I Karaoa te Bwai ae I Bon Riai ni Karaoia

I bungiaki n te kaawa ae St. Paul, i Minnesota, i U.S.A., n 1954. A bon tau kaubwaia au karo ao kaain te Katorika ngaira. Niman mwaitira ao ngai te kauoman. I reirei n reirein te Katorika ngke I uarereke, ao bon te tia uakarea ngai. Ma e rangi n uarereke au atatai n te Baibara. E ngae ngke I kakoauaa ae e bae n iai te Atua ae karikii bwaai nako, ma I bon aki onimakina te Aro.

REIAKINAN TE KOAUA

I nanon au moan ririki n reirei n reirein te tua ae te William Mitchell College of Law, a a roko Ana Tia Kakoaua Iehova n au auti. I tabetabe bwa I uaati, ma a kaota te akoi te taanga anne n tuangai bwa a na okirai imwina. Ngke a a okirai, I tabeki titiraki aika uoua nakoia: “E aera ngkai a taraa ni kabwaia riki aomata aika buakaka nakoia aika raoiroi?” ao “E na kangaa n reke te kukurei?” I butimwaea te boki ae The Truth That Leads to Eternal Life ao te Baibara ae kiriin tinanikuna ae te New World Translation of the Holy Scriptures. I butimwaea naba te reirei n te Baibara. A boni kaureaki raoi matau iai. E anaaki nanou n ataakin ae e na kairiri i aon te aba Ana Tautaeka n Uea te Atua. I kona n noria ae a boni kabwaka aia tautaeka aomata ao a karekea n te aonnaba te maraki, te rawawata, te ribuaka, ao te kabuanibwai.

I katabua maiuu nakon Iehova ni moan 1982, ao imwina riki n te ririki anne, I a bwabetitoaki n te Bwabwaro ae atuna “Te Koaua Ibukin te Tautaeka n Uea,” ae karaoaki n te kateitei teuana ae bubura n te kaawa ae St. Paul. I a manga okira te tabo anne n te wiki are imwina n ira te ukeuke ibukia rooia. Ni moan Okitobwa, I a ataia ae I bwaati ao I a tau n riki bwa te rooia.

N tain naba te bwabwaro anne, I kaitiboo ma Mike Richardson ae kaain te Betaera i Brooklyn, ao e taekinna nakoiu ae e a tei te aobiti ae tabe ma te tua ni kautun ara botaki. I uringi ana taeka te iunaki are te I-Itiobia ni Mwakuri 8:36, ao I titirakinai i bon irou ni kangai, ‘Tera ae tukai bwa N na bubutii mwakuriu n te Aobiti ae Tabe ma te Tua?’ Ngaia are I a kanakoa au bubutii bwa N na beku n te Betaera.

A aki kukurei au karo ngkai I a riki bwa Ana Tia Kakoaua Iehova. E titirakinai tamau bwa tera reken arou n au mwakuri n rooia ngkana I beku n te Betaera. I kabwarabwaraa nakoina ae N na anganano. I tuangnga ae N na anganganaki $75 te taaraa n te namwakaina, ae te mwaiti ae a kakarekea kaain te Betaera.

Ngke e toki au mwakuri n te tabo ni kaboowi teuana, I a moana au beku n te Betaera i Brooklyn i New York, n 1984. I mwiokoaki bwa N na beku n te Aobiti Are Tabe ma te Tua. Au atatai are I karekea n au tai ni mwakuri n te tabo ni kaboowi, e buokai ni katauraoai imwaini baika a na riki.

ONOBWAIAN TE KATEITEI AE TE STANLEY

E kabooaki te kateitei ae te Stanley n te kaawa ae Jersey City i New Jersey, n Nobembwa 1983. A bubutii te kariaia taari ibukin te onobwai nakoni kabirakin te iti ao taiani bwaibu n te kateitei anne. Ngke a kawariia taani mwakuri n te tautaeka taari, a kabwarabwaraa ae a na kamanena te kateitei anne bwa aia tabo ni bwabwaro Ana Tia Kakoaua Iehova. Anne are e a karekea te kangaanga. E taekinaki n tuan te kaawa ibukini kamanenaan taiani kateitei, bwa a riai ni mena kateitei ibukin te taromauri n taabo ni maeka. Ma e mena te kateitei anne n te aono ni bitineti, ngaia are a rawa kaain te tautaeka n anga te kariaia ibukin te mwakuri. A a manga bubutii riki taari, ma e aki kariaiakaki.

