Taraingkami Man “Bwanaia Ianena”

“A rawa n ira te ianena, ma a biri nako mai rouna: ba a aki kinai bwanaia ianena.”​—IOANE 10:5.

1, 2. (a) Tera aron Nei Maria ngke e weteaki arana iroun Iesu, ao tera ana taeka Iesu mai mwaina are e a kaotaki n te rongorongo aei? (b) Tera ae e kaangaraoira bwa ti na teimatoa ni kaan ma Iesu?

IMWIN utin Iesu ao e matakuakina te aine ae e tei n uakaan ma ruanimatena are akea kanoana. E kinaa raoi neiei bwa Nei Maria te I-Maketara. Uoua tabun te ririki imwaina, ao e a tia ni kamaiua neiei man taniakina irouia taimonio. Imwin anne e a tia neiei n ira Iesu ma ana abotoro, n tabeakin kainnanoia ni katoa bong. (Ruka 8:1-3) Ma n te bong aei, ao e tabe n tang Nei Maria ibukin nanona n nanokawaki ae moan te korakora, ngke e nora Iesu ni mate ao ai manga akea rabwatana n te ruanimate! Mangaia are e titirakinna Iesu ni kangai: “Neiko, ko aera ngkai ko tang? antai ae ko ukoukoria? E taku neierei i nanona ba te tia kawakina te ne n aroka, ma ngaia are e taku nako Ina, Teuaei, ngke tao ko uotia nako, ao ko na tuangai ba ko kaki ia, ao N na uotia nako ngai.” E a manga taku riki Iesu: “Maria!” N te tai ae waekoa ao neierei e kinaa aron taetaen Iesu nakoina. E taku ma te kimwareirei: “Te tia Reirei”! Ao e irabwati ma ngaia.​—Ioane 20:11-18.

² E kaotaki n te karaki ae riinga te nano aei aron te bwai are e taekinna Iesu tabeua te bong imwaina. Ngke e kabotaua ma te tia kawakin-tiibu ao taan rimwina bwa kanga tiibu, ao e taku bwa te tia kawakin-tiibu e weteia oin ana tiibu n araia ao a kinaa bwanana. (Ioane 10:3, 4, 14, 27, 28) N ai aron te tiibu ngkae e kinaa bwanan ana tia kawakin-tiibu, ao Nei Maria e kinaa naba ana tia Kawakin-tiibu are Kristo. A kinaa naba aia tia kawakinia ni boong aikai taan rimwin Iesu. (Ioane 10:16) Kioina ngke e kona te tiibu n teimatoa ni kaaniaki ma te tia kawakinna, rinanon ana kakauongo ae raoiroi, ara atatai naba n te Baibara e kona ni kaangaraoira bwa ti na toua mwanekan ara tia Kawakin-tiibu ae Raoiroi ae Iesu Kristo.​—Ioane 13:15; 1 Ioane 2:6; 5:20.

3. Baikara titiraki tabeua aika wai ni kaineti ma ana kabotau Iesu ibukin nneia tiibu?

³ Ma ni kaineti ma te kabotau anne, ana kikina te tiibu ni kinaa bwanan ana tia kawakinna, e kairia bwa e na ataa ae tiaki tii raoraona ma bon ana kairiribai naba. Anne teuana te bwai ae kakawaki ibukina bwa a mwaiti taani kakaitaraira aika mwamwana te aba. Antai te koraki anne? A kanga ni karaoa aia waaki? Ti na kanga ni kamanoira? Ibukin kaekaana, ti na nora riki te bwai ae e taekinna Iesu n ana kabotau ibukin te nne n tiibu.

‘Ane aki Rin n te Mataroa’

4. Ni kaineti ma te kabotau ibukin te tia kawakin-tiibu, antai are a iria tiibu, ao antai ake a aki iria?

⁴ E taku Iesu: “Ane rin n te mataroa ao te tia kawakin-tiibu. E kaukia nako ina te tia tantani n te mataroa; ao a ongo bwanana tibu: ao e weteiia ana tiibu n araia nako, ao e kairiia nako ao. Ngkana e kanakoia ana tiibu ni kabaneia, ao e ri moaia, ao tiibu a iria; ba a kina bwanana. Ao a rawa n ira te ianena, ma a biri nako mai rouna: ba a aki kinai bwanaia ianena.” (Ioane 10:2-5) Noria, bwa e kabongana ikai Iesu te taeka ae ‘bwana’ tenua te tai. Uoua ana tai n taekina bwanan te tia kawakin-tiibu, ma tenua ana tai n taekina “bwanaia ianena.” Antai te ianena are e nanonna Iesu?

