Bon Iehova Te Tia Kawakinira
“Bon Iehova te tia kawakinai ngkai kaanga te tiibu ngai; ane e na aki kai nanou n te bwai teuana.”—TAIAN ARERU 23:1.
1-3. Bukin tera bwa ti aki riai ni mimi, ngkai e kabotaua Iehova Tawita ma te tia kawakin tiibu?
NGKANA ko tuangaki bwa ko na kabwarabwaraa aron Iehova n tabeakinia ana aomata, tera ae ko na taekinna? Tera te kabotau ae ko na taekinna ae e na kona ni kaotaki iai arona ni mwannanoia ana toro aika kakaonimaki? E raka i aon 3,000 te ririki n nako, ao te Uea are Tawita e otea te areru teuana ae anainano ae kabwarabwaraa aron Iehova. E kabongana iai te kabotau ae anaaki man ana mwakuri Tawita ngke e uarereke.
2 Ngke te roro-n-rikirake Tawita, ao bon te tia kawakin tiibu ngaia. Ngaia are e a ataa aron kawakinaia tiibu. E ataia bwa ngkana a aki kawakinaki raoi tiibu, a na kai bua ao ni kai iraeaki naba irouia taan iraa ao mannikakang. (1 Tamuera 17:34-36) N akean te tia kawakinia, e kona ni kangaanga irouia rokoia n te tawaana n uteute are a na amwarake iai. Ngke e a kara Tawita, e bae n rangi ni kukurei n ururinga ana tai ae bati are e kabanea ibukin kairaia, kamanoaia, ao kaamwarakeaia ana tiibu.
3 E aki rangi ni kamimi ngkai e ururinga riki ana mwakuri te tia kawakin tiibu Tawita, ngke e kairaki bwa e na kabwarabwaraa aron ana mwamwannano Iehova nakoia ana aomata. E moanaki korean te ka-23 n Areru iroun Tawita ma taeka aikai: “Bon Iehova te tia kawakinai ngkai kaanga te tiibu ngai; ane e na aki kai nanou n te bwai teuana.” Ti na iangoia moa bwa bukin tera bwa a tonu raoi taeka aikai. Imwina, n te ibuobuoki ae reke man te Areru 23, ti na noria bwa tera ana aanga Iehova ni kawakinia taan taromauria, n aron naba are e kawakinia iai ana tiibu te tia kawakin tiibu.—1 Betero 2:25.
Te Kabotau ae Tonu Raoi
4, 5. E kanga ni kabwarabwaraki n te Baibara aroaroia tiibu?
4 A mwaiti nakoan Iehova n te Baibara, ma te ara ae te Tia Kawakin Tiibu, e bon kaotiota raoi ana akoi ao ana mwamwannano ae korakora. (Itaia 40:11) Ibukin kamatataan riki tonuraoin atongan Iehova bwa te Tia Kawakin Tiibu, e rangi ni kakawaki ibukira ataakin bwaai aika uoua aikai: Te moan, aroaroia tiibu, ao te kauoua, ana mwakuri ma aroaron te tia kawakin tiibu ae raoiroi.
5 E aki toki n taekinaki aroaroia tiibu n te Baibara bwa a waekoa ni butimwaea akoaia iroun te tia kawakin tiibu (2 Tamuera 12:3), a aki unun (Itaia 53:7), ao a aki kona ni kamanoia i bon irouia. (Mika 5:8) E taku te tia koro-rongorongo temanna are e a tia ni kawakinia tiibu i nanon ririki aika bati: “A bon aki kona ni ‘kawakinia tiibu i bon irouia’ n aron ae e kona n iangoaki irouia aomata tabeman. Bon te nanai ni man ae kainnanoa riki tabeakinana mai buakon nanai ni man ni kabane. A kainnanoa te tararua ae akea tokina ao iriana are te atataiaomata ao te mwamwannano.” A kainnanoa te tia kawakinia ae mwamwannano maan aika akea aia konabwai aikai, ibukin teimatoan maiuiia.—Etekiera 34:5.
6. E kanga ni kabwarabwaraki n rikitinaren te Baibara taekan bwaai aika e tabe ni karaoi ni katoa bong te tia kawakin tiibu rimoa?
