A Kukurei n Anga Ngaiia i Taiwan

TAO nimaua te ririki n nako, a beku bwa regular bwaiania i Sydney i Aotiteria Choong Keon ao Julie aika taanga aika a mareaki ake ai kaka tenibwi tabun aia ririki n te tai anne. E taku Choong Keon: “Ti mwakuri n itera n tai ni kareketianti ao n rangi ni mwengaraoi. E rangi n tikiraoi tauani kanoan te bong ao e bebete te maiu n te tabo are ti maeka iai. Ti kukurei naba ngkai ti kaanira ma ara utu ao raoraora.” A bon teimatoa n tabeaianga mataniwin nanoia Choong Keon ao Julie. Bukin tera? A ataia bwa baika a ririki nakoia a a kona iai ni karaoa ae bati riki n aia beku ibukin Iehova ma a tabwarabwara ni karaoi bitaki aika riai.

E rangi n ringaki raoi nanoia n te kabwarabwara n te bwabwaro are boo n 2009. E kaineti raoi ana taeka te tia kabwarabwara ibukia naake a kona ni karababaa aia mwakuri ni minita. E taku: “Iangoa aei: E kona ni karaibwakea ana kaa te turaiua nakon te maing ke te atai tii ngkana e buti ana kaa. N aron naba anne, e kona Iesu ni kairira bwa ti na karaababai ara mwakuri ni minita tii ngkana ti kakorakoraira ni mwakuri bwa ti aonga n roko n tiara.”a A namakinna raoi te taanga aei bwa titeboo ma e bon taetae nakoia te tia kabwarabwara. N te bwabwaro naba anne, iai te taanga ake a beku bwa mitinare i Taiwan ake e maroro te aba ma ngaiia. A taekina kukureia ae reke man te mwakuri ni minita ao tabeaiangaia ibukin te ibuobuoki ae bati are a teimatoa ni kainnanoia. A a manga namakinna naba Choong Keon ao Julie bwa a kaineti raoi nakoia taeka akanne.

E taku Julie: “Imwin te bwabwaro anne, ti tataro nakon Iehova bwa e na anganira te ninikoria bwa ti na mwaing nako Taiwan.” E reitia ni kangai: “Ti maaku, bwa ti namakinna ae ai aron ae ai tibwa ara moan tai ae ti nang kibara iai te karaanga ae kamarawarawa.” A buokaki bwa a na ‘kiba’ n aron anne n te kibu ae Te Minita 11:4 (BG) ae kangai: “Ane tarataraa te ang ao e na aki kamae n ununiki; ao ane mutiakin naang ao e na aki tai.” E taku Choong Keon: “Ti a motinnanoia bwa ti na katoka ara ‘taratara ma mutiakinana’ ao n oneani mwin anne, ti a moana te ‘ununiki ao n tai.’” A tataro ao ni kakorakoraia riki n tataro ma ni wareki naba rongorongoni maiuia mitinare, a itoman n te Internet ma naake a a tia ni beku i Taiwan, a kaboonakoi aia kaa ao bwain nanon aia auti ao imwin tenua namwakaina a a nako Taiwan.

KUNEANI KAKIMWAREIREIN TE UARONGORONGO

E a riaon 100 mwaitiia taari mwaane ao aine ake a a roko man aaba tabeua aika a beku ngkai i Taiwan, n taabo ake a kainnanoaki riki iai taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea. A roko mai Aotiteria, Buritan, Kanata, Buranti, Tiaban, Korea, Tibein ao te United States ao a kakaokoro aia ririki ni maiu bwa man 21 nakon 73. Bon 50 tabun taari aine aika a tuai n iein mai buakoia. Tera ae a a tia ni buokaki iai taari mwaane ma aine aika ingainga nanoia aikai ni karaoan aia mwakuri ni minita n te aba ae a ianena iai? Ti na neneria ngkai.