5. Bukin tera bwa ti aki kairuwaea te ianena are e kaotaki taekana n Ioane mwakorona 10?

⁵ E aki maroroakina ikai Iesu te aeka n ianena are ti kan kairuwaea; ae te taeka ae nanona raoi “tangiraia ianena” n te taetae are e moan koreaki iai te Baibara. (Ebera 13:2) N ana kabotau Iesu, te ianena bon tiaki te iruwa ae kaoaki. E “aki rin i nanoni nen te tiibu man te mataroa, ma e tamarake n te tabo teuana, ao bon te tia ira ao te tia kamarua.” (Ioane 10:1) Antai te moan aomata are e taekinaki n ana Taeka te Atua are e riki bwa te tia iraa ao te tia kamwarua? Bon Tatan te Riaboro. Ti nora kakoauakina n te boki ae Karikani Bwaai.

Ngke E Moan Ongoraeki Bwanan te Ianena

6, 7. Bukin tera bwa e tonuraoi aranakin Tatan bwa te tia iraa?

⁶ E kabwarabwaraki ni Karikani Bwaai 3:1-5 te tai are e moan ongoraeaki iai bwanan te ianena. E taekinaki n te rongorongo aei bwa e kawara te moan aine are Nei Ewa Tatan rinanon te naeta ao e taetae ni mwamwanaia. Ni koauana, e aranaki Tatan n te rongorongo aei bwa te “ianena.” Ma e ngae n anne, e kaotaki n aroarona aika bati bwa e katotonga te ianena are e kabwarabwaraki n ana kabotau Iesu are e taekinaki n Ioane mwakorona 10. Iangoi baika a titeboo iai.

⁷ E taekinna Iesu bwa te ianena, e kawariia konana aika tiibu ni nneia n te aro ni karaba. N aron anne, e kawara konana ngkoa Tatan, n te aro ni karaba rinanon te naeta. E kaotaki man te mwakuri n nanowanawana aei, bwa Tatan bon te tia kamwarua ae kewekewe. Irarikin anne, e iangoia te ianena are e mena i nanon nneia tiibu, bwa e na kimoaia tiibu mairoun teuare bon ana bwai tiibu aikai. Ni koauana, e a buakaka riki nakon te tia iraa, ibukina bwa tiana naba bon “te kamamate ma te urubwai.” (Ioane 10:10) N aron anne Tatan bon te tia iraa naba. Ngke e mwamwana Nei Ewa, e iraea iai ana kakaonimaki nakon te Atua. Irarikin anne, Tatan bon te tia karika te mate nakoia aomata. Mangaia are bon te tia tiriaomata naba.

8. E a kanga Tatan ni kabwaouai ana taeka Iehova ma nanona are e kaotaki iai?

⁸ E teretere raoi bwanganikewen Tatan n arona ni kabwaouai ana taeka Iehova ma nanona are e kaotaki iai. E titirakina Nei Ewa n taku: “E koaua ke e aki ba E kangai te Atua, Kam na tai amarake mani kaai ni kabane aika i nanon te ne n aroka aei.” E baka ni kubanako iai Tatan ao ai aron ae taku iai: ‘E aera te Atua ngkai e karaoa ae e rangi n aki-riai?’ E a manga taku riki: “E ataingkami te Atua ba n te bong ae kam na kanna iai, ao a na kaureaki matami.” Nora ana taeka: “E ataingkami te Atua.” Titeboo ma e kangai iai Tatan: ‘I ataa te bwai ae e ataia te Atua. I atai ana iango nako, ao a bane ni buakaka.’ (Karikani Bwaai 2:16, 17; 3:1, 5) E kananokawaki bwa a aki tannako Nei Ewa ma Atam man bwanan te ianena. Ma a ongo iai ao a karekea te rekenikai nakoia ma natiia.​—I-Rom 5:12, 14.