6 Baikara bwaai aika e kaakaraoi te tia kawakin tiibu rimoa n te bong teuana ma teuana? E kangai kabwarabwarana n rikitinaren te Baibara teuana: “N te itingaroo, e nakonako i mataia ana nanai-n-tiibu ni kairia man te oo-n-tiibu nakon te tawaana are a na amwarake iai n te uteute. Ikai ngkanne are e a tararuaiia ni kabongnga, ao n tarataraiia raoi bwa a na akea temanna ae bua, ao ngkana iai ae bua man te nanai, ao e kakorakoraa n ukoukora are bua ni karokoa rekena, ao e a uotia rikaaki. . . . N te tairiki e a manga oki ma ana nanai n tiibu nakon ooia, ao e wareki mwaitiia n te tai are a rin iai n riaan te mataroa, bwa e aonga ni koaua raoi bwa akea ae bua. . . . E aki toki ni kawakina te nanai mairouia man ni kakang n te tairiki koraki, ke mairoun te tia iraa ae rangi ni mwaatai.”a
7. Bukin tera ngkai e riai ni kaota te taotaonakinnano ae korakora ao te mwamwannano te tia kawakin-tiibu n taai riki tabeua?
7 Iai taai riki tabeua are a na kainnanoa mairoum te taotaonakinnano ae korakora ao te mwamwannano tiibu, riki tiibu aika bikoukou ao aika ataei. (Karikani Bwaai 33:13) E taekinaki ae kangai n te boki ae kabwarabwara te Baibara teuana: “E aki toki ni bung te tiibu i aoni maunga, ae te tabo ae raroa nako man te nanai. E a riai iai te tia kawakin tiibu ni kawakina raoi te tina ibukina bwa e a bon aki konabwai, ao imwina, e uota rikaaki te bungintiibu nakon te nanai. I nanon tabeua te bong imwin bungiakina ke ni karokoa ae a kona iai n nakonako, e a kona ngkanne n uota rikaaki te bungintiibu ni bwabwakoia i mwanokana, ke n uouotia i nanoni kunnikaina.” (Itaia 40:10, 11) E mataata bwa te tia kawakin tiibu ae raoiroi bon te aomata ae e korakora, ma e mwamwannano naba.
8. Baikara bukin onimakinan Iehova ake e taekin Tawita?
8 “Bon Iehova te tia kawakinai ngkai kaanga te tiibu ngai.” E aki ngkanne tonuraoi te kabwarabwara aei ibukin Tamara are i karawa? Ngkana ti nenera Taian Areru 23, ti na nora aron te Atua n tabeakinira, n aron korakoran ao mwamwannanon te tia kawakin tiibu. N te kibu 1, e taekinna Tawita ma nanona n onimaki bwa e na boni katauraoi bwaai ni kabane te Atua aika kainnanoaki irouia Ana tiibu, bwa a aonga n ‘aki kai nanoia n te bwai teuana.’ Ni kiibu akana imwina riki, e taekina bukin kakoauan aei irouna Tawita, aika tenua: E kairiri, e kamanomano, ao e katauraoa te amwarake Iehova ibukia Ana tiibu. Ti na rinanon aaro aikai, teuana imwin teuana.
“E Kairirai”
9. Bannan te rau raa, are e kateia Tawita, ao e na kanga n reke iroun te tiibu te rau aei?
9 Te moan, E kaiririia ana aomata Iehova. E korea ae kangai Tawita: “E kaweweneai n tawana n uteute aika mawawa: E kairirai nako rarikin raan aika e rau te aba iai. E kamaiua tamneiu: E kairirai i nanoni kawain te raoiroi i bukin arana.” (Taian Areru 23:2, 3) N atongan te nanai ae wene n rau n te tawaana ae maiureirei, e katea ikai Tawita bannan te raunnano, motikan rawaia, ao te kamanomano. Te taetae n Ebera ae “tawana n uteute” e kona n nanonaki iai te “tabo ae kakukurei.” Aroia tiibu, a aki kona ni kakaaea te tabo ae a na wene n rau iai i bon irouia. E riai ni kairiia te tia kawakinia nakon te “tabo ae kakukurei.”