N au moani wiki n te Betaera ao e a kabaeaki te tang man ara botaki ibukin te kangaanga anne. Ibukina bwa I a tia ni mwakuri n te tabo ni kaboowi i nanon uoua te ririki i St. Paul i Minnesota, I a rangi n taneiai ma aeka n tangitang aikai. E kabwarabwaraa ara rooia temanna bwa e a tia ni kakamanenaaki te kateitei ae Stanley ibukini botaki aika kakaokoro, n aron te taamnei ao kamataku n te anene. E aera ngkanne bwa e aki kariaiakaki i aan te tua kamanenaana ibukini botakin te Aro? E rinanon anne te boowi ao e motikia bwa e a tia n urua inaomatara n ara waaki n taromauri te kaawa ae Jersey City. E tua te boowi nakon te kaawa bwa e na anga te kariaia. Mai ikanne are I a nora iai aron Iehova ni kakabwaiaa ana botaki ni kamanenaan te tua ibukini boutokaan ana mwakuri. I rangi ni kukurei ngkai I ibuobuoki iai.

A karaoa te onobwai ae bubura taari, ao e aki koro teuana te ririki imwina ao e a karaoaki te angabeeba ibukia kaain te ka-79 ni koraki n te Kireata n te kateitei anne n Tebetembwa 8, 1985. I rangi ni kukurei n ibuobuoki ma te tiim ae tabe ma te tua ni boutokaa te Tautaeka n Uea, ao I kukurei riki iai nakoni kukureiu are I karekea ngke I mwakuri bwa te rooia imwain riniu n te Betaera. Ma I aki ataia ae a bati riki kakabwaia ake e katauraoi imwaiu Iehova.

TE TEI IBUKIN INAOMATAIA TAARI N AKI BUTIMWAEA TE RARAA BWA AIA BWAINNAORAKI

N 1980 tabun ao n angiin te tai a kona taian onnaoraki ma taokita n ekaanako ana bubutii te tia Kakoaua ae e a ikawai bwa e na aki karinraraa. E kangaanga riki irouia aine aika bikoukou ibukina bwa n angiin te tai a iangoia taani moti bwa akea inaomataia aine n rawa ni karinraraa. A iangoia naba bwa ngkana e aki karinaki te raraa, e kona ni mate te tina ao e nang akea tinan te teei are bungiaki.

N Ritembwa 29, 1988, e a korakora nakon te raraa iroun te tari te aine ae Denise Nicoleau imwini bungiakin natina te mwaane. Ibukina bwa e kona ni kabuanibwai maiuna iai, e tangiria te taokita bwa e na karinraraa. E rawa Sister Nicoleau. N te ingabong are imwina ao te onnaoraki e a bubutii te kariaia man te boowi bwa a na karaoa te bwai ae a taku bwa e riai ibukin neiei, ae karinan raraana. E anga te kariaia te tia moti nakon te onnaoraki bwa e na karinaki te raraa, ao e aki moa kaongoa ke n ongora n ana iango Sister Nicoleau ke buuna.

N te Kanimabong, Ritembwa 30, e a karinaki raraan Sister Nicoleau e ngae ngke a totokoa anne buuna ao kaain ana utu tabeman ake a mena i rarikina. N te tairiki anne, a a katikaki ana utu tabeman Sister Nicoleau ao temanna ke uoman unimwaanen te ekaretia. A bukinaki bwa a katobibia ana kainiwene neiei n tuka karinan raraana. N ingabongin te Kaonobong, Ritembwa 31, e a nako n taian nuutibeeba ao n te rerio taekani katikaia anne.

N ingabongin te Moanibong, I a maroro ma te tia moti n te boowi are rietata riki ae Milton Mollen. I kabwarabwarai bwaai ni kabane ibukin te baere riki ao I katereterea ae e tiainaa te kariaria ibukin te karinraraa te tia moti are temanna, ao e aki ongora moa n ana itera te aoraki. E tuangai te tia Moti ae Mollen bwa N na kawaria n ana aobiti imwina riki n te bwakantaai anne, bwa ti na maroroakina riki taekana ao tuua iai. I airi ma au mataniwi ae Philip Brumley nakon ana aobiti te tia Moti ae Mollen n te bwakantaai anne. E kaoa naba te rooia man te onnaoraki te tia moti bwa e na raonira. E a roko ni kabuebuena ara maroro. N tokina, e a koroboki i aon ana beeba Brother Brumley ao e tuangai aei: “Karaurau riki.” E rangi ni manena ana kauring anne bwa I a moanna n un ngke I kataia ni kaota kairuan ana taeka te rooia man te onnaoraki.

Tao teuana te aoa imwina ao e a taekinna te tia Moti ae Mollen bwa e na moanibwaiaki te tangitang anne n te ingabong are imwina. Ngke ti nang nako ao e a taekinna te tia Moti bwa e na bon “teke rawata ningabong” te rooia man te onnaoraki. Ae nanona bwa e na rangi ni kangaanga iroun te rooia anne bwa e na boutokaa ae e eti te baere e karaoia te onnaoraki. I namakinna ae e karaua nanou Iehova bwa ti boni konaa n tokanikai. E kamimi aron Iehova ni kamanenaira ibukini kakororaoan nanona.

