Te Kekeiaki Ribuakon te Nanokawaki

“A bane natina mwane ma natina aine [Iakoba] n tei rake ba a na kabebetea nanona; ma e rawa ni kabebeteaki nanona; ao e kangai, Ba N na ruo nako Tiore [ae “aia tabo mate,” BK] nakon natiu n nanokawaki. Ao e tang temana i bukina.”​—KARIKANI BWAAI 37:35.

E RANGI n nanokawaki te baatua ae Iakoba ibukini motirawan natina. N ana kaantaninga ao e na ribuakon te rawawata ni karokoa matena. N aron Iakoba tao ngkoe naba ko namakinna bwa e aki kona n toki te rawawata ae rangi ni korakora imwini motirawan ae tangiraki iroum. Bon te koaua bwa te nanokawaki ae korakora aei e kaotia raoi bwa ko aki onimakina te Atua? Tiaki ngaia anne!

E kabwarabwaraki n te Baibara bwa Iakoba bon te mwaane ae kakaonimaki. N ikotaki naba ma tibuna ae Aberaam ao tamana ae Itaaka,  e kamoamoaki Iakoba ibukin ana onimaki ae rianako. (Ebera 11:8, 9, 13) Ao n te tai teuana ae kamimi ao e kaunrabwata Iakoba ma te anera ni karokoa te karangaina ibukini karekeani kakabwaiana mairoun te Atua! (Karikani Bwaai 32:24-30) E teretere bwa e a rangi ni kaan ana itoman te mwaane aei ma Iehova. Ao ngkanne, tera reireiara man nanokawakin Iakoba? E boni kona naba te aomata ae korakora onimakinan te Atua irouna, n namakina te nanokawaki ao te rawawata ae rangi ni korakora ngkana e mate ae tangiraki irouna. Te nanokawaki bon te bwai ae ti na boni kaaitara ma ngaia ao e riai n riki ngkana e motirawa ae tangiraki iroura.

Tera te Nanokawaki?

Ti kona n rotaki n te nanokawaki n aaro aika kakaokoro nako ma irouia aomata aika mwaiti te namakin ae a kai taonaki nakoaki iai, bon te rawawatannano ae korakora. Iangoa rongorongon Leonardo, ae ai tibwa 14 ana ririki ngke e a karina ni mate tamana man aorakini buroona ao maamaana. E na aki mwaninga te bong are e kaongoaki iai te rongorongo anne iroun ai tinana. E rawa n iangoia bwa e boni koaua n te moantai. E nora rabwatan tamana n tain te taunimate ma te bwai ae kamimi bwa ai aron ae e aki koaua irouna. E aki roko n te tang Leonardo i nanon tao onoua namwakaina. E aki toki n tataningaa tamana bwa n ana kaantaninga, e na bon oki man ana mwakuri. E kaania teuana te ririki ao e a tibwa ota raoi bwa ngaia e a bon tia ni motirawa tamana. Ngke e riki anne nakoina ao e namakina te maroaa ae korakora. Mani baika a riiriki, n aron tao okina nakon te auti ae akea kaaina, a kauringnga bwa e a motirawa tamana. N taai aikai, e aki toki n uruaki nanona ma n tang. Ai korakorara ururingan tamana irouna!

E kaotaki raoi te bwai ae e a tia n riki nakon Leonardo, bwa e rangi ni korakora namakinan te nanokawaki iai. Ma bon te rongorongo ae kakukurei bwa e kona n toki te aeka n namakin anne. E ngae n anne, e na boni maan teutana mwina. N aron te ikoaki ae kakaiaki, e na boni mao ma e na maan teutana, ao ngaia naba anne aron te nanokawaki. E teimatoa n tiku manekan te nano ngkana e mate ae tangiraki iroura. E kona n toki te nanokawaki imwin tabeua te namwakaina, tabeua te ririki, ke e nako riki. E na bon tabe ni kekerikaki te rawawata ae rangi ni korakora are ko namakinna n te moantai, ao ko na manga kukurei ao n iangoia bwa e manena riki maium.