10. E kanga te Atua ni kaota onimakinara?
10 E kanga ni kairirira Iehova ni boong aikai? Te aro teuana bon man ana katoto. E kaumakira n Ana Taeka bwa ti na “kakairi iroun te Atua.” (I-Ebeto 5:1) Kiibu akana irarikin te kibu anne a taekina te nanoanga, te kabwara bure, ao te tangira. (I-Ebeto 4:32; 5:2) Ni koauana, e karaoa te banna ni katoto ae te kabanea n raoiroi Iehova, n arona ni kaotiotii aroaro aika kan aikai. Te koaua ngkanne bwa e kairua ngkai e tuangira bwa ti na kakairi irouna? E aki. Te reirei ane e kairaki koreana anne ae rangi n raoiroi, e kaota onimakinara irouna. N te aro raa? Ti karikaki ni katotongan te Atua, are nanona bwa ti anganaki aroaro aika riai, ao te konaa n tangiri baika irekereke ma nanon te Atua. (Karikani Bwaai 1:26) Mangaia are e ataia Iehova bwa e ngae ngke ti aki kororaoi, ma ti boni konaa ni karikirakei iroura aroaro aika kaotiotaki irouna. Iangoa aei. E kakoauaa Atuara ae tatangira bwa ti kona ni katotonga aroarona. Ngkana ti toua mwin ana katoto, e na boni kairirira nakon te ‘tabo ni motirawa’ ae kakukurei. E ngae ngkai ti mena n te aonnaba ae e bati te tiritiri iai, ma ti na “mweeraoi,” ao ti namakina te rau are e reke man ataakin ae e tangirira te Atua.—Taian Areru 4:8, BK; 29:11.
11. Tera ae e iaiangoia Iehova ngkana e kairiria ana tiibu, ao e kanga ni kaotiotaki aei ni baike e tangiri mairoura?
11 E mwamwannano Iehova ao e taotaonakinnano n arona ni kairirira. E iaiangoi tokin aia konabwai ana tiibu te tia kawakinia, mangaia are e kairiia “n ai aron nakonakoia maan.” (Karikani Bwaai 33:14) Ngaia are Iehova e kairiri naba “n ai aron nakonakoia” ana tiibu. E taratarai tokin ara konabwai ao aroarora. N aron anne, e kaeti eueutakira, ao e aki-tangira te bwai teuana mairoura, ae e riaon ara konaa. Ma e tangirira bwa ti na karaoi bwaai ni kabane ma nanora ni kabane. (I-Korote 3:23) Ma tera arom ngkana ko a rikirake ni kara ao ko a aki kona ni karaoi baike ko taneiai ni kaakaraoi ngkoa? Ke tao tera arom ngkana e a taoniko te aoraki ae kakaiaki n te aro are e a karako iai am mwakuri? Aio te itera are e a kona iai n noraki tamaroan te reirei ae karaoan te mwakuri ma nanora ni kabane. A aki kona n titeboo raoi aroaroia naano aika uoua. Te mwakuri ma nanom ni kabane, e nanonaki iai bwa ko kamanena korakoram ni kabane n aron are ko konaa n am beku ibukin te Atua. E kakawaki ara taromauri ae ti waakinna ma nanora ni kabane ibukin Iehova, ao e aki ongei mamaarara aika kona ni kakerikaka mwaitin ara mwakuri.—Mareko 12:29, 30.
12. Tera te katoto man te Tua Rinanon Mote ae e kaotaki iai bwa Iehova e kairiri n “ai aron nakonakoia” ana tiibu?
12 Ibukin kamatataan ae e kairiri Iehova n “ai aron nakonakoia” ana tiibu, iangoa ae taekinaki ibukin te karea ni kabwarabure n te Tua Rinanon Mote. E tangiri karea aika raraoi Iehova aika nako man te nano ni kani kaitau. Ma a katauaki karea ake a riai n anganaki ni kaineti ma ana konabwai te aomata are e anga. E kangai te Tua: “Ngkana tao a aki tau ana bwai aika e kona ni karekea te tiibutetei iai, ao e na uota . . . uoman te turukon, ke uoman te bitian te tei.” Ao ngkana tao e aki kona naba ni karekei uoman te bitian? E kona ngkanne n uota te “baraua ae manti raoi.” (Nakoaia Ibonga 5:7, 11) E kaotaki man aei bwa te Atua e aki tangira ae riaon ana konaa teuare e anga. Kioina ngkai e aki bibitaki te Atua, a rau nanora n ataakin ae e bon aki kona n tangira te bwai teuana mairoura, ae riaon are ti kona n anga; ma n onean mwin anne, e kukurei ni butimwaea are ti kona n anganna. (Maraki 3:6) Ai kakukurei ra kairirakira iroun te Tia Kawakin Tiibu ae tatangira!
