TE KAONGORA IBUKIN TE REIREI 14
ANENE 56 Taua i Nanom te Koaua
Ti na “Kakorakoraira n Eweka te Mwaneka n Ikawai”
“Ti bia kakorakoraira n eweka te mwaneka n ikawai.”—EBERA 6:1.
TE BOTO N IANGO
Nora aron te Kristian ae ikawai n te onimaki n iaiango ao ni karaoa ae boraoi ma nanon te Atua ao ni karaoi ana motinnano ma te wanawana.
1. Tera ae e tangiria Iehova mairoura?
TEUANA mai buakoni boong aika kakukurei irouia taanga boni bungiakin natiia ae marurung raoi. Ma e ngae ngke kaaro a tangira natiia ae tibwa bungiaki, ma a aki tangiria bwa e na teimatoa n riki bwa te merimeri. Ni koauana, a na rangi n tabeaianga ngkana e aki ikaikawai. N aron naba anne e kukurei Iehova ngkana ti toua te moani mwaneka ae te riki bwa taan rimwin Iesu, ma E aki tangirira bwa ti na teimatoa n riki bwa merimeri n te onimaki. (1Kor. 3:1) Ma e tuangira bwa ti na riki bwa Kristian aika “ikawai raoi” n te onimaki.—1Kor. 14:20.
2. Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?
2 Tera nanon te riki bwa te Kristian ae ikawai raoi? Ti na kangaa n rikirake bwa Kristian aika ikawai n te onimaki? Ti na kangaa ni buokaki n ikawai n te onimaki man amwarake n taamnei aika matoatoa? Ao bukin tera bwa ti riai n rarawa nakon onimakinara i bon iroura n te aro ae riao? Ti na rinanoni kaekaan titiraki aikai n te kaongora aei.
TERA NANON TE RIKI BWA TE KRISTIAN AE IKAWAI N TE ONIMAKI?
3. Tera nanon te riki bwa te Kristian ae ikawai raoi n te onimaki?
3 Te taeka ni Kuriiti n te Baibara ae rairaki bwa “ikawai raoi” e kona n nanona “ikawai,” “kororaoi,” ao “tabwanin raoi.”a (1Kor. 2:6) Ti riki bwa Kristian aika ikawai raoi n te onimaki ngkana ti kitan arora ni merimeri n te onimaki ao n riki bwa mwaane ke aine aika ikawai n te onimaki. Ni koauana, ngkana ti a roko n tiara anne ti aki riai ni katoka rikirakera. (1Tim. 4:15) Ti bane ni kona n riki bwa Kristian aika ikawai n te onimaki, n ikotaki naba ma rooro n rikirake. Ma tera ae oti iai bwa e a ikawai n te onimaki te Kristian temanna?
4. Ko na kangaa ni kinaa te Kristian ae ikawai n te onimaki?
4 Te Kristian ae ikawai n te onimaki, e maiuakin ana tua ni kabane te Atua ao e aki rinorinoi ake e kan ongeaba iai. E na boni karaoi kairua ibukina bwa e aki kororaoi. Ma e kaotia ni maiuna ni katoabong bwa e iaiango ao e kakaraoa ae boraoi ma nanon te Atua. E a tia ni karina te aroaro ae boou ao e kataia n taai nako ni kaboraoa ana iango ma ana iango te Atua. (IEbe. 4:22-24) E a tia ni kataneia i bon irouna bwa e na karaoi motinnano ma te wanawana aika boto i aon ana tua Iehova ao ana boto n reirei, ngaia are e aki kainnanoi tuua aika bati bwa a na kairira arona. Ngkana e karaoa ana motinnano, e kakorakoraa ni maiuakina are e a tia ni motinnanoia.—1Kor. 9:26, 27.
