E Kaota Ana Tangira Te Atua Nakoira

‘E na tautaeka te akoi ae rianako bwa kaanga te uea rinanon te raoiroi, ibukini karekean te maiu are aki toki.’—I-ROM 5:21.

1, 2. Baikara bwaintituaraoi aika uoua aika riai n rinanoaki ao e nga ae kakawaki riki?

“TE BWAI ae kakawaki ae a katikua kaain Rom nakoia ake a ruamwia, bon aia tua ao aia iango ae e riai ni maiuakinaki te tua.” (Aikai ana taeka Dr. David J. Williams man te Kuura ae Rietata i Melbourne i Aotiteria) E ngae ngke e manena anne, ma iai te bwai ae kakawaki ke te bwaintituaraoi ae raka riki kakawakina. Te bwaintituaraoi aei bon ana aanga te Atua ibukini karekean akoara ao taraakira bwa ti raoiroi i matana, ao te kantaninga ibukini kamaiuara ao te maiu n aki toki.

² N aron anne, iai bukina aika boto i aon te kaetitaeka ae riai ni kaineti ma aron te Atua ni katauraoa te bwaintituaraoi aei. E aki taekini baikai te abotoro Bauro n te aro ae kabotu ke ni kabwarabwarai tuua aika ananau, n I-Rom mwakoro 5. Ma e moanna man te kaungaunga ae kakukurei aei: “Ti a atongaki bwa ti raoiroi ibukin ara onimaki, [ai ngaia are] ti bia teimatoa n raoi ma te Atua rinanon ara Uea ae Iesu Kristo.” A kairaki te koraki ake e reke irouia ana bwaintituaraoi te Atua bwa a na kabooa mwin ana tangira. Temanna mai buakoia boni Bauro. E korea ae kangai: “E a tia ni kaonaki nanora n ana tangira te Atua, rinanon te taamnei ae raoiroi.”—I-Rom 5:1, 5.

3. Baikara titiraki aika a rio?

³ Ma bukin tera ngkai e kakawaki te bwaintituaraoi aei? E kanga te Atua n anganira n te aro ae eti ao n riai? Ao tera ae a tuangaki aomata bwa a na karaoia bwa a aonga n tau ni karekea? Ti na ukeri kaekaan titiraki aikai aika karaunano ao aroni katerean ana tangira te Atua iai.

E Kaitaraa Ana Tangira te Atua te Bure

4, 5. (a) Tera te anga ae kakawaki are e kaotiota iai ana tangira Iehova? (b) Ataakin te rongorongo raa ae ti kona ni karekea iai otara n I-Rom 5:12?

⁴ Ibukin ana mwakuri Iehova ae kaotaki iai ana tangira ae korakora, e a kanakoa Natina ae ana rikitemanna ibukini buokaia aomata. E kabwarabwaraa anne Bauro ni kangai: “E kaota oin ana tangira te Atua nakoira, bwa e ngae ngke taani bure ngaira ma e mate Kristo ibukira.” (I-Rom 5:8) Iangoa te koaua teuana ae taekinaki ikanne ae kangai: “Taani bure ngaira.” A riai ni bane n ataa aron rikin anne aomata.

⁵ E kabwarabwaraa aei Bauro ngke e moana ana taeka n taekinan te reirei aei: “Aron rokon te bure irouia kaain te aonnaba mairoun te mwaane ae tii temanna ao rokon te mate n te bure, ao e a ituia aomata ni kabane te mate ibukina bwa a bane ni bure.” (I-Rom 5:12) Ti kona ni karekea otara aio ibukina bwa iai rongorongon aroni moan rikia aomata n ana taeka te Atua. E karikiia aomata aika uoman Iehova, are Atam ao Ewa. E kororaoi te tia Karikiriki, ao ai aroia naba te moan taanga ake ara bakatibu. E angania te Atua te kaetieti ae tiaia, ao e tuangia bwa n riaoan te tua anne, e na karekea nakoia tuuaaia ae te mate. (Karikani Bwaai 2:17) Ma e ngae n anne, a motinnanoia bwa a na arona te aro ae buakaka ngkai a urua ana kaetieti ae riai te Atua, ao a rawa ni butimwaeia bwa te tia Kariki Tua ao te tia Tautaeka.—Te Tua-Kaua 32:4, 5.

6. (a) E aera ngkai a mate kanoan Atam imwain ao imwin are e anga te Atua te Tua Rinanoni Mote? (b) Tera ae kona ni kaikonakaki ma te aoraki ae te hemophilia?

