Tera te Bwabetito?

Ana kaeka te Baibara

Te bwabetito boni katebonakoan rabwatam ni kabane i aan te ran.a A bati taiani bwabetito aika koreaki taekaia n te Baibara. (Mwakuri 2:41) Teuana mai buakoia boni bwabetitoan Iesu, are e kateboaki n te Karaanga ae Ioretan. (Mataio 3:13, 16) Iraua te ririki imwina ao e a manga bwabetitoaki te mwaane ae te I-Itiobia “n te tabo ae e bon tau te ran iai” ae uakaan ma te kawai are a toua.—Mwakuri 8:36-40.

E angareirei Iesu bwa a riai taan rimwina ni bwabetitoaki. (Mataio 28:19, 20) E a manga kamatoaa riki te angareirei anne te abotoro Betero.—1 Betero 3:21.

Kanoan te kaongora aei

• Tera ae nanonaki n te bwabetito?

• Tera ae taekinaki n te Baibara ibukini bwabetitoaia merimeri?

• Tera ae nanonaki n te bwabetito n aran te Tama, te Nati, ao te taamnei ae raoiroi?

• Ko karaoa te bure ngkana ko a manga bwabetitoaki?

• Bwabetito riki tabeua aika taekinaki n te Baibara

• Iango aika kairua ibukin te bwabetito ni Kristian

Tera ae nanonaki n te bwabetito?

Te bwabetito bon te kanikina ae noraki, ke e karaoaki i mataia aomata nako, ni kaota iai te aomata are e bwabetitoaki bwa e a tia n raira nanona man ana bure nako, ao ni berita nakon te Atua bwa e nang kakaraoa nanona n taai nako. Ae nanonaki naba iai bwa e na ongeaba iroun te Atua ao Iesu i nanoni maiuna. A a toua te kawai nakon te maiu n aki toki aomata ake a a tia ni bwabetitoaki.

Katebonakoan te aomata i aan te ran ao manga otirakena, e kanikinaeaki iai bwa e a tia ni bita maiuna. N te aro raa? E kabotauaki n te Baibara te bwabetito ma te taunaki. (I-Rom 6:4; I-Korote 2:12) Ni kateboan te aomata i aan te ran, e a kaotia iai bwa e a tia ni mate ni kaineti ma aroaroni maiuna rimoa. Ni waerakena man te ran ai aron ae e a moana maiuna ae boou bwa te Kristian ae e a tia ni katabua maiuna.

Tera ae taekinaki n te Baibara ibukini bwabetitoaia merimeri?

Akea n te Baibara te taeka ae “bwabetitoan te merimeri.”b Akea naba iai te reirei ae a riai merimeri ni bwabetitoaki.

E aki boraoi ma te Baibara bwabetitoan te merimeri. E angareirei te Baibara bwa e riai te aomata ae kani bwabetitoaki ni kakororaoi nanoni kaetieti tabeua. N te katoto, e riai n ota n taiani moan reirei aika n Ana Taeka te Atua ao ni maiuakini reirei akanne. E raira nanona man ana bure. Ao e katabua maiuna nakon te Atua rinanon te tataro. (Mwakuri 2:38, 41; 8:12) A aki kona ni karaoi baikai merimeri.

Tera ae nanonaki n te bwabetito n aran te Tama, te Nati, ao te taamnei ae raoiroi?

E tua Iesu nakoia taan rimwina ni kangai: “Reireinia aomata . . . , bwa a na riki bwa taan rimwiu ao bwabetitoiia n aran te Tama, ao te Nati, ao te taamnei ae raoiroi. Ao reireinia bwa a na kakairi ni bwaai ni kabane ake I tua nakoimi.” (Mataio 28:19, 20) Te taeka ae “n aran” e kaotaki iai bwa e ota te aomata ae bwabetitoaki bwa iai mwaakan ao nakoan te Tama, te Nati, ao te taamnei ae raoiroi. Aio kabwarabwaraana: E kangai te abotoro Betero nakon te mwaane are e mwauku mangke e bungiaki: “Ko na nakonako n aran Iesu are te I-Natareta!” (Mwakuri 3:6) E mataata raoi bwa Betero e ataa ao e kakoauaa mwaakan te Kristo ao e kamoamoaa n te mwakuri ni kakamaiu rinanon te kakai aei.