5. Tera ae kona n riki nakon te Kristian ae tuai n ikawai n te onimaki? (I-Ebeto 4:14, 15)
5 N te itera are teuana, te Kristian ae tuai n ikawai n te onimaki, e kona ni kai burebureaki n “aia nanowanawana aomata ae bureburea te aba” ao ni “keewe aika oteaki,” ao e kai kakoauai rongorongo aika kewe i aon te intanete ao ni mwamwanaaki irouia taan tannako man te koaua.b (Wareka I-Ebeto 4:14, 15.) E kona ni bakantang irouia tabemwaang, ni kauekea te kaiangatoa, ni kakaiun, ke ni kai bwaka n te kaririaki.—1Kor. 3:3.
6. E na kangaa ni kona ni kabotauaki aron te ikawai n te onimaki? (Nora naba te taamnei.)
6 N aron ae taekinaki mai mwaina, e kabotauaki n te Baibara aron te ikawai n te onimaki ma aron ikawairaken te teei. Akea wanawanan te teei, ngaia are e kainnanoa kamanoana ao kairirana iroun te ikawai. N te katoto, e kona te tina n tuanga natina ae uarereke bwa e na taua baina ngkana a nang rinanon te kawai. Ngkana e a ikawai riki teutana, e kona te tina ni kariaia natina bwa e na rinanon te kawai i bon irouna, ma e na boni kakauringa natina bwa e na taraa raoi angamaingina ao angaataina. Ngkana e a ikawai raoi te teei, e a kona ni kararoaa i bon irouna man aeka ni karuanikai akanne. N aroia ataei aika kainnanoa te ibuobuoki mairouia ikawai bwa a aonga ni kararoaa te kangaanga, a kainnanoa naba te ibuobuoki Kristian aika tuai n ikawai n te onimaki mairouia Kristian aika ikawai n te onimaki, bwa a aonga ni kararoai baika a na karuanikaia aia onimaki ao ni karaoi motinnano ma te wanawana. N te itera are teuana, ngkana a na karaoi aia motinnano Kristian aika ikawai n te onimaki, a iaiangoi booto n reirei man te Baibara bwa a aonga n ataa ana iango Iehova iai ao ni maiuakinna.
A riai Kristian aika tuai n ikawai n te onimaki n reireinia aroia ni karaoi aia motinnano ma te wanawana, n aroia ni maiuakini booto n reirei man te Baibara (Nora barakirabe 6)
7. A kainnanoa buokaia mairouia tabemwaang Kristian aika ikawai n te onimaki?
7 Nanon aei bwa e aki kainnanoa te ibuobuoki mairoun temanna te Kristian ae ikawai n te onimaki? Tiaki ngaia anne. A kainnanoa naba te ibuobuoki n tabetai naake a ikawai n te onimaki. Ma te aomata ae tuai n ikawai n te onimaki e kona ni kantaningaiia tabemwaang bwa a na tutuangnga te bae e na karaoia ke ni karaoa ana motinnano are e riai ni karaoia i bon irouna. N te itera are teuana, te Kristian ae ikawai n te onimaki e na karekea buokana mairouia tabemwaang aika wanawana ao n ataibwai riki, ma e ataia naba ae e kantaningaia Iehova bwa e na boni ‘uota oini uotana.’—IKar. 6:5.
8. N aanga raa ae a kaokoro iai i marenaia Kristian aika ikawai n te onimaki?
8 N aroia ikawai ae a kaokoro aron taraakia, a kaokoro naba Kristian aika ikawai n te onimaki n aroaroia ni Kristian, n aron te wanawana, te ninikoria, te tituaraoi, ao te nanoanga. Irarikina, ngkana a kaaitara ma te kangaanga ae titeboo Kristian aika uoman aika ikawai n te onimaki, e kona ni kakaokoro aia motinnano ma a uaia ni boraoi ma te Baibara. Ao e kona n riki anne mani mataniwin nanoia. Ngaia are a aki kona ni motiki taekaia i marenaia e ngae ngke e kaokoro aia motinnano. Ma a teimatoa ni katiteuanaaki.—IRom 14:10; 1Kor. 1:10.
TI NA KANGAA N RIKIRAKE BWA KRISTIAN AIKA IKAWAI N TE ONIMAKI?