9. Bukin tera bwa ti na kaantaningaia bwa e na ongo te aba bwanaia ianena ni boong aikai?

⁹ Anne naba aroaron Tatan ni kataia ni mwamwanaia iai ana aomata te Atua ni boong aikai. (Te Kaotioti 12:9) Bon “taman te kewe” ngaia, ao natina te koraki ake a katotongnga ni kataia ni mwamwanaia ana toro te Atua. (Ioane 8:44) Ti na nori aanga tabeua ike e na ongoraeaki iai bwanaia ianena aikai ni boong aikai.

Aron Ongoraeakinan Bwanaia Ianena ni Boong Aikai

10. Tera te anga teuana are e ongo iai te aba bwanaia ianena?

¹⁰ Iango aika mwamwana te aba. E taku te abotoro Bauro: “Tai irarang n taian reirei n anena, n aekaia nako.” (Ebera 13:9, BK) Aeka n reirei raa? Kioina ngke a kona n “irarang” iai ao e teretere bwa Bauro e nanoni reirei aika kamamaaraa ara onimaki. Antai aika a taekini reirei aika ianena aikai? E tuangia unimwaane aika Kristian Bauro ni kangai: “Ane a na tei rake aomata mai buakomi n atongi baika bwaoua, ba a aonga ni katikiia taian reirei ri mwiia.” (Mwakuri 20:30) Ni koauana, ni boong aikai n aron ana bong naba Bauro, ao iai tabeman aomata ake a riki ngkoa bwa kaain te ekaretia ni Kristian, ae a manga riki ngkai bwa taani mwamwanaia tiibu, rinanon taekinan “baika bwaoua” aika aki koaua raoi ao aika kewe. N aron ae e kabwarabwaraa te abotoro Betero, ao a kabonganai “taeka ni kewe” aika taeka aika a taraa ni koaua, ma bon akea manenaia, kanga ai aron te mwane ni kewe.​—2 Betero 2:3.

11. A kanga taeka ake a kuneaki n te 2 Betero 2:1, 3, BK ni kaoti aia anga ma tiaia taani kitana ma ni kabwaoua te koaua?

¹¹ E a manga kaoti riki aia aanga taani kitana ma ni kabwaoua te koaua Betero, ngke e taku bwa a na karaurau n “uoti katei aika a urubai.” (2 Betero 2:1, 3, BK) N aron te tia iraa n ana kabotau Iesu ibukin nneia tiibu, are e “aki rin i nanoni nen te tiibu man te mataroa, ma e tamarake n te tabo teuana,” ao ai aroia naba taani kitana ma ni kabwaoua te koaua ake a kawarira ni kawai aika raba. (I-Karatia 2:4; Iuta 4) Tera tiaia? E a manga taku riki Betero: “A na mamanaingkami.” Ni koauana, n aki ongea aia taeka taani kitana ma ni kabwaoua te koaua ake a kataia ni karaoiroiia, ma tiaia raoi taani kamwarua aikai bon “te ira ma te kamamate ma te urubwai.” (Ioane 10:10) Tarataraingkami mairouia ianena aikai!

12. (a) E na kanga ara iraorao ni kona ni kairira nakon bwanaia ianena? (b) Tera te bwai ae e titeboo iai aroaron Tatan ni kamwane ma aroaroia ianena ni boong aikai?

¹² Iraorao aika karuanikai. E kona n ongoraeakinaki bwanaia ianena rinanoia te koraki ake ti iraorao ma ngaiia. E karekea te kangaanga te iraorao ae karuanikai ao riki nakoia rooro-n-rikirake. (1 I-Korinto 15:33) Uringnga bwa Tatan e matana riki Nei Ewa, kioina ngke e ataei riki nakon buna ao e uarereke riki ana atatai. E anaa nanon neiei bwa e na kakoauaa bwa e a tia n rangi n riao Iehova n arona n tiatiana inaaomatana, ma ni koauana e kairua anne. E tangiriia ana karikibwai aika aomata Iehova ao e tabeakina mweraoia. (Itaia 48:17) Ni boong aikai naba, ao a kataia ianena n anai nanomi ngkami rooro-n-rikirake bwa kam na kakoauaa bwa a riao ami karo n aroia n taua inaaomatami. Tera aron rotakimi irouia aeka n ianena aikai? E kaota ana kairua te ataeinnaine ae te Kristian ni kangai: “E a moanna ni kerikaki au onimaki ibukin aroia raou n reirei. A aki toki n taekinna bwa e taua inaaomatau au Aro ao a riao bwaai aika e kaantaningaia mairou.” Ma ni koauana, a bon tangiriko am karo. Ai ngaia are ngkana a kataia n anaa nanom raom n reirei bwa ko na aki ongeaba irouia am karo, ao tai mwamwanaki n ai aron Nei Ewa.

