Bukin Tera Bwa Ti Riai ni Kaota Ara Kakaitau?

“Nakon Nei Raquel,

Ko rangi ni bati n rabwa ngkai ko a tia n riki bwa nibwan te kaungaunga nakoiu. E ngae ngke tao ko aki ataia, ma aroarom aika kaunganano ao am taeka aika kaotiota te akoi, a rangi n ibuobuoki nakoiu.”​—Jennifer.

E A TIA n reke iroum te reta ni kakaitau ae ko aki kaantaningaia? Ngkana ko a tia ao akea te nanououa bwa e na boni bae ni kaungaa nanom. Ni koauana, ko kan tangiraki ao n iangoaki bwa iai bonganam naba.​—Mataio 25:19-23.

Kaotiotan te kakaitau e riki bwa kamatoan te reitaki i marenan te tia kakaitau ao are e kaitauaki. Irarikin anne, te aomata ae kaotiota te kakaitau e tou mwini mwanekan Iesu Kristo, are e aki kona ni kabwaka n nori aia mwakuri aika raraoi aomata.​—Mareko 14:3-9; Ruka 21:1-4.

E kananokawaki bwa e a rangi ni karako irouia aomata kaotiotan te kakaitau n te reta ke n aia taeka. E a kamani kauring te Baibara bwa “ni boong aika kaitira,” ao a na aki kakaitau aomata ma a na riki bwa “taani bangaomata.” (2 Timoteo 3:1-3) Ngkana ti aki taratara raoi, ti a kona n rotakibuaka n taabangakin te aki kakaitau ni boong aikai n te aro are e a taonaki nako nanora ni kani kakaitau.

Baikara mwaneka aika uaana aika a kona ni kamanenai kaaro n reiakinia iai natiia kaotiotan te kakaitau? Ti na kaotiota te kakaitau nakoia antai? Ao bukin tera bwa ti riai ni kaota te kakaitau, e ngae ngke a aki bwaina te kakaitau aomata ake i rarikira?

Imarenaia Kaain te Utu

A rangi ni kakorakoraia kaaro ni katauraoi bwaai ibukia natiia. Ma n taai tabetai, a kona n noria bwa akea te nano ni kakaitau ibukin aia kakorakora. Tera ae a kona ni karaoia ni kanakoraoa te kangaanga anne? A kainnanoi bwaai n ibuobuoki aika tenua.

(1) Te Katoto. Am katoto bon te bwai ae uaana n reiakinaia raoi ataei. E taekinaki n te Baibara aron te tina ae mwakuri korakora i Iteraera rimoa ni kangai: “A atongnga ba e raoiroi” natina. A kanga ataei akanne n reiakina kaotiotan te kakaitau? E ibuobuoki naba nikiran te kibu aei ni kaota bukina ni kangai: “E kamoamoaa” buuna. (Taeka N Rabakau 31:28) Kaaro aika a kaotiota te kakaitau i marenaia, a bon reireinia natiia bwa karaoan aei e kakukureia te aomata are kaitauaki, ao e kanakoraoa te reitaki i marenaia kaain te utu ao boni kanikinaean naba ae a a bon ikawai raoi.

E taku te karo ae arana Stephen, “I kekeiaki ni katea te katoto nakoia natiu ni karabwaa buu ibukini kanara.” Tera mwina? E taku Stephen: “A a moanna n nora arou aei natiu aine aika uoman ao a buokaki iai bwa a na bwaina riki kaotiotan te kakaitau.” Ngkana ko a tia ni mare, ko boni bwaina te kakaitau nakon raom ni karaoan oin tabena ni katoa bong? Ko karabwaia natim e ngae naba ngkana a karaoa ae kaantaningaki bwa a na karaoia?

(2) Te Reirei ni Kataneiai. Kaotan te nano ni kakaitau ai aron taian uee. A kainnanoa ribanakia bwa a na rikirake raoi n ai aroia naba ataei aika riai ni mutiakinaki raoi. A na kanga kaaro ni kona ni karikirakea te nano ni kani kakaitau ao kaotiotana i nanoia natiia? E katuruturua te bwai teuana ae rangi ni kakawaki te Uea ae wanawana ae Toromon ngke e korea ae kangai: “E iangoa arona ni kaeka te aba nanon te aomata ae raoiroi.”​—Taeka N Rabakau 15:28.