9. Ti kona n rikirake bwa Kristian aika ikawai n te onimaki n akean te bae ti na karaoia? Kabwarabwaraa.
9 Ti kona n ririkirake n ikawai n te aro n rabwata i nanoni waakinakon te tai, ma akea temanna ae kona n rikirake bwa te Kristian ae ikawai n te onimaki n akean te bae e na karaoia. N te katoto, a butimwaea te rongorongo ae raoiroi taari ake i Korinto, a bwabetitoaki, a karekea te taamnei ae raoiroi, ao a kakabwaiaaki man reireinakia iroun te abotoro Bauro. (Mwa. 18:8-11) Ma tabeua te ririki imwini bwabetitoaia, ao a bati aika teimatoa n tuai n ikawai n te onimaki. (1Kor. 3:2) Ti na kangaa n taraia raoi bwa e na aki birimeere ikawaira n te onimaki?
10. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga n eweka te mwaneka n ikawai? (Iuta 20)
10 Ngkana ti kan eweka te mwaneka n ikawai, ti riai moa ni karikirakea i nanora tangiran te kan roko iai. A na bon aki kona n rikirake naake a “tangira te ronnano,” ake a tangiria n tiku ni merimeri. (TaeRab. 1:22) Ti aki kani katotongia naake a a bon ikawai te aro n rabwata, ma a teimatoa n onimakinia aia karo bwa a na karaoi aia motinnano ibukia. Ngaira ti kan uota oini uotara ni kaineti ma karikirakean ara onimaki. (Wareka Iuta 20.) Ngkana ko teimatoa ngkai ni mwakuria ewekan te mwaneka n ikawai, tataro nakon Iehova bwa e na ‘karekea nanom iai ma ni mwakuria.’—IBir. 2:13.
11. Tera te ibuobuoki ae katauraoaki ibukira bwa ti aonga n rikirake n ikawai n te onimaki? (I-Ebeto 4:11-13)
11 E aki kantaningaira Iehova bwa ti na rikirake n ikawai n te onimaki i bon iroura. A kataubobongaaki naake a beku bwa taani kawakintiibu ao taan angareirei n te ekaretia ni Kristian, bwa a na buokira bwa ti na “ikawai raoi” n te onimaki, “ao n rota kororaoin ikawain te Kristo.” (Wareka I-Ebeto 4:11-13.) E katauraoa naba Iehova taamneina ae raoiroi ni buokira bwa ti na karekea ana “iango te Kristo.” (1Kor. 2:14-16) Irarikina, e kairi korean taian Euangkerio ake aua te Atua ni kaotii nakoira aron Iesu n iaiango, n taetae, ao ana mwakuri ngke e mena i aon te aba. Ngkana ko kakairi n aron Iesu n iaiango ao ni mwakuri, ko na kona n roko n tiam ae te riki bwa te Kristian ae ikawai n te onimaki.
BUOKARA MAN AMWARAKE N TAAMNEI AIKA MATOATOA
12. Baikara “moan reirei ake taekani Kristo”?
12 Ngkana ti kan rikirake n ikawai n te onimaki, ti riai n reiakina ae bati riki nakon tii “moan reirei ake taekani Kristo,” are e aana te reirei ni Kristian. Tabeua mai buakoni moan reirei aikai bon te rairannano, te onimaki, te bwabetito, ao te mangauti. (Ebera 6:1, 2) Aikai tabeua moan reirei aika a kakoauai Kristian ni kabane. Anne bukina are e taekini iai baikai te abotoro Betero ngke e uarongorongo nakoia aomata aika bati ni Bentekota. (Mwa. 2:32-35, 38) Ti riai ni butimwaei moan reirei aikai bwa ti aonga n riki bwa taan rimwini Kristo. N te katoto, e kauring Bauro bwa ngkana iai ae kakeaa te reirei ibukin te mangauti ao tiaki ngaia te Kristian ni koaua. (1Kor. 15:12-14) Ma ti aki riai n tii reiakini moan reirei ibukin te koaua.
13. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga ni kakabwaiaaki man te amwarake n taamnei ae matoatoa are n Ebera 5:14? (Nora naba te taamnei.)
