Tera Ae Kaotaki Ibukin Am Iraorao Ma Iehova N Am Tataro Nako?
“Ngkoe ae Ko ongo tataro, A na bane ni kawariko aomata.”—TAIAN ARERU 65:2.
1, 2. E aera ngkai a kona n tataro nakon Iehova ana taani kakoaua ma te nano n onimaki?
AKEA te tai ae e kakeai iai bongan aia tataro ni bubutii ana toro aika kakaonimaki Iehova. Ti kona n onimakinna raoi bwa e bon ongoraei. E teimatoa Iehova n ongoraei aia tataro ana taani Kakoaua n tatabemania nako, e ngae naba ngkana mirion ma mirion mwaitiia aika tataro n te tai ae tii teuana.
2 E anene ni kangai te tia areru ae Tawita ni kaotan onimakinan raoi ae e ongoraei ana onnon te Atua: “Ngkoe ae Ko ongo tataro, A na bane ni kawariko aomata.” (Taian Areru 65:2) A kaekaaki ana tataro Tawita ibukina bwa bon te tia taromauria Iehova ae kakaonimaki ni koaua. Tao ti riai n titirakinira ni kangai: ‘A kaotaki n au tataro nako bwa I onimakina raoi Iehova ao I moanibwaia te taromauri ae itiaki? Tera ae kaotaki ibukiu n au tataro?’
Tataro Nakon Iehova ma te Nanorinano
3, 4. (a) Tera arora ae ti riai ni karaoia ngkana ti tataro nakon te Atua? (b) Tera ae ti riai ni karaoia ngkana ti tabeaianga n ‘nanora ae raraoma’ ni kaineti ma ara bure ae kakaiaki?
3 Ti riai n tataro nakon te Atua ma te nanorinano ngkana a kani kaekaaki ara tataro. (Taian Areru 138:6) Ti riai ni butiia Iehova bwa e na tirotiroi arora, n aron Tawita ngke e kangai: “Te Atua, Ko na tirotiroai, ao ata nanou [n raraoma]: Ko na kataai, ao atai nanou nako: Ao noria ba tao iai i rou te aro ae buakaka ke akea, Ao kairirai i nanoni kawain te maiu are aki toki.” (Taian Areru 139:23, 24) Ti bia aki tii tataro ma ti na butimwaea naba tirotiroan arora iroun te Atua ao ana reirei ae n ana Taeka. E kona ni kairira Iehova i nanoni “kawain te maiu are aki toki,” ao ni buokira n uaiakina te kawai ae kairira nakon te maiu are aki toki.
4 Ma tera ae ti na karaoia ngkana ti a karawawataaki n ‘nanora ae raraoma’ ni kaineti ma ara bure ae kakaiaki? (Wareka Taian Areru 32:1-5.) Ngkana ti kataia ni kakeaa bongan aki rauni mataniwin nanora, ti kona ni mamaara iai ke ni kakaiaki bwakara n aron te kai ae bwatakataka ibukin te kabuebue ae korakora. E bua kimwareirein Tawita ibukin ana bure ao e a rikirake n aoraki. Ma ai bebetera nanona imwin raraomana nakon te Atua ibukin ana bure! Iangoa kimwareirein Tawita ngke e a namakinna bwa ‘e a kabwaraaki ana bure’ ao e mwanuokin naba ana bure Iehova. E kona n reke te kabebeteaki man taekinan ara bure nakon te Atua, ao e na ibuobuoki naba aia buoka Kristian aika unimwaane ni manga kaoka ana iraorao te aomata ane bure ma Iehova.—Taeka N Rabakau 28:13; Iakobo 5:13-16.
Onnonia te Atua ao Kaitaua
5. Tera ae nanonaki n te onnon nakon Iehova?
5 Ngkana ti rangi n raraoma ibukin te bwai teuana, ti riai ni maiuakina ana reirei Bauro aei: “Tai iangoa te bwai teuana n raraomaeakinna; ma a na kaotaki ami bubuti nakon te Atua ni bwaai ni kabane, n te tataro ma te bubuti ma te katituaraoi.” (I-Biribi 4:6) “Ngkana ko onnon,” e nanonaki iai “bwa ko bubutii ma te nanorinano.” Ti riai n onnonia Iehova ibukin ana buoka ma ana kairiri, ao e a moamoa riki n tain te kabuanibwai ke te bwainikirinaki.