⁶ Ai tibwa imwini karaoan te bure iroun Atam, ao e a karikiia natina ake a bane n ituaki naba ao n rotaki ni mwin ana bure. Ni koauana, bon tiaki ngaiia aika bukinaki n ana bure Atam, mangaia are a aki urua ana tua te Atua n aron Atam, ao ibukin anne e aki reke nakoia te tuuaa man te bure anne ao a aki anganaki naba te tua anne. (Karikani Bwaai 2:17) Ma e ngae n anne, a ituaki n te bure kanoan Atam. Ai ngaia are e tautaeka te bure ao te mate ni karokoa te tai are a anganaki iai I-Iteraera te tua iroun te Atua are katereaki iai bwa bon taani bure ngaiia. (Wareka I-Rom 5:13, 14.) E kona ni kaikonakaki mwin te bure are a ituaki iai ma aoraki tabeua ae te bwaibwainnanti n aron te Mediterranean anemia ke te hemophilia. Tao ko bae n tia ni wareka taekan Alexis ae natin Czar Nicholas II ma Alexandra mai Rutia, are e ituaki n te aoraki ae te hemophilia [ae ai aron te bakatiti]. Ma e ngae n anne, a kona n aki rotaki ni korakoran aoraki akanne ataei n te utu anne, ma a teimatoa ni kaewewea te aoraki anne. Ma e aki riki anne nakon te bure. E aki kona n tukaki te kangaanga are riki man ana bure Atam. A rotaki iai natina ni kabane. Bon te kangaanga ae kakaiaki mwina n taai nako. Ao a bane n ituaki iai natina. E kona ni katokaki te kangaanga anne?

Te Bwai ae E Katauraoia te Atua

Rinanon Iesu Kristo

7, 8. A kanga ni karekei uaa aika kakaokoro maiuia mwaane aika uoman ake a kororaoi?

⁷ E a tia Iehova ni katauraoa te kawai ma te tangira ibukia aomata bwa a na kona n tokanikai man rikiaia ae te bure. E kabwarabwaraa Bauro bwa e kona n reke aei rinanon te aomata riki temanna are te aomata ae imwina riki ae kororaoi are Atam te kauoman. (1 I-Korinto 15:45) Ma a tia ni karekei uaan aia mwakuri aika rangi ni kakaokoro aroni maiuia mwaane aika uoman aika kororaoi aikai. Ni kanga?—Wareka I-Rom 5:15, 16.

⁸ E korea ae kangai Bauro: “Uaan te bure bon tiaki aron uaan te bwaintituaraoi.” E boni bure Atam ao e tau ni baireaki taekana n te aro ae matoatoa bwa e na mate. Ma bon tiaki tii ngaia ae e na mate. Ti wareka ae kangai: “A bati aika mate ibukin ana bure te mwaane ae tii temanna [anne].” Ai ngaia are tuuaan Atam are e tau n anganaki, e riai naba n reke irouia natina nako ake a aki kororaoi ao ngaira naba. Ma ti kona ni karekea raun nanora n ataakin te aomata ae kororaoi are Iesu bwa e kona ni karekea uaana ae kaitaraan anne. Ao tera mwina? Ti nora te kaeka n ana taeka Bauro are “a atongaki aomata n aekaia nako bwa a raoiroi ibukin te maiu.”—I-Rom 5:18.

9. Tera are e karaoia te Atua n atongakia aomata nako bwa a raoiroi n aron ae taekinaki n I-Rom 5:16, 18?

⁹ Tera te iango ae aani taetae ni Kuriiti aika “atongakia aomata aika bati bwa a raoiroi” ao ae “a atongaki aomata n aekaia nako bwa a raoiroi”? E korea te iango teuana ae kangai temanna te tia raira te Baibara: “Bon te kabotau ni kaineti ma te tua ae buokira n ota raoi n te bwai ae riai n te tua. E taekina te bitaki ni maiun te aomata ni kaineti ma te Atua, ma tiaki te bitaki ae nako mai nanon te aomata . . . E tei te kabotau aei ibukin te Atua ae te tia motikitaeka are e a roko n tokina ana babaire ibukin ana nanoanga. E kabwaraa ana bure te tia bukinaki te Atua.”