Ti kabwakanakotai ni mwakuri n te tairiki anne, ni katauraoi ara taeka imwain te ingabong. E kaan te tabo ni kaboowi ma te Betaera i Brooklyn, ngaia are angia kaain ara aobiti a rianna ni kaea. Imwin ongoraeakinan ara maroro irouia taani moti aika aman, a a motikia bwa e bure kanakoan te kariaia ibukin te karinraraa. E irana Sister Nicoleau te boowi ae rietata ao e taekinna bwa tiainaakin te kariaia imwain ongoraean ana itera te aoraki, e bon urua inaomatan te aomata.

Imwina riki, e a kamatoaa te boowi ae moan te rietata i New York bwa bon iai inaomatan Sister Nicoleau ni bwainnaorakiaki n akea te raraa. Anne bon te moan tangitang i buakon aika aua ni kaineti ma te raraa aika karaoaki ni boowi aika rietata n aono aika kakaokoro. I rangi ni kukurei ngkai I ibuobuoki ni keiti akanne. (Nora te bwaoki ae “Tokanikai ni Boowi Aika Moan te Rietata n Taian Aono.”) I raonia naba rooia ake tabeman n te Betaera n taiani keiti tabeua aika irekereke ma antai ae e na kawakinia naati, te buuraure, ao tuua ibukin te aba ma kateitei.

AU MARE AO TEKATEKAU N TAANGA

Ngke I moani kaitiboo ma buu ae Dawn, e a bon tia ni buuraure ao e kaikawaiia natina aika teniman. E mwakuri ni kareketianti ibukini maiuia ao e bwaiania. E rinanon te maiu ae rawawata, ngaia are e rangi n anaaki nanou n nanomatoana ni beku ibukin Iehova. N 1992, ti kaea te bwabwaro ae “Taani Kaotiota te Oota” n te kaawa ae New York City, ao I a tuangnga ae I kani kikina riki ma ngaia. Ti mare n te ririki are imwina. Bon te bwaintangira mairoun Iehova buu ae iaiangoi bwaai n taamnei ao te tia kangare naba. A bati baika raraoi aika I karekei n tekatekau n taanga ma Dawn.​—TaeRab. 31:12.

Ngke ti mare ao aia ririki natina bon 11, 13, ao 16. I kan riki bwa te karo ae tamaroa nakoia, ngaia are I wawareki raoi ao ni maiuakini bwaai ake I kona ni kunei n ara boki ni kaineti ma arou nakoia natini buu. Bon iai kangaanga i nanon ririki aika bati, ma I kimwareirei ngke a a butimwaeai natina bwa raoraoia ae a kona n onimakinna ao tamaia ae tatangira. Ti kariaia natira bwa a na kairiia raoraoia nakon ara auti, ao ti rangi n unga ma rooro n rikirake aika bati aika kakawarira.

N 2013, I a mwaing ma Dawn nako Wisconsin bwa ti na tararuaiia ara karo aika kara. I kubanako ngke e aki katokaki au ibuobuoki n te Betaera. I tuangaki bwa N na iterantai n ibuobuoki n ara botaki ibukini baika irekereke ma te tua.

TE BITAKI AE KARINA

N Tebetembwa 2018, I a noria bwa iai te kangaanga ae riki ni buuau. E tuoai te taokita n ara tabo, ma e aki kona n ataia bwa tera ae karika te kangaanga. Imwina riki, e a tuangai te taokita temanna bwa N na kawara taokitan te kaburoro. N Tianuare 2019, e a katautaua te taokita anne bwa e reke irou aorakin te kaburoro teuana ae burenibwai rekena, ao e na waekoa n rotakibuaka iai rabwatau ni kabane.

Tenibong imwina ngke I takaakaro n au takaakaro ae I taneiai iai, I a bwaka naba ao e mwaoto baiu. I rangi n rabakau te takaakaro aei ngaia are I a ataia ae I a aki kona ni kabaeranta mwaingingiu. E rangi n tawe rikiraken aorakiu aei, n te aro are e a kangaanga irou te taetae, te mwainging, ao ongakin te bwai teuana.

I rangi ni kukurei ngkai I kona ni kamanena au mwakuri n rooia ni boutokai iai baika irekereke ma te Tautaeka n Uea. Ao I kukurei naba ngkai I kona ni korei kaongora aika bati n taiani maekatin ake a wawarekaki irouia taokita, rooia, ao taani moti. I anga naba au maroro n aaba aika bati n te aonnaba, ibukini boutokaan inaomataia ana aomata Iehova n rinea te korokoro ke te bwainnaoraki ae a na aki karinraraa iai. Ma e ngae n anne, I taekina naba are e taekinna Ruka 17:10 ae kangai: ‘Akea bongau bwa bon te toro ngai. Te bwai ae I a tia ni karaoia, bon te bwai ae I riai ni karaoia.’