N te tai anne, te nanokawaki bon te bwai ae riai n riiriki ibukini kabebetean nanora bwa ti na kanakoraoa arora ni kaineti ma te bitaki aei. Bon iai ngkoa raom ao ngkai ai akea ngaia. Ti a riai ni kataneiaira ni maiu n akean te aomata anne i rarikira. E kona ni kabebetea nanom kaotinakoan am namakin ni kaotiotan rawawatam. E ngae n anne, a bane ni kaokoro rotakia aomata aika taonaki n te nanokawaki. Ma te bwai teuana ae ririki n taai nako bwa e kona ni karuanikai kainan nanokawakim nakoni marurungin am iango, am namakin, ao rabwatam naba. Ko na kanga ngkanne ni kaotinakoa nanokawakim n aaro aika riai? Iai n te Baibara reirei aika manena tabeua.

Te Kekeiaki Ribuakon te Nanokawaki

A mwaiti aika nanokawaki a a tia ni buokaki ni kaotinakoan nanokawakia n taekinana. N te katoto teuana, nora ana taeka Iobi ae taekinaki n te Baibara. E karawawataaki teuaei imwini motirawaia natina ake tengaun ao karawawatana tabeua riki, ao e taku: “E a botu tamneiu ni maiuu; N na aki tuka ngurengureu; N na taetae i buakoni marakin tamneiu.” (Iobi 1:2, 18, 19; 10:1) Taraia bwa e kainnanoa kaotinakoani ‘ngurengurena’ Iobi. E kanga ni karaoa anne? E kabwarabwaraa ni kangai: “N na taetae.”

E taetae ni kangai Paulo are e motirawa tinana: “Te bwai teuana ae buokai boni maroroakinan taekan tinau.” Mangaia are, taekinan am namakin nakon te rao ni koaua, e kona ni karekea kabebeteam. (Taeka N Rabakau 17:17) Imwini maten tinan Nei Yone, e butiia mwaanena ni Kristian bwa a na kabatiaa riki rorokoia irouna. E ururing ni kangai: “Ngke I taekinna, ao e a kabebetea rawawatan nanou.” Tao ko na noria naba bwa ngkana ko taekini am namakin nakon raom temanna ae atataiaomata, ko na buokaki iai ni kekeiaki ribuakon nanokawakim.

N aron naba anne, e kona n ibuobuoki te koroboki ni bunran nanom. E kona ni kangaanga irouia tabeman taekinan aia namakin ma e bebete riki irouia bunran nanoia n te koroboki. E otea ana bwaebwaeti Tawita ae rangi ni kananokawaki ngke a mate Tauro ao Ionatan, ike e a bunra iai nanokawakina te mwaane ae kakaonimaki aei. E a riki te anene ni bwaebwaeti aei bwa kanoan naba bokin te Baibara ae te Kauoua n Tamuera.​—2 Tamuera 1:17–27.

Te tang bon te bwai teuana ae e kona naba ni kabebetea te nanokawaki. E taekinaki n te Baibara ae kangai: “Bon iai bongini bwaai ni bane, ao bon iai . . . te tai n tang.” (Te Minita 3:1, 4) Ni koauana, maten ae tangiraki iroura bon “te tai n tang.” Ti riai n aki maamaa n tiinakon rannimatara n tain te nanokawaki. E onrake te Baibara n taekaia mwaane ao aine aika kakaonimaki ake a tiinako rannimataia ibukin nanokawakia. (Karikani Bwaai 23:2; 2 Tamuera 1:11, 12) “E tang” Iesu Kristo ngke e a uakaan ma ruanimaten Rataro, ae raona ae rangi n tangiraki irouna are e a tibwa mate.​—Ioane 11:33, 35.

E kainnanoa te taotaonakinnano te kekeiaki ribuakon te nanokawaki ibukin namakinani bwaai aika kaokoro aika karina n ririki. Ma uringnga bwa ko riai n aki maamaa n tiinakon rannimatam. A mwaiti aomata aika kakaonimaki ake a a tia n noria bwa tiinakon rannimataia boni ngaia te bwai ae riai n riki bwa irian te rawawata ao e na kabebetea nanoia.