Kaaro, kam kona ni kataneiaia natimi bwa a na iaiangoa te kakorakora ae irekereke ma te tituaraoi ae kaotaki n anganakiia bwaintangira? Kananoan te iango n te aro anne e na karikirakea te nano ni kani kakaitau n ai aron te tano ae maiuraoi ae karikirakea te uee. E taku Maria ae e a tia ni kaikawaia natina aika teniman: “E kainnanoaki te tai ae maan bwa ko na tekateka ma natim ni kabwarabwaraa nakoina te bwai ae irekereke ma te anga bwaintangira, bwa e aonga n ataia bwa e iangoia te aomata anne ao e kani kaota korakorani mutiakinana irouna. Ma n au namakin, e boni materaoi karaoan anne.” Aekani maroro akanne, a buokaki iai ataei n reiakinaki tiaki tii te bae a riai n taekinna ni kaotan nanoia ni kakaitau ma a riai naba n ataa bukin taekinana.

Kaaro aika wanawana a buokia natiia bwa a na aki iangoia bwa a riai n reke irouia baika raraoi ni bane.a Te kauring ae taekinaki n Taeka N Rabakau 29:21, (NW) ae irekereke ma tooro bon titeboo naba matoana nakoia ataei: “Ngkana e kamonaa ana toro te aomata temanna man ana bong n ataei, ao e na bon riki bwa te aomata ae aki kakaitau ni maiuna.”

A na kanga ataei aika rangi n uarereke ni kona ni buokaki bwa a na kaota te nano ni kakaitau? E taku Nei Linda ae teniman natina, “Ti kaungaia natira, ngai ma kaainnabau, bwa a na anga aia kakaitau i nanon ara reta ni kakaitau tao n aron korean te taamnei ke araia.” E koaua bwa te taamnei e kona n taraa n aki kakawaki ao aia koroboki e kangaanga warekana, ma n te aro aei a a reireiaki iai ataei te nano ni kakaitau ni maiuia ni kabane.

(3) Te Botumwaaka. Ti bane n rotaki n rikiara ae kani karaoan te bangaomata are e kona n totokoa kaotan te nano ni kakaitau. (Karikani Bwaai 8:21; Mataio 15:19) Ma e ngae n anne, e kaumakia ana toro te Atua n te Baibara ni kangai: “Kam na oneaki n aron nanomi, ao kam na karina te aomata nabangkai, are karaoaki ba aron te Atua.” ​—I-Ebeto 4:23, 24.

A ataia kaaro aika mwaatai ngkanne bwa buokaia natiia ni “karina te aomata nabangkai” e kona ni bebete atongana nakoni karaoana. E taku Stephen ae taekinaki mai moa riki, “E taraa ni kainnanoaki te tai ae maan n reiakinaia natira bwa a na kakaitau n akea kauringakiia.” Ma e ngae n anne ao a bon aki roko n te bwara nanoia Stephen ma buuna. E reitia riki ni kangai Stephen: “Ibukini botumwaakara e a reke reireiaia natira aine aikai. Ngkai ti a kakatonga n aroia ni kaotiota te nano ni kakaitau nakoia aomata nako.”

Tera Arom Nakoia Raoraom ao Kaain Rarikim?

Ngkana ti mwaninga n taekina ara kakaitau, tao e aki nanonaki iai bwa ti aki kakaitau i nanora. E koaua bwa e tau bwa ti na tii namakina te nano ni kakaitau ke e rangi ni kakawaki naba kaotana n ara taeka? Ni kaekaan te titiraki anne, ti na rinanon te bwai are e karaoia Iesu nakoia rebera tabeman.

Ngke e mwananga nako Ierutarem Iesu ao e boo ma mwaane ake tengaun aika rebera. E taekinaki n te Baibara ni kangai: “Ao a kanene bwanaia, ao a kangai, Iesu, ae te tia Reirei, Ko na nanoangaira. Ao ngke E noriia, ao E kangai nako ia, Kam na nako ni kaotingkami nakoia ibonga. Ao ngke a kume n nako, ao a kaitiakaki. Ao temanna n uakekei, ngke e noria ba e kamaiuaki, ao e rairaki n oki, ao e karaoiroa te Atua n te bwanaa ae korakora; ao e bwaka ni bobaraki i rarikini waena, ni katituaraoia: ao te I-Tamaria teuarei.”​—Ruka 17:11-16.