10. Tera are e karaoia Iesu ibukia aomata ni karekean atongakia bwa a raoiroi?

¹⁰ E boto i aon tera kabwaraan ana bure te aomata ae buakaka iroun “te tia Motiki taekaia kaain aonaba ni bane” ae raoiroi? (Karikani Bwaai 18:25, BG) Te moani mwaneka ae kakawaki are e karaoia te Atua ae tatangira, e kanakoa Natina ae te rikitemanna nakon te aonnaba. E kakaraoa nanon Tamana Iesu n te aro ae kororaoi n aki ongei kaririana, kaitaraana n te aro ae iowawa ao bwainikirinana. E kateimatoa kakaonimakina ma te nano ae eti ni karokoa matena i aon te kai ni kammaraki. (I-Ebera 2:10) Ngke e kareana maiuna n aomata ae kororaoi Iesu, e a kabwakaa iai te karea ni kabwarabure are a a kona ni kainaomataaki ke ni kamaiuaki iai kanoan Atam man te bure ao te mate.—Mataio 20:28; I-Rom 5:6-8.

11. Tera te kaboomwi?

¹¹ E taekina aio Bauro n te kibu riki teuana, bwa “te kaboomwi,” ae te bwai ae kakawaki ae titeboo ma are e bua. (1 Timoteo 2:6) Tera ngkanne te kaboomwi? E karekea te aki kororaoi ao te mate Atam nakoia kanoana aika birion ma birion. E boni koaua bwa e kona Iesu are e kororaoi n tia n riki bwa nibwani maiuia birion ma birion kanoana aika kororaoi.a Ai ngaia are e mataata ngke e kabotauaki maiun Iesu n ikotaki ma kanoana ni kabane ake a kona ni kororaoi, bwa e reke iai te angakarea ae titeboo ma aron Atam ao kanoana ake a aki kororaoi. E ngae n anne, e aki taekinaki n te Baibara bwa a na riki kanoan Iesu ni kabane bwa kanoan naba te karea ni kaboomwi. E kamatataaki te iango aei n I-Rom 5:15-19 bwa e a karekea te kainaomataaki maten te aomata ae tii “temanna.” Eng e boni boraoi maiun Iesu ae kororaoi ma maiun Atam. E riai ni boto te iango i aon Iesu Kristo n tii ngaia. A kona aomata n aekaia nako ni karekea te bwaintituaraoi ao te maiu iroun Iesu n ana “mwakuri ni karaoiroi ae tii teuana,” ae arona n ongeaba ao ni kakaonimaki ma te nano ae eti ni karokoa matena. (2 I-Korinto 5:14, 15; 1 Betero 3:18) E kanga te Atua ni kabwaraa ana bure te tia bukinaki?

Kabwaraani Buure ae Boto i Aon te Kaboomwi

12, 13. E aera ngkai a kainnanoa ana nanoanga ao ana tangira te Atua te koraki ake a atongaki bwa a raoiroi?

¹² E butimwaeaki iroun Iehova ae te Atua te karea ni kaboomwi are e a tia n anga Natina. (I-Ebera 9:24; 10:10, 12) Ma a bon teimatoa n aki kororaoi taan rimwin Iesu aika n te aonnaba n ikotaki naba ma ana abotoro ake a kakaonimaki. E ngae ngke a kakorakoraia n rarawa ni karaoi mwakuri aika bubuaka, ma a bon aki tokanikai n taai nako. Bukin tera? Ibukina bwa a ituaki n te bure. (I-Rom 7:18-20) Ma e kona te Atua ao n tia naba ni karaoa te bwai teuana ibukin anne. E butimwaea “te kaboomwi” ao e tauraoi ni kamanena ibukia ana toro i aon te aba.

¹³ E aki kabaeaki te Atua bwa e na kamanena te kaboomwi ibukini kabwaraan aia bure abotoro ao aomata nako kioina ngkai a a tia ni karaoi mwakuri tabeua aika raraoi. N oneani mwin anne, e kamanena te kaboomwi ibukia te Atua ni kaota iai ana nanoanga ao ana tangira ae bati. E rineia bwa e na kabwarai aia bure abotoro ao aomata nako mani motikan taekaia ao n iangoia bwa a kaitiakaki man te bure are rikiaia. E katereterea anne Bauro ni kangai: “Ni koauana, kam kamaiuaki n te akoi ae rianako aei rinanon te onimaki, ma e aki reke aei mairoumi, ma bon ana bwaintangira te Atua.”—I-Ebeto 2:8.

14, 15. Tera te kaniwanga ae tauraoi imwaia te koraki ake e atongia te Atua bwa a raoiroi, ma tera ae a riai naba ni karaoia?

