“KAM NA BABAINA TE KATITUARAOI”
“Ke e uea i nanomi ana raoi Kristo, . . . Kam na babaina te katituaraoi.”—I-KOROTE 3:15, BK.
1. Tera te kaokoro ae ti noria i marenan te ekaretia ni Kristian ao te aba ae kairaki iroun Tatan?
TI NORIA bwa e bwabwainaki te nano ni kani katituaraoi n aia ekaretia Ana tia Kakoaua Iehova aika 94,600 mwaitiia ni katobibia te aonnaba. Aia botaki ni kabane a moanaki ma ni kainaki n te tataro are e mwaneweaki naba iai te katituaraoi nakon Iehova. Ti aki toki n ongongo taeka n aron ae “ko rabwa,” “te raoi,” ke taeka n aron aikai, mairouia kaara ao ataei, taani Kakoaua aika tibwa rin n te Aro ao aika a maan iai, aika ira te taromauri ma n iraorao n te kukurei iai. (Taian Areru 133:1) Ai kaokoro ra aei ma te nano ni bangaaomata ae taabangaki irouia aomata aika ‘aki ataa Iehova ao a aki ongeaba n te euangkerio’! (2 I-Tetaronike 1:8) E aki bati ni bwainaki te katituaraoi n te aonnaba aei, ao ti aki mimi iai ngkana ti iangoa ae Tatan te Riaboro bon atuan aon te aba aei. Boni ngaia are e aana te nano ni bangaaomata ao e karina naba te nanorieta ao te kani karitei i nanoia aomata!—Ioane 8:44; 2 I-Korinto 4:4; 1 Ioane 5:19.
2. Tera te kauring ae ti riai ni mutiakinna, ao baikara titiraki aika ti na rinanoi?
2 Ibukina bwa ti a otabwaniniaki irouia kaain ana aonnaba Tatan, ti riai n tarataraira raoi bwa ti kawa ni kabuakakaki iai n aroarona aika aki-raoiroi. N te moan tienture, e kauringia Kristian te abotoro Bauro ake n te ekaretia i Ebeto ni kangai: “Kam irira ana waki aonteaba ngkekei, i an ana tautaeka te mataniwi ae e maeka n te ang. Bon ngaia te tamnei ae te tia kairiia ngkai te koraki n aki ongeaba. Bon arora naba anne rimoa, ngaira ni bane, ba ti iriri oin nanora n aomata, ao ti toronaki ni kaibabarun rabatara ma ara iango ake a bubuaka. Bon oin nanora anne ngkekei, ao ti kaoa iai ana karekekai te Atua, n ai aroia aomata nako.” (I-Ebeto 2:2, 3, BK) Bon anne naba aroia aomata aika mwaiti ni boong aikai. Ma ti na kanga ngkanne ni kateimatoaa bwabwainan te nano ni kani katituaraoi? Tera te ibuobuoki ae tauraoi mairoun Iehova? Baikara aaro aika ti kona iai ni kaotia bwa ti rangi ni kani katituaraoi?
Bukina ae E Riai ni Bwabwainaki iai te Katituaraoi
3. Baikara bwaai aika ti anganaki ae ti kani katituaraoi iai nakon Iehova?
3 Ti riai ni katituaraoi nakon Iehova ae te Atua are boni Ngaia ae karikira ma n anganira te maiu. E moamoa riki anne ngkana ti iangoi bwaintangira aika rangi ni bati ake e a tia n anganira. (Iakobo 1:17) Ni katoa bong ti katituaraoi nakon Iehova ibukin te maiu are e anganira. (Taian Areru 36:9) Ti otabwaniniaki n ana mwakuri ae kamimi Iehova, n aron taai, namwakaina ao taian itoi. Ngkana ti iangoi bwaai aika bati aika kateimatoai maiura, aika kuneaki i aon te buraneti aei, te eea ae ti ikeikenna ae bon tau raoi ibukin rabwatara, ao waakin te otabwanin aika kamimi aika mwakuri raoi, a bane ni kamataataa nakoira bwa iai baera iroun Tamara are i karawa ae tatangira. E anene ni kangai te Uea ae Tawita: “Iehova, a bati am makuri aika kamimi aika Ko karaoi, ma nanom aika kaeti nako ira. A aki konaki ni baireaki ni warekaki nako Im. Ngkana I kani kaoti baikai ma n taekin, ao a maiti riki nakon aika konaki ni warekaki.”—Taian Areru 40:5.