E tarariaoi kabwakaia ni kaitaua uake ruaman Iesu? E reitaki te rongorongo n te aro aei: “Ao E taetae Iesu ni kangai, Tiaki a kaitiakaki tengaun? Ao a nga uake ruaman? A aki noraki akana rairaki n oki ni karaoiroa te Atua, ba ti te iruwa aei?”​—Ruka 17:17, 18.

Bon tiaki aomata aika buakaka rebera ake ruaman akekei. Mai mwaina, a a tia n taekinna bwa a onimakina Iesu ao a kukurei n ongeaba n ana kaetieti ae irekereke ma te mwamwananga nako Ierutarem ni kaotiia nakoia ibonga. E ngae ngke akea te nanououa bwa a namakina te kakaitau ibukin ana akoi Iesu nakoia, ma a kabwaka ni kaotia n aia taeka. E nanokawaki Kristo n aroaroia aikai. Tera arora iai? Ngkana e akoira temanna, ti waekoa ni kaitaua ke ngkana ti konaa ao ti kaota ara kakaitau ni korean te reta nakoina?

E taekinaki n te Baibara bwa ‘te tangira, e aki karaoa ae aki riai ao e aki ukoukori oin ana bwai.’ (1 I-Korinto 13:4, 5) Mangaia are kaotiotan te kakaitau ae nako mai nanora, bon tiaki tii karaoan ae riai ma e kakoauaa raoi iai ara tangira. Ti reireiaki n rongorongoia rebera bwa ngkana ti kani kakukureia Kristo, ti a kabaeaki bwa ti na kaota te aeka n tangira anne nakoia aomata ni kabane, n aki ongei aia taetae, aia reeti ao aia Aaro.

Titirakiniko ni kangai, ‘N ningai au kabanea n tai ae I kaitaua iai kaain rarikiu, raou ni mwakuri, raou n reirei, te tia mwakuri n te onnaoraki, te tia bobwai, ke te aomata temanna ae e a tia ni buokai?’ E aera bwa ko aki tauu mwin am tai n taekina am kakaitau ke am tai ni kororeta ni kakaitau i nanon tebongina ke tabebong? E na buokiko karaoan anne ni karaoiroa arom ni kaota am kakaitau.

Ao e a moamoa riki bwa ti kani kakaitaua Iehova ae te Atua ibukina bwa e bon tau ni kaitauaki. Boni Ngaia te tia Anga “angabwai aika raraoi ma bwaai n tituaraoi aika moan raraoi.” (Iakobo 1:17) N ningai te kabanea n tai ae ko kakaitau iai ma nanom ni koaua nakon te Atua ibukini baika onoti ake e a tia ni karaoi ibukim?​—1 I-Tetaronike 5:17, 18.

Bukin Tera Bwa Ti Kaota Ara Kakaitau E Ngae Ngke A Aki Tabeman?

A aki kona tabeman ni kaota aia kakaitau nakoira n aron are ti karaoia nakoia. Ngkanne, bukin tera bwa ti riai ni kaota ara kakaitau e ngae ngke a aki tabeman? Iangoa bukina teuana ae riai.

Ngkana ti karaoa ae raoiroi nakoia akana aki kakaitau, ti na katotonga ngkanne ara tia Karikiriki ae Iehova ae te Atua ae rangi n akoi. E aki toki ni karaoa ae raoiroi nakoia aomata aika mwaiti e ngae ngke a aki kakaitaua. (I-Rom 5:8; 1 Ioane 4:9, 10) E kaota “ana taai i aoia akana buakaka ma akana raoiroi, ao E kabwaka te karau i aoia akana atataiaomata ma akana babakanikawai.” Ngkana ti kekeiaki ni kaota ara kakaitau n aki ongeia bwa ti maeka ma aomata aika a aki kakaitau, ti kaotira iai bwa ‘natin Tamara are i karawa’ ngaira.​—Mataio 5:45.

[Kabwarabwara ae nano]

[Kabwarabwaraan n iteraniba 29]

Tauu mwin am tai n taekina am kakaitau ke am tai ni kororeta ni kakaitau i nanon tebongina ke tabebong

[Taamnei n iteraniba 29]

Katea te katoto nakoia natim ni kaotiotan te kakaitau

[Taamnei n iteraniba 29]

A kona naba ataei aika uarereke ni kataneiaki ni kaotiota te kakaitau