E beku te tari te aine ae akea buuna mai Kanata ae Laura bwa te bwaiania i Taiwan maeao. Ma tebwi tabun te ririki n nako, e bon aki tangira te mwakuri n uarongorongo. E kabwarabwaraa ni kangai: I aki kukurei n te mwakuri ni minita ibukina bwa e aki tau au tai iai n te aro are N na rangi ni mwaatai iai. E a tuangaki ngkanne irouia raoraona i Kanata bwa a na iri ma ngaia n nako Mexico, n uataboa te mwakuri n uarongorongo i nanon teuana te namwakaina. “Ai bon tibwa te moantai ae I kabanea raoi iai au tai ni beku, ao I mimi bwa e rangi ni kakukurei!”

E kaungaaki Laura n te bwai ane e riki anne bwa e na iaiangoa mwaingina nakon te ekaretia are a kamanena te taetae n ianena i Kanata. E kaaina te reirei n te taetae n Tiaina, e mwakuri naba ma ngaiia ao e a katea tiana bwa e na mwaing nako Taiwan, are e a kaman iaiangoia n Tebetembwa 2008. E taku: “I a tibwa namakina te mwengaraoi n au tabo ae I mena iai tao imwin teuana te ririki, ma ngkai I a aki kona n iangoia bwa N na oki nako Kanata.” Tera aron ana namakin ibukin te mwakuri n uarongorongo? E taku: “E rangi ni kakukurei bwa bon akea riki te raunnano nakon noraia aomata aika a reirei n te Baibara ake a bitii maiuia ngkai a a kinaa Iehova. E a tia n reke au tai ae N na rinanon iai te kakukurei ae korakora anne n taai aika mwaiti n au beku i Taiwan.”

TE TOKANIKAI I AON ATAAKIN TE TAETAE AE KO IANENA IAI

A mwaing Brian ao Michelle man te United States nako Taiwan, ae te taanga aika tenibwi tabun aia ririki tao wanua te ririki n nako. A namakinna n te moantai bwa akea kakawakin uataboan te mwakuri ni minita irouia. Ma a tuangaki iroun te mitinare ae mwaatai ni kangai: “E ngae ngke ko tii kona n angan temanna te turaeki ma ko riai n uringnga bwa e bae n ae ai tibwa ana moan tai te aomata anne ni butimwaea te rongorongo ibukin Iehova. Ngaia are e a bon tia n reke am tai ae kakawaki n uataboa te mwakuri ni minita!” E korakora kaungaaia Brian ma Mitchelle bwa a na aki bwarannano man taeka akanne. E a manga tuangia te tari te mwaane temanna ni kangai: “E na totokoaki te bwarannano man noran rikirakemi n reiakinan te taetae n Tiaina, tiaki tii ni katoabong ma ni boong n runga nako.” Ao ni koauana, a bon rikirake ao n noraki bwa bwaiania aika mwaatai ni boong aikai.

Tera ae kona ni kaungako bwa ko na reiakina te taetae ae ianena? Kataia ni kawara te aba are ko kani beku iai. Kakaaei bobotaki, ikaungaunga ma taari mwaane ao aine n am tabo ao iririia n te mwakuri n uarongorongo. E taku Brian: “Imwin norakia aomata aika bati ake a kukurei ni butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea ao norakin aia tangira taari mwaane ao aine, ko a kairaki iai bwa ko na kani kaaitarai kangaanga n te beku n te aba ae ko ianena iai.”

TERA ARON TE MWAKURI NI KAREKETIANTI?

A bati ake a mwaing nakon taabo “ake e korakora riki iai kainnanoan te beku” i Taiwan ake a boutokaa aia bwaiania n aia angareirei n te taetae n Ingiriti. A kakaboonakoi amwaraken taari Kristin ao Michelle. E kabwarabwaraa ni kangai Kristin: “I tuai mani kakaraoa aio mai mwaina ma I buokaki n aei bwa N na kona n tiku n te aba.” Imwin tabeua te tai, e a noria Kristin bwa iai tabeman ake a katoatai n roroko ni boobwai. E a tia ana mwakuri n itera n tai aei ni buoka teuaei bwa e na boutokaia ma buuna n te mwane ao n reke naba angaia ae bon tau ibukini karaoan aia mwakuri ae kakawaki ae te bwaiania ae akawaaia aomata.