4. Bukin tera ngkai ti riai ni katituaraoa Iehova ibukin te iraorao ae kakukurei ma kaain ara ekaretia nako?
4 E ngae ngkai a aki mena moa n te baretaiti ni koaua ana toro Iehova, ma a kukurei ni mena n te baretaiti n taamnei. Ti namakinna bwa e mwamwakuri uaan taamnein te Atua i nanoia raora n onimaki, n ara Tabo n Taromauri, ao n ara bwabwaro ao ruunga. Taani Kakoaua tabeman a taekin bwaai aika mwaneweaki iroun Bauro n ana reta nakoia kaaini Karatia, ngkana a tataekina te rongorongo nakoia aomata aika aki bati n tabe ma te Aro. A taekina moa “ana makuri nako te rabata,” ao a titirakinia aomata bwa tera ae a nonoria ae kaakaraoaki n te aonnaba. (I-Karatia 5:19-23) Angiia a kakoauaa bwa bon anne aroaro aika a bwabwainaki irouia aomata ngkai. Ngkana a ongo taekan uaan te taamnei ae mairoun te Atua ao a kaoaki nakon ara Tabo n Taromauri bwa a na mataku iai, a mwaiti aika a taekina ae kangai: “E mena te Atua i buakomi ni koaua.” (1 I-Korinto 14:25, BK) Ao e aki noraki aei tii n te Tabo n Taromauri ae mena n am tabo. Ngkai iai onoua tabun te mirion mwaitiia Ana tia Kakoaua Iehova n te aonnaba, ao n taabo nako ike ko na mwananga nako iai ao ko na bae ni kaitiboo ma ngaiia, ma n noria bwa a kukurei ma ni kimwareirei. Te aeka n iraorao aei bon te bwai teuana ae ti kona ni katituaraoi iai nakon Iehova, bwa boni ngaia are e anga taamneina nakoia aomata, aika kariki uaa aikai.—Tebania 3:9; I-Ebeto 3:20, 21.
5, 6. Ti na kanga ni katituaraoa te Atua ibukin te bwaintangira ae te kabanea n raoiroi ae taekan te kaboomwi?
5 Te bwaintangira ae te kabanea n raoiroi are e a tia n anganira Iehova bon Natina are Iesu, bwa rinanona, e katauraoa iai te karea ni kaboomwi. “Ngke E tangirira te Atua n te aro aei, ao e riai naba ba ti na i tangitangiri iai.” (1 Ioane 4:11) Eng, ti bwaina te katituaraoi tiaki tii ngkana ti tangiria ma ni kaitaua Iehova, ma ngkana ti kaotiota tangiraia raora n aomata ni maiura.—Mataio 22:37-39.
6 Ti kona ni karababaa riki ara atatai i aon bwainakin te katituaraoi ngkana ti iangoa aron ana mwakuri Iehova nakoia tibun Iteraera rimoa. Iehova e reireinia I-Iteraera bwaai aika mwaiti n te Tua are e angania rinanon Mote. Rinanon “te atatai, ma aron te koaua i nanon te Tua,” ti kona n ota ni bwaai aika mwaiti aika a na buokira ni karaoa nanon ana reirei Bauro ae kangai: “Kam na babaina te katituaraoi.”—I-Rom 2:20; I-Korote 3:15, BK.