13 Ni kaitaraan anne, amwarake n taamnei aika matoatoa e aki nanonaki iai tii ana tua Iehova ma e nanonaki naba iai ana boto n reirei, aika buokira n ota n ana iango. Ngkana ti na kakabwaiaaki man amwarake aikai, ti riai n ukeuke n Ana Taeka te Atua, ni kananoa ara iango iai, ao ni maiuakini baike ti reiakin. Ngkana ti karaoa anne, ti a kataneiaira iai i bon iroura ni karaoi motinnano aika kakukureia Iehova.c—Wareka Ebera 5:14.
Ti reireinaki n amwarake n taamnei aika matoatoa arora ni karaoi motinnano aika kakukureia Iehova (Nora barakirabe 13)d
14. E kangaa Bauro ni buokiia I-Korinto bwa a na rikirake n ikawai n te onimaki?
14 E kangaanga irouia Kristian aika tuai n ikawai n te onimaki bwa a na karaoi aia motinnano aika eti ngkana akea te tua iai n te Baibara. A kona n namakinna tabemwaang ae a kona ni karaoi baike a tangiri ngkana akea ana tua te Baibara iai. Tabeman a kona n titiraki te tua ibukin te bwai teuana ao bon akea te tua iai. N te katoto, n taraana ao a titirakina Bauro Kristian ake i Korinto bwa iai te tua ni kaineti ma kanakin te amwarake ae kareanaki nakoia bouannanti ke akea. E aki tuangia te bwai ae a na karaoia Bauro, ma e kaota kakawakini kamanenaani mataniwin nanoia ao ‘inaomataia.’ E taekini tabeua booto n reirei man te Baibara aika kona ni buokiia ni karaoi aia motinnano ae e na aki tabetabe iai mataniwin nanoia ao n aki kabwakaia tabemwaang. (1Kor. 8:4, 7-9) E buokiia I-Korinto Bauro bwa a na rikirake n ikawai n te onimaki bwa a aonga ni kamanena oin aia atatai, n oneani mwin are a na onimakina temanna ke ni kakaaei tuua.
15. E kangaa Bauro ni buokiia Kristian aika taian Ebera bwa a na rikirake n te onimaki?
15 E reke reireiara ae kakawaki man ana reta Bauro nakoia Kristian aika taian Ebera. A aki teimatoa n rikirake n te onimaki tabeman ma a “manga okiri aroia ni kainnanoa te rannimamma ao tiaki amwarake n [taamnei] aika matoatoa.” (Ebera 5:12) A aki reiakin ao ni butimwaei baika boou aika e reireinia iai Iehova rinanon te ekaretia. (TaeRab. 4:18) N te katoto, a bati taan onimaki aika I-Iutaia ake a teimatoa n taua te Tua Rinanoni Mote e ngae ngke e a tia n toki te Tua aei 30 te ririki n nako n ana karea Kristo. (IRom 10:4; Tit. 1:10) Ni koauana, e na aki riai ni kangaanga bitakin aia iango Kristian ake I-Iutaia bwa ai 30 te ririki imwin te bitaki! E kona temanna ae wareka ana reta Bauro ae kairaki koreana aei nakoia taian Ebera, n ataia ae bon amwarake n taamnei aika matoatoa kanoan te boki aei. A buokaki n ana reta n ataia ae e raoiroi riki te anga ae boou ibukin taromaurian Iehova are e karaoia rinanon Iesu. Ao e angania naba te ninikoria bwa a na teimatoa n uarongorongo n aki ongea te kakaaitara mairouia I-Iutaia.—Ebera 10:19-23.
TI NA RARAWA NAKON ONIMAKINARA I BON IROURA N TE ARO AE RIAO
16. Tera ae ti riai ni karaoia irarikin ae ti na rikirake n ikawai n te onimaki?
16 Ti aki tii kakorakoraira n eweka te mwaneka n ikawai n te onimaki ma ti na kateimatoa naba. E kainnanoaki n aei bwa ti na rarawa n onimakinira i bon iroura n te aro ae riao. (1Kor. 10:12) Ti riai n ‘teimatoa n tuoira’ i bon iroura bwa ti na rikirake n ikawai n te onimaki.—2Kor. 13:5.
