Te Koaua Ibukin te Bure

E KONA ni kakoauaa te mwaane ae aoraki bwa e aki kabuebue n uruakan te bwai n taukabuebue? E bon aki! N aron naba anne, tiaki nanona bwa akea te bure tii kioina ngkai a bati aika rarawa nakon ana iango te Atua ibukin te bure. A bati baika taekinaki ibukin te reirei aei n Ana Taeka ae te Baibara. Ma tera raoi te reirei ibukin te bure?

Ti Bane ni Kabwaka

Tao uoua tenga te ririki n nako ao e taekina bwaran nanona te abotoro Bauro n te baere e iangoia, bwa ‘e aki karaoa ae raoiroi ae e kani karaoia ma e kakaraoa ae buakaka ae e aki kani karaoia.’ (I-Rom 7:19) Ngkana ti bwaina te koaua, ti riai ni kaotia bwa titeboo arora ma aei. Tao ti kani kaboraoi maiura ma Tuua Ake Tebwina ke tao kaetieti riki tabeua ibukin te aroaro ae riai, ma e ngae ngke ti kekeiaki iai ti boni bane ni kabwaka ni karaoan aei. Bon tiaki nanora ni kan urui aroaro aika riai aika bwabwainaki irouia aomata, ma ti bon tii mamaara. Tera kabwarabwaraana? E kaekaa aei Bauro ni kangai: “Ma ngkai I karaoa ae I aki kani karaoia, ao bon tiaki ngai ae I karaoia, ma bon te bure ae memena i nanou.”​—I-Rom 7:20.

A bane ni karawawataaki aomata n aroni Bauro n rikiaia ae te mamaara are e oti iai bwa ti bungiaki ma te bure ao te aki kororaoi. E taku te abotoro: “A bane ni bure aomata ao a bane ni kabwaka ni kaotiotii aroaron te Atua aika moanibaa n raraoi.” Tera ae karika aroarora aei? E reitia ni kangai Bauro: “Aron rokon te bure irouia kaain te aonnaba mairoun te mwaane ae tii temanna [ae Atam] ao rokon te mate n te bure, ao e a ituia aomata ni kabane te mate ibukina bwa a bane ni bure.”​—I-Rom 3:23; 5:12.

E ngae ngke a bati aika rarawa nakon te iango ae ti riki n ianena mairoun te Atua man aia bure ara moani karo ao e a bua iai moani karikara ni kororaoi, ma ni koauana bon aei ana reirei te Baibara. E kaotia Iesu bwa e kakoauaa rongorongon Atam ao Ewa ngke e mwanewea te moani mwakoro ni Karikani Bwaai ni boutokaa te bwai are e taekinna.​—Karikani Bwaai 1:27; 2:24; 5:2; Mataio 19:1-5.

Teuana mai buakoni aan ana rongorongo te Baibara, bon rokon Iesu nako aon te aba ibukini kainaomataaia taani bure aika onimakinna. (Ioane 3:16) E boto maiura nakon taai aika a na roko ni butimwaean aron Iehova ni kamaiuia aomata aika kakaitau man te kangaanga are a aki kona n tokanikai i aona i bon irouia. Ma ngkana ti aki mataata raoi bwa tera te bure n ana taratara te Atua, ti aki kona ngkanne n ota ma ni kakaitau n arona ni katauraoa kamaiuara mai iai.

Ana Karea Iesu ao Bukini Kainnanoana

E anga te kantaninga ae te maiu n aki toki Iehova nakon te moan aomata. E na kabuaa te kantaninga ane moan te tamaroa anne Atam tii ngkana e karitei nakon Iehova. E boni karitei Atam ao e a riki iai bwa te tia bure. (Karikani Bwaai 2:15-​17; 3:6) E karaoi mwakuri Atam ake a kauntaba ma nanon te Atua, ike e a aki kororaoi iai, ao e a urua ana iraorao ma te Atua. Ngke e a bure n uruakan ana tua te Atua, e a rikirake iai ni kara ao n tokina e mate. E kananokawaki bwa kanoan Atam ni kabane n ikotaki naba ma ngaira, ti a bungiaki i nanon te bure, ao ni katauaki iai bwa ti na mate. Bukin tera?

