakaraka n taekina te koaua aei Iesu. Iangoa moa, aron te manga-uti. E na kanga ni kona n ataira raoi Iehova n te aro are e na manga kaokira nakon arora ake rimoa! Ti rangi ni kakawaki irouna ngaia are e na bon uring raoi arora ni kabane n ikotaki naba ma aron rabwatara, taraakira ma anuara ni moan karikara irouna ao ara ururing ma bwaai aika ti a tia ni karaoi. N te kabotau, bon te mwakuri ae bebete irouna warekan iranatura ae tao 100,000 mwaitina. Ai raoiroi ra ana taeka Iesu ake a karau nanora, ae ngaia e bon tabeakinira n tatabemanira nako Iehova!
13. E kanga ni kaotaki n rongorongon te Uea are Ieotiabata bwa e tarataraa raoiroira Iehova, e ngae ngkai ti aki kororaoi?
13 Iai riki te bwai teuana ae kaotaki n te Baibara are e karaui nanora ibukin ana tangira Iehova. E taratarai raoiroira ao a kakawaki i matana. Nora te katoto ibukin te Uea ae raoiroi ae Ieotiabata. Ngke e karaoa ae buakaka te uea aei ao e tuangaki iroun ana burabeti Iehova ni kangai: “E nangi reke kaim mairoun Iehova i bukin te baei.” Ai karawawata ra te taeka aei! Ma e tuai moti ana rongorongo Iehova ikanne, bwa e reitia nako ni kangai: “Ma a bon reke bwaai aika raraoi i roum.” (2 Rongorongo 19:1-3) Mangaia are unin Iehova n te eti e bon aki tuukia man noran “bwaai aika raraoi” ake e karaoi Ieotiabata. E aki ngkanne karaui nanora ataakin ae e taratarai raoiroira Atuara e ngae ngkai ti aki kororaoi?
Te Atua ae “Kani Kabara Buure”
14. Baikara karawawata aika ti kona n namakin ngkana ti karaoa ae bure, ao ti na kanga ni kona ni kakabwaiaki man kabwaran ara bure iroun Iehova?
14 Ngkana ti karaoa ae bure, e kona ni kairira namakinan te bwarannano, te maamaa ao te maaku bwa ti na iangoia bwa bon akea manenara ni beku iroun Iehova. Ma, uringnga ae e ‘kani kabarai buure’ Iehova. (Taian Areru 86:5) Eng, ngkana ti raraoma ibukin ara bure ao ni kakorakoraira bwa ti na aki manga karaoi, ti na kona ngkanne ni kakabwaiaki man kabwaran ara bure iroun Iehova. Iangoia bwa e kanga te Baibara ni kabwarabwaraa kamimin aron ana tangira Iehova.
15. Raroara ara bure ma ngaira iroun Iehova?
15 E kamataataa raoi ana kabwarabwara te tia areru ae Tawita ibukin aron Iehova ni kabwarai buure ni kangai: “Ai aron raroan mainiku ma maeao kararoan ara bure i Rouna mairoura.” (Taian Areru 103:12) Raroara mainiku ma maeao? Ni bon arona, e rangi n raroa mainiku mai maeao n aron ae kona n iangoaki; a aki kona ni kaitiboo tokiia. E taekinna te tia rabakau temanna bwa e nanonaki n taeka aikai, “te raroa ae te kabanea n raroa ae ti kona n iangoia.” Ti tuangaki man ana taeka Tawita aika kairaki koreaia bwa ngkana e kabwarai ara bure Iehova ao e boni kararoaira mai iai.
16. Bukin tera ngkai a kona n rau nanora n taraakira iroun Iehova bwa ti a itiaki imwin kabwaran ara bure irouna?
16 Ko a tia ni kataia ni kanakoa memean te kunnikai? Tao ko ngae ni karaoa am kabanea ni kona iai, ma e bon aki kona naba n nako te memea anne. Nora ngkanne ana kabwarabwara Iehova ibukin arona ni kona ni kabwarai bure: “Ngkana tao ai aron kunnikai aika uraura ami bure, ao a na riki ni mainaina n ai aron te tinoo; ngkana tao a uraura n ai aron te bwai ae moan te uraura, ao a na riki n ai aroni buraen te tiibu.” (Itaia 1:18) Te taeka ae “uraura” e kaineti nakon te mata ae turu uraurana.a Ti bon aki kona ni kamauna te baareka ae reke man te bure n oin korakorara. Ma, e kona Iehova ni kamaunai buure n aron are e kona ni bita te mata ae uraroo ao ae uraura nakon te mata ae mainaina n aron te tino ke te kunnikai ae akea matana. Mangaia are ngkana e kabwarai ara bure Iehova, ti riai n aki manga iangoia bwa e tiku memean te aeka ni bure anne i aora i nanon nikiran ara bong ni maiu ni kabane.