Kaaniko Riki ma te Atua

Ti tuangaki n te Baibara ni kangai: “Kam na kaania te Atua, ao ane E na kaaningkami.” (Iakobo 4:8) Te aro teuana ae moan te kakawaki ni kaanian riki te Atua bon te tataro. Tai kamangora kakawakin te tataro! E taekinaki n te Baibara te berita ni kabebetenano ni kangai: “E a kaan Iehova ma akana a uruaki nanoia, ao E kamaiuia akana a raraoma tamneiia.” (Taian Areru 34:18) E karaui naba nanora ni kangai: “Angani [Iehova] rawawatam ao e na buokiko.” (Taian Areru 55:22, BK) Iangoa aei. N aron ae taekinaki mai moa, a mwaiti aomata aika buokaki n taekinan aia namakin nakon te rao ae onimakinaki. E bon rangi n ibuobuoki riki bunran ara namakin nakon te Atua are e berita bwa e na kabebetei naano.​—2 Tetaronike 2:16, 17.

E taekina ae kangai Paulo, are e taekinaki mai moa: “Ngke I a aki konaa uotau n uruakin nanou ao n namakinan ae I a aki kona ni kekeiaki ribuakon nanokawakiu, I katorobubua n tataro nakon te Atua. Ao I onnonia bwa e na buokai.” E kakoauaa Paulo bwa e boni buokaki n ana tataro. Tao ngkoe naba, ngkana ko botumwaaka n okioki n tataro, e na kananomwaakako ao ni kakorakorako “te Atua ae te tia karika kabebetean te nano ni kabanea.” Ao ngkanne, ko a kona ni kekeiaki ribuakon nanokawakim.​—2 I-Korinto 1:3, 4; I-Rom 12:12.

Te Kaantaninga Ibukin te Mangauti

E taku Iesu: “Boni Ngai te manga-uti, ao te maiu: ane onimakinai, ngkana tao e boni mate, ao e na boni manga maiu.” (Ioane 11:25) E reiakinaki n te Baibara bwa a na manga maiu maate.a Ni menan Iesu i aon te aba e kaotia bwa e kona naba ni kautiia maate. N te taina, e kauta te teinaine ae 12 ana ririki. Tera aroia ana karo neiei n te tai anne? “A mimi n te mimi ae bati.” (Mareko 5:42, 43a) Ngkana e a tautaeka te Uea mai karawa ae Iesu Kristo n ana Tautaeka n Uea, e nang kautia aomata aika a aki kona ni warekaki mwaitiia nako aon te aba, ao a na boni mena i aan te rau ao te raoiroi. (Mwakuri 24:15; 2 Betero 3:13) Iangoa te kimwareirei ae korakora irouia aomata ngkana a kautaki bwa a na manga kaitiboo ma aika tangiraki irouia!

Ngke e mate natin Nei Claudete n untaban te waanikiba, e katokaa taamnein natina aei ae Renato i aon te aiti bwaoki. E aki toki n tataraa te taamnei aei ao e taetae i nanona ni kangai, ‘Ti na manga kaitiboo n te mangauti.’ E iangoa mangautin tamana Leonardo n rokon te waaki ae boou i aon te aba are e beritanna te Atua. Eng, te kaantaninga ibukin te mangauti bon nibwan te kabebetenano ni koaua nakoia aomata ake a aki kona ni warekaki mwaitiia imwini maten ae tangiraki irouia. E boni kona ni kabebetea nanom naba!

E kona ni kabebetea nanomteutana taekinan am namakin

E kona n ibuobuoki te koroboki ni bunran nanokawakim

[Kabwarabwara ae nano]

[Te Bwaoki/​Taamnei n iteraniba 8]

“Te Atua ae te Tia Karika Kabebetean te Nano ni Kabanea”

“E na karaoiroaki te Atua, ae Taman ara Uea are Iesu Kristo, ae te Tama ae nanoangaea te aba, ae te Atua ae te tia karika kabebetean te nano ni kabanea.”​—2 I-Korinto 1:3.