Reirei Aika Tenua man te Tua Mairoun Mote
7. E a kanga te babaire ibukin te kabwianibwai n angania I-Iteraera aia tai ni katituaraoa Iehova?
7 E kaotii aanga aika tenua i nanon te Tua Mairoun Mote Iehova are a kona iai I-Iteraera ni kaitau ibukin raoiroina are E kaotia nakoia. Te moan bon te babaire ibukin te kabwianibwai. Kabwiani mwakoron uaan aon te aba n ikotaki ma “kabwiani makoron te nanai ni kao ma te nanai n tiibu,” a riai n riki bwa “ana bwai Iehova.” (Nakoaia Ibonga 27:30-32) A kabatiaaki kakabwaiaia I-Iteraera iroun Iehova ngke a ongotaeka iai. “Kam na kabanei kabuian ami bai ni uoti nakon te Temboro, ba e aonga ni iko te amarake iai. Kam na kataai iai, ao kam na noria ngkana I aki kauka karawa ma ni kabaroa te kabaia ae moan te bati i aomi, ngai Iawe ae Moan te Maka.”—Maraki 3:10, BK.
8. Tera te kaokoro ni bwaintangira aika nako man oin nanoia aomata ao taiani kabwianibwai?
8 Te kauoua, irarikin tuan te kabwianibwai, Iehova e baireia bwa a kona naba I-Iteraera n anga aia bwaintangira ni bon oin nanoia. E tua nakon Mote bwa e na kaongoia I-Iteraera ae kangai: “Ngkana kam roko n te aba are N na kairingkami nako iai, ao ngkana kam amarake n amaraken te aba arei, ao kam na anga te karea n tabekaki rake nakon Iehova.” Moan uaa tabeua mai buakon aia “baraua ae aki rau ni manti” a na anganaki bwa “te karea” nakon Iehova i nanon aia roro nako. Taraia bwa e aki katauaki te mwaiti ae riai n anga te aba. (Warekaia Iteraera 15:18-21) Ma ngke a anga te karea ni katituaraoi I-Iteraera, a boni karekea iai te kakabwaia mairoun Iehova. E noraki naba te babaire ae ai aron anne ni kaineti ma te tembora ae kaotaki n ana miitara Etekiera. Ti wareka ae kangai: “Ao moani moan uaa ni kabane ni bwaai ni kabane, ma karea n tabekaki rake nako ni bwaai ni kabane, mai buakon ami karea n tabekaki rake ni kabane, bon aia bwai ibonga; ao kam na angangan naba te ibonga moan ami baraua aika aki manti raoi, ba e aonga n roko te taetae ni kakabaia i aon am auti.”—Etekiera 44:30.
9. Tera te reirei ae e anga Iehova rinanon te babaire ibukin te karemrem?
9 Te katenua, Iehova e karaoa te babaire ibukin te karemrem. E tua ni kangai te Atua: “Ao ngkana kam taia abami, ao ko na tai kababanea maninganingan am tawana n taiia, ao ko na tai ikoti naba am mwi-n-tai. Ao ko na tai kababane uaa mani nen arokam aika kurebe ni karemrem, ao tai ikoti naba uaa mani nen am kurebe aika bwaka; ko na katiku ba aia bwai akana aki kaubwai ma iruwa: bon Iehova Ngai ae Atuami.” (Nakoaia Ibonga 19:9, 10) E noraki naba iai bwa e aki katauaki te mwaiti ae riai ni katukaki. Bon nanoia tibun Iteraera n tatabemania nako bairean te mwaiti ae a na katikua ibukia aomata aika kainnano. E kabwarabwaraa ni kangai te Uea ae rabakau ae Toromon: “Ane nanoangaea te aomata ae akea ana bwai ao e angan Iehova, ao ana makuri e raoiroi aei E na manga kaboa.” (Taeka N Rabakau 19:17) Mangaia are Iehova e reireinia aomata bwa a na nanoangaiia ma n tabeakinia aomata aika mangori.
10. Tera ae riki nakoia tibun Iteraera ngke a aki bwabwaina te katituaraoi?
10 E kakabwaiaia tibun Iteraera Iehova ngke a ongeaba ni kaineti ma te kabwianibwai, a anga aia bwaintangira man oin nanoia, ao a buokiia aomata aika kainnano. Ma a manga aki akoaki iroun Iehova kaain Iteraera ngke a aki bwabwaina te katituaraoi. N tokina a kabuanibwai iai ma n riki bwa taenikai. (2 Rongorongo 36:17-21) Baikara reirei aika manena nakoira ma iai?