“I Aki Maka te Bwai Teuana ae Buakaka; ba Ko Memena i Rarikiu”
13. E kanga Tawita n taetae n te aro ae e a rangi ni kaan iai ma Iehova n Taian Areru 23:4, ao bukin tera bwa e aki kamimi aei?
13 E taekina bukin onimakinan Iehova ae te kauoua Tawita ni kangai: E kamanoia ana tiibu Iehova. Ti wareka ae kangai: “Ao ngkana tao I nakonako i nanoni maruan nun te mate, ao I aki maka te bwai teuana ae buakaka; ba Ko memena i rarikiu: Am kai ao okom, a kabebetea nanou.” (Taian Areru 23:4) E taetae ikai Tawita n te aro ae e a rangi ni kaan ma Iehova n arona ni kamanena te taeka ae “Ko.” E aki kamimi aei, bwa Tawita e taekina aron te Atua ngke e buokia n nanomwaaka i aan ana kangaanga. E a tia Tawita n rinanon maruan nun te mate aika mwaiti, are nanona taai ake e a kuri ni kabuanibwai iai maiuna. Ma e aki kariaia bwa e na taonaki nako n te maaku, ibukina bwa e namakinna ae e tauraoi i rarikina te Atua, ma ana “kai” ao ‘okona,’ ibukin buokana. Ibukin ataakin te kamanomano aei iroun Tawita, e a kabebeteaki iai nanona, ao e a kaaniaki riki iai ma Iehova.b
14. Tera ana karaunano te Baibara ni kaineti ma kamanoara iroun Iehova, ma tera ae e aki nanonaki n te karaunano aei?
14 E kanga Iehova ni kamanoia ana tiibu ni boong aikai? E karau nanora te Baibara bwa bon akea te tia kairiribai, ae tao te taimonio ke te aomata, ae e kona ni kamaunaia ana tiibu mai aon te aba. E bon aki kona ni kariaia anne Iehova. (Itaia 54:17; 2 Betero 2:9) Ma e ngae n anne, ao e aki nanonaki n te karaunano aei bwa e na katanira te Tia Kawakinira man karawawata ni kabane. Ti rinanon naba kataaki aika taabangaki nakoia aomata, ao ti kaaitara naba ma waaki n totoko aika a kaaitara ma ngaai Kristian ni koaua ni kabane. (2 Timoteo 3:12; Iakobo 1:2) Iai taai ake ti kona iai n “nakonako i nanoni maruan nun te mate,” n te aro ni kaikonaki. N te katoto, ti kona n ae e a kuri ni kabuanibwai maiura tao imwin bwainikirinara ke imwin taonakira n te aoraki ae kakaiaki. Ke e kona n ae e a kaania te mate raora ae ti rangi n tangiria ke e a boni mate. E memena i rarikira te Tia Kawakinira ma n tararuaira raoi, i nanon taai ake a taraa n ae ti a nakonako iai i nanon maruan nun te mate. Ni kanga?
15, 16. (a) E buokira Iehova bwa ti na kona ni kaaitarai bwaai n tutuki aika ti kona n taonaki iai, n aaro raa? (b) Taekina te rongorongo teuana ni kaota iai aron Iehova ni buokira n taai aika ti kataaki iai.