E kaotaki ni kibun te Baibara aei bwa e kona te Atua ni buokia ana toro aika kakaonimaki n nanomwaaka ni kangaanga ao kataaki aika a kona ni kaaitara ma ngaai. Te anga teuana ae e kona naba iai Iehova ni katauraoa kabebetean nanom, bon rinanon te ibuobuoki mairoun temanna raoraom ke ae tangiraki iroum ae titeboo am koaua ma ngaia.

E uringa te bwai ae riki nakoina Leonardo are e mate tamana, bwa e namakina iai te kakorakoraki ao kabebetean nanona. E a tibwa okira mwengana ngke e a uringnga bwa akea kaaina ao e a aki kona n taua tangina. E nakon te tabo ni kaukiang ae uakaan ma ngaia ao i nanon ana tai n tang ao e onnonia te Atua bwa e na buokia. E a karina naba n roko te kaa tewaana ni kaania ao e kinaa te turaiua Leonardo bwa temanna mai buokia tarina ni Kristian. E nikiri bwaai tabeua te tari anne ma e a tii bure naba kawaina. E memena i rarikin Leonardo te tari aei ao e boni kabebetea nanona.

N te taina, ao iai te mwaane ae e a tia ni mate buuna ae namakina te maroaa ao e rawawata nanona. E aki kona n toki tangina, ao n taraana ai akea bongani maiuna. E onnonia te Atua ibukini buokana. Ngke e tataro ao e a tii tang naba te tarebon. Bon tibuna te aine ae tarebon. E ururingirikaki ni kangai: “E kakorakorai ara maroro ae kimototo arei. I kakoauaa raoi bwa ana tarebon tibu arei, boni ngaia kaekaan au tataro ni bubutii ibukini buokau.”

[Te Bwaoki n iteraniba 7]

Kabebetean Nanoia Aomata

E “kabebetei nanora [te Atua] n rawawatara ni kabane, ba ti aonga ni kona ni kabebetei nanoia akana rawawata n rawawata nako, ni kabebetean te nano are a kabebeteaki moa iai nanora iroun te Atua.”​—2 I-Korinto 1:4.

A mwaiti Kristian ni koaua aika rinanoni baikana a taekinaki akanne i bon irouia. A kona aomata aikai n anga te kaungaunga ao te kabebetenano nakoia aomata tabemwaang, imwin rekeni kabebeteaia man aia kekeiaki ribuakon te nanokawaki imwini motirawan ae tangiraki irouia.

Iangoa ana katoto Nei Claudete ae e katoa tai ni kawariia aomata n tataekin ana koaua aika a aanaki man te Baibara. Imwaini maten natina ao e kawara te aine temanna ae e a tibwa mate natina te mwaane n te kaentia. E kukurei neiei ngke e kawaraki ma e iangoia bwa e aki kona n ota raoi Nei Claudete n rawawatana. Ma tibwa imwini maten natin Nei Claudete ao neiei e a kawaria n tuangnga bwa e roko n noria, bwa e bon teimatoa naba n onimakina te Atua ke e aki, imwini maten natina. E kaungaki neiei n ana onimaki Nei Claudete ae korakora ao ngkai, e a katoa tai n reirei n te Baibara ma ngaia ao e a reke kabebeteana n Ana Taeka te Atua.

E motinnanoia Leonardo imwini maten tamana, bwa e na reiakina te taetae n te bai bwa e aonga ni kona n tibwatibwaa te rongorongo ae kabebetenano man te Baibara nakoia aika bonotaninga. E a tia n reke kakabwaiana n ana kakorakora ni buokiia aika bonotaninga. E taku teuaei: “Te bwai teuana ae buokai ni kekeiaki ribuakon nanokawakiu bon nanou ni kani buokiia aika bonotaninga n reireinia taekan te Atua. I kabanea au tai ao korakorau ni buokiia. E oneaki mwin nanokawakiu nakon te kimwareirei ngke I a nora te aomata are I moan reirei ma ngaia n te Baibara bwa e a bwabetitoaki! Ni koauana, bon aei te moantai imwini maten tamau ae I rangi ni kukureiu iai.”​—Mwakuri 20:35.

[Taamnei n iteraniba 6]

E beritana te mangauti Iesu ibukia aika onimakinna