• “Te Tama” e kaineti nakon Iehovac ae te Atua. Bon te tia kairiri Iehova ae moan te rietata kioina ngkai boni ngaia te tia Karikiriki, te tia Anga te Maiu, ao te Atua ae Moan te Mwaaka.—Karikani Bwaai 17:1; Te Kaotioti 4:11.

• “Te Nati” bon Iesu Kristo, are e anga maiuna ibukira ni kabane. (I-Rom 6:23) Ti aki kona ni karekea te kamaiuaki ma tii ngkana ti ataa ao ni butimwaea mwiokoan Iesu ae kakawaki ni kakororaoan ana kantaninga te Atua ibukia te botannaomata.—Ioane 14:6; 20:31; Mwakuri 4:8-12.

• “Te taamnei ae raoiroi” boni mwaakan te Atua, ke mwaakana ae mwamwakuri.d E a tia te Atua ni kabongana taamneina ae raoiroi ni karikibwai iai, ni karika te maiu, ni karokoa ana rongorongo nakoia ana burabeti ao tabemwaang, ao ni kakorakoraia ibukini karaoan nanona. (Karikani Bwaai 1:2; Iobi 33:4; I-Rom 15:18, 19) E a tia naba te Atua ni kabongana taamneina ae raoiroi ni kairiia iai taani korea te Baibara bwa a na korei ana iango.—2 Betero 1:21.

Ko karaoa te bure ngkana ko a manga bwabetitoaki?

E bon riiriki ae aomata a a manga bita aia Aro. Ma tera arona ngkana a a kamani bwabetitoaki n aia Aro are mai mwaina? A a karaoa ngkanne te bure ngkana a manga bwabetitoaki? A kaeka tabeman bwa eng, bwa tao a kabotoa aia iango i aon I-Ebeto 4:5, are kangai: “Tii temanna te Uea, tii teuana te onimaki, tii teuana te bwabetito.” Ma e aki nanonaki n te kibu aei ae e aki kona te aomata ni manga bwabetitoaki. N te aro raa?

Tein te rongorongo. E oti n tein te rongorongo n I-Ebeto 4:5 bwa e katuruturua te abotoro Bauro kakawakin ae a riai Kristian ni koaua ni katiteuanaaki n te koaua ao n te onimaki. (I-Ebeto 4:1-3, 16) E kona n reke te aekaki ni katiteuanaaki anne tii ngkana a kakairi iroun te Uea ae tii temanna are Iesu Kristo, titeboo aia onimaki ma ngaia ao otaia n ana reirei te Baibara, ao ngkana a maiuakini ana kaetieti te Baibara ni kaineti ma te bwabetito.

E kaungaia tabeman te abotoro Bauro ake a a tia ni bwabetitoaki bwa a na manga bwabetitoaki riki. Ibukina bwa a bwabetitoaki ao a aki ota raoi n te reirei ni Kristian.—Mwakuri 19:1-5.

Aan te bwabetito ae eti. E riai ni boto te bwabetito i aon te atatai ae eti i aoni koaua aika n te Baibara, bwa e aonga ni butimwaeaki temanna iroun te Atua. (1 Timoteo 2:3, 4) Ngkana e boto bwabetitoan temanna i aon ana reirei te Aro aika kauntaba ma te Baibara, e na bon aki butimwaeaki te bwabetito anne iroun te Atua. (Ioane 4:23, 24) E kona n raoiroi raoi nanon te aomata anne, ma e aki karaoa ae “boraoi ma te atatai ae eti.” (I-Rom 10:2) Ibukini karekean akoan temanna iroun te Atua, e riai n reiakin ana koaua te Baibara, ni maiuakini baike e reiakin, ni katabua maiuna nakon te Atua, ao ni manga bwabetitoaki. Ngkana e riki anne, e bon aki ngkanne karaoa te bure ngkana e a manga bwabetitoaki, bwa bon te bwai ae riai karaoana.

Bwabetito riki tabeua aika taekinaki n te Baibara

Iai n te Baibara taekani bwabetito riki tabeua aika a kaokoro nanoia, ke kakawakia, ma are kateboakia taan rimwini Kristo n te ran. Iangoi tabeua katoto aikai.

Te bwabetito are e karaoia Ioane te tia Bwabetito.e A bwabetitoaki iroun Ioane I-Iutaia ao naake a rairaki nakon te Aro n I-Iutaia bwa kanikinaean aia rairannano man aia bure are a urua iai te Tua Rinanoni Mote, are te Tua are e anga te Atua nakoia I-Iteraera rinanoni Mote. E katauraoiia aomata Ioane n ana bwabetito bwa a na kinaa ao ni butimwaea te Mesia, ae Iesu are te I-Natareta.​—Ruka 1:13-17; 3:2, 3; Mwakuri 19:4.