13. Tera te taeka n reirei ae raoiroi are e kakairi iai Tawita ao tera te kawai teuana are ti na kona iai ni kakairi irouna?

¹³ E taekina ae kangai te tia areru are Tawita ni kaineti ma te iraorao ae karuanikai: “I aki tekateka i buakoia aomata aika kewekewe; ao N na aki nakonako ma taani mamana te aba.” (Taian Areru 26:4) Ko a tia n nora aroaroia ianena? A karabai aroia ni koaua n aron naba Tatan ni karabaa raoi aroarona rinanon kabonganan te naeta. Ni boong aikai, tabeman aomata aika bubuaka aroaroia a karabai raoi aroia ao nanoia ni koaua rinanon kabonganan te Internet. N te maroro rinanon te kombiuta, ao a kona ni kamwaneko iai ikawai n taku bwa aongkoa rooro-n-rikirake ngaiia. Rooro-n-rikirake taiaoka ni bwaina te taratara raoi bwa e kaawa n ruanikai ami onimaki.​—Taian Areru 119:101; Taeka N Rabakau 22:3.

14. A a kanga waaki ni kanako-rongorongo n taai tabetai ni katanoatai bwanaia ianena?

¹⁴ Bukibuki ni kewe. E ngae ngke iai ribooti tabeua aika raraoi aika aki-tabeitera ibukia Ana tia Kakoaua Iehova, ma n taai tabetai, waaki ni kanako-rongorongo a kariaia bwa a na kabonganaki ibukin katanoatakin bwanaia ianena aika kabwaoua te koaua. N te katoto ao n te aba teuana, e kaotaki n te kaongora te bukibuki ni kewe ae aongkoa taani Kakoaua a boutokaa ana tautaeka Hitler n te Kauoua ni Buaka are Kabuta te Aonnaba. N te rongorongo teuana, ao a bukinaki taani Kakoaua bwa a kawari umwantabu ao n urubwai iai. N aaba tabeua a bukinaki taani Kakoaua ni waaki ni kanako-rongorongo bwa aongkoa a rawa n anga te bwainnaoraki nakoia aia ataei ao a tarariaoi nako buure aika kakaiaki ake a karaoi raoia n onimaki. (Mataio 10:22) Ma e ngae n anne, aomata aika raoiroi nanoia, ake a kinaira raoi, a ataia bwa a kairua bukibuki akanne.

15. Bukin tera bwa ti aki wanawana ngkana ti kakoauai bwaai ni kabane ake a taekinaki ni waaki ni kanako-rongorongo?

¹⁵ Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti a kaaitara ma bukibuki aika kabutaki ni bwanaia ianena? E raoiroi iroura bwa ti na mutiakina te reirei are n Taeka N Rabakau 14:15: “E kakoauai taeka ni kabane te aomata ae aki wanawana: ma e tarataraa raoi nakonakona te aomata ae nanowanawana.” Ti aki wanawana ngkana ti kakoauai bwaai ni kabane ake a taekinaki bwa a koaua rinanon waaki ni kanako-rongorongo. E ngae ngke ti aki kakewei rongorongo ni kabane ake a kabutaki ma ti ataia raoi bwa “a bane kaain aonaba ni wene i nanon teuare buakaka.”​—1 Ioane 5:19.

“Kataiia Tamnei”

16. (a) E a kanga anuan te tiibu ni koaua ni kaota koauan ana taeka Iesu ake a koreaki n Ioane 10:4? (b) Tera ae e kaungaira te Baibara bwa ti na karaoia?