6, 7. Baikara bukina aika ti riai iai ni kakaitau naba n ara tataro?
6 Ngkana ti tataro tii n taai ake ti kainnanoa iai te bwai teuana, tera ngkanne ae kaotaki iai ibukin nanora? E taekinna Bauro bwa ti riai n tataro ni bubutii nakon te Atua “ma te katituaraoi.” Ni koauana, iai bukina ngkai ti riai n rangi ni kakaitau n aron Tawita are e kangai: “Iehova, am bwai te kakanato, ma te mwaka, ma te neboaki ma te tokanikai, ma te mimitong: ba bon am bwai bwaai ni kabane ake i karawa ao i aonaba; Iehova, am bwai te uea, ao Ko neboaki ba te mataniwi i aoni bwaai ni kabane. . . . Atuara, ti katituaraoiko, ao ti kamoamoa aram ae neboaki.”—1 Rongorongo 29:11-13.
7 E kaitaua te Atua Iesu ibukin te amwarake ao te bwerena ao te wain ake a kabonganaaki n Ana Katairiki te Uea. (Mataio 15:36; Mareko 14:22, 23) Irarikin taekinan taeka ni kakaitau aika titeboo ma akanne, ti riai ni “kamoamoa Iehova” ibukin “ana makuri aika kamimi nakoia natiia aomata,” ao ibukin ana “moti aika raraoi” ao ibukin riki ana taeka, ke te rongorongo ae tauraoi ngkai n te Baibara.—Taian Areru 107:15; 119:62, 105.
Tataro Ibukia Tabemwaang
8, 9. Bukin tera bwa ti riai n tatataro ibukia raora ni Kristian?
8 Akea te nanououa bwa ti bon tatataro ibukira, ma ti riai n uringia naba tabemwaang n ara tataro tao n aroia Kristian aika ti aki atai araia. E ngae ngke e aki kinaia taan onimaki ni kabane ake i Korote te abotoro Bauro, ma e korea ae kangai: “Ti katituaraoa te Atua ae Taman ara Uea are Iesu Kristo, n aki toki n tataro i bukimi, ngkai ti ongo taekan onimakinani Kristo Iesu i roumi, ma tangiraia ake a itiaki ni kabaneia i roumi.” (I-Korote 1:3, 4) E bon tataro naba Bauro ibukia Kristian ake i Tetaronike. (2 I-Tetaronike 1:11, 12) A kaotii baika bati ibukira aeka n tataro akanne ao arora naba n iangoia tarira ma mwaanera n te onimaki.
9 Ngkana ti tataro ibukia Kristian ake a kabiraki ao raoia aika “tiibu tabemang,” ti kaotia iai bwa e rangi ni kakawaki ana botaki te Atua iroura. (Ioane 10:16) E tuangia raona n taromauri Bauro bwa a na tataro ibukina bwa e aonga n ‘anganaki te konabwai n taetae, bwa e na kaurea wina n aki mamaaku ni kaota te baere raba are te euangkerio.’ (I-Ebeto 6:17-20) Ti tatataro ibukia Kristian ake tabeman riki n te aro anne?
10. Tera aron rotakira ngkana ti tatataro ibukia tabemwaang?
10 E kona ni bitaki aroarora nakoia tabemwaang ngkana ti tatataro ibukia. Ngkana ti aki rangi n taatangira temanna ma ti tatataro ibukina, ti na kanga ngkanne ni manga riribaia? (1 Ioane 4:20, 21) A kaungaunga aekan tataro aikai ao a boutokaa katiteuanaakira ma tarira. Irarikin anne, a kaotira aeka n tataro akanne bwa iai iroura te tangira are e kaotiotia Kristo. (Ioane 13:34, 35) Bon uaan naba taamnein te Atua te aroaro anne. Ti tatataro ibukin te taamnei ae raoiroi ngaira n tatabemanira nako ni butiia Iehova ibukini buokara bwa ti aonga ni kaotiota uaana ae te tangira, te kimareirei, te rau, te taotaonakinnano, te atataiaomata, te raoiroi, te kakaonimaki, te nimamannei ao te taubaang? (Ruka 11:13; I-Karatia 5:22, 23) Ngkana ti kakaraoa anne, e na oti n ara taetaenikawai ao ara mwakuri bwa ti bon nakonako ao ni kabanei ara bong ni maiu iroun te taamnei.—Wareka I-Karatia 5:16, 25.