15 E aki beritani mwakuri aika kamimi Iehova.c Ma ti kona ni kakoauaa bwa e na buokira n tokanikai i aoni bwaai n tutuki aika ti kaaitara ma ngaai. E kona n anganira te wanawana bwa ti aonga n tokanikai i aoni “bwaai ni kariri nako.” (Iakobo 1:2-5) E kabongana ana kai ke okona te tia kawakin tiibu tiaki tii ibukin totokoaia kairiribai, ma ibukin naba notuaia ana tiibu ibukin kaetan kawaia. E kona naba n notuira Iehova rinanon raora n taromauri temanna bwa ti na maiuakin reirei aika boto man te Baibara, ake a na kona n rangi ni buoka ara kangaanga. Irarikin anne, e kona Iehova n anganira te korakora bwa ti aonga n nanomwaaka. (I-Biribi 4:13) E kona ni kataubobongaira rinanon taamneina ae raoiroi, ma te “mwaka ae moan te korakora.” (2 I-Korinto 4:7) E konaa taamnein te Atua n anganira te nanomwaaka i aani kataaki nako aika a riki mairoun Tatan. (1 I-Korinto 10:13) E aki ngkanne karaunano ataakin ae e tauraoi Iehova ni buokira n taai nako?
16 Eng, n aki ongeia bwa mwaruan nun te mate raa ae tao ti mena iai, ma ti aki katukaki n tii ngaira iai. E memena i rarikira te Tia Kawakinira, ni buokira n aaro ake a aki kai mataata nakoira n te moantai. Iangoa rongorongon temanna te unimwaane ae te Kristian are e tuangaki bwa e a kaentia kaburorona. “I riai ni kaota te koaua bwa n te moantai, ao I mimi iai ao I iangoia bwa tao e a un Iehova irou ke tao e a aki tangirai. Ma I kananomatoai bwa N na aki kerikaki mairoun Iehova. N onean mwin anne, I kaota tabeaiangau nakoina. Ao e buokai Iehova, n taai tabetai rinanon taeka ni kabebetenano mairouia tariu ma mwaneu n te onimaki. A mwaiti mai buakoia naba aika a taekin aroia n tokanikai ni kaaitaran aoraki aika kakaiaki. I kauringaki man aia taeka aika raraoi bwa akea kaokoron arou ma ae taneiai n riiriki irouia aomata. Ibuobuoki aika manena aikai, n ikotaki naba ma aia anganano aomata ni kani mwamwannanoai, a a karaua nanou n ataakin ae e aki ribaai Iehova. I bon riai n teimatoa ni buakana aorakiu, ao I aki ataia bwa a na tera mwina. Ma I kakoauaa raoi bwa e raonai Iehova, ao e na teimatoa ni buokai n au kangaanga aei.”
“Ko Katauraoa te Taibora i Mwaiu”
17. E kanga Tawita ni kabwarabwaraa aron Iehova n Taian Areru 23:5, ao e aera ngkai e aki kauntaba aei ma te kaikonaki are ibukin te tia kawakin tiibu?
17 E taekina bukin onimakinan te tia Kawakinna Tawita ae te katenua ni kangai: E kaamwarakeia ana tiibu Iehova n te amwarake ae bati. E korea ae kangai Tawita: “Ko katauraoa te taibora i mwaiu i mataia taan ribaai: Ko kabira atuu n te bwaa; e tao nako au mangko.” (Taian Areru 23:5) E kabwarabwaraa taekan te Tia Kawakinna Tawita n te kibu aei, bwa te toka ae akoi are e katauraoi amwarake ma moi aika bati. A aki kauntaba kaikonaki aika uoua aika te tia kawakin tiibu ae mwamwannano, ao te toka ae e akoi. Bwa n etina, e riai naba te tia kawakin tiibu ae raoiroi n atai tawaana n uteute aika bati uteuteia, ao te ran ae tau ibukin nimaia ana nanai n te aro are a na ‘aki kai nanoia n te bwai teuana.’—Taian Areru 23:1, 2.