“KAKUKUREIKO N AM BEKU”

Tao itua te ririki n nako ao a a roko i Taiwan William ma Jennifer, ae te taanga teuana man te United States. E taku William: “E kakua n taai tabetai reiakinan te taetae, te bwaiania, tabeakinan te ekaretia ao te kareketianti n te mwaiti ae bon tau ibukira.” Tera are e a tia ni buokiia n tokanikai ao n teimatoa ni kukurei? A kataia ni katei tiaia aika riai. N te katoto, a aki bwara nanoia n te aro ae riao ngkana e waeremwe rikirakeia, n aroia n aki katei tiaia ae riaon ae a kantaningaia n aia tai n reiakina te taetae n Tiaina.

E ururing rikaaki William ngke e tuangaki iroun temanna te mataniwi ae mwamwananga ni kangai: “Kakukureiko n am beku n ikotaki naba ma te tabo.” N taekana riki tabeua, imwini katean tiara n te onimaki, ti riai ni kukurei ni karaoi mwaneka ake a kairiri nakoni kakororaoan tiara. E taekinna William bwa e buokaki ma buuna ni maiuakinan te taeka n reirei anne, bwa a na kai karaoi bitaki, a na kakauongo n aia reirei ni kairiri taari mwaane ake iai mwiokoaia n aia ekaretia ao ni bitii aroia ni karaoi bwaai bwa e aonga n uaana aia mwakuri ni minita n te aba ae a a tibwa roko iai. E reitia ni kangai: “E buokira naba bwa ti na ururinga are ti riai ni kukurei n taai tabetai n tamaroan te aba are ti mwakuri iai.”

N aron William ao Jennifer, e ‘kimwareirei n ana beku’ te bwaiania ae Nei Megan ae akea buuna ae roko man te United States, ngke e kataia ni karokoa n tiana are e na mwaatai riki n te taetae n Tiaina. Ni katoa wikeen, e irira aia kurubu taari ake a nanako n uarongorongo n te aono are e rangi ni kan taraana are te matabaiawa ae Kaohsiung, ae te kabanea ni bubura i Taiwan. E kona n tataekina te rongorongo ae raoiroi Megan man te kaibuke teuana ma teuana nakoia taan akawa ake kaain Bangladesh, India, Indonesia, Biribin, Thailand ao Vanuatu. “Kioina ngkai e uarereke aia tai taan akawa n te matabaiawa, ti a moana te reirei n te Baibara ma ngaiia n te tai anne ao ikanne naba. I katoatai n reirei ma aman ke niman n te tai ae tii teuana bwa I aonga n roko irouia ni kabane.” Ma tera aron ana kekeiaki neiei n reiakina te taetae n Tiaina? E taku: “Tera ngke arona bwa I waekoa riki n reiakinna, ma I teimatoa n ururinga ana taeka te tari te mwaane temanna are e tuangai ngkoa ni kangai: “Karaoa am kabanea ni konaa, ao e na buokiko Iehova ni kanakoraoa am mwakuri ni minita.”

TE MAIU AE AKI RUANIKAI, E BEBETE AO E KAKIMWAREIREI

Imwaini mwaingin Nei Cathy ae kaaini Buritan nakon te aba teuana, e karaoa ana kakaae ibukin te aba ae ianena are e na mwakuri iai te tari te aine ae akea buuna ao n aki ruanikai. E taekini baike e raraomaeakin n ana tataro nakon Iehova ao e kororeta nakon aobiti n tararua tabeua ni kakaaei taekani baika a na kona n ruanikai iai taari aine aika akea buuia. Imwin anne, e a iaiangoi raoi boon ana reta ao ni motikia bwa e raoiroi Taiwan ibukina.