11. E aera ngkai ko kona n taekinna bwa e riai butiaia tabemwaang bwa a na tataro ibukira?
11 Ngkana ti ataia bwa a kaririaki natira bwa a na babakanikawai n te ukeuke n te reirei, ti riai n tataro ibukia ao ni kabongana te Baibara ni buokiia bwa a aonga ni karaoi aia mwakuri ma te kakaonimaki ao n aki karaoa te bwai teuana ae bure. E tuangia Kristian ake i Korinto Bauro ni kangai: “Ti butiia te Atua ba kam na aki karaoa te buakaka teuana.” (2 I-Korinto 13:7) E kukurei Iehova n tataro aika irianaki n te nanorinano ao a kaotaki iai arora aika raraoi. (Wareka Taeka N Rabakau 15:8.) Ti kona ni butiia tabemwaang bwa a na tataro ibukira n aron naba are e karaoia te abotoro Bauro. E korea ae kangai: “Tataro i bukira: ba ti taku ba a raoiroi mataniwin nanora, ngkai ti kani kakaraoa ae raoiroi nakoni bwaai ni kabane.”—Ebera 13:18.
A Bati Riki Baika Kaotaki Ibukira n Ara Tataro
12. Baikara kanoan ara tataro aika ti riai ni moanibwai?
12 Ti kaotaki man ara tataro bwa taani Kakoaua ngaira ibukin Iehova aika a kukukurei ao n ingainga? Ti kaatuui riki ara tataro n onnon ibukini karaoan ae boraoi ma nanon te Atua, n aron tataekinan rongorongon te Tautaeka n Uea, kakoauaan riain Iehova n tautaeka i aoni bwaai ni kabane ao katabuan arana? A riai ni moanibwaiaki baikai n ara tataro, n aron are e katereterea Iesu n ana tataro ni katoto, are e moanaki n taeka aikai: “Tamara are i karawa, ke e karineaki aram ae e tabu; ke e roko Ueam, ke e iraki nanom i aon te aba n ai arona i karawa.”—Mataio 6:9, 10, BK.
13, 14. Tera ae kaotaki ibukira n ara tataro?
13 A kaotaki n ara tataro nakon te Atua oin nanora, baika ti kani kakaraoi ao baika ti kukurei iai. E ataira raoi Iehova bwa aeka n aomata raa ngaira. E taekinaki ae kangai n Taeka N Rabakau 17:3: “Te bwaati ae neni kaburoan te tirewa boni bwain te tirewa, ao te nenikanaiai bwain te koora: Ma E katai naano Iehova.” E nori nanora te Atua. (1 Tamuera 16:7) E atai ara iango ibukia tarira ma mwaanera n te onimaki, ara bobotaki nako ao ara mwakuri ni minita. E atai naba ara iango Iehova ibukia ‘tarini’ Kristo. (Mataio 25:40) E ataa te bwai ae ti tataroia bwa tao ti boni kainnanoia raoi ke ti bon tii kaokiokii taeka akanne. E taku Iesu: “Ngkana kam tataro, ao tai kabatiai ami taeka aika akea nanoia, bwa anne aroia aomata ake a tuai onimakina te Atua, bwa a taku bwa a na reke nakoia bwaai ake a tataro i bukiia.”—Mataio 6:7, Te Nu Tetemanti n te Taetae ni Kiribati ae Ngkai.