18. E kaotaki man tera bwa Iehova bon te toka ae e akoi?
18 Te koaua bwa te Tia Kawakinira bon te toka ae e akoi? Akea ae nanououa n aei! Iangoa moa raoiroin, mwaitin, ao kakaokoron amwarake n taamnei aika a rereke iroura ngkai. Rinanon te koraki ae te toro ae kakaonimaki ae wanawana, e a tia Iehova ni katauraoi booki aika rangi n ibuobuoki ao kaetieti ibukin bobotaki aika manena ibukin te reirei, ruunga, ao bwabwaro, ake ti a rauaki iai ni bwaai n taamnei. (Mataio 24:45-47) Ni koauana, bon akea tarera n amwarake n taamnei. E a tia “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ni katauraoi Baibara aika mirion ma mirion mwaitiia, ao booki n reirei aika boto i aon te Baibara. Iai ngkai booki aika tauraoi n taetae aika 413 tabun mwaitiia. E a tia Iehova ni katauraoi amwarake n taamnei aika mwaiti aika kakaokoro nako, ni moa man te “rannimamma” ae moan reirei man te Baibara, ni karokoa te “amarake ae matoatoa,” ae reirei aika a nano riki man te Baibara. (Ebera 5:11-14) Ibukin anne, ngkana ti kaaitara ma kangaanga ke motinnano ake ti riai ni karaoi, ti a kona ni kunei buokara iai ake a kaineti raoi ma bwaai aika ti kainnanoi. Ti na bae ni kaaitara ma kabuanibwai aika kakaiaki ngkana akea amwarake aikai. E bon rangi n tituaraoi te Tia Kawakinira!—Itaia 25:6; 65:13.
“N na Mamaeka i Nanon Ana Auti Iehova”
19, 20. (a) Onimakinan tera are e taekinna Tawita n Taian Areru 23:6, ao ti na kanga ni kona ni karekea te onimaki anne? (b) Tera ae e na rinanoaki n te kaongora are imwina?
19 Imwin iaiangoan aroaron te tia Kawakinna ao te tia Katauraoi bwaai ibukina, e motika ana taeka Tawita ni kangai: “Ane e na bon irirai te raoiroi ma te atataiaomata n ua tokin au bongi ni maiu: Ao N na mamaeka i nanon ana auti Iehova n aki toki.” (Taian Areru 23:6) E taetae ma nanona ae onrake n te kakaitau ao te onimaki Tawita. E kakaitau ngkana e iangoi baika a a tia n riki, ao e onimaki ngkana e iangoi baika nang roko. E mweeraoi te tia kawakinia tiibu ngkoa are Tawita n ataakin ae ngkana e teimatoa n nimta te tia Kawakinna are i karawa, ao kaanga ai aron ae e a mamaeka i nanon Ana auti, ao e mwamwannanoaki raoi iroun Iehova.
20 Ai kakaitau ra ngaira ibukin taeka aika tamaroa aika koreaki n Taian Areru 23! E kunea te aro teuana Tawita ae e rangi n tonu raoi ibukin kabwarabwaran aroaron Iehova ni kairiri, ni kamanomano, ao ni kaamwarakeia ana tiibu. A a tia ni kawakinaki raoi ana bwaebwaeti Tawita aika rangi n raraoi n te Baibara, bwa ti aonga ni kakoauaa iai ae ngaira naba ti kona n onimakina Iehova bwa te Tia Kawakinira. Eng, ngkana ti teimatoa ni memena i rarikin Iehova, e na bon tabeakinira n aron te Tia Kawakin Tiibu ae tatangira “n aki toki,” ao n aki totoki. Ma ngkai ana tiibu ngaira, iai ngkanne tabera bwa ti riai n nakonako ma te Tia Kawakinira ae kakannato ae Iehova. E na rinanoaki baika irekereke ma te aro aei, n te kaongora are imwina.
[Kabwarabwara ae nano]
b E otei areru aika mwaiti Tawita ike e a kamoamoaa iai Iehova ibukin kamaiuana man te kangaanga.—Nori katoto tabeua, n taeka akana i eta n Taian Areru 18, 34, 56, 57, 59, ao 63.
c Nora te kaongora ae “Divine Intervention—What Can We Expect?” n Te Taua-n-Tantani n te taetae n Ingiriti, ae bwain Okitobwa 1 2003.
Ko Uringnga?
• E aera ngkai e tonu raoi kabotaunarian Iehova ma te tia kawakin tiibu iroun Tawita?
• E kanga ni kairira Iehova ma te mwamwannano?
• N aaro raa ae e buokira iai Iehova n nanomwaaka i aani kataaki?
• E oti man tera bwa Iehova bon te Toka ae akoi?
[Taamnei n iteraniba 26]
E kairiria Ana tiibu Iehova n aron te tia kawakin tiibu i Iteraera