17. E kanga n tetewenakoi ara bure Iehova i akuna?
17 N te kuna ni kakaitau ae rota te nano are e oteia Etekia imwin kamarurungana man te aoraki ae kamamate, e taku iai nakon Iehova: “Ko tetewe nako au bure ni kabane i akum.” (Itaia 38:17) E taekinaki ikai bwa e tetewe nako ana bure te tia bure Iehova, nako Akuuna n te aro are E a aki manga nori ke n tabeakin riki. Ni kaineti ma te boki teuana, e kona n nanonaki iai ae kangai: “Ko a tia ni karaoi [au bure] bwa kaanga ai aron ae a tuai n riki.” E aki ngkanne karaunano iaiangoan anne?
18. E kanga n taekinna te burabeti ae Mika bwa ngkana e kabwarai ara bure Iehova, ao E boni kamaunai n aki toki?
18 E taekina ana koaua te burabeti ae Mika n te berita ibukin manga kaokan bwaai nakon aroia, bwa e na kabwarai aia bure aomata Iehova, aika rairi nanoia: “Antai te Atua ae ai arom? . . . ko kakabarai aia bure nikiraia am aomata . . . ko na toubekai ara bure ni kabane ma n tewenakoi i kabini marawa.” (Mika 7:18, 19, BK) Iangoia bwa tera nanon taeka aikai irouia aomata ake a maiu n taai ake e koreaki iai te Baibara. Iai te anga teuana ae e na kona ni kaokaki iai te bwai are e a tia ni karenakoaki “i kabini marawa”? E oti n ana taeka Mika bwa ngkana e kabwarai buure Iehova, e nanonaki iai bwa e kamaunai ara bure n aki toki.
“Ana Nanoanga Atuara”
19, 20. (a) Tera nanon te weabe n Ebera ae rairaki bwa “kaota te nanoanga” ke “bwaina te nanoanga”? (b) E kanga te Baibara ni kabongana ana namakin te tina ibukin natina ae uarereke, n reireinira iai taekan ana nanoanga Iehova?
19 Te nanoanga bon reitan naba ana tangira Iehova. Tera te nanoanga? A irekereke taeka aika nanoanga ao atataiaomata i nanon te Baibara. Iai taeka tabeua n te taetae n Ebera, ao n Erene aika titeboo nanoia ma te taeka ae nanoanga. N te katoto, e aki toki n rairaki te weabe n Ebera ae ra·chamʹ bwa “kaota te nanoanga” ke “bwaina te nanoanga.” Te taeka n Ebera ae e kamanena Iehova i bukina, e irekereke ma te taeka ae “biroto” ao e kona ni kabwarabwaraki bwa ana ‘nanoanga te tina.’
20 E kabonganaki n te Baibara ana nanoanga te tina ibukin natina, n reireinira iai taekan ana nanoanga Iehova. E taekinaki ae kangai n Itaia 49:15: “E kona te aine ni manuoka natina ae mamma, ba e na aki nanoanga [ra·chamʹ] natini birotona? Eng, a boni kona aine ni manuokiia natiia, ao Ngai N na aki manuokiko.” E na boni kangaanga iangoan te tina bwa e na manuokina kaamwarakean ao kawakinan natina ae mamma. Te koaua bwa akea te bwai ae e kona ni karaoia te tei ae i aan teuana te ririki; mangaia are e kainnanoa tararuakina iroun tinana n te ngaina ma te bong. Ma e ngae n anne, ao e kananokawaki ongoraeakinan ae e korakora te babakaine irouia tiina, ao e a moamoa riki i nanon “tai aika kamamate” aikai. (2 Timoteo 3:1, 3) E taku Iehova, “ao Ngai N na aki manuokiko.” E korakora riki nanoangaia ana toro Iehova irouna nakon te nanoanga ae ti kona n iangoia, n aron ana nanoanga te tina ae namakinna ibukin natina ae uarereke.
21, 22. Tera are a kaaitara ma ngaia tibun Iteraera i Aikubita rimoa, ao tera aron Iehova ni mutiakina tangiia?
21 E kanga ni kaotiota te nanoanga Iehova, n aron te karo ae tatangira? E kaotaki raoi aroarona aei n arona nakoia I-Iteraera ngkoa. N tokin te ka-16 n tienture B.C.E., ao mirion ma mirion mwaitiia tibun Iteraera aika tautoronaki i Aikubita, ike e a korakora iai karawawatakia. (Te Otinako 1:11, 14) A tang tibun Iteraera nakon Iehova ribuakon kainnanoia. E kanga ni kaekaa tangiia te Atua ae nanoanga?