14 E kaotaki korakoran onimakinan te Atua iroura ni baika ti taekin n ara tataro. E taku Tawita: “Boni neu ni kamaiu nako naba Ngkoe [Iehova], Ao te taua ae matoatoa i mwain te kairiribai. N na maeka i nanon umam n aki toki: N na biri ni kamaiuai n nuni baim ni kiba.” (Taian Areru 61:3, 4) Ngkana e ‘taakina umwana i aora’ te Atua n te aro ni kaikonaki, ti na boni mweraoi ma ni kamanoaki irouna. (Te Kaotioti 7:15) Ai karaunanora kaanian Iehova n ara tataro ao onimakinan raoi ae e ‘iri taangara’ ni kataakin ara onimaki!—Wareka Taian Areru 118:5-9.
15, 16. Tera ae kona ni buokira iai te tataro bwa ti na ataa te bwai ae aana nanora ni kani beku ni mwioko riki tabeua?
15 Te tataro ni kaotii raoi nanora nakon Iehova, e kona n reke iai buokara n ataia bwa tera ae e aana raoi nanora. N te katoto, te koaua bwa te ingaingannano ni kani beku n te nakoa ae te mataniwi i buakoia ana aomata te Atua, bon te nanorinano ni koaua ibukin te kan ibuobuoki ao kani karaoan ara kabanea ni kona n te mwakuri n uarongorongo ao i nanon te ekaretia? Ke bon tii ibukin te “kani kakanato” ke te kan “tauu aroia” aomata tabemwaang? E aki riai karaoan anne i buakoia ana aomata Iehova. (Wareka 3 Ioane 9, 10; Ruka 22:24-27.) Ngkana iai tangirani baika bubuaka iroura, ti kona ni kaotii nakon Iehova ae te Atua rinanon ara tataro ma nanora ni koaua nakoina, ao e na buokira bwa ti na bitii imwain ae a na nene wakaaia i nanora.
16 E kona naba ni korakora irouia buuaine aika Kristian tangiraia buuia bwa a na beku bwa tabonibai n te ekaretia ao tao teutana imwin teutana a a riki bwa mataniwi ke unimwaane. Tao a kona taari aine aikai ni kaboraoi aroaroia ma aia namakin ake a taekin ngke a tataro n tii ngaiia, n aroia ni kakorakoraia ni kaetii aroaroia n te aro ae moanibaan te tamaroa. E kakawaki aei bwa e boni kona n rotaki aron iangoan te mwaane anne n te ekaretia, man aroia kaain ana utu n taetaenikawai ao kateiia.
Te Tataro Ibukia Tabemwaang i Mataia Aomata
17. E aera ngkai ti riai ni kaokoroira ngkana ti kan tataro n tii ngaira?
17 E aki toki ni kamwawaa mai buakoia aomata aika ikoikotaki Iesu bwa e aonga n tataro nakon Tamana n tii ngaia. (Mataio 14:13; Ruka 5:16; 6:12) Ti kainnanoa te aro anne naba ngkana ti kan tataro n tii ngaira. Ti na bae ni karaoi ara motinnano aika kakukureia Iehova ao ni buokaki bwa ti na teimatoa n nene n taromauria, ngkana ti rau raoi n tataro n taabo aika rau. Ma e ngae n anne, e tataro naba Iesu i mataia aomata, ao e raoiroi bwa ti na iangoa aroni karaoan aei n te aro ae riai.
18. Baikara bwaai tabeua aika riai n ururingi taari mwaane ngkana a tei ibukin te ekaretia n tataro i mataia aomata?
18 N ara bobotaki nako, ao a tei mwaane aika kakaonimaki ni koaua ibukin te ekaretia ni kairii tataro i mataia aomata. (1 Timoteo 2:8) A riai raao n te onimaki n taekina “amen” ae nanona, “e na karaoaki n aron anne” n tokin te aeka n tataro anne. A riai ni boraoi n iango ma are e taekinaki ngkana a na atonga amen. Bon akea te bwai ae rangi ni buakaka ke ni kaun n ana tataro ni katoto Iesu. (Ruka 11:2-4) Irarikina, e aki taekin n ana tataro bwaai ni kabane aika kainnanoaki ke aia kangaanga nako aomata n tatabemania ake a ongora irouna. E riai n taekina tabeaiangana te aomata n ana tataro n tii ngaia ao tiaki n te tataro i mataia aomata. Ao ngkana ti tei ibukin te kurubu teuana ni kairii tataro, ti riai n rarawa n taekin baika a aki riai ni kaotaki.