¹⁶ Ma ti na kanga raoi n ataia bwa ti a reitaki ma te aomata ae raoiroi ke ae kairiribai? E taku Iesu bwa tiibu a ira te tia kawakin-tiibu “ba a kina bwanana.” (Ioane 10:4) Bon tiaki taraakin te tia kawakin-tiibu are a kairaki iai tiibu bwa a na iria, ma boni bwanana. N te boki teuana ibukia aaba aika taekinaki n te Baibara, e karakinaki iai, taekan te iruwa temanna are e taku bwa tiibu a kinaa te tia kawakin-tiibu man kunnikaina ao tiaki ni bwanana. Ma e taekinna te tia kawakin-tiibu bwa boni bwanana ake a kinaa iai tiibu. Ibukin kakoauaan aei, ao e kaibibita kunnikaina ma te iruwa arei. E wewete ngkanne te iruwa arei ngke e a tia ni karina kunnikain te tia kawakin-tiibu ma a aki muti tiibu akekei. A aki kinaa bwanana. Ma ngke e a wewete te tia kawakin-tiibu e ngae ngke e aki kunnikaina ni kunnikain te tia kawakin-tiibu, ma a biri nakoina tiibu n te tai naba are e wewete iai. Mangaia are e kona n taraaki temanna bwa kanga te tia kawakin-tiibu, ma e aki koaua anne irouia tiibu. Ni koauana, te tiibu e kabotaua bwanan te tia wewete ma bwanan te tia kawakin-tiibu. E kaongoira ana Taeka te Atua bwa ti na karaoa ae ai aron anne, ti na “kataiia tamnei ba tao mairoun te Atua ke tiaki.” (1 Ioane 4:1; 2 Timoteo 1:13) Tera ae e na buokira ni karaoa anne?

17. (a) Ti kanga n taneiai ma bwanan Iehova? (b) Ataakin Iehova e na karekea angara bwa ti na karaoa tera?

¹⁷ E ota raoi bwa ngkana ti a moanna ni kinaa raoi bwanan Iehova ke ana rongorongo, ao ti na kona riki ni kinaa bwanan te ianena. E kaotaki n te Baibara aron karikirakean te atatai anne. E taku: “A na ongo te taeka taningam mai akum, ae kangai, Aio te kawai, kam na nakonako i nanona.” (Itaia 30:21) “Te taeka” ae ti ongo i akura e roko man ana Taeka te Atua. Ni katoa tai ngkana ti wareka ana Taeka te Atua ao ai aron ae ti ongo bwanan ara tia Kawakin-tiibu ae Kakannato ae Iehova. (Taian Areru 23:1) Mangaia are ngkana ti karababaa riki ara ukeuke n reirei n te Baibara, ao ti na taneiai riki ma bwanan te Atua. E na reke angara n te atatai anne bwa ti na kinaa naba ngkekei bwanaia ianena.​—I-Karatia 1:8.

18. (a) Tera ae e nanonaki n ataakin bwanan Iehova? (b) Ni kaineti ma Mataio 17:5, bukin tera bwa ti riai n aantaeka ni bwanan Iesu?

¹⁸ Tera riki ae e nanonaki n ataakin bwanan Iehova? Irarikin te kakauongo, e nanona naba te aantaeka. Nora riki Itaia 30:21. E taku ana Taeka te Atua: “Aio te kawai.” Eng rinanon ara ukeuke n reirei n te Baibara, ti ongo iai ana kairiri Iehova. Imwina e a manga taku: “Kam na nakonako i nanona.” E tangirira Iehova bwa ti na karaoa nanon are ti ongo. Mangaia are rinanon maiuakinan te bwai are ti reiakinna, ti kaotia iai bwa ti aki tii ongo ni bwanan Iehova ma ti aantaeka naba iai. (Te Tua-Kaua 28:1) Te aantaeka nakon bwanan Iehova e nanona naba te aantaeka nakon bwanan Iesu, ibukina bwa bon Iehova are e tuangira bwa ti na karaoa aei. (Mataio 17:5) Tera ae e tuangira Iesu bwa ti na karaoia, are ngaia te tia Kawakin-tiibu ae Raoiroi? E reireinira bwa ti na karekeia taan rimwina ao n onimakina “te toro ae kakaonimaki ae wanawana.” (Mataio 24:45; 28:18-20) Te aantaeka nakon bwanana, e nanona reken te maiu ae akea tokina iroura.​—Mwakuri 3:23.