¹⁴ Iangoa kakawakin ana bwaintituaraoi Teuare Moan te Mwaaka are e kabwaraa te bure are rikian te aomata ao ana mwakuri aika kairua. Ko aki kona ni wareka mwaitin aia bure aomata ake a a tia ni karaoi imwain rikia bwa Kristian, e ngae n anne, e boto i aon te karea ni kaboomwi kabwaraani buure akanne iroun te Atua. E korea ae kangai Bauro: “E karekea atongakia aomata aika bati bwa a raoiroi, te bwaintituaraoi imwini buure aika bati.” (I-Rom 5:16) A riai abotoro ao te koraki ake a karekea te bwaintituaraoi (aika a atongaki bwa a raoiroi) n teimatoa n taromauria te Atua ae koaua ma te onimaki. Tera te kaniwanga n taai aika a na roko? “A na maiu ma n uea te koraki ake e kabatiaaki nakoia te akoi ae rianako, ao a anganaki te bwaintituaraoi ae atongakia bwa a raoiroi, rinanon te aomata ae tii temanna ae Iesu Kristo.” Ni koauana, e manena te bwaintituaraoi ae atongakia bwa a raoiroi bwa e reke te maiu ma iai.—I-Rom 5:17; wareka Ruka 22:28-30.

¹⁵ A riki bwa natin te Atua aika taamnei te koraki ake a karekea te bwaintituaraoi anne, ao a atongaki bwa a raoiroi. Ngkai a uaia ni bwaibwai ma Kristo, a a karekea te kantaninga ibukin te mangauti nako karawa bwa naati ni koaua aika taamnei aika a na ‘tautaeka bwa kaanga ueea’ ma Iesu Kristo.—Wareka I-Rom 8:15-17, 23.

E Kaotiotaki Ana Tangira te Atua Nakoia Aomata

16. A na kanga ni kona ni karekea te bwaintituaraoi te koraki ake a kantaningaa te maiu n te aonnaba?

¹⁶ A aki kantaningaia aomata ni kabane ake a kaotiota aia onimaki ao ni beku ibukin te Atua n aroia Kristian aika kakaonimaki ni koaua bwa a na “tautaeka bwa ueea” ma Kristo i karawa. A bati ake iai irouia te kantaninga ae boto man te Baibara ae titeboo ma ana toro te Atua ake imwain aia tai Kristian. A kantaningaa te maiu n aki toki n te aonnaba ae bwaretaiti. E koaua bwa a kona ngkai ni karekea te bwaintituaraoi mairoun te Atua ao n iangoaki bwa a raoiroi ma kantaningaan te maiu n te aonnaba? E boto ana taeka Bauro ae eng are e koreia nakoia I-Rom n te kaeka ae kaungaunga!

17, 18. (a) Tera aron iangoakin Aberaam iroun te Atua ni kaineti ma ana onimaki? (b) E kanga Iehova n atonga Aberaam bwa e raoiroi?

¹⁷ E maroroakina te katoto ae moan te kakawaki Bauro ni kaineti ma Aberaam are te mwaane ae onimaki are e maiu imwain anganakia I-Iteraera te tua iroun Iehova, ao imwaini manga kaukan te kawai nakon te maiu i karawa irouni Kristo. (I-Ebera 10:19, 20) Ti wareka ae kangai: “E aki boto i aon touani mwin te tua, te berita are e anganaki Aberaam ma ana kariki are e na bwaibwai n te aonnaba, ma e boto i aon te raoiroi ae reke man te onimaki.” (I-Rom 4:13; Iakobo 2:23, 24) Ai ngaia are e atongaki Aberaam iroun te Atua bwa e raoiroi.—Wareka I-Rom 4:20-22.

¹⁸ E aki nanonaki n anne bwa akea ana bure Aberaam n ana tai ni beku ibukin Iehova i nanon tatabebwi te ririki. E aki riai n iangoaki bwa e raoiroi ibukin anne. (I-Rom 3:10, 23) Ma ibukini wanawanan Iehova ae akea tiana, e a mutiakina iai ana onimaki ao ana mwakuri Aberaam aika rianako. Ma ae moamoa riki, e kaotiota onimakinan te “kariki” are e beritanaki Aberaam are e na riki mairouna. E kaotaki iai bwa te Kariki anne bon te Mesia ke te Kristo. (Karikani Bwaai 15:6; 22:15-18, BG) Ni kaineti ma anne, e kona te tia Moti ae te Atua ni kabwarai buure ake a riki ngkoa rinanon “te kaboomwi are e kabwakaaki boona irouni Kristo Iesu.” Ai ngaia are a kona ni manga kautaki Aberaam ao mwaane ake a onimaki ake imwain aia tai Kristian.—Wareka I-Rom 3:24, 25; Taian Areru 32:1, 2.