19. Baikara arora aika riai ngkana e tataro te aba i mataia aomata?
19 Ngkana iai ae tataro ibukira i mataia aomata, ti riai ni kaotia bwa ti “maka te Atua” ni kaotia bwa ti karinea. (1 Betero 2:17) E bae n iai te tai ao te tabo ae riai ibukini mwakuri tabeua ake a kona n aki tau ni karaoaki n te botaki ni Kristian teuana. (Te Minita 3:1) N te katoto, iangoia bwa e kakorakoraa temanna n tuangia kaain te kurubu ni kabane bwa a na ikarekebai ke n taubai n tain te tataro anne. Tao a na un iai tabeman ke ni kerikaaki ingaingan nanoia, n ikotaki naba ma iruwa ake a kaokoro ara koaua ma ngaiia. Tao a kona naba taanga ni mare tabeman n taubai n te aro ae aki kamatauninga, ma ngkana a uaia n irabwati ngkana e tataro temanna ibukin te ekaretia i mataia aomata, a kona n riki iai bwa te bwai ni katatatata nakoia ake a noriia. Tao a kona n iangoia ke ni kareke iangoia bwa a kaatuua iangoan aia iraorao n tangira te taanga anne n oneani mwin are a na karinea Iehova. Ma ngkana e korakora karineana iroura, ti bia “karaoi bwaai ni kabane i bukin neboakin te Atua” ao n rarawa nakoni katei aika a kona ni kakerikaaka ingaingan nanoia aomata, a na kubanrou iai ke n tatatata.—1 I-Korinto 10:31, 32; 2 I-Korinto 6:3.
Tera ae Ti na Tataroia?
20. Ko na kanga ni kabwarabwaraa I-Rom 8:26, 27?
20 Tao ti kona n aki ataa te bwai ae ti na taekinna n tabetai ngkana ti tataro n tii ngaira. E korea ae kangai Bauro: “Ba ti aki ata ae ti na bubuti n tataro n te aro ae riai; ma E bubuti te Tamnei [ae raoiroi] i bukira ni ngirangira aika aki konaki n atongaki; ao Teuare tirotiroi naano [are te Atua] E ata nanon te Tamnei.” (I-Rom 8:26, 27) Bon nanon Iehova bwa a na koreaki tataro aika bati n te Baibara. E butimwaei bubutii aika kairaki rinanon te taamnei aikai bwa kaanga ai aron onnoni mairoura, ao e kakoroi bukiia. E kinaira te Atua ao e atai nanoni baike e kaira iai taamneina bwa e na taekin rinanoia taani korea te Baibara. E kaekai ara onnon nako Iehova ngkana e “bubuti” te taamnei ke e riki bwa te tia raoi ibukira. Ma n rikiraken riki otara n Ana Taeka te Atua, ti a kai uringa riki te bwai ae ti riai n tataroia.
21. Tera ae ti na neneria n te kaongora ae imwina?
21 N aron ae ti ataia, a boni kaotaki baika bati ibukira n ara tataro. N te katoto, a kona ni kaotaki iai arora n rangi ni kaania Iehova ao ataakin raoi ana Taeka. (Iakobo 4:8) N te kaongora ae imwina, ao ti na neneri iai tataro tabeua ao baika mwaneweaki iai ake a a tia ni koreaki n te Baibara. Tera uaan neneran te Baibara ae ti bae n rotaki iai ngkana ti tataro nakon te Atua?
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Tera aroarora ae ti riai ni karaoia ngkana ti tataro nakon Iehova?
• Bukin tera bwa ti riai n tatataro ibukia raora n te onimaki?
• Tera arora ma nanora ae kaotaki n ara tataro?
• Baikara arora aika riai ngkana e tataro te aba i mataia aomata?
[Taamnei n iteraniba 11]
Ko katoatai ni kamoamoaa Iehova ao ni kaitaua?
[Taamnei n iteraniba 13]
Ti riai ni karinea Iehova n tain te tataro i mataia aomata n taai nako