E kai ota bukina. A aki kona ni karikiia natiia aika kororaoi kaaro aika aki kororaoi. A bane ni bungiaki kanoan Atam bwa taani bure, ao n aron are e taekinna te abotoro Bauro, “boon te bure te mate.” (I-Rom 6:23) Ma e a manga reke iroura te kantaninga ni kauouan iteran te kibu anne ae kangai: “Ma te bwaintituaraoi are e anga te Atua, bon te maiu are aki toki rinanoni Kristo Iesu ae ara Uea.” E nanonna n anne bwa ngkai e a tia ni kareana maiuna Iesu, a a kona aomata aika ongeaba ao ni kakaitau ni kaitiakaki mani mwin ana bure Atam.a (Mataio 20:28; 1 Betero 1:18, 19) Tera ae ko riai n namakinna man anne?

E “Kairoroira” Ana Tangira Kristo

E kaekaa te titiraki ane mai eta anne te abotoro Bauro ni kairakina rinanon te taamnei bwa e na korea ae kangai: “E kairoroira ana tangira te Kristo, ibukina bwa aei ae ti a tia ni motikia, bwa e mate te aomata ae tii temanna ibukia aomata ni kabane . . . ao e mate ibukia ni kabaneia, bwa a aonga n aki manga maiu akana maiu i bon ibukia, ma a na maiu ibukin teuare mate ibukia, are e a tia ni kautaki.” (2 I-Korinto 5:14, 15) Ngkana e ota raoi temanna bwa e boni kona ni kainaomataa mani mwin te bure ana karea Iesu, ao e kani kaitau ibukini katauraoana, e riai ngkanne ni kakorakoraa ni maiuakina ae tangiria mairouna te Atua. E irekereke n aei karekean te atatai ni baika e tangiri te Atua, kataneiaani mataniwin nanona n ana kaetieti te Baibara, ao imwina e maiuakinna.​—Ioane 17:3, 17.

E urua ara iraorao ma Iehova ae te Atua karaoan te bure. Akea te nanououa bwa e rangi ni maamaa te Uea are Tawita ngke e a ataa rawawatan ana bure ni wene ni kimoa ma Bata-teba ao tiringani buun neiei. Ma te bwai ae rangi n tabeaianga riki iai are e riai ni mutiakinna, bon nanokawakin te Atua n ana bure. E rangi n rawawata n aei ao e kaota ana bure nakon Iehova ni kangai: “I bure nako Im n ti Ngkoe, ao I karaoa naba ae buakaka i matam.” (Taian Areru 51:4, BG) N aron naba anne, e kairaki Ioteba ni mataniwin nanona ngke e kaririaki nakon te wene ni bure bwa e na titiraki ni kangai: “N na iranna iai ni karaoa te bure ae ababaki aei, ma ni bure nakon te Atua?”​—Karikani Bwaai 39:9, BG.

Mangaia are te bure bon tiaki tii namakinan ae ti buakaka ngkana tao ti a tia n ooaki ni karaoa ae bure, ao tiaki naba tii kaekaan aia iango aomata ke te botannaomata ibukina bwa tao ti a tia ni kabwaka ni kaineti ma baika kakawaki iroura. E urua ara iraorao ma te Atua uruakan ana tua ibukin te wene n taanga, te kakaonimaki, te karinerine, te taromauri, ao a a bati riki. Ngkana bon nanora ni kani karaoa ae bure, ti a boni karikira iai bwa ana kairiribai te Atua. Aei te koaua ae kaumakaki iai te iaiango ae nako man te nano.​—1 Ioane 3:4, 8.

Tera ae riki nakon te baere e iangoaki ngkoa bwa te bure? Ni koauana, akea te bae riki iai. A a moanna aomata n taekina te bure n aara riki tabeua bwa e aonga ni karako iai rawawatana nakon are e ataaki. A bati aika aki ota raoi ke a kakeaa bongani mataniwin nanoia. A riai aomata nako ake a kan akoaki iroun te Atua n totokoa te aeka ni mamaara aei. N aron ae ti a tia n ataia, boon te bure tiaki tii namakinan ae akea manenara ke kamaamaeara, ma bon te mate. E boto maium ao matem man ataakin te bure.