“A na Boni Birinako Mairouna”

19. Tera arora nakon bwanaia ianena?

¹⁹ Tera ngkanne arora nakon bwanaia ianena? Ti na karaoa aroia naba tiibu. E taku Iesu: “A rawa n ira te ianena, ma a biri nako mai rouna.” (Ioane 10:5) Uoua bwaai aika ti riai ni karaoi. Te moanibwai, ti na “rawa n ira te ianena.” Eng, ti na bon aki butimwaea te ianena. Te kibuntaeka ae “a rawa n” e rairaki man te taetae n Erene are koreaki iai te Baibara ngkoa ae e katereterea te anga ae te kabanea ni korakora ike ko na kaota iai rawam. (Mataio 24:35; Ebera 13:5) Te kauoua ni bwai ti na “biri nako mai rouna,” ke n tannako mairouna. Tii ngaia anne arora ae eti nakoia te koraki ake e aki boraoi aia reirei ma ana taeka te tia Kawakin-tiibu ae Raoiroi.

20. Tera arora ngkana ti kaaitara nakoia (a) taani kitana ma ni kabwaoua te koaua aika mwamwana te aba, (b) iraorao aika karuanikai, (c) rongorongo ni kabuakaka man waaki ni kanako-rongorongo?

²⁰ Mangaia are ngkana ti kaaitara ma te koraki ake a taetae n aroia taani kitana ma ni kabwaoua te koaua, ao ti riai ni karaoa are e taekinna ana Taeka te Atua aikai: “Tarataraiia akana karaure, ao akana kabwakabwakaia aomata, n eka nako te reirei are kam reireiaki iai: ao kam na kaokoroingkami ma ngaiia.” (I-Rom 16:17; Tito 3:10) N aron naba anne, rooro-n-rikirake aika Kristian aika kaaitara ma buakakan te iraorao ae karuanikai, a riai ni karaoa ae boraoi ma ana reirei Bauro nakon te kairake are Timoteo aei: “Biri nako man aia kaibabaru rorobuaka n ataei.” Ao ngkana ti kaaitara ma bukibuki ni kewe man waaki ni kanako-rongorongo, ao ti na uringa ana reirei riki Bauro nakon Timoteo aei: “A na katannako taningaia man te koaua [te koraki ake a ongo bwanaia ianena], ao ane a na bitaki nakoni karaki aika aki koaua. Ma ko na kamarurungko n taua baangim nakoni bwaai ni kabane.” (2 Timoteo 2:22; 4:3-5) N aki ongea tangiraoin bwanaia ianena, ma ti na birinako man bwaai ni kabane aika a kona ni kamamaaraa ara onimaki.​—Taian Areru 26:5; Taeka N Rabakau 7:5, 21; Te Kaotioti 18:2, 4.

21. Tera te kaniwanga ae mena imwaia te koraki ake a rawa nakon bwanaia ianena?

²¹ N aroia n rawa n ongora ni bwanaia ianena, Kristian aika kabiraki a kaotia iai bwa a butimwaea ana taeka te tia Kawakin-tiibu ae Raoiroi ake a kuneaki n Ruka 12:32. E taku iai Iesu nakoia: “Tai maku, ngkami ae te nanai ae uarereke; ba E kukurei Tamami n anganingkami ueana.” N aron naba anne a ingainga “tiibu tabemang” ni kan ongo ana taeka Iesu aikai: “Nako mai, ngkami akana kam kakabaiaki iroun Tamau, kam na anaa ueami are katauraoaki i bukimi mai moani karikan aonaba.” (Ioane 10:16; Mataio 25:34) Ai karaunano ra te kaniwanga ae mena imwaira aei ngkana ti rawa nakon “banaia ianena”!

Ko Uringnga?

• E a kanga n tonuraoi aranakin Tatan bwa te ianena are e taekinna Iesu n ana kabotau ibukin nneia tiibu?

• E a kanga n ongoraeaki bwanaia ianena ni boong aikai?

• Ti na kanga ni kona ni kinaa bwanaia ianena?

• Tera arora nakon bwanaia ianena?

[Taamnei n iteraniba 29]

E kinaa Kristo Nei Maria

[Taamnei n iteraniba 30]

E karaba te ianena ni kaania te tiibu

[Taamnei n iteraniba 32]

Tera arora nakon bwanaia ianena?