17. E kangaa ni kaotia Bauro n ana reta nakoia I-Korote riain te teimatoa n ikawai n te onimaki?
17 N ana reta Bauro nakoia I-Korote ao e a manga kaota naba riain te teimatoa n ikawai n te onimaki. E ngae ngke a riki bwa Kristian aika ikawai raoi n te onimaki, ma e kauringia Bauro bwa a na aki mwamwanaaki n aia iango kaain te aonnaba aei. (IKoro. 2:6-10) Ao e katoatai n tataro Ebabera are e kinaia raoi kaain te ekaretia bwa a na “teimatoa ni kororaoi,” ke n ikawai n te onimaki. (IKoro. 4:12) Tera reireiara? A ataia Bauro ao Ebabera ae te teimatoa n ikawai n te onimaki e kainnanoa te kakorakora ao ana boutoka te Atua. A tangiriia I-Korote bwa a na teimatoa n riki bwa Kristian aika ikawai raoi n te onimaki n aki ongei kangaanga ake a rinanoi.
18. Tera ae kona n riki nakon te Kristian ae ikawai n te onimaki? (Nora naba te taamnei.)
18 E kauringia Bauro taian Ebera ae e kona te Kristian ae ikawai n te onimaki ni kabuaa akoana iroun te Atua. E kona ni matoatoa nanon te Kristian n te aro are e aki kona ni manga raira nanona ao ni karekea kabwaraan ana bure mairoun te Atua. E kakukurei bwa e aki riki aei nakoia taian Ebera. (Ebera 6:4-9) Ma tera aroia naake a katoka aia beku ke ni kabaneaki man te ekaretia, ma imwina a manga rairi nanoia? E oti n rairan nanoia ma te nanorinano bwa a kaokoro ma naake e korei taekaia Bauro. Ma ngkana a okira Iehova a kainnanoa te ibuobuoki are e katauraoia Iehova. (Etek. 34:15, 16) A kona unimwaane ni bairea temanna te tia Kakoaua ae mwaatai bwa e na buokiia ni manga kaoka korakoran aia onimaki.
E katauraoa Iehova te ibuobuoki nakoia naake a kainnanoa manga kaokani korakoran aia onimaki (Nora barakirabe 18)
19. Tera tiara ae ti riai n uaiakinna?
19 Ngkana ko kakorakorako ngkai n eweka te mwaneka ae te riki bwa te Kristian ae ikawai n te onimaki, ko boni kona n roko n tiam anne! Teimatoa ni kang amwarake n taamnei aika matoatoa ao kaboraoa am iango ma ana iango Iehova. Ao ngkana ko a ikawai n te onimaki, teimatoa n riki bwa te Kristian ae ikawai raoi n te onimaki.
KO NA KANGAA NI KAEKA?
Tera nanon te riki bwa te Kristian ae ikawai n te onimaki?
Ti na kangaa n rikirake bwa Kristian aika ikawai n te onimaki?
Bukin tera bwa ti riai n rarawa nakon onimakinara i bon iroura n te aro ae riao?
ANENE 65 Kekerake Riki!
a E ngae ngke a aki kabonganaaki taeka aika “ikawai n te onimaki” ao “tuai n ikawai n te onimaki,” n te Koroboki ae Tabu n te Taetae n Ebera ma a rin iango aikai iai. N te katoto, n te boki ae Taeka N Rabakau ao e kaotaki kaokoron te aomata ae te rorobuaka n ataei ae roo nanona, ma te aomata ae wanawana ao e ataibwai.—TaeRab. 1:4, 5.
b Nora te kaongora ae rereitaki ae “Kamanoko Man Rongorongo Aika Akea Koauaia” i aan “Reirei Riki Tabeua” n jw.org ao n JW Library.®
c Nora te kaongora n te maekatin aei ae “Te Bwai n Ukeuke n Reirei”
d KABWARABWARAAN TE TAAMNEI: Te tari te mwaane ae maiuakini booto n reirei ake e reiakin n Ana Taeka te Atua n rinean ana kaakibotu.