Arora ni Katituaraoi
11. Tera te anga ae te kabanea n raoiroi ae ti kona ni katituaraoa Iehova iai?
11 Te anga ae te kabanea n raoiroi ae ti kona ni karaoiroa ma ni katituaraoa iai Iehova, e irekereke naba ma te “karea.” Ngaira Kristian ti a aki bae i aan te Tua Mairoun Mote bwa ti na anga karea aika maan ke uaan ara ununiki. (I-Korote 2:14) Ma e ngae n anne, te abotoro Bauro e kaungaunga nakoia Kristian ake i Ebera ni kangai: “Ma ngaia ae ti na aki toki n angan te Atua te karea n nebonebo, irouni Iesu, ba te karea ae neboan arana.” (Ebera 13:15, BK) Ngkana ti kabongana rabakaura ao kaubwaira n anga te karea ae karaoiroan Iehova n ara mwakuri ni minita ke i buakoia “botaki n aomata” aika raora ni Kristian, ti kona iai ni katituaraoa Tamara are i karawa ae Iehova ae te Atua. (Taian Areru 26:12) Ngkana ti karaoa aei, tera reireiara ae ti kona ni karekea man aroia I-Iteraera ni katituaraoa Iehova?
12. Tera reireiara ni kaineti ma tabera ni Kristian aika ti riai ni karaoi, man te babaire ibukin te kabwianibwai?
12 Te moani bwai, bwa n aron ae ti a tia n noria, a bon riai ni kabwianibwai tibun Iteraera; a boni bae ni karaoa tabeia iai ngaiia n tatabemaniia nako. Kioina ngkai Kristian ngaira, ti riai naba ni karaoa te mwakuri ni minita ma ni kaei bobotaki ni Kristian. Ti riai ni kaakaraoi mwakuri aikai bwa bon tabera. E kamataata ae kangai Iesu n ana taetae ni burabeti ibukin tain te toki: “E na tataekinaki euangkerion uean te Atua aei i aonaba ni bane ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia; ao ngkanne e na roko naba iai te toki.” (Mataio 24:14; 28:19, 20) Ni kaineti ma botaki ni Kristian, e kairaki te abotoro Bauro bwa e na korea ae kangai: “Ti na taetae n i kauungaira i roura; ni kakorakoraira riki iai n te aro ane kam nora te Bong arei ba e a kan roko.” (Ebera 10:24, 25) Ti katituaraoa Iehova ngkana ti kukurei ni butimwaea tabera ae tataekinan te rongorongo ao reiakinaia aomata, ao ngkana ti kakaonimaki n iraorao ma tarira n ara botaki n te ekaretia ibukina bwa ti taku bwa karaoan anne bon te kakabwaia ae rine.
13. Tera te reirei ae ti kona ni karekea man babaire ibukin bwaintangira ao te karemrem?
13 Irarikin anne, ti buokaki ngkana ti iangoi babaire aika uoua riki aika a kona ni kaota aia kaitau iai I-Iteraera rimoa. Aei bon te babaire ibukin bwaintangira aika nako man nanoia, ao te karemrem. Te babaire ibukin bwaintangira aika nako man oin nanoia aomata ao te karemrem, e kaokoro ma te babaire ibukin te kabwianibwai. E katauaki te mwaiti ae riai n anga te aba n te kabwianibwai, ma e aki karaoaki anne n te bwaintangira ao te karemrem. Te aomata are e toro iroun Iehova e na anga te mwaiti ae e kairaki n nanona ni kani katituaraoi bwa e na anga iai. N aron naba anne, e ngae ngkai ti ataia bwa bon tabeia ana toro Iehova nako karaoan te mwakuri ni minita ao kaean botaki ni Kristian, ma ti riai n iangoia raoi bwa ti kaakaraoi bwaai aikai ma nanora ni koaua ao ti kukurei iai, ke ti aki? Te koaua bwa ti iangoa karaoan mwakuri aikai bwa ara anga ae ti kona ni kaota ara kaitau nakon Iehova iai ibukin bwaai ni kabane ake e a tia ni karaoi nakoira? Te koaua bwa ti kabatiaa karaoan mwakuri aikai n aron are ti boni kona? Ke ti bon iangoia bwa te bwai ae ti na tii kabwaraa baera iai? Aikai titiraki aika ti bon riai ni kaekai i bon iroura. E kabwarabwaraa ni kangai te abotoro Bauro: “Ma a na kata oin aia makuri aomata n tatabemania nako ba e uara, ao ane e na reke iroun te aomata kamoamoana n are bon oin ana bwai, ao tiaki n te kabotaua ma temanna.”—I-Karatia 6:4.