Bwabetitoan Iesu. E okoro bwabetitoan Iesu iroun Ioane te tia Bwabetito. E kororaoi Iesu ao e aki karaoa ae bure. (1 Betero 2:21, 22) Ngaia are e aki irekereke bwabetitoana ma te rairannano ke “te bubutii nakon te Atua ibukini karekeani mataniwin te nano ae raoiroi.” (1 Betero 3:21) Ma e kaotaki iai ae e a anga ngaia nakon te Atua bwa e na karaoa Nanona n aron are e a kaman taekinaki ibukin te Mesia ke te Kristo. Ae e nanonaki naba iai ae e na anga maiuna ibukira.—Ebera 10:7-10.

Te bwabetito n te taamnei ae raoiroi. A uaia n taekina te bwabetito n te taamnei ae raoiroi Ioane te tia Bwabetito ma Iesu Kristo. (Mataio 3:11; Ruka 3:16; Mwakuri 1:1-5) E kaokoro te bwabetito anne ma te bwabetito are n aran te taamnei ae raoiroi. (Mataio 28:19) Bukin tera?

E katauaki mwaitiia taan rimwin Iesu aika bwabetitoaki n te taamnei ae raoiroi. Naakai ake a kabiraki n te taamnei ae raoiroi ibukina bwa a weteaki bwa a na beku ma Kristo i karawa n raonna n riki bwa ueea ao ibonga n tautaekana te aonnaba.f (1 Betero 1:3, 4; Te Kaotioti 5:9, 10) A na tautaekania taan rimwin Iesu aika mirion ma mirion mwaitiia ake a na karekea te kantaninga ae te maiu n aki toki n te Bwaretaiti i aon te aba.—Mataio 5:5; Ruka 23:43.

Te bwabetito ni katiteuanaaki ma Kristo Iesu ao nako nanoni matena. Naake a bwabetitoaki n te taamnei ae raoiroi a “bwabetitoaki ao ni katiteuanaaki ma Kristo Iesu” naba. (I-Rom 6:3) Ngaia are te bwabetito aei e kaineti nakoia taan rimwin Iesu aika kabiraki ake a na tautaeka ma ngaia i karawa. Ngke a bwabetitoaki ao ni katiteuanaaki ma Iesu, a a riki iai bwa kaain ana ekaretia ae kabiraki. Boni ngaia Atun te ekaretia anne ao ngaiia bon rabwatana.—1 I-Korinto 12:12, 13, 27; I-Korote 1:18.

A bwabetitoaki naba “nako nanoni [maten Iesu] Kristian aika kabiraki.” (I-Rom 6:3, 4) N aron Iesu, a anga maiuia bwa a na ongeaba iroun te Atua ao ni kaaki te kantaninga are te maiu n aki toki n te aonnaba. E tabwanin raoi aia bwabetito ni kaikonaki aei ngkana a mate ao ni karekea te mangauti nakon te maiu i karawa bwa taian taamnei.—I-Rom 6:5; 1 I-Korinto 15:42-44.

Te bwabetito n te ai. E kangai Ioane te tia Bwabetito nakoia ana taan ongora: “E na bwabetitoingkami n te taamnei ae raoiroi ao n te ai. E taua ana tiaabora i baina ibukini kaaurakean te uita, ao e na kaitiaka raoi bwian ana auti ni kaaki kun ni uita. E na urakin ana uita nakon te auti ni kaikobwai, ma e na kabueka kunin te uita n te ai ae aki kona ni mate.” (Mataio 3:11, 12) Noria ae iai te kaokoro i marenan te bwabetito n te ai ma te bwabetito n te taamnei ae raoiroi. Tera ae nanonna Ioane n te kaikonaki aei?

E tei te uita ibukia naake a na ongo iroun Iesu ao n ongeaba irouna. A kantaningaia bwa a na bwabetitoaki n te taamnei ae raoiroi. E kaikonakaki kunin te uita ma naake a na aki ongo iroun Iesu. Tokia bon te bwabetitoaki n te ai, ae nanonaki iai kamaunaaia n aki toki.—Mataio 3:7-12; Ruka 3:16, 17.