Te rongorongo ae raoiroi iai bwa a kona ni kabwaraaki ara bure rinanoni kabwakaani booni kainaomataakira n ana karea Iesu, ngkana ti raraoma ao n rairi nanora ni koaua man ara bure ao ni kitan. E korea ae kangai Bauro: “A kukurei ake a kabwaraaki aia bure n urutua ao a rabunaki aia bure. E kukurei te mwaane ae e aki tauaki mwin ana bure iroun Iehova.”​—I-Rom 4:7, 8.

[Kabwarabwara ae nano]

[Te Bwaoki/​Taamnei n iteraniba 10]

E a Rangi ni Bitaki te Reirei n te Aro

A tuai man ota raoi n taekan te Rimbo angiia kaain te Aro ni Katorika ake a katoatai ni kaei aia botaki n taromauri. E a kerikaaki teutana imwin teutana te reirei ae te Rimbo ni karokoa ae ai bon akea ngkai ao e a kamwawaaki taekan te Rimbo man te boki ae te kateketimo. E “kariaiakaki kamaunaan” te reirei ibukin te Rimbo n 2007 irouia mataniwi n te Aro ni Katorika n te ribooti ae taekini “baika irekereke ma aia koaua Aaro ao aia waaki n taromauri, are te kantaninga iai bwa merimeri ake a mate ao a tuai bwabetitoaki, a boni kona ni kamaiuaki ao ni karekea te kukurei n aki toki.”​—International Theological Commission.

E aera bwa e a rangi ni bitaki te reirei aei n te Aro? E boto aei i aoni kariaiakan te Aro bwa e na kainaomataaki man te baere e atongnga te tia kororongorongo i Buranti ae Henri Tincq bwa “te karawawata mangkoa, are a boutokaaki iai man te tai ae atongaki bwa te Middle Ages nakon te ka-20 n tienture, n te Aro ae rabakau n anainano are e tii kani kabongana kakamaakun te Rimbo, ni kauekei nanoia kaaro bwa a na bwabetitoia natiia n te tai ae waekoa.” Ma a mwemwekaki titiraki riki tabeua ibukini bitakin te reirei ae te Rimbo.

Te Katei ke te Baibara? N rongorongon rimoa, ao e a reke te koaua ibukin te Rimbo mani kauntaekaan aia koaua Aaro ae irekereke ma te burikatorio n te ka-12 n tienture. E reirei te Aro ni Katorika bwa e teimatoa ni maiu te taamnei imwin te mate, ngaia are e riai ni kabwarabwaraa te bae na riki nakon taamneia ataei ake a aki kona n nako karawa, ibukin aki bwabetitoaia e ngae naba ngke a aki nako moone. E a moan reke n anne te iango ibukin te Rimbo.

Ma e ngae n anne, e aki reirei te Baibara bwa e teimatoa ni maiu te taamnei imwin te mate. E kamatataaki iai bwa n oneani mwin are a na aki mamate, a kona taamnei aika bure ni “kamaunaaki” ao a “na mate.” (Mwakuri 3:23; Etekiera 18:4, BG) Kioina ngkai akea iteran te rabwata ae teimatoa ni maiu imwin te mate, ai bon akea ngkanne te tabo ae te Rimbo. Irarikina, e taekinaki te mate n te Baibara bwa te aro ae akea te namakinaaba iai, ae titeboo ma te matu.​—Te Minita 9:5, 10; Ioane 11:11-14.

E kaotaki n te Baibara bwa e iangoia ataei aika natiia Kristian te Atua bwa a itiaki. (1 I-Korinto 7:14) Bon akea nanon taeka aikai ngkana e koaua bwa e kakawaki bwabetitoaia ataei ibukini kamaiuaia.

E boni kamatauningaa te Atua te reirei ibukin te Rimbo, ngkai e kabwarabwaraaki iai te Atua bwa te tia kairiri ae iowawa ae katuuaaeia aika raoiroi, n oneani mwin are bon te Tama ae kaetitaeka n ae riai ao n tatangira. (Te Tua-Kaua 32:4; Mataio 5:45; 1 Ioane 4:8) Maroaka ae bon akea nanon te reirei ae bobuaka ma te Baibara aei irouia Kristian ni koaua!

[Taamnei n iteraniba 9]

E reke te iraorao ae kakukurei ma te Atua ao aomata ni maiuakinan Ana Taeka te Atua