14. Tera ae e kaantaningaia Iehova mairoura ni kaineti ma ara beku ibukina?
14 E bon ataa raoi arora Iehova ae te Atua. E ataa naba tian ara konabwai. E rangi ni butimwaei karea aika bubura ao aika uarereke ake a anga ana toro ma nanoia ni koaua. E aki kaantaningaira bwa e na titeboo mwaitin ara karea, bwa ti aki kona ni karaoa anne. E taekina ae kangai te abotoro Bauro nakoia Kristian ake i Korinto, ni kaineti ma te angabwai: “Ba ngkana e mena iai te kan anga, ao e tangiraki iroun te Atua n ai aroni maitin ana bwai te aomata, ao e aki n ai aron akean ana bwai.” (2 I-Korinto 8:12) Te reirei aei e botau naba ma ara beku ibukin te Atua. E butimwaeaki ara beku iroun Iehova tiaki ibukin rawatan te mwaiti ae ti kona ni karaoia, ma ibukin arora ni karaoia ma te kimwareirei ao nanora ni koaua.—Taian Areru 100:1-5; I-Korote 3:23.
Karekea ma ni Kateimatoaa Iroum te Nano ni Kani Bwaiania
15, 16. (a) Tera irekereken te mwakuri ni bwaiania ma bwabwainan te katituaraoi? (b) A na kanga ni kaotiota te nano ni kani bwaiania te koraki aika aki kona moa ni karaoa te mwakuri anne?
15 Te anga teuana ae manena ibukin kaotan ara kaitau nakon Iehova, ngkana ti beku irouna ni kabwanina ara tai n te mwakuri ni minita. A mwaiti aomata ake a beku irouna ake a a tia ni katabuaki nakoina ake a karaoi bitaki aika abwabwaki ni maiuia, bwa a aonga ni kabatiaa riki aia tai ni beku ibukina. A karaoa aei ibukina bwa a kairaki n tangiran Iehova ao nanoia ni kani kaitaua ibukin ana akoi ae aki-kaantaningaki. Tabeman a kona ni karaoa te mwakuri ni regular bwaiania are a kabanea iai kaka 70 aia aoa ni katoa namwakaina n tataekinan te rongorongo ao reiakinaia aomata taekan te koaua. Temangina aika aki kona ni karaoa anne a baireia bwa n taai tabetai a na riki bwa auxiliary bwaiania are a kabanea iai 50 te aoa n te namwakaina teuana n tataekinan te rongorongo.
16 Ma tera aroia ana toro Iehova aika mwaiti aika aki kona ni karaoa te mwakuri n auxiliary ke n regular bwaiania? A kona ni kaota aia kaitau n te aro ae a karekea ma ni kateimatoaa irouia te nano ni kani bwaiania. Ni kanga? N aroia ni kaungai nanoia te koraki aika kona ni karaoa te mwakuri ni bwaiania, n aroia ni karina i nanoia natiia tangiran te mwakuri ni kabwanina aia tai ni beku iroun Iehova, ao n aroia ni kakaonimaki n tataekina te rongorongo n te mwaiti ae boraoi ma aia konabwai. Mwaitin te tai ae ti kabongana n te mwakuri ni minita e kona ni boto i aon korakoran nanora ni kani katituaraoa Iehova ibukin bwaai ake e a tia ni karaoi ibukira, bwaai ake e tabe ni karaoi ngkai, ao ake e nang karaoi nakon taai aika a na roko.