22 E riingaki nanon Iehova n te mwakuri aei, ao e taku: “I bon nori rawawataia au aomata ake a mena i Aikubita, ao I ongo tangia . . . I atai raraomaia.” (Te Otinako 3:7) Bon akea te tai ae e na aki karaoa iai te mwakuri n atataiaomata Iehova nakoia ana aomata ngkana e ongo tangia. Bon Atuan te atataiaomata Iehova. Te atataiaomata bon te konabwai n namakina marakiia aomata tabemwaang, ao e irekereke ma te nanoanga. Ma e ngae n anne, e aki tii nanoangaia ana aomata Iehova; ma e kairaki naba bwa e na buokiia. E taekinaki ae kangai n Itaia 63:9: “E kaboia ngke E tangiriia ma n nanoangaiia.” E kaotinakoia tibun Iteraera mai Aikubita n ‘rauraunibaina ae korakora.’ (Te Tua-Kaua 4:34) Imwina riki, e angania kanaia n te kakai ao e karokoia n te aba ae mari aona are e na riki bwa oin abaia.
23. (a) E kanga n karaui nanora ana taeka te tia areru ae ngaia e bon mwamwannanoira Iehova n tatabemanira nako? (b) E buokira Iehova n aanga raa?
23 E aki tii kaotiota ana nanoanga Iehova nakoia ana aomata kioina ngkai a a mwaiti, ma e bon tabeakinira n tatabemanira nako. E bon tabeakinira ngkana ti taonaki n te kangaanga. E taku ana taeka te tia areru: “A memena matan Iehova i aoia akana raoiroi ni kan akoiia, ao a uki taningana nakon aia wewete. E kaan Iehova ma akana a uruaki nanoia, ao e kamaiuia akana a raraoma tamneiia.” (Taian Areru 34:15, 18) E kanga ni buokira Iehova n tatabemanira nako? Tiaki nanona bwa e na kamaunai bwaai aika kariki ara kangaanga, ma e a tia ni katauraoi aanga n ibuobuoki aika mwaiti ibukin buokaia ana aomata aika tang nakoina ni kani buokaki. Iai reirei aika manena i nanon ana Taeka aika kona ni buokira ni katoki ara kangaanga. I nanon te ekaretia, e anganira mataniwi aika tau n te aro n taamnei aika a botumwaaka ni kaotiota ana nanoanga Iehova ni buokiia aomata nako. (Iakobo 5:14, 15) Kioina ngkai bon Iehova te tia “ongo tataro,” e kona ngkanne n anga te “Tamnei are Raoiroi nakoia akana butiia.” (Taian Areru 65:2; Ruka 11:13) A kaotiota “ana nanoanga Atuara” bwaai aikai ni kabane.—Ruka 1:78.
24. Ko na kanga ni butimwaea ana tangira Iehova?
24 E aki ngkanne kakukurei kananoan ara iango ibukin ana tangira Tamara are i karawa? N te kaongora ae imwain aei, ti kauringaki iai bwa e a tia Iehova ni kaotiota mwaakana, ana kaetitaeka, ao rabakauna n ana mwakuri n tatangira bwa ti aonga ni kakabwaiaki. Ao ngkai n te kaongora aei, ti a tia n ongora aron Iehova ni kaotiota ana tangira n aaro aika kamimi man ana Taeka, nakoia aomata ni kabane ao nakoira n tatabemanira nako. Ti riai ngkai ngaira n tatabemanira nako, n titirakinira ni kangai, ‘Tera arou ni butimwaea ana tangira Iehova?’ Ko bia butimwaea aei rinanon tangirana iroum ma nanom ni kabane, am iango, taamneim ao korakoram. (Mareko 12:29, 30) E bia kaotiotaki n anuani maium n te bong ae koraki, nanom ae ko kani kaania riki Iehova. Ao e bia kaaniko riki iai ngkanne Iehova ae Atuan te tangira, n aki toki!—Iakobo 4:8.
[Kabwarabwara ae nano]
a E taku te tia rabakau temanna bwa e rangi n “nim mwaaka te mata ae te uraroo. E bon aki kona n taenako man te aoi, te karau, ngkana e uaatiaki, ke ngkana e kamanenaki i nanon te tai ae maan.”
Ko Uringnga?
• Ti na kanga n ataia bwa te tangira bon aroaron Iehova ae korakora riki?
• Bukin tera ngkai e kona n taekinaki ae aron Iehova ni kanakoa Natina bwa e na maraki ma ni mate ibukira, bon te mwakuri n tangira ae e a tia ni karaoaki, ae akea n ai arona?
• E kanga ni karaui nanora Iehova ae e bon tangirira n tatabemanira nako?
• E kanga te Baibara ni kabwarabwarai aron Iehova ni kabwarai buure n te aro ae mataata?
[Taamnei n iteraniba 25]
“Te Atua . . . E anga Natina ae te riki-temanna”
[Taamnei n iteraniba 26]
“Kam kakawaki riki nakoia tibaro aika a bati”
[Te Kabwarabwaraan te Taamnei]
© J. Heidecker/VIREO
[Taamnei n iteraniba 28]
Ana nanoanga te tina ibukin natina ae uarereke, e kona n reireinira aron ana nanoanga Iehova