Karekea Taraam ae Raoiroi Ngkai

19. E aera ngkai a riai ni kaungaaki nanoia aomata aika bati ni boong aikai n ana iango te Atua ibukin Aberaam?

¹⁹ A riai ni kaungaaki Kristian ni koaua ni boong aikai n te koaua are e atongaki Aberaam bwa e raoiroi iroun te Atua ae tatangira. E aki atongnga Iehova bwa e raoiroi n aron are e karaoia nakoia ake e kabiria n taamneina bwa “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo.” “A weteaki bwa a na riki bwa te koraki aika itiaki” te mwaiti ane tianaki anne ao a a butimwaeaki bwa “natin te Atua.” (I-Rom 1:7; 8:14, 17, 33) Ni kaitaraan anne, e riki Aberaam bwa “raoraon Iehova,” imwaini kabwakaan te karea ni kaboomwi. (Iakobo 2:23; Itaia 41:8) Tera ngkanne aroia Kristian ni koaua aika kantaningaa te maiu ngkana e a kaokaki te aonnaba ae Bwaretaiti?

20. Tera ae kantaningaia te Atua mairouia te koraki ake e atongia bwa a raoiroi ni boong aikai n aron are e karaoia nakon Aberaam?

²⁰ A tuai karekea “te bwaintituaraoi ae atongakia bwa a raoiroi” ma kantaningaan te maiu i karawa rinanon “te kainaomataaki ae reke man te kaboomwi, are e kabwakaaki boona irouni Kristo Iesu.” (I-Rom 3:24; 5:15, 17) Ma e ngae n anne, a kaotiota onimakinan te Atua ae korakora ma baike e katauraoi ao ni kaotiota naba aia onimaki n aia mwakuri aika raraoi. Teuana mai buakona, a “uarongorongoa ana tautaeka n uea te Atua . . . ma n reireinia baika kaineti ma te Uea ae Iesu Kristo.” (Mwakuri 28:31) Ngaia are e kona Iehova n taraia te koraki aikai bwa a raoiroi n aron are e karaoia nakon Aberaam. E kaokoro “te bwaintituaraoi ae akea boona” are e reke nakoia te koraki ake a kabiraki n te taamnei ma te bwaintituaraoi ae reke irouia te koraki aikai, ae aia iraorao ma te Atua. Ma e ngae anne, bon te bwaintituaraoi are a butimwaeia ma te kakaitau ae korakora.

21. Baikara kakabwaia aika tauraoi man ana tangira ao ana motikitaeka Iehova?

²¹ Ngkana ko kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba, ko riai n ataia bwa reken aio iroum bon tiaki ibukini bibitakin ana mwakuri te tia tautaeka ae te aomata. Ma e kaotiotaki iai ana kantaninga aika manena te tia Tautaeka i aoni Bwaai ni Kabane. E a tia Iehova ni karaoi mwakuri tabeua teutana imwin teutana ibukini kakororaoan ana kantaninga. A boraoi ana mwakuri aikai ma ana motikitaeka ae koaua. Ma ae moamoa riki, e kaotiotaki iai ana tangira ae korakora te Atua. Ai ngaia are e a kona Bauro ni kangai: “E kaota oin ana tangira te Atua nakoira, bwa e ngae ngke taani bure ngaira ma e mate Kristo ibukira.”—I-Rom 5:8.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

• Tera rikiaia natin Atam, ao tera mwina?

• E kanga ni katauraoaki te karea ni kaboomwi, ao n te aro raa are e a reke iai te itoman?

• Tera am kantaninga man te bwaintituaraoi ae atongam bwa ko raoiroi?

[Taamnei n iteraniba 17]

E bure te mwaane are kororaoi ae Atam. E kabwakaa “te kaboomwi” ae te bwai ae kakawaki ae titeboo ma are e bua te mwaane ae kororaoi are Iesu

[Taamnei n iteraniba 18]

Ai tamaroara te rongorongo ae raoiroi ae ti kona n atongaki bwa ti raoiroi rinanon Iesu!