Kaotan Ara Kaitau n ‘Ara Bwai Aika Kakawaki’
17, 18. (a) Ti na kanga ni bwabwaina te katituaraoi ni kaineti ma ara ‘bwai aika kakawaki’? (b) Tera ana taeka Iesu ibukin ana bwaintangira te aine are mate buna, ao bukin tera bwa e taekina anne?
17 E taekina ae kangai Taeka N Rabakau 3:9: “Neboa Iehova n am bwai [“aika kakawaki,” NW], ma moa n uaa aika uaani konam.” Ana toro Iehova a aikoa riai ni kabwianibwai ngkai. N onean mwin anne e korea ae kangai Bauro nakon te ekaretia are i Korinto: “E na angabwai te aomata n ai aron are e karekea nanona iai; n aki rawawata, ao tiaki n ai aron ae tebonaki ba e na anga: ba te Atua E tangira te aomata ae e waerake nanona ni kan angabwai.” (2 I-Korinto 9:7) Karinan ara bwaintangira n oin nanora ibukin buokan te mwakuri n uarongorongoa te Tautaeka n Uea ni katobibia te aonnaba, bon te anga naba teuana ae ti kona ni kaota iai ara kaitau. Te nano n tangira e kairira bwa ti na kaakaraoa aei ni katoa tai, ke tao ni katoa wiki n aron are a karaoia Kristian ake rimoa.—1 I-Korinto 16:1, 2.
18 Bon tiaki te mwaiti ni mwane ae ti anga are e kaota iai ara kaitau nakon Iehova. Ma bon nanora ni kan anga ae kakawaki. Boni ngaia are e noria Iesu ngke e mataku irouia aomata aika karin aia bwaintangira ni nnen te mwane n te tembora. Ngke e nora te aine temanna Iesu are e a tia ni mate buna ae akea kaubwaina ni karina “uoua te maibibi [ni mwane] ae moan te uarereke,” ao e taekina ae kangai: “I tuangingkami te koaua: e bati riki ana karea neie e kainnano aei ae e mate buna nakon aia karea aomata akekei ni kabaneia. Ba a anga mai buakon taonakon aia kaubai; ao neiei, e anga mai buakoni kainnanona ana bai ni kabane ae boni maiuna.”—Ruka 21:1-4, BK.
19. Bukin tera bwa e raoiroi ngkana ti a manga iangoi arora aika ti na kaotiota iai ara kaitau?
19 E kaantaningaki bwa imwin te reirei i aon kaotan te katituaraoi aei, ti na manga iangoi arora ae ti na kaota iai ara kaitau. Ti kona ni kabatiai riki ara karea ae karaoiroan Iehova, ao ara bwaintangira aika kainnanoaki ibukin kabutan ara mwakuri ni katobibia te aonnaba? Ti aki nanououa bwa e na kukurei iroura Iehova ae Tamara ae akoi ma n tatangira, ngkana ti bwabwaina te katituaraoi n aron ae ti kona.
Ko Uringnga?
• Tera bukina ae ti riai ni kaitaua iai Iehova?
• Baikara reirei aika ti kona ni karekei man te babaire ibukin te kabwianibwai, bwaintangira aika nako man te nano, ao te karemrem?
• Ti na kanga ni kona ni karekea te nano ni kani bwaiania iroura?
• Ti na kanga ni kona ni kabongana ara ‘bwai aika kakawaki’ ni katituaraoa iai Iehova?
[Taamnei n iteraniba 29]
“A bane angabwai aika raraoi ma bwaai n tituaraoi aika moan raraoi n ruo mai eta”
[Taamnei n iteraniba 30]
Baikara reirei aika tenua man te Tua ake a kaotaki ikai?