N 2004, are ai 31 iai ana ririki Cathy ao e a mwaing nako Taiwan ike e a maeka iai n te aro ae bebete. E taku: “I titirakinia taari mwaane ao taari aine, taabo ni boobwai aika a rangi ni bobete iai uaanikai ao aroka aika oraoraaki. I buokaki man aia taeka n reirei ae raoiroi bwa e na aki waekoa ni bane au mwane.” Tera are e buoka neiei bwa e na kateimatoa kabebeteani maiuna? E taku Cathy: “I katoatai n tataro nakon Iehova bwa e na buokai bwa e na rau nanou n amwarake ao kunnikai aika bobete. I namakinna bwa e kaekai au tataro Iehova rinanon reireiakiu baika I kainnanoi ao baika I tangiri.” E reitia ni kangai: “I kukurei ngkai e bebete maiu ibukina bwa I a buokaki iai ni kaatuua iangoani bwaai n taamnei.”

E aki tii bebete maiun Nei Cathy ma e boni kakimwareirei naba. E kabwarabwaraa ni kangai: “I a kona n uarongorongo n te tabo are a mena iai aomata aika mwaiti ake a tangira te rongorongo ae raoiroi. E rangi ni kakukurei anne irou!” Ngke e roko i Taiwan, iai uoua ekaretia aika e kaainaki irouia i Tiaina ake a mena n te kaawa ae bubura are e moana iai ana mwakuri ni bwaiania, ma ai itua ekaretia iai ni boong aikai,. E taku Cathy: “I namakina te kimwareirei ni koaua ni katoabong, kioina ngkai I a nora kamimin te rikirake anne ao uataboan taiakin te uaa!”

“A BONI KAINNANOAI NABA!”

Tera aron rikirakeia Choong Keon ao Julie ake a taekinaki ni moan te kaongora aei, ni mwiokoaia ngkai? E namakinna n te moantai Choong Keon bwa kioina ngkai e aki tau ana taetae n Tiaina, e a iangoia bwa e a aki rangi ni bongana n te ekaretia. Ma e kaokoro iangoan anne irouia taari n te tabo arei. E taku Choong Keon: “Ngke e a bwenaua ara ekaretia nakon uoua ao I bon anganaki mwioko riki aika bati ngkai I a riki bwa te tabonibai n te ekaretia.” E wingare ao e taku: “N te tai anne, I bon namakinna bwa I a beku n te tabo ae korakora riki iai kainnanoan te mwakuri. E rangi ni kakukurei te mwakuri aei ao a boni kainnanoai naba!” Ni boong aikai ao e a beku bwa te unimwaane n te ekaretia. E reitia ni kangai Julie: “Ti namakinna ae ti a kakororaoa ara beku, a rau nanora ao e a reke iroura te kukurei ae tuai n reke mai mwaina. Ti roko bwa ti na ibuobuoki ikai ma ti namakinna ae ti a buokaki n te bwai ae ti rinanona ae kakimwareirei aei. Ti karabwaa Iehova ngkai e kariaia bwa ti na beku ikai!”

A teimatoa ni kainnanoaki riki taani mwakuri n tai ibukin te uarongorongo n aaba aika mwaiti. Tera ae ko iangoia bwa ko na karaoia ni maium ngkai e nang bane am tai n te kauarinan? Ko tuai n iein ao ko kani kabonganaaki riki i nanon ana botaki Iehova? Ko tangiriia am utu bwa a na teimatoa n ururingi baika raraoi aika bati n aia beku ibukin Iehova? Ko a tia n ritaea ao n uataboa te mwakuri ae kakawaki aei ma tabemwaang? Ko kona ni kakoauaa ae a rangi ni bati kakabwaia aika imwaim ngkana ko motinnanoia bwa ko na karababaa am mwakuri ni minita, n taabo ake e korakora riki iai kainnanoaia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea.